Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Mizaç Özelliklerinin Akademik Benlik Saygısına Etkisi
Yıl: 2022 Cilt: 9 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 886 - 909 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30900/kafkasegt.1003087 İndeks Tarihi: 05-01-2023
Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Mizaç Özelliklerinin Akademik Benlik Saygısına Etkisi
Öz: Bu araştırmada, okul öncesi eğitime devam eden 60-72 aylık çocukların mizaç özelliklerinin akademik benlik saygısına etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini, İstanbul ili Ümraniye ilçesinde bulunan kamu ve özel ana sınıflarına ve anaokullarına devam eden 60-72 aylık okul öncesi dönem 370 çocuğun ebeveynleri ve öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmada kolay örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada çocuk ve ebeveynlere ilişkin bilgileri öğrenmek amacıyla “Ebeveyn Bilgi Formu”; çocuğun mizaç özelliklerinin belirlenmesi amacıyla “Çocuklar İçin Mizaç Değerlendirme Takımı-Gözden Geçirilmiş Ebeveyn Formu”; öğretmenlere ilişkin bilgileri öğrenmek amacıyla “Öğretmen Bilgi Formu” ve çocuğun akademik benlik saygısı düzeyinin belirlenmesi amacıyla “Akademik Benlik Saygısı Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde sosyal bilimler alanına yöneklik olarak geliştirilmiş bir istatistik programı programı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, 60-72 aylık çocukların mizaç özelliklerinin bazı değişkenlere (çocuğun cinsiyetine, anne yaşına, anne eğitim durumuna, ailenin sosyo-ekonomik durumuna göre farklılaştığı, baba yaşı, baba eğitim durumu, anne çalışma durumu gibi bazı değişkenlere göre de farklılaşmadığı görülmüştür. Araştırmada, çocuğun mizaç özellikleri alt boyutlarından utangaçlık ve aktivite düzeyi değişkenlerinin akademik benlik saygısına negatif etki yapmakta iken sebat değişkeninin akademik benlik saygısına pozitif etki yaptığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime: The Effect of Temperament Characteristics of Preschool Children on Academic Self-Esteem
Öz: In this study, it is aimed to determine the effect of temperament characteristics of 60-72 months old children who continue preschool education on academic self-esteem. The sample of the study consists of the parents and teachers of 370 pre-school children aged 60-72 months old, who attend public and private kindergartens and kindergartens in Ümraniye district of Istanbul province. Easy sampling method was used in the research. In the research, “Parental Information Form” is used to learn information about children and parents, “Temperament Assessment Team for Children-Revised Parent Form” to determine the temperament characteristics of the child, “Teacher Information Form” to learn the information about teachers and the level of academic self-esteem of the child. “Academic Self-Esteem Scale” was used. SPSS program was used in the analysis of the data obtained from the research. As a result of the research, the temperament characteristics of children aged 60-72 months old differ according to some variables (child's gender, maternal age, educational status of the mother, socio-economic status of the family, people living in the home / relatives, the person who raised the child and the status of the child's brother). It was observed that there was no difference according to variables (age of father, education level of father, working status of mother, state of living together with father and birth order of child). However, it was observed that the academic self-esteem of the child did not differ according to any variable (the age of the teacher, the type of school where the teacher worked and the socio-economic status of the student). In the study, it was concluded that the shyness and activity level variables, which are among the sub-dimensions of the temperament characteristics of the child, have a negative effect on the academic self-esteem, while the persistence variable has a positive effect on the academic self-esteem.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Acar, I.H., Torquati, J.C., Encinger, A., Colgrove, A. (2018). The role of child temperament onlow income preschool children's relationships with their parents and teachers. Infant and Child Development, 27:e2045.https://doi.org/10.1002/icd.2045
- Akçay, Ç., E. (2019). 60-72 Aylık çocukların mizaç özelliklerinin problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Okan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- Aksoy, P. (2018). Okul öncesi dönem çocukların annelerinin kişilik özelliği ve çocuk yetiştirme tutumu ile çocuğun mizaç ve davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ufuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Arabacıoğlu, B. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının okula uyum düzeyleri ile ebeveyn tutumları ve çocuğun mizaç özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Atayeter, B. (2020). Ebeveynlerin bilişsel esneklik ve mükemmeliyetçilik düzeyleri ile okul öncesi dönem çocuklarının mizaç özellikleri arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Aytar A. G, Aksoy A. B, ve Kaytez N. -(2014). Anne kişiliği ve çocuğun mizaç özelliği, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3): 237-251.
- Başbay, M, Senemoğlu N. (2009). Projeye dayalı öğretimin akademik benlik kavramı ve derse yönelik tutuma etkisi”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, , 25: 55-66.
- Brajša-Žganec, A., & Hanzec, I. (2014). Social development of preschool children in Croatia: Contributions of child temperament, maternal life satisfaction and rearing practices. Journal of Child and Family Studies, 23(1), 105-117.
- Cevher, FN, ve Buluş M. (2006). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 5-6 yaş çocuklarında akademik benlik saygısı, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20: 28-39.
- Coopersmith, S, Gilberts R. (1982). Behavioral Academic Self-Esteem A Rating Scale, Consulting Psychologists Press, Palo Alto, CA.
- DiLalla, L. F, Marcus JL, Wright-Phillips MV. (2004). Longitudinal effects of preschool behavioral styles on early adolescent school performance Journal of School Psychology, 42(5): 385-401.
- Erdoğan- Işıkoğlu, N. I, Yoleri, S, Tetik, G. (2017). Ebeveyn tutumlarının okul öncesi dönemdeki çocukların mizaç özellikleri ile ilişkisinin incelenmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (42): 226-239.
- Ergül, N. (2019). Psikiyatri kliniğine başvuran 8-13 yaş grubundaki çocuklarda mizaç özellikleri, duygu düzenleme ve annenin ebeveynlik stresi ile içe yönelim sorunları arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Gleason, T. R, Gower, A. L, Hohmann, L. M, Gleason, T. C. (2005). Temperament and friendship in preschool-aged children”, International Journal of Behavioral Development, 29(4): 336-344.
- González, C., Fuentes, L. J., Carranza, J. A., & Estévez, A. F. (2001). Temperament and attention in the self-regulation of 7-year-old children. Personality and individual differences, 30(6), 931- 946.
- Gökşen, E. (2019). Okul öncesi dönemdeki çocukların duygu düzenleme becerileri ile mizaç özellikleri ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karabük Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- Göktaş M. (2008). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin akademik benlik saygısı düzeyleri ile ders başarıları arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Grist, C. L., McCord, D. M. (2010). Individual differences in preschool children: temperament or personality?. Infant and Child Development: An International Journal of Research and Practice, 19(3), 264-274.
- Güney, E. (2017). 3-6 Yaş arası çocuk annelerinin algıladıkları ebeveynlik biçimi, çocuk mizacı ve sergiledikleri ebeveynlik tutumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Güven, G, Yılmaz, E, Sezer ,E, Sezer, T. (2017). Okul öncesi dönemdeki çocukların mizaç özellikleri ile duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi, 2. Uluslararası Çağdaş Eğitim Araştırmaları Kongresi Bildirileri, Muğla, Türkiye, 28 Eylül-01 Ekim
- Hamachek, D. (1995). Self concept and school achievement: Interaction dynamics and a tool for assessing the self concept component, Journal of Counseling & Development, 73(4): 419- 425. Kahraman, G., Arastaman, G. (2022). Okul müdürlerinin dönüşümcü liderliği ile öğretmenlerin öznel iyi oluşları arasındaki ilişki: Korelasyonel bir çalışma. e- Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9, 564-580. doi:10.30900/kafkasegt.1016859
- Karasar, N. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2009.
- Kaytez, N, Kadan G. (2016).Okul öncesi dönem çocuklarında akademik benlik saygısı ile kişiler arası problem çözme becerilerinin incelenmesi, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(38): 332-342.
- Kenç, M.F, ve Oktay, B. (2002). Akademik benlik kavramı ve akademik başarı arasındaki ilişki, Eğitim ve Bilim, 27(124): 71-79.
- Kyrios ,M, ve Prior, M. (1990) Temperament, stress and family factors in behavioural adjustment of 3-5year-old children, International Journal of Behavioral Development, 13: 67-93.
- Martin, R. P, Bridger, R. (1999). The Temperament Assessment Battery For Children—Revised, The University of Georgia, Athens, Georgia.
- Mathieson, K. H. (2011). Early peer play: the roles of temperament and socio-emotional understanding in young children’s social competence. (Thesis). University of Sussex, School of Psychology Doctoral Dissertation.
- Mathewson K.J., Miskovic. V., Schmidt, LA. (2012). “Individual differences in temperament: Definition, measurement, and outcomes”, Ed: Ramachandran VS, In Encyclopedia of Human Behavior, 418-425, Elsevier, UK,.
- Myers, D. (2015). Social Psychology, Psikolojiye Giriş (S. Akfırat, Çev.), Nobel, Ankara,
- Nakış Yıldırım, B. (2019). Okul öncesi dönem çocuğu olan annelerin kabul red durumları ile çocukların mizaç özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Nalbant Altun, A. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 5 yaş çocukların mizaç, sosyal yetkinlik özellikleri ile çaba sarf ederek kendini denetleme becerisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Navaro, L. (1990). Aşırı Koruyuculuğun Çocuk Eğitimine Etkisi, YA – PA Yayınları, İstanbul.
- Neece, C. L, Green, S. A, Baker, B. L. (2012). Parenting stress and child behavior problems: a transactional relationship across time, American Journal on Intellectual and Developmental Disabilities, 117(1): 48–66.
- Ocak, G, ve Sarlık, B. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 5-6 yaş çocuklarında akademik benlik saygısı, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(22); 182-193.
- Önder, A, Dağal, A. B, ve Bayındır D. (2018). Okul öncesi dönem çocukların mizaç özellikleri ve annelerinin ebeveynlik stillerinin çocukların ego sağlamlık düzeyleri üzerindeki yordayıcı etkisi, Eğitim ve Bilim, 43(193): 79-90.
- Özmen, D. (2013). 5-6 Yaş grubu çocukların akran ilişkilerinin sosyal problem çözme becerisi açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Paulus, M., Licata, M. , Gniewosz, B., Sodian, B. (2018). The impact of mother-child interaction quality and cognitive abilities on children’s self-concept and self-esteem. Cognitive Development, 48, 42-51.https://doi.org/10.1016/j.cogdev.2018.07.001
- Pali, E. C., Marshall, R. L., & DiLalla, L. F. (2021). The effects of parenting styles and parental positivity on preschoolers’ self-perception. Social Development, 1–16. https://doi.org/10.1111/sode.12554
- Papadopoulos, D. (2021). Examining the relationships among cognitive ability, domain-specific self- concept, and behavioral self-esteem of gifted children aged 5–6 years: A cross-sectional Study. Behavioral Sciences, 11(7), 93.
- Rothbart, M. K. (2007). Temperament, development, and personality. Current Directions in Psychological Science, 16, 207–212.
- Rudasill, K. M, Hawley, L, Molfese, V. J, Tu X, Prokasky, A. Sirota, K. (2016). Temperament and teacher–child conflict in preschool: the moderating roles of classroom instructional and emotional support”, Early Education and Development, 27(7): 859-874.
- Senemoğlu, N. (2005). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya (12. Baskı). Gazi Kitabevi, Ankara.
- Singh, S. (2017). Parenting style in relation to children's mental health and self-esteem: A review of literature. Indian Journal of Health and Well-being, 8(12), 1522- 1527 .
- Stoeckli, G. (2010). The Role of individual and social factors in classroom loneliness, The Journal of Educational Research, 103(1): 28-39.
- Stright, A. D, Gallagher, K. C, Kelley, K. (2008). Infant temperament moderates relations between maternal parenting in early childhood and children’s adjustment in first grade, Child Development, 79(1): 186-200.
- Thomas, A, Chess S. (1986) “The New York longitudinal study: From infancy to early adult life”, The Study of Temperament: Changes, Continuities, and Challenges, 39-52.
- Torucu, B. K. (1990). 13-14 yaşındaki gençlerin sosyo-ekonomik düzeyi ve ana-baba tutumlarındaki farklılıkların belirlenip benlik saygısına etkisinin araştırılıp karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ulutaş Avcu, A. (2016). Annelerin beş yaş çocuklarının gelişimine ilişkin okul öncesi eğitimden beklentilerinin incelenmesi, Cumhuriyet International Journal of Education, 5(2): 23-32.
- Valiente, C, Lemery-Chalfant, K. ve S, Swanson, J. (2010). Prediction of kindergartners’ academic achievement from their effortful control and negative emotionality: evidence for direct and moderated relations”, Journal of Educational Psychology, 102(3): 550-560.
- Valiente, C, Lemery-Chalfant, K. S, Swanson, J, Reiser, M. (2008). Prediction of children’s academic competence from their effortful control, relationships, and classroom participation, Journal of Educational Psychology, 100(1), 67-77.
- Veijalainen, J, Reunamo, J, ve Alijoki, A. (2017). Children’s self-regulation skills in the Finnish day care environment, Journal of Early Childhood Education Research, 6(1): 89-107.
- Wigfield, A, Karpathian M. (1991) “Who am I and what can I do? Children's selfconcepts and motivation in achievement situations”, Educational Psychologist, , 26: 233-261.
- Yağmurlu, B, ve Altan, O. (2010). Maternal socialization and child temperament as predictors of emotion regulation in Turkish preschoolers, Infant and Child Development: An International Journal of Research and Practice, 19(3): 275-296.
- Yaman, B. (2018). Ebeveyn tutumlarının çocukların mizaç özellikleri ve duygu düzenleme becerileri üzerindeki rolü. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Yıldız, Y. (2019). 5-6 Yaş çocuklarının bilişsel tempolarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Yırtıcı, B. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 60-72 aylık çocukların akademik benlik saygısı düzeyi ile saldırganlık yönelimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Okan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- Yoleri, S, ve Küçükyeşil, G. (2014). Okul öncesi dönem çocuklarının mizaç özellikleri ile dil becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(14): 20-38.
- Yoleri, S. (2014). Çocuklar için mizaç değerlendirme bataryası gözden geçirilmiş ebeveyn formu’nun geçerlilik ve güvenirlik çalışması, International Journal of Human Sciences, 11(2): 221-237.
- Zembat, R, Yılmaz, H, İlci Küsmüş, G. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarının mizaç özellikleri ile sosyal becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Pegem Atıf İndeksi,: 43-56.
| APA | Demir B, ÇELEBI ÖNCÜ E (2022). Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Mizaç Özelliklerinin Akademik Benlik Saygısına Etkisi. , 886 - 909. 10.30900/kafkasegt.1003087 |
| Chicago | Demir Betül,ÇELEBI ÖNCÜ ELIF Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Mizaç Özelliklerinin Akademik Benlik Saygısına Etkisi. (2022): 886 - 909. 10.30900/kafkasegt.1003087 |
| MLA | Demir Betül,ÇELEBI ÖNCÜ ELIF Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Mizaç Özelliklerinin Akademik Benlik Saygısına Etkisi. , 2022, ss.886 - 909. 10.30900/kafkasegt.1003087 |
| AMA | Demir B,ÇELEBI ÖNCÜ E Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Mizaç Özelliklerinin Akademik Benlik Saygısına Etkisi. . 2022; 886 - 909. 10.30900/kafkasegt.1003087 |
| Vancouver | Demir B,ÇELEBI ÖNCÜ E Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Mizaç Özelliklerinin Akademik Benlik Saygısına Etkisi. . 2022; 886 - 909. 10.30900/kafkasegt.1003087 |
| IEEE | Demir B,ÇELEBI ÖNCÜ E "Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Mizaç Özelliklerinin Akademik Benlik Saygısına Etkisi." , ss.886 - 909, 2022. 10.30900/kafkasegt.1003087 |
| ISNAD | Demir, Betül - ÇELEBI ÖNCÜ, ELIF. "Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Mizaç Özelliklerinin Akademik Benlik Saygısına Etkisi". (2022), 886-909. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.1003087 |
| APA | Demir B, ÇELEBI ÖNCÜ E (2022). Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Mizaç Özelliklerinin Akademik Benlik Saygısına Etkisi. KAFKAS EĞİTİM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, 9(3), 886 - 909. 10.30900/kafkasegt.1003087 |
| Chicago | Demir Betül,ÇELEBI ÖNCÜ ELIF Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Mizaç Özelliklerinin Akademik Benlik Saygısına Etkisi. KAFKAS EĞİTİM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ 9, no.3 (2022): 886 - 909. 10.30900/kafkasegt.1003087 |
| MLA | Demir Betül,ÇELEBI ÖNCÜ ELIF Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Mizaç Özelliklerinin Akademik Benlik Saygısına Etkisi. KAFKAS EĞİTİM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, vol.9, no.3, 2022, ss.886 - 909. 10.30900/kafkasegt.1003087 |
| AMA | Demir B,ÇELEBI ÖNCÜ E Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Mizaç Özelliklerinin Akademik Benlik Saygısına Etkisi. KAFKAS EĞİTİM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ. 2022; 9(3): 886 - 909. 10.30900/kafkasegt.1003087 |
| Vancouver | Demir B,ÇELEBI ÖNCÜ E Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Mizaç Özelliklerinin Akademik Benlik Saygısına Etkisi. KAFKAS EĞİTİM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ. 2022; 9(3): 886 - 909. 10.30900/kafkasegt.1003087 |
| IEEE | Demir B,ÇELEBI ÖNCÜ E "Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Mizaç Özelliklerinin Akademik Benlik Saygısına Etkisi." KAFKAS EĞİTİM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, 9, ss.886 - 909, 2022. 10.30900/kafkasegt.1003087 |
| ISNAD | Demir, Betül - ÇELEBI ÖNCÜ, ELIF. "Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Mizaç Özelliklerinin Akademik Benlik Saygısına Etkisi". KAFKAS EĞİTİM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ 9/3 (2022), 886-909. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.1003087 |
