ORTAK PAYLAŞIMLI E-SCOOTER KULLANIMININ KISMİ EN KÜÇÜK KARELER YAPISAL EŞİTLİK MODELLMESİYLE ARAŞTIRILMASI

Yazgı Hazal TOPÇUOĞLU,
Veysel YILMAZ, (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Fakültesi, İstatistik Bölümü, Eskişehir, Türkiye)
Erkan ARI (Dumlupınar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ekonometri Bölümü, Kütahya, Türkiye)
Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
13 5
Yıl: 2022 Cilt: Sayı: 63 Sayfa Aralığı: 83 - 90 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18070/erciyesiibd.1112977 İndeks Tarihi: 02-01-2023

ORTAK PAYLAŞIMLI E-SCOOTER KULLANIMININ KISMİ EN KÜÇÜK KARELER YAPISAL EŞİTLİK MODELLMESİYLE ARAŞTIRILMASI

Öz:
Bu araştırmada ortak paylaşımlı e-scooter kullanım niyetini etkileyen faktörler önerilen bir yapısal model ile araştırılmıştır. Önerilen modelin tasarlanmasında Teknoloji Kabul Modeli (TKM) temel alınmıştır. Araştırma modelinde, TKM’ne yer alan faktörlere ilave olarak Çevresel Kaygı, Ekonomik Fayda, Zevk ve Covid 19 Etkisi gibi faktörler eklenerek çalışmanın kapsama alanı genişletilmiştir. Araştırma modeli küçük veri setleri için uygun çözümler veren ve özellikle çok değişkenli norma dağılım varsayımı gerektirmeyen Kısmi En Küçük Yapısal Eşitlik Modellemesi (KEK-YEM) ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda modelin açıklama gücünün yüksek ve uyumlu olduğu belirlenmiştir. Çalışmada sınan 12 hipotezden sadece ikisi desteklenmemiştir. Salgın döneminde toplu taşıma araçlarını riskli olarak algılayan ve çevresel kaygı düzeyleri yüksek olan bireylerin e-scooter kullanım niyetinin daha yüksek olduğu tesbit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abdul Muhmin, A. G. (2007). Explaining consumers’ willingness to be environmentally friendly. International Journal of Consumer Studies, 31(3), 237-247. https://doi.org/10.1111/j.1470-6431.2006.00528.x
  • Agarwal, R., & Karahanna, E. (2000). Time flies when you're having fun: Cognitive absorption and beliefs about information technology usage. MIS quarterly, 665-694. https://doi.org/10.2307/3250951
  • Ahmed, M. Z., Ahmed, O., Aibao, Z., Hanbin, S., Siyu, L., & Ahmad, A. (2020). Epidemic of COVID-19 in China and associated psychological problems. Asian journal of psychiatry, 51, 102092.doi: 10.1016/j.ajp.2020.102092.
  • Bardhi, F. ve Eckhardt, G. M. (2012). Access-based consumption: the case of car sharing. Journal of Consumer Research, 39: 881 - 898. https://doi.org/10.1086/666376
  • Botsman, R. ve Rogers, R. (2010). What’s mine is yours - the rise of collaborative consumption. Newyork: Harper Collins
  • Bölen, M. C., & Çeliker, O. (2021). Paylaşımlı Elektrikli Scooter Hizmetlerini Kullanma Niyetinde Etkili Olan Faktörler. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(3), 1101-1123.https://doi.org/10.16951/atauniiibd.898594
  • Brown, K., & Wang, R. C. (2020). Politics and science: The case of China and the coronavirus. Asian Affairs, 51(2), 247-264.. https://doi.org/10.1080/03068374.2020.1752567
  • Chen, Q., Liang, M., Li, Y., Guo, J., Fei, D., Wang, L., ... & Zhang, Z. (2020). Mental health care for medical staff in China during the COVID-19 outbreak. The Lancet Psychiatry, 7(4), e15-e16.. https://doi.org/10.1016/S2215-0366(20)30164-4
  • Chen, C. F., Eccarius, T., & Su, P. C. (2021). The role of environmental concern in forming intentions for switching to electric scooters. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 154, 129-144. https://doi.org/10.1016/j.tra.2021.10.010
  • Chin, W. W. (1998). The partial least squares approach to structural equation modeling. Modern methods for business research, 295(2), 295-336.
  • Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
  • Davis, F. D. (1989). Perceived Usefulness, Perceived Ease of Use, and User Acceptance of Information Technology. MIS Quarterly, 13(3), 319–340. https://doi.org/10.2307/249008.
  • Doll, W. J., & Torkzadeh, G. (1988). The Measurement of End-User Computing Satisfaction. MIS Quarterly, 12(2), 259–274. https://doi.org/10.2307/248851
  • Edwards, T. C., & Oskamp, S. (1992). Components of antinuclear war activism. Basic and Applied Social Psychology, 13(2), 217-230. https://doi.org/10.1207/s15324834basp1302_6
  • Erdoğdu, Y., Koçoğlu, F., & Sevim, C. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde anksiyete ile umutsuzluk düzeylerinin psikososyal ve demografik değişkenlere göre incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 23. https://doi.org/10.5505/kpd.2020.35403.
  • Felson, M., & Spaeth, J. L. (1978). Community structure and collaborative consumption: A routine activity approach. American behavioral scientist, 21(4), 614-624. https://doi.org/10.1177/000276427802100411
  • Fitt, H., & Curl, A. (2019). E-scooter use in New Zealand: Insights around some frequently asked questions. University of Canterbury: Christchurch, New Zealand. https://ir.canterbury.ac.nz/handle/10092/16336
  • Flaherty, D. J., Morgan, C., Cruz, N. J. M. D., Morgan, R. V., Sarraf, K. M., Sinnett, T., & Roche, A. (2021). Foot and Ankle Injuries Related to The Use of E-Scooters–A Case Series and a Review of Literature. The Foot, 101873. doi: https://doi.org/10.1016/j.foot.2021.101873
  • Fornell, C., Larcker, D.F., 1981. Structural equation models with unobservable variables and measurement error: algebra and statistics. Journal of Marketing Research 18 (3), 382–388. https://doi.org/10.1177%2F002224378101800313.
  • Guo, Y., & Zhang, Y. (2021). Understanding factors influencing shared e-scooter usage and its impact on auto mode substitution. Transportation research part D: transport and environment, 99, 102991.https://doi.org/10.1016/j.trd.2021.102991
  • Gümüş, B., & Gegez, E. E. (2017). Değişen tüketici kültüründe yeni trend: Ortak tüketim. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 10(20), 155-178. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ppad/issue/60999/906004
  • Hair, J.F., Tatham, Ronald L., Anderson, Rolph E.; Black, William (1998). Multivariate data analysis with readings, 5th Edn. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
  • Hardin, G. (1968). The tragedy of the commons: the population problem has no technical solution; it requires a fundamental extension in morality. science, 162(3859), 1243-1248. DOI: 10.1126/bilim.162.3859.1243
  • Ho, C. S. H., Chee, C. Y. I. ve Ho, R. C. M. (2020). Mental health strategies to combat the psychological impact of COVID-19 beyond paranoia and panic. Annals, Academy of Medicine, Singapore, 49(1):1-6.
  • Hong, S. J., & Tam, K. Y. (2006). Understanding the adoption of multipurpose information appliances: The case of mobile data services. Information systems research, 17(2), 162-179.
  • James, O., Swiderski, J. I., Hicks, J., Teoman, D., & Buehler, R. (2019). Pedestrians and e-scooters: An initial look at e-scooter parking and perceptions by riders and non-riders. Sustainability, 11(20), 5591. https://doi.org/10.3390/su11205591.
  • Kinnear, T. C., Taylor, J. R., & Ahmed, S. A. (1974). Ecologically concerned consumers: Who are they? Journal of Marketing, 38(2), 20–24. https://doi.org/10.2307/1250192
  • Kopplin, C. S., Brand, B. M., & Reichenberger, Y. (2021). Consumer acceptance of shared e-scooters for urban and short-distance mobility. Transportation research part D: transport and environment, 91, 102680. https://doi.org/10.1016/j.trd.2020.102680
  • Lamberton, C. P., & Rose, R. L. (2012). When is ours better than mine? A framework for understanding and altering participation in commercial sharing systems. Journal of marketing, 76(4), 109-125. https://doi.org/10.1509/jm.10.0368
  • Liew, Y. K., Wee, C. P. J., & Pek, J. H. (2020). New peril on our roads: a retrospective study of electric scooter-related injuries. Singapore medical journal, 61(2), 92. doi: 10.11622/smedj.2019083
  • Moeller, S., & Wittkowski, K. (2010). The burdens of ownership: reasons for preferring renting. Managing Service Quality: An International Journal.
