Öğretmen Adaylarının Günümüz Dünya Sorunlarına Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi
Yıl: 2021 Cilt: 40 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 497 - 517 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7822/omuefd.747484 İndeks Tarihi: 07-02-2023
Öğretmen Adaylarının Günümüz Dünya Sorunlarına Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi
Öz: Bu araştırmada fen bilgisi, sosyal bilgiler, sınıf ve matematik öğretmen adaylarının günümüz dünya sorunlarına tutum düzeylerinin bölüm, sınıf, cinsiyet, yaş, ekonomik gelir ve en uzun süre yaşanılan yerleşim yeri değişkenlerine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada kesitsel tarama modeli benimsenmiştir. Araştırma 2019-2020 akademik yılında Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 480 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Günümüz Dünya Sorunları Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü ANOVA ve korelasyon analizi kullanılmıştır. Öğrenim görülen bölüme göre tutumdaki değişimin incelenmesi neticesinde fen bilgisi, sosyal bilgiler, matematik ve sınıf arasında fen bilgisi eğitimi lehine ve sosyal bilgiler ile sınıf eğitimi arasında sosyal bilgiler lehine anlamlı fark olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf düzeyine göre tutumdaki değişim incelendiğinde birinci, üçüncü ve dördüncü sınıflar arasında birinci sınıf öğretmen adayları lehine anlamlı fark olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyete göre tutumdaki değişim incelendiğinde fen bilgisi, sosyal bilgiler ve matematik eğitiminde anlamlı fark olmadığı, sınıf eğitimi ve genelde ise kadınlar lehine anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir. Gelir durumuna göre tutumdaki değişim incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir. En uzun süre yaşanılan yerleşim yerine göre tutumdaki değişim incelendiğinde sosyal bilgiler ve matematik öğretmen adayları ile genelde tutumlar arasında anlamlı bir fark olmadığı; fen bilgisi ve sınıf eğitiminde ise anlamlı fark olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: Investigation of Prospective Teachers' Attitudes Towards Today's World Problems in Terms of Some Variables
Öz: Since mankind has existed, he has consumed the resources in nature and nature at a level that would disturb the natural balance, and caused environmental problems, which is an important problem of today. The excessive consumption ambition of human beings has negatively affected the life of the world and caused today's world problems. Excessive population growth, which is another reason for today's world problems, brings with it many problems. Rapid consumption of natural resources, labor and nutrition are the leading problems. It is an inevitable fact that raising awareness of people in issues that concern the world for the solution of the problems arising from today's world problems. Teacher candidates, if they have positive attitudes towards today's world problems in their professional lives, can reflect these positive attitudes to their students and increase their awareness of today's problems and enable them to create positive attitudes. In this study, it was aimed to investigate the attitude levels of science, social studies, classroom and mathematics teacher candidates to today's world problems according to the variables of department, class, gender, age, economic income, and the longest-lived settlement. Problem status of the research: "Do the levels of science, social studies, classroom and mathematics teacher candidates differ according to the variables of department, class, gender, age, economic income and the longest-lived settlement?" and the answers to the following research questions were sought: 1. Do the prospective teachers' attitude levels towards today's world problems show a significant difference according to the department? 2. Do the prospective teachers' attitude levels towards today's world problems show a significant difference according to the class level? 3. Do the prospective teachers' attitude levels towards today's world problems show a significant difference according to gender? 4. Is there a significant relationship between pre-service teachers' attitudes towards today's world problems and their ages? 5. Do teacher candidates' attitudes towards today's world problems show a significant difference according to economic income? 6. Do teacher candidates' attitudes towards today's world problems show a significant difference compared to the longest-lived settlement? Cross-sectional screening research, which is one of the descriptive models, was used in the research. In research studies, it is aimed to define the characteristics of a population and the desired result is to reveal how the population is distributed according to one or more variables. The universe of the research is the pre-service teachers studying at Atatürk University science teacher, social studies teacher, classroom teacher, and mathematics teacher education programs in the 2019-2020 academic year. Firstly, the percentage distribution of the teacher candidates in the programs was determined according to the grade levels. Afterward, pre-service teachers were sampled from the classroom levels with the stratified sampling method. Class level distributions of the individuals in the sample were determined to represent the class level distributions in the universe. 