SOSYAL BİLGİLER VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA FOLKLORİK ÖGELERİN TEMSİLİ

Ebru DEMİRCİOĞLU, (Trabzon Üniversitesi, Trabzon, Türkiye)
İlke ALTUNTAŞ GÜRSOY (Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Güvenlik Bilimleri Fakültesi, Yabancı Diller Bölüm Başkanlığı-Türkçe Birimi, Ankara, Türkiye)
Trakya Eğitim Dergisi
12 3
Yıl: 2022 Cilt: 12 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1150 - 1162 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24315/tred.1081007 İndeks Tarihi: 06-09-2022

SOSYAL BİLGİLER VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA FOLKLORİK ÖGELERİN TEMSİLİ

Öz:
Araştırmada, 6. ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler ile Türkçe ders kitaplarında folklorik ögelerin nasıl temsil edildiği ortaya koyulmuştur. Nitel araştırma yaklaşımının benimsendiği bu çalışmada veriler, doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Doküman incelemesi doğrultusunda hem metinlerin hem de görsellerin kitaplarda temsil edilişi ele alınmıştır. Veriler, 2019- 2020 eğitim-öğretim yılından itibaren kullanılmak üzere 2019’da Millî Eğitim Bakanlığı tarafından basılan 6. ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitapları ile Türkçe ders kitaplarından toplanmıştır. 6. ve 7. sınıf düzeyindeki toplam 7 kitap incelenmiş ve kitaplarda yer alan her bir temadaki folklorik ögelerin sıklığına bakılmıştır. Nitel olan bu araştırmada içerik analizi yapılmıştır. Analizler sonucunda ders kitaplarındaki folklorik ögelerin temsilinin eksik olduğu ve kitaplarda yeterli sayıda yer almadığı saptanmıştır. Kitaplarda folklor ve buna bağlı kavramlar daha derinlikli işlenerek iletişim işlevi yürütülmelidir. Kitaplardaki folklorik ögeler; gelenek-görenekler, toplumsal dayanışma, dilsel ürünler ve halk dili gibi maddi olmayan ögeler çerçevesinde yoğunlaşmakta, daha çok manevi değerleri temsil etmektedir. Araştırma sonuçlarından hareketle bazı önerilerde bulunulmuştur: Metinlerde ve etkinliklerde hem manevi hem de maddi ögelere dengeli bir biçimde yer verilmelidir. Görsellerin çeşitliliği ve sayısı arttırılmalıdır.
Anahtar Kelime: folklorik öge ders kitapları Sosyal Bilgiler Türkçe

REPRESENTATION OF FOLKLORIC ELEMENTS IN SOCIAL STUDIES AND TURKISH TEXTBOOKS

Öz:
In the research, how folkloric elements are represented in 6th and 7th grade Social Studies and Turkish textbooks has been revealed. In this study, in which the qualitative research approach was adopted, the data were collected through document review. In line with the document review, the representation of both texts and visuals in books has been discussed. The data were collected from the 6th and 7th grade Social Studies and Turkish textbooks published by the Ministry of National Education in 2019 to be used in the 2019-2020 academic year. In this qualitative study, content analysis was carry out. It has been determined that the representation of folkloric elements in the textbooks is lacking and that they are not included in the textbooks in sufficient numbers. In the textbooks, folklore and related concepts should be handled more deeply and the communication function should be carried out. Folkloric elements in books concentrates on intangible elements such as traditions-customs, social solidarity, linguistic products, folk language, and represents more spiritual values more. Based on the results of the research, some suggestions were made: Both spiritual and material elements should be included in a balanced way in texts and activities. The variety and number of images should be increased.
Anahtar Kelime: folkloric elements textbooks Social Studies Turkish

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Açıl, Ö., Güvenç, H., Hayta, A. & Kılıç, S. (2019). 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitabı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Akgül, A., Demirer, N., Gürcan, E., Karadaş, D., Karahan, İ. & Uysal, A. (2019). 7. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Akın, K. (2018). Millî kültür teması çerçevesinde ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki kültürel unsurlar. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (77), 363-379.
  • Bayat, F. & Cicioğlu, M. N. (2008). Türklerde cenaze törenleri bağlamında mevlid okuma geleneği. Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 147-155.
  • Bayram, B. & Elban, M. (2017). Türkçe ders kitaplarında milli kimliğe ilişkin unsurların incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 21, 19-27. https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TWpZNU5URTNOdz09. (Erişim Tarihi: 22/06/2021)
  • Berber, O. (2009). Türk kültüründe eğlence ve birlik unsuru olarak düğünler. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (10), 1-11. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/215536 (Erişim Tarihi:22/06/2021)
  • Berting, J. (2012). Şeytan üçgeni-kimlik, kültür, etnik topluluk. (H. İnanç, Çev.). Bursa: MKM Yayınları.
  • Bircan, D. (2017). Ortaokul Türkçe ders kitaplarında Türk halk kültürü unsurları üzerine bir değerlendirme. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
  • Boratav, P. N . (1982a). Folklor ve edebiyat 1. İstanbul: Adam Yayıncılık.
  • Boratav, P. N . (1982b). Folklor ve edebiyat 2. İstanbul: Adam Yayıncılık.
  • Boratav, P. N . (1984). Yüz soruda Türk foklkoru. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
  • Ceylan, S., Duru, K., Erkek, G. & Pastutmaz, M. (2019). 6. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Creswell, J. W. (2003). Research design-qualitative quntitative and mixed methods approaches (second ed.). California: Sage Puplications, İnc.
  • Daşdemir, İ. & Tekin, S. (2018). Sosyal bilgiler ders kitaplarında Türk-kültür ögelerinin kullanımı. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 18(1), 215- 228.
  • Dundes, A. (1965). What is folklore? (Çev. F. Gülay Mirzaoğlu, Folklor Nedir?, 1997). Millî Folklor, 36, 74-76. https://www.millifolklor.com/PdfViewer.aspx?Sayi=36&Sayfa=73 (Erişim Tarihi:09/03/2021)
  • Ersoy, R. (2002). Türklerde ölüm ve ölümle ilgili rit ve ritüeller. Millî Folklor Dergisi, 7(54), 86-101. https://www.millifolklor.com/PdfViewer.aspx?Sayi=54&Sayfa=83 (Erişim Tarihi:09/03/2021)
  • Ertürk, N., Keleş, S. & Külünk, D. (2019). 6. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Frankel, J. R., & Wallen, N. E. (2009). How to design and evaluate research in education (7th edition). Boston: McGraw-Hill.
  • Gültekin, G., Akpınar, M., Nohutçu, M., Özerdoğan, P. & Aygün, S. (2019). 7. Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Güneş, S. (2012). Türk çay kültürü ve ürünleri. Millî Folklor, 24(93), 234-251. https://www.millifolklor.com/PdfViewer.aspx?Sayi=93&Sayfa=231 (Erişim Tarihi:20/06/2021)
  • Gürbüz, Y. (2019). Ortaokul Türkçe ders kitaplarının somut olmayan kültürel miras unsurları bağlamında incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
  • Gürel, D. & Çetin, T. (2018). Sosyal bilgiler dersi ve kültür aktarımında edindiği rol üzerine bir inceleme. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 6 (2), 22-40. https://www.researchgate.net/publication/330014399_Sosyal_Bilgiler_Dersi_ve_ Kultur_Aktariminda_Edindi gi_Rol_Uzerine_Bir_Inceleme (Erişim Tarihi:20/06/2021)
  • Kır, T., Kırman, E. & Yağız, S. (2019). 7. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Miles, M, B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. CA: Sage.
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). Türkçe dersi (1-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı. Yayınları. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201957163922530T%C3%BCrk%C3%A7e%20%C3%96%C4%9Freti m%20Program%C4%B1%202019.pdf. (Erişim Tarihi:28/03/2021)
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). Sosyal bilgiler dersi (4-7. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları. https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686- SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.p df (Erişim Tarihi:28/03/2021)