  • Moon, J. W., & Kim, Y. G. (2001). Extending the TAM for a World-Wide-Web context. Information & management, 38(4), 217-230.
  • Neufeld, D. J., Dong, L., & Higgins, C. (2007). Charismatic leadership and user acceptance of information technology. European Journal of Information Systems, 16(4), 494-510. DOI: 10.1057/palgrave.ejis.3000682
  • Nikiforiadis, A., Paschalidis, E., Stamatiadis, N., Raptopoulou, A., Kostareli, A., & Basbas, S. (2021). Analysis of attitudes and engagement of shared e-scooter users. Transportation research part D: transport and environment, 94, 102790. https://doi.org/10.1016/j.trd.2021.102790
  • Okur İ. , Demirel Ö. F. COVID-19 ve Psikiyatrik Bozukluklar. Medical Research Reports. 2020; 3(Özel Sayı): 86-99. Ratan, R., Earle, K., Rosenthal, S., Chen, V. H. H., Gambino, A., Goggin, G., ... & Lee, K. M. (2021). The (digital) medium of mobility is the message: Examining the influence of e-scooter mobile app perceptions on e-scooter use intent. Computers in Human Behavior Reports, 3, 100076. https://doi.org/10.1016/j.chbr.2021.100076
  • Rejali, S., Aghabayk, K., Mohammadi, A., & Shiwakoti, N. (2021). Assessing a priori acceptance of shared dockless e-scooters in Iran. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 100, 103042. https://doi.org/10.1016/j.trd.2021.103042
  • Qiu, J., Shen, B., Zhao, M., Wang, Z., Xie, B., & Xu, Y. (2020). A nationwide survey of psychological distress among Chinese people in the COVID-19 epidemic: implications and policy recommendations. General psychiatry, 33(2). doi: 10.1136/gpsych-2020-100213
  • Sani, G., Janiri, D., Di Nicola, M., Janiri, L., Ferretti, S., & Chieffo, D. (2020). Mental health during and after the COVID 19 emergency in Italy. Psychiatry and clinical neurosciences, 74(6), 372-372. https://doi.org/10.1111/pcn.13004
  • Sang, Y. N., & Bekhet, H. A. (2015). Modelling electric vehicle usage intentions: an empirical study in Malaysia. Journal of Cleaner Production, 92, 75-83. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2014.12.045
  • Shaheen, S., & Cohen, A. (2019). Shared micromoblity policy toolkit: Docked and dockless bike and scooter sharing. https:// escholarship.org/uc/item/00k897b5.
  • Sovacool, B. K., Abrahamse, W., Zhang, L., & Ren, J. (2019). Pleasure or profit? Surveying the purchasing intentions of potential electric vehicle adopters in China. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 124, 69-81. https://doi.org/10.1016/j.tra.2019.03.002
  • Staples, D. S., Wong, I., & Seddon, P. B. (2002). Having expectations of information systems benefits that match received benefits: does it really matter?. Information & Management, 40(2), 115-131. https://doi.org/10.1016/S0378-7206(01)00138-0
  • Stigson, H., Malakuti, I., & Klingegård, M. (2021). Electric scooters accidents: analyses of two Swedish accident data sets. Accident Analysis & Prevention, 163, 106466. https://doi.org/10.1016/j.aap.2021.106466
  • Sun, H., & Zhang, P. (2006). Causal relationships between perceived enjoyment and perceived ease of use: An alternative approach. Journal of the Association for Information Systems, 7(1), 24. http://aisel.aisnet.org/jais/vol7/iss1/24
  • Taylor, S., & Todd, P. A. (1995). Understanding information technology usage: A test of competing models. Information systems research, 6(2), 144-176. https://doi.org/10.1287/isre.6.2.144
  • Tuli, F. M., Mitra, S., & Crews, M. B. (2021). Factors influencing the usage of shared E-scooters in Chicago. Transportation research part A: policy and practice, 154, 164-185. https://doi.org/10.1016/j.tra.2021.10.008
  • Uyar, A. (2019). Tüketicilerin mobil uygulamalara ilişkin algılarının teknoloji kabul modeli ile değerlendirilmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(1), 687-705.
  • Van der Heijden, H. (2004). User acceptance of hedonic information systems. MIS quarterly, 695-704. https://doi.org/10.2307/25148660
  • Venkatesh, V., & Davis, F. D. (2000). A theoretical extension of the technology acceptance model: Four longitudinal field studies. Management science, 46(2), 186-204. https://doi.org/10.1287/mnsc.46.2.186.11926
  • Venkatesh, V., Morris, M. G., Davis, G. B., & Davis, F. D. (2003). User acceptance of information technology: Toward a unified view. MIS quarterly, 425-478.https://doi.org/10.2307/30036540
  • Venkatesh, V., Thong, J. Y., & Xu, X. (2012). Consumer acceptance and use of information technology: extending the unified theory of acceptance and use of technology. MIS quarterly, 157-178. https://doi.org/10.2307/41410412
  • Wang, H. I., & Yang, H. L. (2005). The role of personality traits in UTAUT model under online stocking. Contemporary management research, 1(1), 69-82. https://doi.org/10.7903/cmr.73
  • Wang, C., Pan, R., Wan, X., Tan, Y., Xu, L., Ho, C. S., & Ho, R. C. (2020). Immediate psychological responses and associated factors during the initial stage of the 2019 coronavirus disease (COVID-19) epidemic among the general population in China. International journal of environmental research and public health, 17(5), 1729. https://doi.org/10.3390/ijerph17051729
  • Wong, C. H., Tan, G. W. H., Tan, B. I., & Ooi, K. B. (2015). Mobile advertising: the changing landscape of the advertising industry. Telematics and Informatics, 32(4), 720-734. https://doi.org/10.1016/j.tele.2015.03.003
  • Yılmaz, V., & Doğan, M. (2016). Planlanmış davranış teorisi kullanılarak önerilen bir yapısal eşitlik modeli ile geri dönüşüm davranışlarının araştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(Özel Sayı), 191-206. https://doi.org/10.18037/ausbd.417457
  • Yılmaz, V., Can, Y. & Şen, H. (2018). Küresel Isınma ve Küresel İklim Değişikliğine İlişkin Bilginin Kaygı ile Farkındalık Üzerine Etkisi: Bir Yapısal Eşitlik Model Önerisi. Researcher, 6(1), 434-450. https://doi.org/ 10.18301/rss.446
  • Yılmaz, V., & Kinaş, Y. (2020). Kısmi en küçük kareler yapısal eşitlik modellemesiyle bir elektrik dağıtım şirketinin hizmet kalitesinin araştırılması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(2), 437-456. https://doi.org/10.17153/oguiibf.534641
  • Zagorskas, J., & Burinskienė, M. (2020). Challenges caused by increased use of E-powered personal mobility vehicles in European cities. Sustainability, 12(1), 273. https://doi.org/10.3390/su12010273
APA Topçuoğlu Y, YILMAZ V, ARI E (2022). ORTAK PAYLAŞIMLI E-SCOOTER KULLANIMININ KISMİ EN KÜÇÜK KARELER YAPISAL EŞİTLİK MODELLMESİYLE ARAŞTIRILMASI. , 83 - 90. 10.18070/erciyesiibd.1112977
Chicago Topçuoğlu Yazgı Hazal,YILMAZ VEYSEL,ARI ERKAN ORTAK PAYLAŞIMLI E-SCOOTER KULLANIMININ KISMİ EN KÜÇÜK KARELER YAPISAL EŞİTLİK MODELLMESİYLE ARAŞTIRILMASI. (2022): 83 - 90. 10.18070/erciyesiibd.1112977
MLA Topçuoğlu Yazgı Hazal,YILMAZ VEYSEL,ARI ERKAN ORTAK PAYLAŞIMLI E-SCOOTER KULLANIMININ KISMİ EN KÜÇÜK KARELER YAPISAL EŞİTLİK MODELLMESİYLE ARAŞTIRILMASI. , 2022, ss.83 - 90. 10.18070/erciyesiibd.1112977
AMA Topçuoğlu Y,YILMAZ V,ARI E ORTAK PAYLAŞIMLI E-SCOOTER KULLANIMININ KISMİ EN KÜÇÜK KARELER YAPISAL EŞİTLİK MODELLMESİYLE ARAŞTIRILMASI. . 2022; 83 - 90. 10.18070/erciyesiibd.1112977
Vancouver Topçuoğlu Y,YILMAZ V,ARI E ORTAK PAYLAŞIMLI E-SCOOTER KULLANIMININ KISMİ EN KÜÇÜK KARELER YAPISAL EŞİTLİK MODELLMESİYLE ARAŞTIRILMASI. . 2022; 83 - 90. 10.18070/erciyesiibd.1112977
IEEE Topçuoğlu Y,YILMAZ V,ARI E "ORTAK PAYLAŞIMLI E-SCOOTER KULLANIMININ KISMİ EN KÜÇÜK KARELER YAPISAL EŞİTLİK MODELLMESİYLE ARAŞTIRILMASI." , ss.83 - 90, 2022. 10.18070/erciyesiibd.1112977
ISNAD Topçuoğlu, Yazgı Hazal vd. "ORTAK PAYLAŞIMLI E-SCOOTER KULLANIMININ KISMİ EN KÜÇÜK KARELER YAPISAL EŞİTLİK MODELLMESİYLE ARAŞTIRILMASI". (2022), 83-90. https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.1112977
APA Topçuoğlu Y, YILMAZ V, ARI E (2022). ORTAK PAYLAŞIMLI E-SCOOTER KULLANIMININ KISMİ EN KÜÇÜK KARELER YAPISAL EŞİTLİK MODELLMESİYLE ARAŞTIRILMASI. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (63), 83 - 90. 10.18070/erciyesiibd.1112977
Chicago Topçuoğlu Yazgı Hazal,YILMAZ VEYSEL,ARI ERKAN ORTAK PAYLAŞIMLI E-SCOOTER KULLANIMININ KISMİ EN KÜÇÜK KARELER YAPISAL EŞİTLİK MODELLMESİYLE ARAŞTIRILMASI. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , no.63 (2022): 83 - 90. 10.18070/erciyesiibd.1112977
MLA Topçuoğlu Yazgı Hazal,YILMAZ VEYSEL,ARI ERKAN ORTAK PAYLAŞIMLI E-SCOOTER KULLANIMININ KISMİ EN KÜÇÜK KARELER YAPISAL EŞİTLİK MODELLMESİYLE ARAŞTIRILMASI. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol., no.63, 2022, ss.83 - 90. 10.18070/erciyesiibd.1112977
AMA Topçuoğlu Y,YILMAZ V,ARI E ORTAK PAYLAŞIMLI E-SCOOTER KULLANIMININ KISMİ EN KÜÇÜK KARELER YAPISAL EŞİTLİK MODELLMESİYLE ARAŞTIRILMASI. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2022; (63): 83 - 90. 10.18070/erciyesiibd.1112977
Vancouver Topçuoğlu Y,YILMAZ V,ARI E ORTAK PAYLAŞIMLI E-SCOOTER KULLANIMININ KISMİ EN KÜÇÜK KARELER YAPISAL EŞİTLİK MODELLMESİYLE ARAŞTIRILMASI. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2022; (63): 83 - 90. 10.18070/erciyesiibd.1112977
IEEE Topçuoğlu Y,YILMAZ V,ARI E "ORTAK PAYLAŞIMLI E-SCOOTER KULLANIMININ KISMİ EN KÜÇÜK KARELER YAPISAL EŞİTLİK MODELLMESİYLE ARAŞTIRILMASI." Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, , ss.83 - 90, 2022. 10.18070/erciyesiibd.1112977
ISNAD Topçuoğlu, Yazgı Hazal vd. "ORTAK PAYLAŞIMLI E-SCOOTER KULLANIMININ KISMİ EN KÜÇÜK KARELER YAPISAL EŞİTLİK MODELLMESİYLE ARAŞTIRILMASI". Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 63 (2022), 83-90. https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.1112977
Sayfa Oluşturulma Tarihi
25-04-2024 21:47

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları