FARKLI BİLİM ALANLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETİM ELEMANLARININ SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI İLE YAŞAM KALİTELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
Yıl: 2022 Cilt: 0 Sayı: 36 Sayfa Aralığı: 37 - 48 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18092/ulikidince.1110420 İndeks Tarihi: 21-09-2022
FARKLI BİLİM ALANLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETİM ELEMANLARININ SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI İLE YAŞAM KALİTELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
Öz: Çalışmanın amacı, farklı bilim alanlarında çalışan öğretim elemanlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ve yaşam kalitelerini araştırmaktır. Çalışmaya KTU'de görev yapan 491 akademik personel dâhil edilmiştir. Çalışmada “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği (SYBD) II” ve “Hastalık Kontrol Merkezi Sağlıkla İlgili Yaşam Kalitesi Anketi (CDC-HRQOL-4)” kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, SYBD skorunun sağlık bilimleri alanında çalışanların fen bilimleri alanında çalışanlardan daha yüksek olduğu ve anlamlı olarak farklılık gösterdiği saptanmıştır (p=0,024). SYBD’de sağlık bilimleri ile sosyal bilimler arasında manevi gelişim (p=0,001), sağlık bilimleri ile fen bilimleri arasında stres yönetimi (p=0,009) ve kişilerarası ilişkiler alt boyutlarında (p=0,016) anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Bilim alanlarına göre fen bilimleri alanında çalışanların YK ruhsal sağlık skorlarının sağlık bilimleri alanında çalışanlar ile anlamlı olarak farklılaştığı saptanmıştır (p=0,07). Öğretim elemanlarının bilim alanlarına göre farklı SYBD ve YK düzeylerine sahip olmaları, bilim alanlarının kişilerin yaşam tarzlarında değişikliğe sebep olabileceği vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelime: INVESTIGATION OF RELATIONSHIP BETWEEN HEALTHY LIFESTYLE BEHAVIORS AND QUALITY OF LIFE OF LECTURERS WORKING IN DIFFERENT SCIENTIFIC FIELDS
Öz: This study aims to investigate healthy lifestyle behaviors and the quality of life of lecturers working in different scientific fields. The study included 491 lecturers working at KTU. "Healthy Lifestyle Behaviors Scale (HLBS) II" and "Centers for Disease Control Health Quality of Life Survey were used in the study. It was found that the HLBS score was higher and significantly different from those working in the field of health sciences (p=0.024). It was seen that there was a significant difference between health sciences and social sciences in terms of spiritual development (p=0.001), stress management (p=0.009) and interpersonal relations (p=0.016) between health sciences and natural sciences. It was found that the CDC-HRQOL-4 mental health scores of those working in the field of natural sciences differed significantly with those working in the field of health sciences according to their fields of science (p=0.07). It is emphasized that the fact that the teaching staff have different HLBS and QoL levels in different fields may cause changes in the lifestyles of people in the fields of science.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akçakanat, T., Toraman, A. ve Çarıkçı, İ. (2016). Tıp Fakültesi Öğretim Üyelerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(13), 84-97.
- Akıncı, B., Zenginler, Y., Kara Kaya, B., Kurt, A. ve Yeldan, İ. (2018). Beyaz Yakalı Çalışanlarda İşe Bağlı Boyun, Sırt ve Omuz Bölgelerine Ait Kas İskelet Sistemi Rahatsızlıklarının ve İşe Devamsızlığza Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi. Sakarya Tıp Dergisi, 8(4), 712-719
- Akyürek, G. ve Üstün, B. (2021). Akademik Personelin Ofislerindeki Ergonomik Düzenlemeye Göre Ağrı, Stres ve Fiziksel Aktivite Düzeylerinin Karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(3), 386-394.
- AAUP (2022). American Association of University Professors. What Do Faculty Do? https://www.aaup.org/issues/faculty-work-workload/ what-do-faculty-do.Accessed June 28, 2022.
- Aslan, U.B., Cavlak, U., Yagci, N. ve Baskan, E. (2010). Reliability and Validity of the Turkish Version of The CDC HRQOL-4 Scale in Patients With Chronic Low Back Pain. Pak J Med Sci26(4):875-879.
- Aşılar, R.H., Yıldırım, A., Karakurt, P. ve Çelebi, F. (2020). Healthy Lifestyle Behaviors and Affecting Factors in University Staff. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 14(1), 72-81.
- Atalay, O.T. ve Cavlak, U. (2012). The Impact of Unsupervised Regular Walking on Health: a Sample of Turkish Middle-Aged and Older Adults. Eur Rev Aging Phys Act 9, 71–79. https://doi.org/10.1007/s11556-011-0083-z
- Aydın, A., Üçüncü, K. ve Taşdemir, T. (2011). Akademik Performansı Etkileyen Stres Kaynaklarının Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 387- 399.
- Bahar, Z., Beşer, A., Gördes, N., Ersin, F. ve Kıssal, A. (2008). Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği 2'nin Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 1-13.
- Collins, S. ve Long, A. (2003). Working with the Psychological Effects of Trauma: Consequences for Mental Health Care Workers–A Literature Review. Journal of psychiatric and mental health nursing, 10(4), 417-424.
- Çakır, M., Piyal, B. ve Aycan, S. (2015). Hekimlerde Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Yaşam Kalitesi: Tıp Fakültesi Tabanlı Kesitsel Bir Çalışma. Ankara Medical Journal, 15(4), 209- 219.
- Çavlak, U., Yagci, N., Aslan, U.B. ve Ekici, G. (2009). A New Tool Measuring Health-Related Quality of Life (HRQOL): The Effects of Musculoskeletal Pain In A Group of Older Turkish People. Archives of Gerontology and Geriatrics, 49(2), 298-303.
- Enginoğlu, H.D., Üçgün, A.B., Yürekli, M.V. ve Uskun, E. (2021). Yaşam Kalitesinin Yordayıcısı Olarak Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları: Tıp Fakültesi Öğretim Elemanları Örneği. Turkish Journal of Public Health, 19(1), 55-68.
- Esin, M.N.Ö. (1997). Endüstriyel Alanda Çalışan İşçilerin Sağlık Davranışlarının Saptanması ve Geliştirilmesi, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Ana Bilim Dalı, İstanbul.
- Fisher, K. ve Kridli, S.A. (2014). The Role Of Motivation and Selfefficacy on The Practice of Health Promotion Behaviours in The Overweight and Obese Middle-Aged American Women. International Journal of Nursing Practice, 20(3), 327–335.
- Güler, G., Güler, N., Kocataş, S., Yıldırım, F. ve Akgül, N. (2008). Bir Üniversitede Çalışan Öğretim Elemanlarının Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları. CÜ Hemşirelik Dergisi, 12(3), 18-26.
- Güngör, İ. ve Hotun, Ş.N. (2006). Sağlığın Geliştirilmesinde Kullanılan Temel Davranış Değiştirme Kuram ve Modelleri. Hemşirelik Formu, 2(2), 6-13.
- Gürsel, N., Özbey, S. ve Güzel, P. (2016). Öğretim Elemanlarının Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Yaşam Kalitesi. International Journal of Social Science Research, 5(2), 10-25.
- Kaya, F., Ünüvar, R., Bıçak, A., Yorgancı, E., Öz, B.Ç.F. ve Kankaya, F.C. (2008). Öğretim Elemanlarının Sağlığı Geliştirme Davranışları ve Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 7(1), 59-64.
- Kocaakman, M., Aksoy, G. ve Eker H.H. (2010). İstanbul İlindeki Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 17(2), 19-24.
- Kushner, R.F. ve Mechanick, J.I. (2016). The Importance of Healthy Living and Defining Lifestyle Medicine. In Lifestyle Medicine, 3(5) 9-15)
- Nassar, O.S. ve Shaheen, A.M. (2014). Health-Promoting Behaviours of University Nursing Students in Jordan. Scientific Research Publishing,6(19), 2756- 2763.
- Odabaşı, F., Fırat, M., İzmirli, S., Çankaya, S. ve Mısırlı, A. (2010). Küreselleşen Dünyada Akademisyen Olmak. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi; 10(3): 127-142.
- Özkan, S. ve Yılmaz, E. (2008). Hastanede Çalışan Hemşirelerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3(7), 89-105.
- Polat, Ü. ve Bayrak Kahraman, B. (2013). Yaşlı Bireylerin Sağlı Yaşam Biçimi Davranışları ve Algılanan Sosyal Destek Arasındaki İlişki. Fırat Tıp Dergisi, 18(4), 213-218.
- Sabin-Farrell, R. ve Turpin, G. (2003). Vicarious Traumatization: Implications for the Mental Health of Health Workers? Clinical psychology review, 23(3), 449-480.
- Tagoe, H.A. ve Dake, F.A. (2011). Healthy Lifestyle Behaviour Among Ghanaian Adults in the Phase of a Health Policy Change. Globalization and Health,7(1),1-9.
- Topçu, B., SARAÇLI, S., Dursun, P. ve Gazeloğlu, C. (2012). Akademisyenlerin Yaşam Kaliteleri Üzerine Bir Çalışma: Afyon Kocatepe Üniversitesi Örneği. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(1), 15-19.
- Ünalan, D., Şenol, V., Öztürk, A. ve Erkorkmaz Ü. (2007). Meslek Yüksekokullarının Sağlık ve Sosyal Programlarında Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Öz Bakım Gücü Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14(2), 101-109
| APA | turan kurtaran a, SEVIM F, Erden A (2022). FARKLI BİLİM ALANLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETİM ELEMANLARININ SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI İLE YAŞAM KALİTELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. , 37 - 48. 10.18092/ulikidince.1110420 |
| Chicago | turan kurtaran ayten,SEVIM FERIT,Erden Arzu FARKLI BİLİM ALANLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETİM ELEMANLARININ SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI İLE YAŞAM KALİTELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. (2022): 37 - 48. 10.18092/ulikidince.1110420 |
| MLA | turan kurtaran ayten,SEVIM FERIT,Erden Arzu FARKLI BİLİM ALANLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETİM ELEMANLARININ SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI İLE YAŞAM KALİTELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. , 2022, ss.37 - 48. 10.18092/ulikidince.1110420 |
| AMA | turan kurtaran a,SEVIM F,Erden A FARKLI BİLİM ALANLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETİM ELEMANLARININ SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI İLE YAŞAM KALİTELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. . 2022; 37 - 48. 10.18092/ulikidince.1110420 |
| Vancouver | turan kurtaran a,SEVIM F,Erden A FARKLI BİLİM ALANLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETİM ELEMANLARININ SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI İLE YAŞAM KALİTELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. . 2022; 37 - 48. 10.18092/ulikidince.1110420 |
| IEEE | turan kurtaran a,SEVIM F,Erden A "FARKLI BİLİM ALANLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETİM ELEMANLARININ SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI İLE YAŞAM KALİTELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ." , ss.37 - 48, 2022. 10.18092/ulikidince.1110420 |
| ISNAD | turan kurtaran, ayten vd. "FARKLI BİLİM ALANLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETİM ELEMANLARININ SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI İLE YAŞAM KALİTELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ". (2022), 37-48. https://doi.org/10.18092/ulikidince.1110420 |
| APA | turan kurtaran a, SEVIM F, Erden A (2022). FARKLI BİLİM ALANLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETİM ELEMANLARININ SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI İLE YAŞAM KALİTELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0(36), 37 - 48. 10.18092/ulikidince.1110420 |
| Chicago | turan kurtaran ayten,SEVIM FERIT,Erden Arzu FARKLI BİLİM ALANLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETİM ELEMANLARININ SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI İLE YAŞAM KALİTELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi 0, no.36 (2022): 37 - 48. 10.18092/ulikidince.1110420 |
| MLA | turan kurtaran ayten,SEVIM FERIT,Erden Arzu FARKLI BİLİM ALANLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETİM ELEMANLARININ SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI İLE YAŞAM KALİTELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, vol.0, no.36, 2022, ss.37 - 48. 10.18092/ulikidince.1110420 |
| AMA | turan kurtaran a,SEVIM F,Erden A FARKLI BİLİM ALANLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETİM ELEMANLARININ SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI İLE YAŞAM KALİTELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 2022; 0(36): 37 - 48. 10.18092/ulikidince.1110420 |
| Vancouver | turan kurtaran a,SEVIM F,Erden A FARKLI BİLİM ALANLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETİM ELEMANLARININ SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI İLE YAŞAM KALİTELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 2022; 0(36): 37 - 48. 10.18092/ulikidince.1110420 |
| IEEE | turan kurtaran a,SEVIM F,Erden A "FARKLI BİLİM ALANLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETİM ELEMANLARININ SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI İLE YAŞAM KALİTELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ." Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0, ss.37 - 48, 2022. 10.18092/ulikidince.1110420 |
| ISNAD | turan kurtaran, ayten vd. "FARKLI BİLİM ALANLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETİM ELEMANLARININ SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI İLE YAŞAM KALİTELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ". Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi 36 (2022), 37-48. https://doi.org/10.18092/ulikidince.1110420 |