30 pre-service teachers from each class level were sampled from each program and in total, 480 pre-service teachers were studied, including 120 teacher candidates from each department. Attitude Scale Towards Today's World Problems was used in the research. Independent groups t-test, descriptive statistics, one-way ANOVA and correlation analysis were used in the analyzes since it was determined that the data showed normal distribution and assumptions of parametric tests were provided. As a result of examining the change in attitude according to the education department, it was concluded that there was a significant difference between science, social studies, mathematics and classroom in favor of science education and between social studies and classroom education in favor of social studies. It can be said that this situation is since students studying in science education are more sensitive to environmental problems than students in other departments due to the content of the program. Similarly, it can be said that the students studying in social studies education are more sensitive in this regard than the pre-service teachers because the world problems have more place in the teaching content. When the change in attitude according to the class level is examined; The differentiation observed in science and mathematics education is not meaningful, but in favor of first-grade teacher candidates between first and second grades in social studies education; It was found that there is a significant difference between the first and fourth grades in the first and fourth grades and third and fourth grades in favor of third-grade teacher candidates and in general in favor of first-grade teacher candidates between the first and third grades. When the change in attitude according to gender was examined, it was determined that there was no difference between women and men in science, social studies and mathematics education, and there was a significant difference in favor of classroom education and women in general. When the relationship between the ages and attitudes of prospective teachers was examined, there is no significant relationship between the ages and attitudes of prospective teachers studying in science, social studies and mathematics education; It has been determined that there is a moderate negative and significant relationship between the ages and attitudes of pre-service teachers studying in classroom education and there is a low negative and significant relationship between the ages and attitudes of pre- service teachers.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aksu, Y. & Avcı, D. E. (2009). Fen ve teknoloji ile sınıf öğretmenlerinin çevre sorunlarına yönelik tutumlarının belirlenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 59-80.
- Angry, R. (1992). Developing and ımplementing a model for improving global awareness in the secondary school with collaborative learning groups through the aid of a multimedia approach. (Published doctoral dissertation, University of Nova, Miami).
- Avcı, G. & Gümüş, N. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının günümüz dünya sorunlarına yönelik tutumlarının incelenmesi. Current Debates In Educatıon, 5(0), 485-506
- Aydın, F (2010). Coğrafya öğretmen adaylarının çevre sorunları ve çevre eğitimi hakkındaki görüşleri (Gazi Üniversitesi Örneği). International Online Journal of Educational Sciences, 2(3), 818-839.
- Aydın, F. (2016). Günümüz dünya sorunları. Pegem Akademi. Ankara.
- Aydın, F. & Cepni, O. (2010). University students‟ attitudes towards environmental problems: A case study from Turkey. International Journal of the Physical Sciences, 5 (17), 2715-2720.
- Aydın, F. & Kaya, H. (2010). Sosyal Bilimler Lisesi Öğrencilerinin Çevre Duyarlılıklarının Değerlendirilmesi, Marmara Coğrafya Dergisi, 24, 229-257.
- Babıch, C. (1986). Global education attitudes and practices of Iowa home economics teachers. Unpublished master‟s thesis, Iowa State University.
- Baykal, H. & Baykal, T. (2008). Küreselleşen Dünya’da çevre sorunları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 1-17.
- Baylan, E. (2009). Doğaya ilişkin inançlar, kültür ve çevre sorunları arasındaki ilişkilerin kuramsal bağlamda irdelenmesi. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 1(2), 67-74.
- Bourn, D. & Hunt, F. (2011). Global Dimension in Secondary Schools Development. London: Development Education Research Centre.
- Bülbül, Y., & Yılmaz, A. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre, çevre eğitim ve çevresel vatandaşlık kavramlarına ilişkin görüşleri. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 5(2), 165- 183.
- Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Lawrence Earlbaum Associates.
- Coşkun, M. ve Aydın, F. (2011). Geography teacher candidates‟ perceptions towards the “greenhouse effect, American–Eurasian Journal of Agriculture & Environment Sciences, 10 (2), 290-295.
- Çelik, M. & Doğru, M. (2019). Fen bilimleri öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik davranışlarının incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 1791-1813.
- Çelikkıran, A. (1997). Çevre sorunları ve eğitim. Yayınlanmış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Çimen, H. & Benzer, S. (2019). Fen bilgisi ve sınıf öğretmen adaylarının sürdürülebilir çevreye yönelik tutumlarının incelenmesi. İnsan ve İnsan, 6(21), 525-542.
- Decker, D. K. (1995). Increasing student awareness of global and future ıssues through a secondary level mini- course. (Published doctoral dissertation, University of Nova Southeastern).
- Demirkaya, H. (2016). Günümüz dünya sorunlarına genel bir bakış. Aydın, F. (Edt). Günümüz dünya sorunları. Pegem Akademi. Ankara.
- Deniş, H. & Genç, H. (2007). Çevre bilim dersi alan ve almayan sınıf öğretmenliği öğrencilerinin çevreye ilişkin tutumları ve çevre bilim dersindeki başarılarının karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(13), 20-26.
- Doğan, E. E. (2013). Biyolog ve öğretmen adaylarının çevreye yönelik tutumları ve bilgi düzeyleri. Elementary Education Online, 12 (2), 413-424.
- Doğan, M. (2011). Türkiye’de uygulanan nüfus politikalarına genel bir bakış. Marmara Coğrafya Dergisi, 23, 293-307.
- Ek, H. N., Kılıç, N., Öğdüm, P., Düzgün, G., & Şeker, S. (2009). Adnan Menderes Üniversitesinin farklı akademik alanlarında öğrenim gören ilk ve son sınıf öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik tutumları ve duyarlılıkları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 125-136.
- Erol, G. H. & Gezer, K. (2006). Prospective of elementary school teachers’ attitudes toward environment and environmental problems. International Journal of Environmental and Science Education, 1(1), 65-77.
- Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2011). How to design and evaluate research in education (8 th ed.). New York: McGraw-Hill.
- Geray, C. (1995). Çevre koruma bilinci ve duyarlılığı için halkın eğitimi. Yeni Türkiye Özel Sayısı, 5, 665.
- Gültekin, M., Yılmaz, F., & Dal, S. (2008). Sürdürülebilir kalkınma ve çevre eğitimine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri: Anadolu Üniversitesi Örneği. VIII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, 2-4 Mayıs 2008.
- Gürbüz, H. ve Çakmak, M. (2012). Biyoloji bölümü öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 162-173.
- Güven, E. (2013). Çevre sorunları başarı testinin geliştirilmesi ve öğretmen adaylarının bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2).
- Kahyaoğlu, M , Özgen, N . (2012). An Investigation of Pre-Service Teachers’ Attitudes towards Environmental Problems in Terms of Several Variables . Journal of Theoretical Educational Science , 5 (2) , 171-185
- Kahyaoğlu, M., Daban, Ş., & Yangın, S. (2008). İlköğretim öğretmen adaylarının çevreye yönelik tutumları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (11), 42-52.
- Karadağ, Y. & Acar, F. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik farkındalıklarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi (IJONASS), 4(1), 62-78.
- Karatekin, K. & Aksoy, B. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Studies, 7(1), 1423-1438.
- Karatekin, K. (2011). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Karatekin, K., Kuş, Z., & Merey, Z. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarının çözümünde sosyal katılımları. İlköğretim Online, 13(2), 345-361.
- Karbeyaz, A., Özdemir, B., & Kurt, M. (2019). Aday öğretmenlerin çevre sorunlarına yönelik tutumlarının belirlenmesi. Journal of Social Sciences/Sosyal Bilimler Dergisi, 9(18), 2146-4561.
- Kayalı, H. (2013). Sosyal bilgiler, Türkçe ve sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Marmara Coğrafya Dergisi, 0 (21), 258-268.
- Kılıçoğlu, G., Karakuş, U. ve Öztürk, T. (2012). Günümüz dünya sorunlarına yönelik tutum ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(4), 2209-2224.
- Larijani, M. (2010). Assessment of environmental awareness among higher primary school teachers. J Hum Ecol, 31(2), 121-124.
- Lee, E. B. (2008). Environmental attitudes and information sources among African American college students. The Journal of Environmental Education, 40(1), 29-42.
- Malkoç, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumlarının ve bilişsel farkındalık becerilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Öcal, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumlarının belirlenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 27(1),333-352
- Özey, R. (2001). Günümüz dünya sorunları. Aktif Yayınevi. İstanbul.
- Özgen, N. (2012). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları: Türkiye örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 403-422.
- Öztürk, T. & Öztürk, F. Z. (2015). Öğretmen adaylarının çevre ve çevre eğitimi ile ilgili görüşleri ordu üniversitesi örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(33), 115-132.
- Sayhan, H. & Çamurcu, H. (2013). Günümüz dünya sorunları. Lisans Yayıncılık. İstanbul.
- Seçgin, F., Yalvaç, G. & Çetin, T. (2010). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin karikatürler aracılığıyla çevre sorunlarına ilişkin algıları. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 391-398. Antalya, Türkiye.
- Sever, R., & Yalçınkaya, E. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının çevresel tutumlarının incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 26(1),1-15
- Şama, E. (2003). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, (2), 99-110.
- Şeyihoğlu, A. , Sever, R. & Özmen, F. (2018). Sosyal bilgiler ve coğrafya öğretmen adaylarının zihin haritalarında günümüz dünya sorunları. Marmara Coğrafya Dergisi, 37, 1-15.
- Türkoglu, A. & Sahin, Ü. (2013). Pre-service teachers' opinions about causes of environmental problems, solutions and education. Egitim Bilimleri Fakultesi Dergisi, 46(2), 179.
- Uyanık, G. (2016). Farklı lisans programlarındaki öğretmen adaylarının hava kirliliğine ilişkin algılarının ve duyarlılıklarının incelenmesi. Kastamonu Education Journal, 24(4).
- Uyanık, G. (2017). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ilişkin bilgi düzeylerinin ve tutumlarının incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1), 133-145.
- Yalçınkaya, E. (2013). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin çevre sorunları farkındalık düzeyleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 0 (25), 137-151 .
- Yavaş, H. (2011). Türkiye’de siyasi partilerin küresel çevre sorunlarına yaklaşımları. Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(1), 199-214.
- Yazıcı, H. & Arıbaş, K. (2011). Günümüz dünya sorunları. Pegem Akademi. Ankara.
- Yazıcı, Ö. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin günümüz Dünya sorunlarına yönelik tutumları. Turkish Studies-International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(6), 807-823.
- Yazıcı, S. & Utkugün, C. (2019). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin çevre sorunlarına ilişkin görüşleri. Uluslararası Bilim ve Eğitim Dergisi, 2(2), 50-59.
APA | yıldız e, akdağ s, ÜNLÜ Y (2021). Öğretmen Adaylarının Günümüz Dünya Sorunlarına Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. , 497 - 517. 10.7822/omuefd.747484 |
Chicago | yıldız emre,akdağ sinan,ÜNLÜ YETER Öğretmen Adaylarının Günümüz Dünya Sorunlarına Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. (2021): 497 - 517. 10.7822/omuefd.747484 |
MLA | yıldız emre,akdağ sinan,ÜNLÜ YETER Öğretmen Adaylarının Günümüz Dünya Sorunlarına Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. , 2021, ss.497 - 517. 10.7822/omuefd.747484 |
AMA | yıldız e,akdağ s,ÜNLÜ Y Öğretmen Adaylarının Günümüz Dünya Sorunlarına Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. . 2021; 497 - 517. 10.7822/omuefd.747484 |
Vancouver | yıldız e,akdağ s,ÜNLÜ Y Öğretmen Adaylarının Günümüz Dünya Sorunlarına Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. . 2021; 497 - 517. 10.7822/omuefd.747484 |
IEEE | yıldız e,akdağ s,ÜNLÜ Y "Öğretmen Adaylarının Günümüz Dünya Sorunlarına Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi." , ss.497 - 517, 2021. 10.7822/omuefd.747484 |
ISNAD | yıldız, emre vd. "Öğretmen Adaylarının Günümüz Dünya Sorunlarına Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi". (2021), 497-517. https://doi.org/10.7822/omuefd.747484 |
APA | yıldız e, akdağ s, ÜNLÜ Y (2021). Öğretmen Adaylarının Günümüz Dünya Sorunlarına Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 497 - 517. 10.7822/omuefd.747484 |
Chicago | yıldız emre,akdağ sinan,ÜNLÜ YETER Öğretmen Adaylarının Günümüz Dünya Sorunlarına Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 40, no.1 (2021): 497 - 517. 10.7822/omuefd.747484 |
MLA | yıldız emre,akdağ sinan,ÜNLÜ YETER Öğretmen Adaylarının Günümüz Dünya Sorunlarına Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.40, no.1, 2021, ss.497 - 517. 10.7822/omuefd.747484 |
AMA | yıldız e,akdağ s,ÜNLÜ Y Öğretmen Adaylarının Günümüz Dünya Sorunlarına Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2021; 40(1): 497 - 517. 10.7822/omuefd.747484 |
Vancouver | yıldız e,akdağ s,ÜNLÜ Y Öğretmen Adaylarının Günümüz Dünya Sorunlarına Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2021; 40(1): 497 - 517. 10.7822/omuefd.747484 |
IEEE | yıldız e,akdağ s,ÜNLÜ Y "Öğretmen Adaylarının Günümüz Dünya Sorunlarına Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi." Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, ss.497 - 517, 2021. 10.7822/omuefd.747484 |
ISNAD | yıldız, emre vd. "Öğretmen Adaylarının Günümüz Dünya Sorunlarına Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi". Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 40/1 (2021), 497-517. https://doi.org/10.7822/omuefd.747484 |