  • Okur, A. (2013). Millî kültür ve folklorun Türkçe ders kitapları aracılığıyla aktarımı. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 877-904. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/15175 (Erişim Tarihi:28/03/2021)
  • Oğuz, Ö. (2013). Somut olmayan kültürel miras nedir?. Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
  • Örnek, S. V. (2002). Türk halkbilimi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Roehl, A., Reddy-Linga, S., Kucko, J. & Prestwood, L. (2013). The importance of teaching cultural awareness in design education: evidence from interior design. Global Journal of Human Social Science, 13(12), 38-45, Version I. https://globaljournals.org/GJHSS_Volume13/6-The-Importance-of-Teaching-Cultural.pdf (Erişim Tarihi:02/04/2021)
  • Topal, S. & Batur, Z. (2021). Türkçe ders kitaplarında kültürel çeşitlilik. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (112), 294-308. https://asosjournal.com/?mod=tammetin&makaleadi=&key=48230 (Erişim Tarihi:17/08/2021)
  • Ünal, F. (2013). İlköğretim sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan halk kültürü ögelerinin değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(14), 611 – 644.
  • Yıldırım, C., Kaplan, F., Kuru, H. & Yılmaz, M. (2019). 6. sınıf sosyal bilgiler ders kitabı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
APA Demircioğlu E, Altuntaş Gürsoy İ (2022). SOSYAL BİLGİLER VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA FOLKLORİK ÖGELERİN TEMSİLİ. , 1150 - 1162. 10.24315/tred.1081007
Chicago Demircioğlu Ebru,Altuntaş Gürsoy İlke SOSYAL BİLGİLER VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA FOLKLORİK ÖGELERİN TEMSİLİ. (2022): 1150 - 1162. 10.24315/tred.1081007
MLA Demircioğlu Ebru,Altuntaş Gürsoy İlke SOSYAL BİLGİLER VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA FOLKLORİK ÖGELERİN TEMSİLİ. , 2022, ss.1150 - 1162. 10.24315/tred.1081007
AMA Demircioğlu E,Altuntaş Gürsoy İ SOSYAL BİLGİLER VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA FOLKLORİK ÖGELERİN TEMSİLİ. . 2022; 1150 - 1162. 10.24315/tred.1081007
Vancouver Demircioğlu E,Altuntaş Gürsoy İ SOSYAL BİLGİLER VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA FOLKLORİK ÖGELERİN TEMSİLİ. . 2022; 1150 - 1162. 10.24315/tred.1081007
IEEE Demircioğlu E,Altuntaş Gürsoy İ "SOSYAL BİLGİLER VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA FOLKLORİK ÖGELERİN TEMSİLİ." , ss.1150 - 1162, 2022. 10.24315/tred.1081007
ISNAD Demircioğlu, Ebru - Altuntaş Gürsoy, İlke. "SOSYAL BİLGİLER VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA FOLKLORİK ÖGELERİN TEMSİLİ". (2022), 1150-1162. https://doi.org/10.24315/tred.1081007
APA Demircioğlu E, Altuntaş Gürsoy İ (2022). SOSYAL BİLGİLER VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA FOLKLORİK ÖGELERİN TEMSİLİ. Trakya Eğitim Dergisi, 12(2), 1150 - 1162. 10.24315/tred.1081007
Chicago Demircioğlu Ebru,Altuntaş Gürsoy İlke SOSYAL BİLGİLER VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA FOLKLORİK ÖGELERİN TEMSİLİ. Trakya Eğitim Dergisi 12, no.2 (2022): 1150 - 1162. 10.24315/tred.1081007
MLA Demircioğlu Ebru,Altuntaş Gürsoy İlke SOSYAL BİLGİLER VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA FOLKLORİK ÖGELERİN TEMSİLİ. Trakya Eğitim Dergisi, vol.12, no.2, 2022, ss.1150 - 1162. 10.24315/tred.1081007
AMA Demircioğlu E,Altuntaş Gürsoy İ SOSYAL BİLGİLER VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA FOLKLORİK ÖGELERİN TEMSİLİ. Trakya Eğitim Dergisi. 2022; 12(2): 1150 - 1162. 10.24315/tred.1081007
Vancouver Demircioğlu E,Altuntaş Gürsoy İ SOSYAL BİLGİLER VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA FOLKLORİK ÖGELERİN TEMSİLİ. Trakya Eğitim Dergisi. 2022; 12(2): 1150 - 1162. 10.24315/tred.1081007
IEEE Demircioğlu E,Altuntaş Gürsoy İ "SOSYAL BİLGİLER VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA FOLKLORİK ÖGELERİN TEMSİLİ." Trakya Eğitim Dergisi, 12, ss.1150 - 1162, 2022. 10.24315/tred.1081007
ISNAD Demircioğlu, Ebru - Altuntaş Gürsoy, İlke. "SOSYAL BİLGİLER VE TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA FOLKLORİK ÖGELERİN TEMSİLİ". Trakya Eğitim Dergisi 12/2 (2022), 1150-1162. https://doi.org/10.24315/tred.1081007
Sayfa Oluşturulma Tarihi
25-04-2024 14:14

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları