Yıl: 2022 Cilt: 15 Sayı: 59 Sayfa Aralığı: 2211 - 2240 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29228/Joh.63319 İndeks Tarihi: 14-10-2022

KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE MAHREMİYETİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE FARKLILAŞMASI: INSTAGRAM ÖRNEĞİ

Öz:
İletişim teknolojilerindeki gelişmeler neticesinde ortaya çıkan sosyal paylaşım ağları, toplumların yeni sosyalleşme alanları haline gelmiştir. Bu ağlarda sosyalleşme, geleneksel iletişim yöntemlerine alternatif olarak görsel öğerlerin ağırlıkta olduğu bir iletişim biçimiyle gerçekleştirilmektedir. Görmek ve görülmek üzerine şekillenen bu iletişim biçimiyle, bazı toplumsal değerler aşınmaya uğramıştır. Bu değerler arasında yer alan mahremiyet, bireyselliği, sınırları ve ihlalleriyle en fazla tartışılan kavramlardan biridir. Özel hayatın korunması, özel alan/kamusal alan, bilgi gizliliği, ifşa, gözetim gibi hususları ihtiva eden kavram, kültüre, kişiye, zaman ve mekâna göre farklılık gösterebilmektedir. Bu çalışmada, Instagram kullanıcılarının, kişilik özelliklerinin ve mahremiyet algılarının demografik özelliklere göre farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırma, veri toplama yöntemlerinden anket kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, 6 faklı ilde görev yapan çağrı merkezi çalışanlarına kolayda örnekleme yöntemiyle ulaşılarak elde edilmiş ve 1072 anket analize tabi tutulmuştur. Elde edilen bulgulara göre; kişilik özellikleri demografik özelliklere göre farklılaşmıştır. Instagram’ı kullanma süresi ve veri paylaşım sıklığı da bazı kişilik özelliklerine göre farklılık göstermiştir. Mahremiyet algısında demografik açıdan belirgin farklılıklar oluşmamıştır. Bu konuda sadece cinsiyet açısından bir farklılık görülmüştür.
Anahtar Kelime:

Differentiation of Privacy and Personality Traits According to Demographic Characteristics: Instagram Example

Öz:
Social networks that emerged as a result of developments in communication technologies have become new socialization areas of societies. Socialization in these networks is carried out with a form of communication in which visual elements are predominant as an alternative to traditional communication methods. With this form of communication shaped by seeing and being seen, some social values have been eroded. Among these values, privacy is one of the most discussed concepts with its individuality, limits and violations. The concept, which includes issues such as the protection of private life, private space/public space, information confidentiality, disclosure and surveillance, may differ according to culture, person, time and place. In this study, it was examined whether the personality traits and privacy perceptions of Instagram users differ according to demographic characteristics. The research was carried out using a questionnaire, one of the data collection methods. The research data were obtained by reaching the call center employees working in 6 different provinces with the convenience sampling method and 1072 questionnaires were analyzed. According to the findings obtained; personality traits differed according to demographic characteristics. The duration of using Instagram and the frequency of data sharing also differed according to some personality traits. There were no significant demographic differences in the perception of privacy. There was only a gender difference in this regard.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akar, H. ve Akar, F. (2021). Sosyal medyada mahremiyet algısı: Üniversite öğrencileri araştırması. Inonu University E-Journal of Faculty of Communication, 6 (1), 285-297.
  • Barrick, M. R. & Mount, M. K. (1991). The big five personality dimensions and job performance: a-meta analysis. Personnel Psychology, 44(1), 1-26.
  • Bauman, Z. (2014). Akışan Modern Dünyadan 44 Mektup. (2. Basım). Habitus Yayıncılık.
  • Bauman, Z. & Lyon, D. (2016). Akışkan Gözetim. Çev. Elçin Yılmaz. (2. Basım). Ayrıntı Yayınları.
  • Büyükşener, E. (2009). Türkiye’de sosyal ağların yeri ve sosyal medyaya bakış. IVX. Türkiye’de İnternet Konferansı.
  • Can, H., Aşan, Ö. ve Aydın, E. M. (2006). Örgütsel Davranış, Arıkan Basım Yayın Dağıtım.
  • Costa Jr, P. T., Busch, C. M., Zonderman, A. B. & Mccrae, R. R. (1986). Correlations of MMPI factor scales with measures of the five factor model of personality. Journal of Personality Assessment, 50(4), 640-650.
  • Cüceloğlu, D. (2006). İnsan ve Davranışı. (15. Baskı). Remzi Kitabevi.
  • Çetin, F. ve Varoğlu, A. K. (2009). Özellikler bağlamında girişimcinin beş faktör kişilik örüntüsü. Savunma Bilimleri Dergisi, 8(2), 51- 66
  • Çetin, N. G. ve Beceren, E. (2007). Lider kişilik: gandhi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5), 111-132.
  • Dahan, G, S. (2012). Sanal dünyada e-ağızdan ağıza pazarlama üzerine bir inceleme. T. Kara & E, Özgen. (Ed.). Sosyal Medya/Akademi içinde (s.83- 112). Beta Basım Yayım.
  • Danah, M. Boyd & Nicole, B. Ellison. (2007). Social network sites: Definition, history, and scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13(1), 210-230. https://doi.org/10.1111/j.1083-6101.2007.00393.x.
  • Doğan, T. (2013). Beş faktör kişilik özellikleri ve öznel iyi oluş. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14(1), 56-64.
  • Durmuş, B., Yurtkoru, S., Ulusu, Y. ve Kılıç, B. (2011). Facebook’tayız’ Sosyal Paylaşım Ağlarının Bireylere ve İşletmelere Yönelik İncelenmesi: Facebook Üzerine Bir Araştırma. Beta Yayınları.
  • Eldeniz, L. ve Sepetçi N. (2017). Sosyal medyada mahremiyet algısının çöküşü “Instagram Üzerine Bir Araştırma”. N. Akbulut, E. Erdoğan ve M. Mutlugün (Ed.). Medyayı Okumak içinde (s.2019-249). Cinius Yayınları.
  • Ergeneli, A. (2017). Örgütsel Davranış. Örgüt ve Birey. Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Erkuş, A. ve Tabak, A. (2009). Beş faktör kişilik özelliklerinin çalışanların çatışma yönetim tarzlarına etkisi: Savunma sanayiinde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(2), 213-242.
  • Eryılmaz, A. (2017). Kişilik psikolojisi. Psikoloji içinde (ss.81-99). Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını.
  • George, J. M. & Jones, G. R. (2008). Understanding and Managing Organizational Behavior, (Fifth Ed). Pearson Education.
  • Günel, Ö. D. (2010). İşletmelerde yıldırma olgusu ve yıldırma mağdurlarının kişilik özelliklerine ilişkin bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(3), 37-65.
  • Gürbilek, N. (1992). Vitrinde Yaşamak. Metis Yayınları.
  • Gürsakal, N. (2009). Sosyal Ağ Analizi. Dora Yayınları.
  • İşcan, Ö. F. (2019). Bireysel farklılıklar: Kişilik ve yetenek, Örgütsel Davranış içinde (ss. 29-50). Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını.
  • Kalaman, S. (2017). Yeni medya ve mahremiyetin dönüşümü: Facebook Türkiye örneği. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Kış Dönemi (14).
  • Kircaburun, K., Alhabash, S., Tosuntaş, Ş. & Griffiths, M. D. (2020). Uses and grafication of problematic social media use among university students: A simultaneous examination of big five personality traits, social media platforms, and social media use motives. International Journal of Mental Health and Addiction, 18, 525-547.
  • Lyon, D. (2013). Gözetim Çalışmaları. (A. Toprak, Çev). Kalkedon Yayınevi.
  • McShane, S. L. & Glinow, V. (2004). Organizational Behavior: Emerging Realites for the Workplace Revolution, McGraw Hill.
  • Niedzviecki, H. (2019). Dikizleme Günlüğü. (G.Gündüç, Çev). Ayrıntı Yayınları.
  • Örücü, E. ve Üngüren, E. (2013). Örgütsel Davranış. Lisans Yayıncılık.
  • Özkalp, E. (2019). Örgüt içinde birey ve kişilik. Ç. Kırel & O. Ağlargöz (Ed.). Örgütsel Davranış içinde (28-55). Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi Yayını.
  • Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2011). Örgütsel Davranış, (5.Baskı). Ekin Yayınevi.
  • Özsoy, E., ve Yıldız, G. (2013). Kişilik kavramının örgütler açısından önemi: Bir literatür taraması. İşletme Bilimi Dergisi, 1(2), 1-12.
  • Peltekoğlu, F. (2012). Sosyal medya, sosyal değişim. T. Kara, E. Özgen (Ed.). Sosyal Medya/Akademi içinde (s.3-8). Beta Basım.
  • Pizur, B. K. & Knutson, J. (2009). A comparison of the personality dimensions and behavior changes that occur during solitary and cooccupation. Journal of Occupational Science, 16(3),157-162.
  • Polatcı, S. ve Sobacı, F. (2014). Öğrencilerin öğrenilmiş güçlülük düzeyleri üzerinde kişilik özellikleri ve duygusal zekâ düzeylerinin etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(4), 50-71.
  • Robbins, S. P. & Judge, T. A. (2010). Organizational Behavior. (14th Edition). Prentice Hall.
  • Sandy, S.V., Boardman, S.K. & Deutsch, M. (2000). Personality and Conflict. M. Deutsch & P. T. Coleman (Ed.), The Handbook of Conflict Resolution: Theory and Practice.
  • Škrinjaric, B., Budak, J. & Žokalj, M. (2018). The effect of personality traits on onlıne privacy concern. Ekonomski Pregled, 69(2), 106-130.
  • Sumner, C., Byers, A. & Shearing, M. (2011). Determining personality traits & privacy concerns from facebook activity. Black Hat Briefings, 11(7), 197- 221.
  • Şener, N. K. (2016). Eğlence endüstrisi: Eğlencenin gözetleme hali ya da eğlence endüstrisinde görünen ve gören olmak. TRT Akademi Hakemli Dergi, 1(1), 65-66.
  • Şimşek, T. (2019). Sosyal medyada mahremiyetin ifşası “instagram örneği”. Sosyolojik Düşün, 4(1), 10-24.
  • Toprak, A., Yıldırım, A., Aygül, E., Binark, M., Börekçi, S. & Çomu, T. (2009). Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook: “Görülüyorum Öyleyse Varım”. Kalkedon Yayınları.
  • Toprak, A. (2009). Yeni medya dolayımıyla çıkılan kamusal alan: Toplumsal paylaşım ağlarında ilişkilenme pratikleri. Evrensel Kültür Dergisi.
  • Türten, E. (2018). Yüksek lisans öğrencilerinin sosyal medyada mahremiyet algısı: Gümüşhane üniversitesi iletişim fakültesi örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi Özel Sayısı, 143-162. https://doi.org/10.31123/akil.460160.
  • Ülker, M. (2020). Sosyal Medya Kullanımının Kişilerarası İletişimde Bireyin Mahremiyet Algısına Etkileri: Gümüşhane Üniversitesi Örneği. Yüksek lisan tezi.
  • Yüksel, M. (2003). Mahremiyet hakkı ve sosyo-tarihsel gelişimi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(1), 181-213.
APA Yurdigül A, LELOGLU H (2022). KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE MAHREMİYETİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE FARKLILAŞMASI: INSTAGRAM ÖRNEĞİ. , 2211 - 2240. 10.29228/Joh.63319
Chicago Yurdigül Aslı,LELOGLU HATICE KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE MAHREMİYETİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE FARKLILAŞMASI: INSTAGRAM ÖRNEĞİ. (2022): 2211 - 2240. 10.29228/Joh.63319
MLA Yurdigül Aslı,LELOGLU HATICE KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE MAHREMİYETİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE FARKLILAŞMASI: INSTAGRAM ÖRNEĞİ. , 2022, ss.2211 - 2240. 10.29228/Joh.63319
AMA Yurdigül A,LELOGLU H KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE MAHREMİYETİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE FARKLILAŞMASI: INSTAGRAM ÖRNEĞİ. . 2022; 2211 - 2240. 10.29228/Joh.63319
Vancouver Yurdigül A,LELOGLU H KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE MAHREMİYETİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE FARKLILAŞMASI: INSTAGRAM ÖRNEĞİ. . 2022; 2211 - 2240. 10.29228/Joh.63319
IEEE Yurdigül A,LELOGLU H "KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE MAHREMİYETİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE FARKLILAŞMASI: INSTAGRAM ÖRNEĞİ." , ss.2211 - 2240, 2022. 10.29228/Joh.63319
ISNAD Yurdigül, Aslı - LELOGLU, HATICE. "KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE MAHREMİYETİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE FARKLILAŞMASI: INSTAGRAM ÖRNEĞİ". (2022), 2211-2240. https://doi.org/10.29228/Joh.63319
APA Yurdigül A, LELOGLU H (2022). KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE MAHREMİYETİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE FARKLILAŞMASI: INSTAGRAM ÖRNEĞİ. Tarih Okulu Dergisi, 15(59), 2211 - 2240. 10.29228/Joh.63319
Chicago Yurdigül Aslı,LELOGLU HATICE KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE MAHREMİYETİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE FARKLILAŞMASI: INSTAGRAM ÖRNEĞİ. Tarih Okulu Dergisi 15, no.59 (2022): 2211 - 2240. 10.29228/Joh.63319
MLA Yurdigül Aslı,LELOGLU HATICE KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE MAHREMİYETİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE FARKLILAŞMASI: INSTAGRAM ÖRNEĞİ. Tarih Okulu Dergisi, vol.15, no.59, 2022, ss.2211 - 2240. 10.29228/Joh.63319
AMA Yurdigül A,LELOGLU H KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE MAHREMİYETİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE FARKLILAŞMASI: INSTAGRAM ÖRNEĞİ. Tarih Okulu Dergisi. 2022; 15(59): 2211 - 2240. 10.29228/Joh.63319
Vancouver Yurdigül A,LELOGLU H KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE MAHREMİYETİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE FARKLILAŞMASI: INSTAGRAM ÖRNEĞİ. Tarih Okulu Dergisi. 2022; 15(59): 2211 - 2240. 10.29228/Joh.63319
IEEE Yurdigül A,LELOGLU H "KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE MAHREMİYETİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE FARKLILAŞMASI: INSTAGRAM ÖRNEĞİ." Tarih Okulu Dergisi, 15, ss.2211 - 2240, 2022. 10.29228/Joh.63319
ISNAD Yurdigül, Aslı - LELOGLU, HATICE. "KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE MAHREMİYETİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE FARKLILAŞMASI: INSTAGRAM ÖRNEĞİ". Tarih Okulu Dergisi 15/59 (2022), 2211-2240. https://doi.org/10.29228/Joh.63319