Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Annelerinin Ebeveynlik Stillerinin Çocukların Ego Sağlamlık Düzeyleri Üzerindeki

Bayındır, Dilan; Önder, Alev; BALABAN DAGAL, Asude

Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Annelerinin Ebeveynlik Stillerinin Çocukların Ego Sağlamlık Düzeyleri Üzerindeki

Alev ÖNDER, (Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü, Türkiye,)

Asude Balaban DAĞAL, (Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü, Türkiye,)

Dilan BAYINDIR (Balıkesir Üniversitesi, Necatibey Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü, Türkiye,)

Eğitim ve Bilim

18 6

Yıl: 2018 Cilt: 43 Sayı: 193 Sayfa Aralığı: 79 - 90 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Annelerinin Ebeveynlik Stillerinin Çocukların Ego Sağlamlık Düzeyleri Üzerindeki

Öz:

Bu araştırmanın amacı, 55-78 aylık okul öncesi dönem çocukların mizaç özellikleri ve annelerinin ebeveynlik stillerinin, çocukların ego sağlamlık düzeylerini yordayıcı etkisini incelemektir.Araştırma, ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemi İstanbul merkez ilçelerinden basit rastgele seçim örnekleme yöntemine ile belirlenmiştir. Örneklem, toplam 367 çocuktan oluşmaktadır ve bu çocukların 198'i kız (%54), 169'u erkektir (%46). Araştırmada, veri toplamak için Kişisel Bilgi Formu, Çocuk Ego Sağlamlığı Ölçeği, Çocuklar için Kısa Mizaç Ölçeği ve Anne-Babalık Stilleri ve Boyutları Ölçeği kullanılmıştır. Veriler, 2015-2016 eğitim-öğretim yılı, güz döneminde toplanmıştır. Çocukların ego sağlamlık düzeyleri, mizaç özellikleri ve ebeveynlik stilleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Otoriter ve izin verici ebeveynlik stilleri ile mizaç özelliklerinden sebatkârlık ve tepkiselliğin birlikte ego sağlamlığı üzerindeki açıklayıcılık oranının %33 olduğu ve aralarındaki ilişkinin de orta seviyede olduğu bulunmuştur (r=0.58, p<0,05). Açıklayıcılığa sahip değişkenlerden otoriter ebeveynlik stili en güçlü etkiyegörülmektedir ve bu iki değişken arasındaki ilişki ters yönlüdür. Araştırmanın sonuçları, Türkiye örnekleminde mizaç ve ebeveynlik stillerinin, çocukların gösterdiği ego sağlamlığı üzerinde etkisini ortaya koyması bakımından önemlidir

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Aile Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Baydar, N., Küntay, A., Gökşen, F., Yağmurlu, B. ve Cemalcılar, Z. (2010). Türkiye’de erken çocukluk gelişim ekolojileri araştırması. 31 Eylül 2014 tarihinde http://www.manevisosyalhizmet.com/wpcontent/uploads/2014/01/erkencocuklukgelisimekolojileriarastirmasi.pdf adresinden erişildi.
Baumrind, D. (1967). Child care practices anteceding three patterns of preschool behavior. Genetic Psychology Monographs, 75, 43-88.
Baumrind, D. (1996). The discipline controversy revisited. Family relations. Journal of Applied Family and Clinical Studies, 45, 405-414.
Baydar, N., Akçınar, B. ve İmer, N. (2012). Çevre, sosyoekonomik bağlam ve ebeveynlik. M. Sayıl ve B. Yağmurlu (Ed.), Ebeveynlik elkitabı: Kuram ve araştırma. Istanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
Block, J. ve Block, J. H. (2006). Venturing a 30-year longitudinal study. American Psychologist, 61, 315- 327. doi: 10.1037/0003-066X.61.4.315
Bryan, A. E. ve Dix, T. (2009). Mothers’ emotions and behavioral support during interactions with Toddlers: The role of child temperament. Social Development, 18, 647-670. doi: 10.1111/j.1467- 9507.2008.00502.x
Derryberry, D. ve Reed, M. A. (1996). Regulatory processes and the development of cognitive representations. Development and Psychopathology, 8, 215-234.
Eisenberg, N., Fabes, R. A., Guthrie, I. K., Murphy, B. C., Maszk, P., Holmgren, R. ve Suh, K. (1996). The relations of regulation and emotionality to problem behavior in elementary school children. Development and Psychopathology, 8, 141-162.
Eisenberg, N., Zhou, Q., Spinrad, T. L., Valiente, C., Fabes, R. A. ve Liew, J. (2005). Relations among positive parenting, children’s effortful control and externalizing problems: A three wave longitudinal study. Child Development, 76, 1055-1071.
Eisenberg, N., Spinrad, T. L., Fabes, R. A., Reiser, M., Cumberland, A., Shepard, S. A., ... ve Thompson, M. (2004). The relations of effortful control and impulsivity to children’s resiliency and adjustment. Child Development, 75(1), 25-46.
Eisenberg, N., Spinrad, T. L. ve Morris, A. S. (2002). Regulation, resiliency and quality of social functioning. Self and Identity, 1, 121-128.
Eisenberg, N., Haugen, R., Spinrad, T. L., Hofer, C., Chassin, L. ve Zhou, Q. (2010). Relations of temperament to maladjustment and ego-resiliency in at-risk children. Social Development, 19, 577- 600. doi: 10.1111/j.1467-9507. 2009.00550.x
Gizir, C. A. (2007). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerinde bir derleme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3, 113-128.
Gürgan, U. (2006). Yılmazlık ölçeği (YÖ): Ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39, 45-74.
Grusec, J. E. ve Goodnow, J. J. (1994). Summing up and looking to the future. Developmental Psychology, 30, 29-31.
Hofer, C., Eisenberg, N. ve Reiser, M. (2010). The role of socialization, effortful control, and egoresiliency in French adolescents’ social functioning. Journal of Research on Adolescence, 20, 555-582. doi: 10.1111/j.1532-7795.2010.00650.x
Hutchinson, A. K., Stuart, A. D. ve Pretorius, H. G. (2010). Biological contributions to wellbeing: The relationships amongst temperament, character strengths and resilience. Journal of Industrial Psychology, 36, 1-10. doi: 10.4102/sajip.v36i2.844
Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Benlik, aile ve insan gelişimi: Kültürel psikoloji. İstanbul Koç Üniversitesi Yayınları.
Karaırmak, Ö. (2006). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 26, 129-142.
Keown, L. J. ve Woodward, L. J. (2006). Preschool boys with pervasive hyperactivity: Early peer functioning and mother-child relationship influences. Social Development, 15, 23-45.
Kyrios, M. ve Prior, M. (1990). Temperament, stress and family factors in behavioural adjustment of 3- 5year-old children. International Journal of Behavioral Development, 13, 67-93.
Lengua, L. J., Sandler, I. N., West, S. G., Wolchik, S. A. ve Curran, P. J. (1999). Emotionality and selfregulation, threat appraisal, and coping in children of divorce. Development and Psychopathology, 11, 15-37.
Marsiglia, C., Walczyk, J., Buboltz, W. ve Griffith-Ross, D. (2006). Impact of parenting styles and locus of control on emerging adults’ psychosocial success. Journal of Education and Human Development, 1, 1-11.
Martel, M. M., Nigg, J. T., Wong, M. M., Fitzgerald, H. E., Jester, J. M. ve Puttler, L. I. (2007). Childhood and adolescent resiliency, regulation, and executive functioning in relation to adolescent problems and competence in a high-risk sample. Development and Psychopathology, 19, 541-563. doi: 10.1017/S0954579407070265
Masten, A. S. ve Coatsworth, J. D. (1998). The development of competence in favorable and unfavorable environments: Lessons from research on successful children. American Psychologist, 53, 205-220.
McGillicuddy-De Lisi, A. V. ve De Lisi, R. (2007). Perceptions of family relations when mothers and fathers are depicted with different parenting styles. The Journal of Genetic Psychology, 168, 425-442.
Önder, A. ve Gülay Ogelman, H. (2011). The reliability-validity study for the ego resiliency scale (Teacher-Mother-Father Forms) for children aged between 5 and 6. Uluslararası Hakemli Akademik Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 5-21.
Önder, A. ve Gülay, H. (2009). Reliability and validity of parenting styles & dimensions questionnaire. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 508-514.
Özdamar, K. (2004). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi 1 (Genişletilmiş 5. bs.). Eskişehir: Kaan Kitabevi.
Power, T. G. (2004). Stress and coping in childhood: The parents’ role. Parenting: Science and Practice, 4, 271-317. doi: 10.1207/s15327922par0404_1
Rothbart, M. K., Ahadi, S. A. ve Evans, D. E. (2000). Temperament and personality: Origins and outcomes. Journal of Personality and Social Psychology, 78, 122-135. doi: 10.1037//0022-3514.78.1.12 l
Sanson, A. V., Smart, D. F., Prior, M., Oberklaid, F. ve Pedlow, R. (1994). The structure of temperament from age 3 to 7 years: Age, sex, and sociodemographic influences. Merrill-Palmer Quarterly, 40, 233- 252.
Stams, G.-J. J. M., Juffer, F., van IJzendoorn, M. H. ve Hocksbergen, R. C. (2001). Attachment-based intervention in adoptive families in infancy and children’s development at age 7: Two follow-up studies. British Journal of Developmental Psychology, 19, 159-180. doi: 10.1348/ 026151001166010
Sipahi, B., Yurtkoru, S. E. ve Çinko, M. (2006). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi. İstanbul: Beta Basım.
Stipek, D., Recchia, S. ve McClintic, S. (1992). Self evaluation in young children. Monographs of the Society for Research in Child Development, 57, 1-84. doi: 10.1111/1540-5834.ep12319851
Taylor, Z. E., Eisenberg, N., Spinrad, T. L. ve Widaman, K. F. (2013). Longitudinal relations of intrusive parenting and effortful control to ego-resiliency during early childhood. Child Development, 84, 1145-1151. doi: 10.1111/cdev.12054
Yağmurlu, B., Sanson, A. ve Bahar Köymen, S. (2005). Ebeveynlerin ve çocuk mizacının olumlu sosyal davranış gelişimine etkileri: Zihin kuramının belirleyici rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 20, 1-20.
Yağmurlu, B. ve Sanson, A. (2009). Parenting and temperament as predictors of prosocial behavior in Australian and Turkish Australian children. Australian Journal of Psychology, 61, 77-88.
Yağmurlu, B. ve Altan, O. (2010). Maternal socialization and child temperament as predictors of emotion regulation in Turkish preschoolers. Infant and Child Development, 19, 275-296.
Yavuzer, H. (2006). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitapevi.
Youngblade, L. M. ve Mulvihill, B. A. (1998). Individual differences in homeless preschoolers’ social behavior. Journal of Applied Developmental Psychology, 19, 593-614.
Wyman, P. A., Cowen, E. L., Work, W. C. ve Parker, G. R. (1991). Developmental and family milieu interview correlates of resilience in urban children who have experienced major life-stress. American Journal of Community Psychology, 19, 405-426.

APA	Önder A, BALABAN DAGAL A, Bayındır D (2018). Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Annelerinin Ebeveynlik Stillerinin Çocukların Ego Sağlamlık Düzeyleri Üzerindeki. , 79 - 90.
Chicago	Önder Alev,BALABAN DAGAL Asude,Bayındır Dilan Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Annelerinin Ebeveynlik Stillerinin Çocukların Ego Sağlamlık Düzeyleri Üzerindeki. (2018): 79 - 90.
MLA	Önder Alev,BALABAN DAGAL Asude,Bayındır Dilan Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Annelerinin Ebeveynlik Stillerinin Çocukların Ego Sağlamlık Düzeyleri Üzerindeki. , 2018, ss.79 - 90.
AMA	Önder A,BALABAN DAGAL A,Bayındır D Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Annelerinin Ebeveynlik Stillerinin Çocukların Ego Sağlamlık Düzeyleri Üzerindeki. . 2018; 79 - 90.
Vancouver	Önder A,BALABAN DAGAL A,Bayındır D Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Annelerinin Ebeveynlik Stillerinin Çocukların Ego Sağlamlık Düzeyleri Üzerindeki. . 2018; 79 - 90.
IEEE	Önder A,BALABAN DAGAL A,Bayındır D "Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Annelerinin Ebeveynlik Stillerinin Çocukların Ego Sağlamlık Düzeyleri Üzerindeki." , ss.79 - 90, 2018.
ISNAD	Önder, Alev vd. "Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Annelerinin Ebeveynlik Stillerinin Çocukların Ego Sağlamlık Düzeyleri Üzerindeki". (2018), 79-90.

APA	Önder A, BALABAN DAGAL A, Bayındır D (2018). Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Annelerinin Ebeveynlik Stillerinin Çocukların Ego Sağlamlık Düzeyleri Üzerindeki. Eğitim ve Bilim, 43(193), 79 - 90.
Chicago	Önder Alev,BALABAN DAGAL Asude,Bayındır Dilan Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Annelerinin Ebeveynlik Stillerinin Çocukların Ego Sağlamlık Düzeyleri Üzerindeki. Eğitim ve Bilim 43, no.193 (2018): 79 - 90.
MLA	Önder Alev,BALABAN DAGAL Asude,Bayındır Dilan Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Annelerinin Ebeveynlik Stillerinin Çocukların Ego Sağlamlık Düzeyleri Üzerindeki. Eğitim ve Bilim, vol.43, no.193, 2018, ss.79 - 90.
AMA	Önder A,BALABAN DAGAL A,Bayındır D Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Annelerinin Ebeveynlik Stillerinin Çocukların Ego Sağlamlık Düzeyleri Üzerindeki. Eğitim ve Bilim. 2018; 43(193): 79 - 90.
Vancouver	Önder A,BALABAN DAGAL A,Bayındır D Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Annelerinin Ebeveynlik Stillerinin Çocukların Ego Sağlamlık Düzeyleri Üzerindeki. Eğitim ve Bilim. 2018; 43(193): 79 - 90.
IEEE	Önder A,BALABAN DAGAL A,Bayındır D "Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Annelerinin Ebeveynlik Stillerinin Çocukların Ego Sağlamlık Düzeyleri Üzerindeki." Eğitim ve Bilim, 43, ss.79 - 90, 2018.
ISNAD	Önder, Alev vd. "Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Annelerinin Ebeveynlik Stillerinin Çocukların Ego Sağlamlık Düzeyleri Üzerindeki". Eğitim ve Bilim 43/193 (2018), 79-90.