Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi

ÖZGAN, Habib

Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi

Habib ÖZGAN (Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi, Gaziantep, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

13 0

Yıl: 2011 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 229 - 247 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi

Öz:

Bu çalışmada öğretmenlerin örgütsel davranışı üzerinde ektili olan yönetici değerlendirme, örgütsel bağlılık, örgütsel adalet, örgütsel güven ve çatışma yönetimi stratejilerine ilişkin algıları ortaya konmaktadır. Bu araştırma tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Çalışma grubunu Gaziantep ili merkezindeki liseler oluşturmaktadır. Çalışma Grubu 212 öğretmenden oluşmaktadır. Veriler; kişisel bilgi formu, çatışma yönetimi stratejileri, örgütsel adalet, örgütsel bağlılık, okullarda örgütsel güven ve yönetici değerlendirme ölçekleri kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Veriler korelasyon ve çoklu doğrusal regresyon yöntemi ile analiz edilmiştir. Öğretmenlerin örgütsel adalet, örgütsel güven, örgütsel bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasında orta ve yüksek düzeyde, pozitif ve anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Ayrıca, kişisel ve mesleki değişkenlerin örgütsel davranış üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Eğitim, Eğitim Araştırmaları İşletme Davranış Bilimleri

The relationships between organizational justice, confidence, commitment, and evaluating the manager and the perceptions of Confict Management at the Context of Organizational Behavior

Öz:

n this study, the perceptions related to strategies of conflict management, organizational confidence, organiza- tional justice, organizational commitment and evaluating the manager which are effective on the organizationalbehavior of teachers are studied. The research is a discretional study in the model of survey. The high-schoolsin the center of Gaziantep constitute the working group. The sample is formed by 212 teachers. The data werecollected by using form of personal information, the strategies of conflict management, organizational justice,organizational commitment, organizational confidence in schools and scale of evaluating the manager. The datawere analyzed by SPSS packet program. The data were analyzed by the method of correlation and multiple line- ar regression. Medium to high level positive and significant relationships were found among the perceptions ofevaluating the manager, strategies of conflict management, organizational confidence, organizational justice,organizational commitment and evaluating the manager of teachers. However, one reached to the result thatthe personal and occupational variables became effective on the organizational behavior.

Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Eğitim, Eğitim Araştırmaları İşletme Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Açıkalın, A., Şişman, M. ve Turan, S. (2007). Bir insan olrak okul müdürü. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Akın, Z. (2006). Organizational behavior organizational misbe- havior: Roles of perception of injustice, negative-positive affeciv- ity and ethical ideology. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Alexander, S., & Ruderman, M. (1987). The Role of procedural and distributive justice in organizational behavior. Social Jus- tice Research, 1 (2) 177-198.
Ambrose, M. L., & Schminke, M. (2003). Organization struc- ture as a moderator of the relationship between procedural justice, ınteractional justice, perceived organizational support, and supervisory trust. Journal of Applied Psychology, 88 (2), 295-305.
Aryee, S., Budwar, P. S., & Chen, Z. X. (2002). Trust as a media- tor of the relationship between organizational justice and work outcomes: Test of a social exchange model. Journal of Organi- zational Behavior, 23, 267-285.
Aykut, S. (2007). Örgütsel adalet, birey-örgüt uyumu ile çalışanların işle ilgili tutumları (Pendik ilçesi örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, So- syal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Balcı, A. (2002). Etkili okul. Ankara: Pegem A Yayınları.
Baysal, A. ve Paksoy, M. (1999). Mesleğe ve örgüte bağlılığın çok yönlü incelenmesinde Meyer-Allen modeli. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 28 (1), 7-15.
Brockner, J., Chen, Y. R., Mannix, E. A., Leung, K., & Skarlicki, D. P. (2000). Culture and procedural fairness: When the effects of what you do depend on how you do it. Administrative Sci- ence Quarterly, 45, 138-159.
Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal bilimler için veri analiz el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Can, H. (1994). Organizasyon ve yönetim. Ankara: Siyasal Kita- bevi.
Celep, C. (2000). Eğitimde örgütsel adanma ve öğretmenler. An- kara: Anı Yayıncılık.
Cengiz, A. A. (2001). Kişisel özelliklerin örgütsel bağlılık üzerindeki etkileri ve Eskişehir’de sağlık personeli üzerinde bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Chen, G., & Tjosvold, D. (2002). Conl ict management and team effectiveness in china: The mediating role of justice. Asia Pacific Journal of Management, 19, 557-572.
Chiaburu, D. S., & Lim, A. S. (2008). Manager trustworthiness or interactional justice predicting organizational citizenship behaviors. Journal of Business Ethics, 83, 453-467.
Cook, C. W., & Hunsaker, P. L. (2000). Management and ora- ganizational behaviour. New York: Mcgraw-Hill Irwin.
DeConinck, J. B., & Stilwell, D. C. (2004). Incorporating organ- izational justice, role states, pay satisfaction. Journal of Business Research, 57, 225-231.
Dessler, G. (1999). How to earn your employees’ commitment. The Academy of Management Executive, 13 (2), 58-67.
Dilek, H. (2005). Liderlik tarzlarının ve adalet algısının; örgüt- sel bağlılık, iş tatmini ve örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine etkilerine yönelik bir araştırma. İzmit: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü.
Doğan, A. (2008). İlköğretim kurumlarında örgütsel adaletin örgütsel bağlılık üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Eren, E. (2006). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
Fischer, R. (2004). Rewarding employee loyalty: An organiza- tional justice approach. International Journal of Organizational Behavior, 8 (3), 486-503.
Genç, N. (2007). Yönetim ve organizasyon. Ankara: Seçkin Yayıcılık.
Gibson, J. L., Ivancevich, J. M., Donnelly, J., & Konopaske, R. (2002). Organizations: Behavior, structure, processes. New York: Irwin/McGraw-Hill Date published.
Greenberg, J. (1999). Organization justice: Yesterday, today and tomorrow. Journal of Management, 16 (2), 399-432.
Güney, S. (2001). Yönetim ve organizasyon. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Halis, M., Göksöz, G. S. ve Yaşar, Ö. (2007). Örgütsel güvenin belirleyici faktörleri ve bankacılık sektöründe bir uygulama. Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 187-205.
Hoy, W. K., & Tarter, C. J. (2004). Organizational justice in schools: no justice without trust. The International Journal of Educational Management, 18 (4), 250-259.
Hubbell, A. P., & Chory-Assad, R. M. (2005). Motivating fac- tors: Perceptions of justice and their relationship with mana- gerial and organizational trust. Communication Studies, 56, 47-70.
İbicioğlu, H. (2000). Örgütsel bağlılıkta paradigmatik uyumun yeri. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimeler Fakül- tesi Dergisi, 12 (1), 37-55.
İşbaşı, J. Ö. (2000). Çalışanların yöneticiye duydukları güvenin ve örgütsel adalet algılarının örgütsel vatandaşlık davranışının oluşumundaki rolü: bir turizm örgütünde uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi, So- syal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Karslı, M. D. (2004). Yönetsel etkililik. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Kılıçaslan, S. (2007). Effects of justice perception on workplace deviance. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Köse, S., Kartal, B. ve Kayalı, N. (2003). Örgütsel vatandaşlık davranışı ve tutuma ilişkin faktörlerle ilişkisi üzerine bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakül- tesi Dergisi, 20, 1-19.
Martin, C. L., & Bennett, N. (1996)). The Role of justice judg- ments in explaining the relationship between job satisfaction and oragnization commitment. Group Organization Manage- ment, 21 (1), 84-104.
Mowday, R. S. (1979). The Measurement of organizational commitment. Journal of Vocational Behavior, 14, 224-247.
Naktiyok, A. ve Karabey, C. (2007). İşletmelerin maddi ol- mayan kaynakları ve çevresel olumsuzluk algıları ile stratejik yönelimleri arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62 (4). 203-225.
Nam, D. (2008). Güven ve örgütsel adaletin beklenti ötesi özyeterlilik davranışına etkisi (Arma filtre san. ve tic. a.ş. örneği). Yamımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversi- tesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Özbek, F. Ö. (2006). Çalışma ilişkilerinde güven: yönetim politikaları, güven ve bağlılık ilişkisi konusunda bir Türkiye ve Kırgızistan uygulaması.Yayımlanmamış doktora tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Özdevecioğlu, M. (2003a). Algılanan örgütsel adaletin bireylerarası saldırgan davranışlar üzerindeki etkilerin be- lirlenmesine yönelik bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21, 77-96.
Özdevecioğlu, M. (2003b). Algılanan örgütsel destek ile örgüt- sel bağlılık arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (2), 113 -130.
Özgan, H. (2006). İlköğretim okulu öğretmenlerinin çatışma yönetimi stratejilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitisü, Gaziant- ep.
Öztekin, A. (2002). Yönetim bilimi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Öztürk, P. (2008). An empırıcal study of relatıonshıps between organızatıonal justıce and organızatıonal commıtment ın publıc health care companıes in Istanbul. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Pirali, J. (2007). The Influence of job satisfaction, organizational commitment, and perceptions of organizational justice on or- ganizational citizenship behavıor in Turkish education sector. Unpublished master’s thesis, Middle East Technical University, Ankara.
Polat, S. (2007). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları, örgütsel düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık arasındaki ilişki. Yayımlanmamış doktora tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Polat, S. (2009). Örgütsel güven. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Rahim, M. A. (2001). Managing conl ict in organizations. West- port: Quorum Books Greenwood Publishing Group Inc.
Robbins, S. P. (1994). Örgütsel davranışın temelleri (çev. A. S. Öztürk). Eskişehir: Etam A.Ş., Anadolu Üniversitesi Vakfı.
Sayın, U. (2009). Güven: İşletmelerde algılanan örgütsel adalet ve iş tatmini arasındaki ilişkide bir aracı – bir uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Summak, M. S. ve Özgan, H. (2007). İlköğretim okulu müdür- lerinin yönetim süreçlerini kullanma etkinlikleri ile bazı duy- gusal, sosyal ve ruhsal yetirlilikleri arasındaki ilişkinin ince- lenmesi (Kilis ili örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (2), 261-288.
Schwenk, C. R. (1986). Information, cognitive biases and com- mitment to a course of action. Academy of Management Re- view, 11 (2), 298-310.
Şişman, M. ve Taşdemir, İ. (2008). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Pegem A yayıncılık.
Tang, T. L. P., & Sarsi eld-Baldwin, L. J. (1996). Distributive and procedural justice as related to satisfaction and commitment. Advanced Management Journal, 61 (3), 25-31.
Terzi, A. R. ve Kurt, T. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin yöneticilik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi. Milli eğitim Dergisi, 166. http://yayim.meb.gov.tr/dergil- er/166/index3-kurt.htm adresinden 11 Mart 2010 tarihinde edinilmiştir.
Vasu, M. L., Stewart, D. W., & Garson, G. D. (1998). Organi- zational behavior and public management. New York: Marcel Dekker inc.
Yalçın, A. ve İplik, F. N. (2005). Beş yıldızlı otellerde çalışanların demografik özellikleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma: Adana ili örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (1), 395-412.
Yerlikaya, A. (2008). İş yerlerindeki örgütsel adalet algısının duygular üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla
Yılmaz, E. (2005). Okullarda örgütsel güven ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler En- stitüsü Dergisi, 14, 567-580.
Yılmaz, E. (2006a). Okullarda örgütsel güven düzeyinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 739-756.
Yılmaz, E. (2006b). Okullardaki örgütsel güven düzeyinin okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Yürür, S. (2005). Ödüllendirme Sistemi ile örgütsel adalet arasındaki ilişkilerin analizi ve bir uygulama. Yayımlanmamış doktora tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.

APA	ÖZGAN H (2011). Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. , 229 - 247.
Chicago	ÖZGAN Habib Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (2011): 229 - 247.
MLA	ÖZGAN Habib Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. , 2011, ss.229 - 247.
AMA	ÖZGAN H Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. . 2011; 229 - 247.
Vancouver	ÖZGAN H Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. . 2011; 229 - 247.
IEEE	ÖZGAN H "Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi." , ss.229 - 247, 2011.
ISNAD	ÖZGAN, Habib. "Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi". (2011), 229-247.

APA	ÖZGAN H (2011). Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 229 - 247.
Chicago	ÖZGAN Habib Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 11, no.1 (2011): 229 - 247.
MLA	ÖZGAN Habib Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.11, no.1, 2011, ss.229 - 247.
AMA	ÖZGAN H Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2011; 11(1): 229 - 247.
Vancouver	ÖZGAN H Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2011; 11(1): 229 - 247.
IEEE	ÖZGAN H "Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11, ss.229 - 247, 2011.
ISNAD	ÖZGAN, Habib. "Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 11/1 (2011), 229-247.