TÜRKİYE’DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMINDA VERGİ DÜZENLEMELERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ

ATILGAN YAŞA, Ayşe; Arı Kovancı, Yasemin

TÜRKİYE’DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMINDA VERGİ DÜZENLEMELERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ

Ayşe ATILGAN YAŞA, (Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Salihli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, Manisa, Türkiye)

Yasemin ARI KOVANCI (Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sosyal Hizmet Bölümü, Karamanoğlu , Türkiye)

Vergi Raporu

10 0

Yıl: 2022 Cilt: 0 Sayı: 277 Sayfa Aralığı: 100 - 119 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-10-2022

TÜRKİYE’DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMINDA VERGİ DÜZENLEMELERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ

Öz:

Kadınların işgücüne katılımının ve istihdamı- nın artırılması ekonomik büyüme ve kalkınmanın itici gücünü oluşturmaktadır. İşgücü piyasasın- da kadınların işgücüne katılma oranının artması özellikle gelişmekte olan ülkeler açısından or- ta gelir tuzağından çıkılmasında da son dere- ce önemli bir role sahiptir. Bu nedenle, politika yapıcılar kadınların işgücüne katılımlarına ve ka- tılımlarını belirleyen faktörlere büyük önem at- fetmekte ve kadın istihdamının desteklenmesine yönelik çeşitli düzenlemeler yapmaktadır. Bun- lardan biri de vergi düzenlemeleri ve teşviklerdir. Bu çalışmada, Türkiye’de kadınların işgücüne ka- tılımının ve istihdamının artırılabilmesine ilişkin olarak vergi düzenlemelerinin önemi ortaya ko- nulmuş ve bu konuda destekleyici birtakım poli- tika önerileri sunulmuştur. Söz konusu öneriler, pozitif ayrımcılık içeren vergisel düzenlemelerin toplumsal adaleti sağlamada etkili bir araç ola- cağı temelinde geliştirilmiştir.

Anahtar Kelime:

THE ROLE AND IMPORTANCE OF TAX ARRANGEMENTS IN WOMEN’S PARTICIPATION IN LABOUR FORCE IN TURKEY

Öz:

ncreasing women’s labor force participation and employment is the stimulating factor of economic growth and development. The increase in the labor force participation rate of women in the labor market has an extremely important role in getting rid of the middle-income trap especially of developing countries. Therefore, policy makers attribute great importance to women’s participation in labour and the factors that determine their participation and make several arrangements in the support of women employment. One of them is tax arrangements and incentives. In this study, the importance of tax arrangements have been revealed related to the increasing women’s participation in labour force and their employment in Turkey, and some supportive political suggestions have been enclosed on this matter. These proposals were developed on the basis that tax regulations containing positive discrimination would be an effective tool in ensuring social justice.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

AKDOĞAN, A. (1997). Kamu Maliyesi. Gazi Üniversitesi. Ankara.
• ALDAN, A. ve ÖZTÜRK, S. (2019). Kadın İşgücüne Katılımında Artışın Belirleyicile- ri: Kuşak Etkisinin Ayrıştırılması. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Çalışma Teb- liği No: 19/05. Ankara.
• ATKINSON, A. B. ve STIGLITZ, J. E. (2015). Lectures On Public Economics: Updated Edition. Princeton University Press.
• BALSEVEN, H. (2003). Vergilerin Emek Arzı Üzerindeki Gelir, İkame ve Mali Etkileri. Ga- zi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fa- kültesi Dergisi, Cilt:5. Sayı:2.
• BORJAS, G. J. (2015). Çalışma Ekonomisi, Dora Basım-Yayın Dağıtım. Bursa.
• DURMAZ, Ş. (2016). “İşgücü Piyasasında Kadınlar ve Karşılaştıkları Engeller”. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü- sü Dergisi. Sayı 3.
• EFE, G. N. ve YILMAZ, G. A. (2022). “OECD Ülkelerinde Vergi Takozunun Kadın ve Er- kek İstihdamına Etkilerinin Panel Veri Yön- temi ile Analizi”. Gazi İktisat ve İşletme Der- gisi. Cilt: 8. Sayı:1.
• ELVEREN, A.Y. (2015). Türkiye’de Sosyal Güvenlik Sisteminin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Açısından Bir Değerlendirmesi.
DEDEOĞLU, S. ve ELVEREN, A.Y. (Der.) 2000’ler Türkiye’sinde Sosyal Politika ve Toplumsal Cinsiyet. İmge Kitabevi Yayınları. Ankara.
• GONZALEZ, F.A.I. ve VIRDIS, J.M. (2022). “Global Development and Female Labour Force Participation: Evidence From a Mul- tidimensional Perspective”. Journal of Gen- der Studies. No. 3.
• GRIMSHAW, D. ve RUBERY, J. (2015). “The motherhood pay gap: A review of the issues, theory and international evidence”. Interna- tional Labour Office. Geneva. Conditions of Work and Employment Series No.57.
• GÜNSOY, G. ve ÖZSOY, C. (2012). “Türkiye’de Kadın İşgücü, Eğitim ve Büyüme İlişkisinin VAR Analizi”. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi. Sayı 568.
• HANBAY ÇAKIR, E. (2011). “Kadın İstihda- mında Yerel Yönetimlerin Rolü, Görevleri ve Sorun Alanları”. TEPAV. Kadın Emeği Kon- feransı. (https://www.tepav.org.tr/kades/ folders/BildiriKitabi.pdf #page=75). Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022.
• HAYRULLAHOĞLU, B. (2020). “Kadınların İşgücüne Katılım Oranlarının Arttırılmasın- da Vergilemenin Rolü: Türkiye ve OECD Ül- keleri Açısından Bir Değerlendirme”. Dum- lupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Sayı.66.
• ILO. (2022). World Employment and Social Outlook: Trends 2022, International Labour Office. Geneva.
• IMF. (2012). “Fiscal Policy and Employment in Advanced and Emerging Economies”, (https://www.imf.org/). Erişim tarihi: 20 Ağustos 2022.
• IMF (2013). “Women, Work And The Eco- nomy: Macroeconomic Gains From Gen- der Equity (IMF Staff Discussion Paper No. SDN/13/10)”. Washington, DC: Internatio- nal Monetary Fund, (https://www.imf.org/). Erişim tarihi: 20 Ağustos 2022.
• INTERNATIONAL LABOUR ORGANIZA- TIONS. (2020).“Measuring the Gender Wa- ge Up Turkey Case”. (https://www.ilo.org/). Erişim tarihi: 26. Ağustos 2022.
• İPEK, M. (2014). “Kayıt Dışı İstihdamda Kü- resel Etkiler ve Sosyal Örüntüler”. Çalışma ve Toplum Dergisi. Sayı 1.
• KAĞNICIOĞLU, D. (2015). “Endüstri İlişkileri Disiplininin Kayıp Halkası Olarak Toplumsal Cinsiyet”. Çalışma ve Toplum Dergisi. Sayı. 2.
• KARADENİZ, O., YILMAZ, H. H. (2018). “İş Dünyasında Kadın: Sorunlar, Çözümler, Öneriler”. TÜRKONFED. Cilt III.
• KAYNAR BİLGİN, H. (2011). “Türkiye’de Ver- gi Ahlakının Belirleyicileri”. METU Studies in Development. Cilt 38. Sayı 2.
• KORAY, M. (2008). Sosyal Politika, İmge Ki- tabevi. Ankara.
• KORKMAZ, A. ve KORKUT, G. (2012). “Tür- kiye’de Kadının İşgücüne Katılımının Belir- leyicileri”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Sayı 2.
• MAHİROĞULLARI, A. ve KORKMAZ, A. (2018). İşsizlikle Mücadelede Emek Piyasa- sı Politikaları -Türkiye ve AB Ülkeleri-, Ekin Yayınevi. Bursa.
• MEHMET, Ö. ve KILIÇ, C. (2009). Çalışma Ekonomisi Teorisi, Gazi Kitabevi. Ankara.
• OECD. (2007). “Babies and Bosses Recon- ciling Work and Family Life: A Synthesis of Finding of OECD Countries”. (https://www. oecd.org/). Erişim tarihi: 15 Ağustos 2022.
• OECD. (2022). “Tax Policy and Gender Equ- ality, A Stocktake of Country Approaches”. (https://read.oecd-ilibrary.org/). Erişim ta- rihi: 23 Ağustos 2022.
• OECD. (2022). “Taxing Wages 2022”, Taxing Wages-Turkey, (https://www.oecd.org/ tax/tax-policy/taxing-wages-turkey.pdf). Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022.
• ÖZAŞÇILAR ÖZTÜRK, M. ve KÖKSAL, U. (2022). “Girişimde Kadın Gücü- Araştırma Raporu”. TÜRKONFED ve Türkiye İş Banka- sı.
• ÖZER, M. ve BİÇERLİ, K. (2003). “Türkiye’de Kadın İşgücünün Panel Veri Analizi”. Ana- dolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Sayı 1.
• PALAZ, S. ve ÇOLAK, O. (2011). “2008 Kü- resel Finans Krizi ve Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımı”. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt.14. Sayı. 25.
• SADIK, E. (2021). “Türkiye’de Kadınların Ka- yıt Dışı İstihdamının Gelir Vergisine Etkisi”. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti- tüsü (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Ko- caeli.
• SAR, E. (2021). “Çalışma Hayatında Kadın İstihdamı ve Türkiye’de Yansımaları”. Saf- ran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi. Cilt: 4. Sayı:1.
• STOTSKY J. G. (1997). “How Tax Systems Treat Men and Women Differently”, Finan- ce&Development, (https:/www.imf.org), Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
• ŞEN, H. ve SAĞBAŞ, İ. (2016). Vergi teorisi ve politikası, 2.Baskı, Kalkan Matbaacılık. Ankara.
• THE WORLD ECONOMIC FORUM (2022). “Global Gender Gap Report”.
• TOKSÖZ, G. (2015). Kadınlar İşgücü Piya- sasının Neden Dışında? Kapitalizm ve Pat- riarka Temelinde Bir Analiz. TAR, Y. (Der.) Çalışma Hayatında Ayrımcılık ve Ayrımcılı- ğa Karşı Mücadele. Kaos GL Yayınları. İs- tanbul.
• TOKSÖZ, G. (2020). İstihdamda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, CEİD Yayınları. Ankara.
• TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU (2021). “İs- tatistiklerle Kadın, 2021”. (https://data.tuik. gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Ka- din-2021-45635). Erişim Tarihi: 01 Eylül 2022.
• Türkiye İstatistik Kurumu. “İşgücü İsta- tistikleri, 2021”. (https://data.tuik.gov. tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikle- ri-2021-45645). Erişim Tarihi: 02 Eylül 2022.
• Türkiye İstatistik Kurumu. “İşgücü İstatis- tikleri, Haziran 2022”. (https://data.tuik. gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikle- ri-Haziran-2022-45651). Erişim Tarihi: 05 Eylül 2022.
• TÜRKONFED. (2020). “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Gündem Raporu-2: Kadın Koopera- tifleri”.
• UNITED NATIONS (2014). “The Millennium Development Goals Report 2014”. (https:// www.un.org/,). Erişim Tarihi: 17 Ağustos 2022.
• UNIVERSITA’ BOCCONI. (2011). “The role and impact of labour taxation policies”, (https://ec.europa.eu). Erişim Tarihi. 25 Ağustos 2022.
• WOLFINGER, N. H. MASON M. A., GOUL- DEN M. (2008). “Problems in the pipeline: Gender, marriage, and fertility in the ivory tower”. The Journal of higher educati- on, No.4.
• YANAR, M. (2019). “Kadın Çalışanlara Ya- pılan Kreş Yardımlarında Gelir Vergisi İstis- nası”. Vergi Dünyası Dergisi. Cilt 1.Sayı 451.
• YERELİ, A. B. ve ATA, A. Y. (2011). “Vergi Adaletine Ulaşma Yöntemleri Çerçevesinde Fayda İlkesinin Teorik Açıdan Değerlendiril- mesi”. Maliye Dergisi. Sayı 161.

APA	ATILGAN YAŞA A, Arı Kovancı Y (2022). TÜRKİYE’DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMINDA VERGİ DÜZENLEMELERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ. , 100 - 119.
Chicago	ATILGAN YAŞA Ayşe,Arı Kovancı Yasemin TÜRKİYE’DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMINDA VERGİ DÜZENLEMELERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ. (2022): 100 - 119.
MLA	ATILGAN YAŞA Ayşe,Arı Kovancı Yasemin TÜRKİYE’DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMINDA VERGİ DÜZENLEMELERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ. , 2022, ss.100 - 119.
AMA	ATILGAN YAŞA A,Arı Kovancı Y TÜRKİYE’DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMINDA VERGİ DÜZENLEMELERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ. . 2022; 100 - 119.
Vancouver	ATILGAN YAŞA A,Arı Kovancı Y TÜRKİYE’DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMINDA VERGİ DÜZENLEMELERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ. . 2022; 100 - 119.
IEEE	ATILGAN YAŞA A,Arı Kovancı Y "TÜRKİYE’DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMINDA VERGİ DÜZENLEMELERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ." , ss.100 - 119, 2022.
ISNAD	ATILGAN YAŞA, Ayşe - Arı Kovancı, Yasemin. "TÜRKİYE’DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMINDA VERGİ DÜZENLEMELERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ". (2022), 100-119.

APA	ATILGAN YAŞA A, Arı Kovancı Y (2022). TÜRKİYE’DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMINDA VERGİ DÜZENLEMELERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ. Vergi Raporu, 0(277), 100 - 119.
Chicago	ATILGAN YAŞA Ayşe,Arı Kovancı Yasemin TÜRKİYE’DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMINDA VERGİ DÜZENLEMELERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ. Vergi Raporu 0, no.277 (2022): 100 - 119.
MLA	ATILGAN YAŞA Ayşe,Arı Kovancı Yasemin TÜRKİYE’DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMINDA VERGİ DÜZENLEMELERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ. Vergi Raporu, vol.0, no.277, 2022, ss.100 - 119.
AMA	ATILGAN YAŞA A,Arı Kovancı Y TÜRKİYE’DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMINDA VERGİ DÜZENLEMELERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ. Vergi Raporu. 2022; 0(277): 100 - 119.
Vancouver	ATILGAN YAŞA A,Arı Kovancı Y TÜRKİYE’DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMINDA VERGİ DÜZENLEMELERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ. Vergi Raporu. 2022; 0(277): 100 - 119.
IEEE	ATILGAN YAŞA A,Arı Kovancı Y "TÜRKİYE’DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMINDA VERGİ DÜZENLEMELERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ." Vergi Raporu, 0, ss.100 - 119, 2022.
ISNAD	ATILGAN YAŞA, Ayşe - Arı Kovancı, Yasemin. "TÜRKİYE’DE KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIMINDA VERGİ DÜZENLEMELERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ". Vergi Raporu 277 (2022), 100-119.