Akademisyenlerin engelli farkındalığının belirlenmesi

ÖZTÜRK, Zeynep; KUCUKOGLU, ADNAN; karaman özlü, zeynep; Ejder Apay, Serap; GÜNDOĞDU, FUAT; Yigit, Nimet

doi:10.29228/anatoljhr.64993

Akademisyenlerin engelli farkındalığının belirlenmesi

Zeynep KARAMAN ÖZLÜ, (Atatürk Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye)

Serap EJDER APAY, (Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ebelik Bölümü, Erzurum, Türkiye)

Zeynep ÖZTÜRK, (Erzurum Teknik Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Erzurum, Türkiye)

ADNAN KUCUKOGLU, (Atatürk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Programları ve Öğretim Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye)

Fuat GÜNDOĞDU, (Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye)

Nimet Yigit (Atatürk Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Tıbbi Hizmetler ve Teknikler Bölümü, Erzurum, Türkiye)

Anatolian Journal of Health Research

4 1

Yıl: 2022 Cilt: 3 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 144 - 148 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29228/anatoljhr.64993 İndeks Tarihi: 22-06-2023

Akademisyenlerin engelli farkındalığının belirlenmesi

Öz:

Amaç: Bu araştırmanın amacı, akademisyenlerin engelli farkındalık durumlarını değerlendirmektir. Yöntem: Araştırma tanımlayıcı ve kesitsel türde yapıldı. Araştırma Atatürk Üniversitesi’nde Eylül- Ekim 2022 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Araştırmanın evrenini Atatürk Üniversitesi akademisyenleri oluşturdu. Örneklemi ise çalışmaya katılmayı kabul eden gönüllü akademisyenler oluşturdu. Araştırma 176 akademisyen ile tamamlandı. Veriler Kişisel Bilgi Formu ve Engelli Bireylere Yönelik Algı Ölçeği kullanılarak toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde; sayı, ortalama, yüzdelik dağılımlar, Bağımsız gruplarda t testi, one Way Anova, standart sapma, Cronbach alpha katsayısı ve Pearson Korelasyon analizleri kullanıldı. Bulgular: Akademisyenlerin Engelli Bireylere Yönelik Algı Ölçeği puan ortalamalarının 54.38±9.57, Benimsemek Alt Boyutu puan ortalamalarının 15.45±3.50, Farkındalık Alt Boyutu puan ortalamalarının 19.11±4.16, Bireysel Destek Alt Boyutu 11.57±2.87, Toplumsal Çevre Alt Boyutu 8.23±2.28 olduğu belirlendi. Ayrıca akademisyenlerin yaş ve çocuk sayısı durumları ile Engelli Bireylere Yönelik Algı Ölçeği Farkındalık Alt Boyutu puan ortalamaları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu görüldü (p<0.05). Ayrıca kadınların toplumsal çevre alt boyut puan ortalamalarının anlamlı düzeyde erkeklerden daha yüksek olduğu saptandı. Sonuçlar: Sonuç olarak akademisyenlerin engelli farkındalığının iyi düzeyde olduğu, yaş ve çocuk sayısı arttıkça farkındalıklarının arttığı, kadın akademisyenlerin erkeklere göre engellilere yönelik toplumsal çevre algılarının daha yüksek olduğu belirlendi.

Anahtar Kelime: engelli farkındalık algı

Determining the disabled awareness of academicians

Öz:

Aim: The purpose of this research is to evaluate the disability awareness of academicians. Methods: The research was conducted in a descriptive and cross-sectional type. The research was carried out at Atatürk University between September and October 2022. The universe of the research was formed by the academicians of Atatürk University. The sample consisted of volunteer academics who agreed to participate in the study. The research was completed with 176 academicians. Data were collected using the Personal Information Form and the Scale of Perceptions for Persons with Disabilities. In the evaluation of the data; number, mean, percentile distributions, Independent groups t test, one Way Anova, standard deviation, Cronbach alpha coefficient and Pearson Correlation analyzes were used. Results: It was determined that the academicians' Perceptions Towards Persons with Disabilities Scale mean score was 54.38±9.57, Adoption Sub-Dimension mean 15.45±3.50, Awareness Sub-Dimension mean 19.11±4.16, Individual Support Sub-Dimension 11.57±2.87, Social Environment Sub-Dimension 8.23±2.28. In addition, it was observed that there was a positive and significant correlation between the age and number of children of the academicians and the Awareness Sub-Dimension of Perceptions of Persons with Disabilities (p<0.05). In addition, it was determined that women's social environment sub-dimension mean scores were significantly higher than men's. Conclusion: As a result, it was determined that the awareness of the disabled was at a good level, the awareness of the academicians increased as the age and the number of children increased, and the perceptions of the social environment towards the disabled were higher among female academics than men.

Anahtar Kelime: disabled awareness perception

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akrami, N., Ekehammar, B., Claesson, M., & Sonnander, K. (2006). Classical and modern prejudice: Attitudes toward people with intellectual disabilities. Research in Developmental Disabilities, 27(6), 605-617.
Baykan, Z., Naçar, M., Şenol, V., & Çetinkaya, F. (2018). Erciyes üniversitesi akademik personelinde engellilik farkındalığı. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(1), 50-61.
Corrêa, A., Masuchi, M. H., Baeta, N., Takiuchi, L., & Bianco, B. (2021). Disability inclusion in higher education: knowledge and perceptions of the academic community. Disability and Rehabilitation: Assistive Technology, 16(7), 735-740. https://doi.org/10.1080/17483107.2019.1701106
Costea-Bărluţiu, C., & Rusu, A. S. (2015). A preliminary investigation of Romanian university teachers’ attitudes towards disabilities–A premise for inclusive interaction with students with disabilities. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 209, 572-579.
Çakmak, Z. A., & Çiftçi, G. E. (2010). Akademik personelin engelli bireyin istihdamına ilişkin görüşleri üzerine bir araştırma. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 1, 67-83.
Çarkçı, Ş. (2011). Engellilerin mesleki eğitimi ve istihdamı [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
Diğer, H., & Yıldız, A. (2021). Engelli Bireylere Yönelik Algı Ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(2), 807-822.
Dünya Sağlık Örgütü (2021a). Disability. https://www.who.int/health- topics/disability#tab=tab_1. adresinden erişildi. Erişim tarihi: 12.09.2022.
Dünya Sağlık Örgütü (2021b). Disability and health. https://www.who.int/news-room/factsheets/detail/disability-and- health. adresinden erişildi. Erişim tarihi: 12.09.2022.
Ergüden, A. D. (2008). Sosyal dışlanma açısından bedensel engelli bireylerin yaşantılarının incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
Findler, L., Vilchinsky, N., & Werner, S. (2007). The multidimensional attitudes scale toward persons with disabilities (MAS) construction and validation. Rehabilitation Counseling Bulletin, 50(3), 166-176.
Hagenauer, G., & Volet, S. E. (2014). Teacher-student relationship at university: an important yet under-researched field. Oxford Review of Education, 40(3), 370-388. https://doi.org/10.1080/03054985.2014.921613
Kezar, A., & Maxey, D. (2014). Faculty matter: So why doesn’t everyone think so. Thought & Action, 2014(2014), 29-44.
McGregor, G., & Vogelsberg, R. T. (1998). Inclusive schooling practices: pedagogical and research foundations: a synthesis of the literature that ınforms best practices about ınclusive schooling. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED418559.pdf
Mehrabian, A., Young, A. L., & Sato, S. (1988). Emotional empathy and associated individual differences. Current Psychology, 7(3), 221- 240.
Morin, D., Rivard, M., Crocker, A., Boursier, C. P., & Caron, J. (2013). Public attitudes towards intellectual disability: A multidimensional perspective. Journal of Intellectual Disability Research, 57(3), 279- 292.
Moriña, A., Perera, V. H., & Carballo, R. (2020). Training needs of academics on inclusive education and disability. Sage Open, 10(3), 2158244020962758.
Nott, J. (1998). Impaired identities? Disability and personhood in Uganda and implications for an international policy on disability. https://0-www-ncbi-nlm-nih- gov.brum.beds.ac.uk/books/NBK304084/
Ouellette Kuntz, H., Burge, P., Brown, H. K., & Arsenault, E. (2010). Public attitudes towards individuals with intellectual disabilities as measured by the concept of social distance. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 23(2), 132-142.
Roth, D., Pure, T., Rabinowitz, S., & Kaufman-Scarborough, C. (2018). Disability awareness, training, and empowerment: A new paradigm for raising disability awareness on a university campus for faculty, staff, and students. Social Inclusion, 6(4), 116-124.
Scotti, J. R., Slack, B. S., Bowman, R. A., & Morris, T. L. (1996). College student attitudes concerning the sexuality of persons with mental retardation: Development of the perceptions of sexuality scale. Sexuality and Disability, 14(4), 249-263.
Sevinç, İ., & Çay, M. (2017). Fiziksel engelli bireylerin üniversite eğitimi sırasında karşılaştıkları sorunlar (Akdeniz Üniversitesi örneği). Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 13, 219- 238.
Şişman, Y. (2014). Engelliler açısından eşitlik, ayrımcılık ve eğitim hakkı. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 32, 57-85.
Tamas, D., Brkic Jovanovic, N., Rajic, M., Bugarski Ignjatovic, V., & Peric Prkosovacki, B. (2019). Professionals, parents and the general public: attitudes towards the sexuality of persons with intellectual disability. Sexuality and Disability, 37(2), 245-258.
Tervo, R. C., & Palmer, G. (2004). Health professional student attitudes towards people with disability. Clinical Rehabilitation, 18(8), 908- 915.
Türkiye İstatistik Kurumu. (2021). İstatistik veri portalı. https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=engelli adresinden erişildi. Erişim tarihi: 08.08.2022.
Yazbeck, M., McVilly, K., & Parmenter, T. R. (2004). Attitudes toward people with intellectual disabilities: An Australian perspective. Journal of Disability Policy Studies, 15(2), 97-111.
Yerbury, J. J., & Yerbury, R. M. (2021). Disabled in academia: to be or not to be, that is the question. Trends Neurosci, 44(7), 507-509. https://doi.org/10.1016/j.tins.2021.04.004

APA	karaman özlü z, Ejder Apay S, ÖZTÜRK Z, KUCUKOGLU A, GÜNDOĞDU F, Yigit N (2022). Akademisyenlerin engelli farkındalığının belirlenmesi. , 144 - 148. 10.29228/anatoljhr.64993
Chicago	karaman özlü zeynep,Ejder Apay Serap,ÖZTÜRK Zeynep,KUCUKOGLU ADNAN,GÜNDOĞDU FUAT,Yigit Nimet Akademisyenlerin engelli farkındalığının belirlenmesi. (2022): 144 - 148. 10.29228/anatoljhr.64993
MLA	karaman özlü zeynep,Ejder Apay Serap,ÖZTÜRK Zeynep,KUCUKOGLU ADNAN,GÜNDOĞDU FUAT,Yigit Nimet Akademisyenlerin engelli farkındalığının belirlenmesi. , 2022, ss.144 - 148. 10.29228/anatoljhr.64993
AMA	karaman özlü z,Ejder Apay S,ÖZTÜRK Z,KUCUKOGLU A,GÜNDOĞDU F,Yigit N Akademisyenlerin engelli farkındalığının belirlenmesi. . 2022; 144 - 148. 10.29228/anatoljhr.64993
Vancouver	karaman özlü z,Ejder Apay S,ÖZTÜRK Z,KUCUKOGLU A,GÜNDOĞDU F,Yigit N Akademisyenlerin engelli farkındalığının belirlenmesi. . 2022; 144 - 148. 10.29228/anatoljhr.64993
IEEE	karaman özlü z,Ejder Apay S,ÖZTÜRK Z,KUCUKOGLU A,GÜNDOĞDU F,Yigit N "Akademisyenlerin engelli farkındalığının belirlenmesi." , ss.144 - 148, 2022. 10.29228/anatoljhr.64993
ISNAD	karaman özlü, zeynep vd. "Akademisyenlerin engelli farkındalığının belirlenmesi". (2022), 144-148. https://doi.org/10.29228/anatoljhr.64993

APA	karaman özlü z, Ejder Apay S, ÖZTÜRK Z, KUCUKOGLU A, GÜNDOĞDU F, Yigit N (2022). Akademisyenlerin engelli farkındalığının belirlenmesi. Anatolian Journal of Health Research, 3(3), 144 - 148. 10.29228/anatoljhr.64993
Chicago	karaman özlü zeynep,Ejder Apay Serap,ÖZTÜRK Zeynep,KUCUKOGLU ADNAN,GÜNDOĞDU FUAT,Yigit Nimet Akademisyenlerin engelli farkındalığının belirlenmesi. Anatolian Journal of Health Research 3, no.3 (2022): 144 - 148. 10.29228/anatoljhr.64993
MLA	karaman özlü zeynep,Ejder Apay Serap,ÖZTÜRK Zeynep,KUCUKOGLU ADNAN,GÜNDOĞDU FUAT,Yigit Nimet Akademisyenlerin engelli farkındalığının belirlenmesi. Anatolian Journal of Health Research, vol.3, no.3, 2022, ss.144 - 148. 10.29228/anatoljhr.64993
AMA	karaman özlü z,Ejder Apay S,ÖZTÜRK Z,KUCUKOGLU A,GÜNDOĞDU F,Yigit N Akademisyenlerin engelli farkındalığının belirlenmesi. Anatolian Journal of Health Research. 2022; 3(3): 144 - 148. 10.29228/anatoljhr.64993
Vancouver	karaman özlü z,Ejder Apay S,ÖZTÜRK Z,KUCUKOGLU A,GÜNDOĞDU F,Yigit N Akademisyenlerin engelli farkındalığının belirlenmesi. Anatolian Journal of Health Research. 2022; 3(3): 144 - 148. 10.29228/anatoljhr.64993
IEEE	karaman özlü z,Ejder Apay S,ÖZTÜRK Z,KUCUKOGLU A,GÜNDOĞDU F,Yigit N "Akademisyenlerin engelli farkındalığının belirlenmesi." Anatolian Journal of Health Research, 3, ss.144 - 148, 2022. 10.29228/anatoljhr.64993
ISNAD	karaman özlü, zeynep vd. "Akademisyenlerin engelli farkındalığının belirlenmesi". Anatolian Journal of Health Research 3/3 (2022), 144-148. https://doi.org/10.29228/anatoljhr.64993