Türkiye’de 1997-2009 yılları arasında yayınlanan 694 tüberküloz lenfadenit olgusunun havuz analiz yöntemi ile değerlendirilmesi
Yıl: 2010 Cilt: 44 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 385 - 393 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Türkiye’de 1997-2009 yılları arasında yayınlanan 694 tüberküloz lenfadenit olgusunun havuz analiz yöntemi ile değerlendirilmesi
Öz: Tüberküloz, başta akciğer olmak üzere her organı tutabilen bir hastalıktır. Akciğer dışında yerleşen ekstrapulmoner tüberkülozun en sık formlarından biri tüberküloz lenfadenittir. Bu çalışmada Türkiye’de yapılmış olan ve son 12 yılda yerli ve yabancı dergilerde yayınlanan en sık görülen ekstrapulmoner tüberküloz tutulum şekli olan tüberküloz lenfadenit makaleleri sistematik olarak gözden geçirilmiş ve havuz analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Konu ile ilgili makalelere üç ulusal veri tabanı (Ulakbim Türk Medikal Literatür veri tabanı; http://www.turkishmedline.com; http://medline.pleksus.com.tr) ve iki uluslara- rası veri tabanı (Pubmed ve Science Citation Index) taranarak ulaşılmıştır. Analiz sonucu, 13’ü uluslararası, 31’i ulusal veri tabanlarında yayınlanan toplam 44 makalede tüberkülolenfadenit olgu serilerinin sunulduğu saptanmıştır. Bu makaleler toplam 694 tüberküloz lenfadenit olgusu içermektedir. Bu olguların %62.4’ünün kadın ve %37.6’sının erkek olduğu, yaş ortalamasının ise 37.5 yıl olduğu belirlenmiştir. Lenf bezlerinin bölgesel dağılımı 528 olguda belirtilmiştir. En sık tutulan lenf bezleri servikal (%61.4), mediastinal (%20.5) ve aksiller (%6.4) bölgede saptanmıştır. En sık görülen belirtilerin yüksek ateş (%15.8), kilo kaybı (%14.5), halsizlik-yorgunluk (%13.1) ve terleme (%12.4) olduğu izlenmiştir. Tüberküloz lenfadeniti tanısı, olguların %10.6 (51/479)’sında direkt mikroskopi ile, %15.9 (65/408)’unda kültür ile ve biyopsi yapılan 648 olgunun tümünde histopatolojik olarak konmuş; hastaların %78.9 (377/478)’unda tü- berkülin cilt testi pozitifliği saptanmıştır. Olguların %24.2 (88/364)’sinde aktif tüberkülozlu hasta ile temas öyküsü olduğu görülmüş, olguların %7.8 (54/694)’inde eş zamanlı akciğer tüberkülozu varlığı bildirilmiştir. Yalnızca 4 (%0.6) olgu mortal seyretmiş; bu olguların ikisi malignite, biri sepsis diğeri ise tüberküloz lenfadenit tanısından dört yıl sonra gelişen santral sinir sistemi tüberkülozu nedeniyle kaybedilmiştir. Tüberküloz lenfadenit olgularında mikrobiyolojik tanının zor olması ve her merkezde uygun tanı yöntemlerinin yapılamaması, anamnez ve klinik bulguların iyi değerlendirilmesinin önemini artırmaktadır. Sonuç olarak, oldukça yüksek sayıda (n= 694) tüberküloz lenfadenit olgusunun irdelendiği bu analizçalışmasının verilerinin, ülkemiz gibi tüberkülozun yaygın olduğu ülkelerde, klinik bulguların dikkatli değerlendirilmesi ve mikrobiyolojik ve histopatolojik örneklemenin doğru yapılması açısından klinisyenlere ışık tutacağı düşünülmüştür.
Anahtar Kelime: Konular:
Evaluation of 694 tuberculous lymphadenitis cases reported from turkey between 1997-2009 period by pooled analysis method
Öz: Tuberculosis which mainly involves the lungs, can also cause infection in almost all other organs and tissues in the body. One of the most common forms of extrapulmonary tuberculosis is tuberculous lymphadenitis. In this study, tuberculous lymphadenitis cases reported from Turkey in national and international journals in the last 12 years, were reviewed systematically with pooled-analysis method. Related articles were retrieved by search of three national (Ulakbim Turkish Medical literature databases, http://www.turkishmedline.com, http://medline.pleksus.com.tr) and two international databases [PubMed and Science Citation Index (SCI)]. Between the years 1997-2009, tuberculous lymphadenitis cases have been published in a total of 44 articles (13 international, 31 national data base). These articles included a total of 694 tuberculous lymphadenitis cases (62.4% women, 37.6% men; mean age 37.5 years). The distribution of the lymph nodes involved was determined in 528 cases and the most commonly involved areas were cervical (61.4%), mediastinal (20.5%) and axillary (6.4%) areas. The most common complaints of patients were fever (15.8%), weight loss (14.5%), malaise-fatigue (13.1%) and sweating (12.4%). Tuberculous lymphadenitis was identified in 10.6% (51/479) of the cases by direct microscopical examination, in 15.9% (65/408) by culture and in 648 cases from whom biopsies were taken, by histopathological examination. Tuberculin skin test positivity was detected in 78.9% (377/478) cases. History of contact with active tuberculosis patients was determined in 24.2% (88/364) of the patients. Coexisting lung tuberculosis was detected in 7.8% (54/694) of the cases. The total number of cases that had died was four; two cases due to malignancy, one due to sepsis and one due to central nervous system tuberculosis that have developed four years following the diagnosis of tuberculous lymphadenitis. Since microbiological diagnosis is difficult in tuberculous lymphadenitis and not available in all centers, evaluation of the patients’ history and clinical findings are of great importance. This pooled analysis which enabled the evaluation of a large number of tuberculous lymphadenitis cases, indicated that in countries where tuberculosis is widespread, careful evaluation of clinical findings and a good microbiological and histopathological investigation will provide valuable support for diagnosis and treatment of tuberculous lymphadenitis.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- 1. Fitzgerald DW, Sterling TR, Haas DW. Mycobacterium tuberculosis, pp: 3129-316. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R (eds), Principles and Practice of Infectious Diseases. 2010, 7th ed. Churchill Livingstone, Philadelphia.
- 2. Cagatay AA, Çaliskan Y, Aksoz S, et al. Extrapulmonary tuberculosis in immunocompetent adults. Scand Infect Dis 2004; 36: 799-806.
- 3. Yetkin Ö, Pembegül İ, Mutlu LC, Yıldırım Z. Akciğer parankimine fistülize olarak iyileşen bir tüberküloz lenfadenit olgusu. Toraks Derg 2007; 8: 199-202.
- 4. Gökırmak M, Kaya A, Gürkan ÖU, Acıcan T, Ayas G, Çobanlı B. Akciğemalignitesine benzeyen tüberküloz lenfadenit olgusu. Tüberküloz ve Toraks Derg 1997; 45: 42-4.
- 5. Ersöz G, Kandemir Ö, Atış S, Uğuz K, Kaya A. Ayırıcı tanı güçlüğü yaşanan altı akciğer dışı tüberküloz olgusu. İnfeksiyon Derg 2003; 17: 85-8.
- 6. Aksel A, Tavusbay NA, Çakan A, Öksöz A. Lenf bezi tüberkülozu olgularımız. Akciğer Arşivi 2005; 1: 30-3.
- 7. Ali R, Özkalemkaş F, Ozan Ü ve ark. Lenf bezi ve kemik iliği tüberkülozu: Bir olgu sunumu. Akciğer Arşivi 2002; 3: 115-20.
- 8. Türktaş İ, Şimşek F. İki olgu nedeniyle tüberküloz lenfadeniti. Tuberk Toraks 1997; 45: 45-8.
- 9. Akalın Ş, Çelen MK, Geyik MF, Kökoğlu ÖF, Hoşoğlu S, Ayaz C. Mediyastinal lenf bezi tüberkülozu. Klimik Dergisi 2003; 16: 136-7.
- 10. Alataş F, Soydan M, Metintaş M ve ark. Diyalize giren kronik renal yetmezlikli olgularda tüberküloz. Tuberk Toraks 2002; 50: 374-8.
- 11. Ermiş H, Gökırmak M, Kafkaslı A, Bozdağ Z, Baysal T. Abdominal ve pelvik lenf nodlarında tüberküloz lenfadenit. Solunum 2005; 7: 80-4.
- 12. Sayar A, Güleç H, Ölçmen A ve ark. Tüberküloz dışı nedenlerle cerrahi uygulananlarda mediastinal ve hiler tüberküloz lenfadenit sıklığı. Tuberk Toraks 1999; 47: 340-4.
- 13. Şirin Y, Coşkunol İ. Yüzyetmişüç ekstrapulmoner tüberküloz olgusu. Tuberk Toraks 2002; 50: 272-7.
- 14. Taşova Y, Saltoğlu N, Mıdıklı D, Kandemir Ö, Aksu HSZ, Dündar İH. Erişkinde 98 ekstrapulmoner tüberküloz olgusunun değerlendirilmesi. Klimik Dergisi 2000; 13: 17-23.
- 15. Öztop A, Ünsal İ, Özgü A ve ark. Doksanbeş erişkin akciğer dışı tüberküloz olgusu. Solunum Hastalıkları Derg 2004; 15: 34-42.
- 16. Tanır G, Kuyucu N, Bakırtaş A, Yöney A. Çocukluk çağı tüberkülozunun tanısı. Turkiye Klinikleri J Pediatr 2000; 9: 205-12.
- 17. Kolsuz M, Ersoy S, Demircan N, Metintaş M, Erginel S, Uçgun İ. Eskişehir- Deliklitaş Verem Savaş Dispanseri’nde izlenen akciğer dışı tüberküloz olgularının değerlendirilmesi. Toraks Derg 2003; 4: 25-31.
- 18. Aslan G, Emekdaş G, Apa DD ve ark. Tüberküloz lenfadenit olgularından izole edilen mikobakterilerin identifiye edilmesi ve antitüberküloz duyarlılıkları. ANKEM 2007; 21: 27-31.
- 19. Dervişoğlu E, Yılmaz A, Sengül E. The spectrum of tuberculosis in dialysis patients. Scand J Inf Dis 2006; 38: 1040-4.
- 20. Erbay A, Bodur H, Çevik MA, Yılmaz A. Deri-yumuşak doku tutulumu ve apselerle seyreden dissemine tüberküloz olgusu. Tuberk Toraks 2002; 50: 492-6.
- 21. Hitit GÖ, Göktaş P, Erdem İ, Özyürek SÇ, Yüksel S. Erişkinde 67 akciğer dışı tüberküloz olgusunun değerlendirilmesi. İnfeksiyon Derg 2005; 19: 407-13.
- 22. Çiftçi TU, Dursun GK, Şipit T, Apaydın Z, Pütün ET. Ekstrapulmoner 3 organ tutulumu MDR (Multidrug Resistant) tüberküloz. Akciğer Arşivi 2001; 1: 21-4.
- 23. Güler E, Güler S, Uçmak H, Dağlı CE, Davutoğlu M. An unusual presentation of extrapulmonary tuberculosis in an adolescent: isolated unilateral inguinal lymphadenitis. Turk J Med Sci 2007; 37: 387-9.
- 24. Tatar D, Güneş EY, Özacar R, Ermete S, Halilçolar H. Lenf bezi tüberkülozu. Solunum Hastalıkları Derg 2001; 12: 207-11.
- 25. Şan İ, Alataş N, Ceylan E, Gencer M, Yetkin A, Kar M. Servikal tüberküloz lenfadenit. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Derg 2005; 2: 20-3.
- 26. Yorgancılar CD, Kurul İC, Demircan S, Çelik A. Timus dokusu üzerinde gelişen mediastinal lenfadenit tüberkülozu olgusu. Türk Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Derg 2008; 16: 45-7.
- 27. Eren Ş, Avcı A, Fuat G, Çapan K. Şiddetli trakeal basıya neden olan mediastinal tüberküloz lenfadenit. Türk Toraks Derg 2009; 10: 91-3.
- 28. İlhan E, Erkan N, Yıldırım M, Polat AF, Çırak K, Sezgin A. Diagnostic difficulties in peripancreatic tuberculous lymphadenitis: a case report. Turkish J Gastroenterol 2006; 17: 137-9.
- 29. Öksüzler Ö, Tuna E, Özbek C, Özdem C. Servikal tüberküloz lenfadenit. KBB Forum 2008; 7: 102-6.
- 30. Bircan HA, Bircan S, Öztürk Ö, Özyurt S, Şahin Ü, Akkaya A. Mediastinal tuberculous lymphadenitis with anthracosis as a cause of vocal cord paralysis. Tuberk Toraks 2007; 55: 409-13.
- 31. Tanyel E, Sarıkaya H, Varlık M, Çoban Ay, Tülek N. Yaşlı bir hastada ilk bulgusu cilde drene olmuş lenf bezi apseleri olan miliyer tüberküloz olgusu. Klimik Dergisi 2006; 19: 38-40.
- 32. Olut AI, Özünlü H, Özsakarya F, Uçmak M, Çukurova İ. Tüberkülolenfadenitli bir hastada gelişen Sneddon-Wilkinson sendromu. ANKEM 2005; 19: 52-4.
- 33. Ertaş U, Tozoglu S, Uyanık H. Submandibular tuberculous lymphadenitis after endodontic treatment of the mandibuler first premolar tooth: report of a case. J Endod 2006; 32: 1107-9.
- 34. Ataergin S, Arslan N, Ozet A, Ozguven MA. Abnormal FDG uptake on 18F-fluorodeoxyglucose positron emission tomography in patients with cancer diagnosis: case reports of tuberculous lymphadenitis. Intern Med 2009; 48: 115-9.
- 35. Karapolat S, Sanli A, Onen A. Chylothorax due to tuberculosis lymphadenopathy: report of a case. Surg Today 2008; 38: 938-41.
- 36. Mahleç C, Yapıcıoğlu S, Yıldırım Y, Yılmaz U, Halilçolar H. Tüberküloz peritonitin eşlik ettiği bir tüberküloz lenfadenit ve milier tüberküloz olgusu. İzmir Göğüs Hastanesi Derg 2006; 20: 83-8.
- 37. Mert A, Tabak F, Özaras R, Tahan V, Öztürk R, Aktuğlu Y. Tuberculous lymphadenopathy in adults: a review of 35 cases. Acta Chir Belg 2002; 102: 118-21.
- 38. Turunç T, Habeşoğlu MA, Demiroğlu YZ, et al. Comparative evaluation of 113 cases with severe and mild forms of extrapulmonary tuberculosis. Mikrobiyol Bul 2008; 42: 399-406.
- 39. Tatar D, Alptekin S, Coşkunoğlu İ, Aydın M. Lenf bezi tüberkülozlu olguların özellikleri. Solunum Hastalıkları Derg 2007; 18: 20-5.
- 40. Hardal U, Altın G, Paksoy M, Aydın S, Oktay A. Infraorbitally located tuberculous lymphadenitis: a case report. Kulak Burun Boğaz İhtisas Derg 2009; 19: 220-3.
- 41. Bilaçeroğlu S, Günel O, Eriş N, Cağirici U, Mehta AC. Transbronchial needle aspiration in diagnosing intrat-
- 42. Oguz Y, Yilmaz MI, Eyileten T, et al. Persistent mediastinal and axillary lymph node tuberculosis in a renal transplant patient with successful outcome. Transplant Proc 2006; 38: 1336-40.
- 43. Bayindir Y, Sevinc A, Serefhanoglu K, But A. Cervico-mediastinal tuberculous lymphadenitis presenting as prolonged fever of unknown origin. J Natl Med Assoc 2004; 96: 682-5.
- 44. Solak O, Sayar A, Metin M, et al. The coincidence of mediastinal tuberculosis lymphadenitis in lung cancer patients. Acta Chir Belg 2005; 105: 180-2.
- 45. Bass JB, Farer LS, Hopewell PC, et al. Diagnostic standards and classification of tuberculosis. Am Rev Respir Dis 1990; 142: 725-35.
- 46. Vasakova M. Extrapulmonary tuberculosis. Epidemiol Mikrobiol Immunol 1998; 47: 23-6.
- 47. Centers for Disease Control and Prevention. Reported tuberculosis in the United States, 2005. Available at: http://www.cdc.gov/tb/statistics/reports/surv2005/default.htm
- 48. Bozkurt H, Türkkanı MH, Musaonbaşıoğlu S ve ark. Türkiye’de verem savaşı, 2009 Raporu. Verem Savaşı Dairesi Başkanlığı. 2009, Ankara.
- 49. Yang Z, Kong Y, Wilson F, et al. Identification of risk factors for extrapulmonary tuberculosis. Clin Infect Dis 2004; 38: 199-205.
- 50. Hacıevliyagil SS, Mutlu LC, Duran M ve ark. Akciğer dışı tüberkülozda tanı konma süresi. İzmir Göğüs Hastanesi Derg 2006; 2: 33-40.
- 51. Bayazit YA, Bayazit N, Namiduru M. Mycobacterial cervical lymphadenitis. ORL J Otorhinolaryngol Relat Spec 2004; 66: 275-80.
- 52. Gayen T, Hanumaiah R, Rupanagudi V, Kanagarajan K, Dhar S. Tuberculous lymphadenitis: clinical characteristics and outcome in a community hospital. Chest 2005; 128: 398.
- 53. Cinar F, Cinar S, Yilmaz B, Gürsel O. Purified protein derivative: the vital part of the cervical tuberculous adenitis diagnosis. Otolaryngol Head Neck Surg 2003; 129: 245-7.
- 54. Özbay B, Uzun K. Extrapulmonary tuberculosis in high prevalence of tuberculosis and low prevalence of HIV. Clin Chest Med 2002; 23: 351-4.
APA | TAŞBAKAN M, PULLUKÇU H, SİPAHİ O, TAŞBAKAN I, ÇALIK Ö, YAMAZHAN T (2010). Türkiye’de 1997-2009 yılları arasında yayınlanan 694 tüberküloz lenfadenit olgusunun havuz analiz yöntemi ile değerlendirilmesi. , 385 - 393. |
Chicago | TAŞBAKAN Mehmet Sezai,PULLUKÇU Hüsnü,SİPAHİ Oğuz Reşat,TAŞBAKAN Işıkgöz Meltem,ÇALIK Özkören Şebnem,YAMAZHAN Tansu Türkiye’de 1997-2009 yılları arasında yayınlanan 694 tüberküloz lenfadenit olgusunun havuz analiz yöntemi ile değerlendirilmesi. (2010): 385 - 393. |
MLA | TAŞBAKAN Mehmet Sezai,PULLUKÇU Hüsnü,SİPAHİ Oğuz Reşat,TAŞBAKAN Işıkgöz Meltem,ÇALIK Özkören Şebnem,YAMAZHAN Tansu Türkiye’de 1997-2009 yılları arasında yayınlanan 694 tüberküloz lenfadenit olgusunun havuz analiz yöntemi ile değerlendirilmesi. , 2010, ss.385 - 393. |
AMA | TAŞBAKAN M,PULLUKÇU H,SİPAHİ O,TAŞBAKAN I,ÇALIK Ö,YAMAZHAN T Türkiye’de 1997-2009 yılları arasında yayınlanan 694 tüberküloz lenfadenit olgusunun havuz analiz yöntemi ile değerlendirilmesi. . 2010; 385 - 393. |
Vancouver | TAŞBAKAN M,PULLUKÇU H,SİPAHİ O,TAŞBAKAN I,ÇALIK Ö,YAMAZHAN T Türkiye’de 1997-2009 yılları arasında yayınlanan 694 tüberküloz lenfadenit olgusunun havuz analiz yöntemi ile değerlendirilmesi. . 2010; 385 - 393. |
IEEE | TAŞBAKAN M,PULLUKÇU H,SİPAHİ O,TAŞBAKAN I,ÇALIK Ö,YAMAZHAN T "Türkiye’de 1997-2009 yılları arasında yayınlanan 694 tüberküloz lenfadenit olgusunun havuz analiz yöntemi ile değerlendirilmesi." , ss.385 - 393, 2010. |
ISNAD | TAŞBAKAN, Mehmet Sezai vd. "Türkiye’de 1997-2009 yılları arasında yayınlanan 694 tüberküloz lenfadenit olgusunun havuz analiz yöntemi ile değerlendirilmesi". (2010), 385-393. |
APA | TAŞBAKAN M, PULLUKÇU H, SİPAHİ O, TAŞBAKAN I, ÇALIK Ö, YAMAZHAN T (2010). Türkiye’de 1997-2009 yılları arasında yayınlanan 694 tüberküloz lenfadenit olgusunun havuz analiz yöntemi ile değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni, 44(3), 385 - 393. |
Chicago | TAŞBAKAN Mehmet Sezai,PULLUKÇU Hüsnü,SİPAHİ Oğuz Reşat,TAŞBAKAN Işıkgöz Meltem,ÇALIK Özkören Şebnem,YAMAZHAN Tansu Türkiye’de 1997-2009 yılları arasında yayınlanan 694 tüberküloz lenfadenit olgusunun havuz analiz yöntemi ile değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni 44, no.3 (2010): 385 - 393. |
MLA | TAŞBAKAN Mehmet Sezai,PULLUKÇU Hüsnü,SİPAHİ Oğuz Reşat,TAŞBAKAN Işıkgöz Meltem,ÇALIK Özkören Şebnem,YAMAZHAN Tansu Türkiye’de 1997-2009 yılları arasında yayınlanan 694 tüberküloz lenfadenit olgusunun havuz analiz yöntemi ile değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni, vol.44, no.3, 2010, ss.385 - 393. |
AMA | TAŞBAKAN M,PULLUKÇU H,SİPAHİ O,TAŞBAKAN I,ÇALIK Ö,YAMAZHAN T Türkiye’de 1997-2009 yılları arasında yayınlanan 694 tüberküloz lenfadenit olgusunun havuz analiz yöntemi ile değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni. 2010; 44(3): 385 - 393. |
Vancouver | TAŞBAKAN M,PULLUKÇU H,SİPAHİ O,TAŞBAKAN I,ÇALIK Ö,YAMAZHAN T Türkiye’de 1997-2009 yılları arasında yayınlanan 694 tüberküloz lenfadenit olgusunun havuz analiz yöntemi ile değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni. 2010; 44(3): 385 - 393. |
IEEE | TAŞBAKAN M,PULLUKÇU H,SİPAHİ O,TAŞBAKAN I,ÇALIK Ö,YAMAZHAN T "Türkiye’de 1997-2009 yılları arasında yayınlanan 694 tüberküloz lenfadenit olgusunun havuz analiz yöntemi ile değerlendirilmesi." Mikrobiyoloji Bülteni, 44, ss.385 - 393, 2010. |
ISNAD | TAŞBAKAN, Mehmet Sezai vd. "Türkiye’de 1997-2009 yılları arasında yayınlanan 694 tüberküloz lenfadenit olgusunun havuz analiz yöntemi ile değerlendirilmesi". Mikrobiyoloji Bülteni 44/3 (2010), 385-393. |