FARKLI YILLIK DAL VE KOLTUK GELİŞİM KUVVETLERİNİN CARDİNAL VE MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNE ETKİLERİ

DARDENIZ, ALPER; şahin, esra

FARKLI YILLIK DAL VE KOLTUK GELİŞİM KUVVETLERİNİN CARDİNAL VE MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNE ETKİLERİ

Esra ŞAHİN, (Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Çanakkale, Türkiye)

Alper DARDENİZ (Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Çanakkale, Türkiye)

Bahçe

2 0

Yıl: 2023 Cilt: 52 Sayı: Özel Sayı 1 Sayfa Aralığı: 168 - 174 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 07-08-2023

FARKLI YILLIK DAL VE KOLTUK GELİŞİM KUVVETLERİNİN CARDİNAL VE MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNE ETKİLERİ

Öz:

Bu araştırma, ‘ÇOMÜ Dardanos Yerleşkesi Ziraat Fakültesi Çiftliği Bitkisel Üretim Birimi’nde yer alan ‘Sofralık Üzüm Çeşitleri Araştırma ve Uygulama Bağı’nda, farklı yıllık dal ve koltuk gelişim kuvvetlerinin ‘Cardinal’ ve ‘Müşküle’ üzüm çeşitlerinin göz verimliliklerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla, 2020 ve 2021 yıllarının vejetasyon döneminde yürütülmüştür. Araştırma kapsamında, üzüm çeşitlerine ait omcalarda zayıf (5.00-6.99 mm), orta (7.00-8.99 mm) ve kuvvetli (9.00-10.99 mm) gelişim gösteren yıllık dallar belirlenmiştir. Bu yıllık dalların göz verimlilikleri; dört farklı koltuk gelişim kuvvetine göre, 1.-10. boğumlar arasındaki kış gözlerinden süren yazlık sürgünler üzerinde yapılan somak sayımlarıyla saptanmıştır. Araştırma bulgularına göre; her iki üzüm çeşidinde de yıllık dalların göz verimlilikleri 1. boğumdan 10. boğuma doğru düzenli artış göstermiştir (‘Cardinal’ 1. boğum=1.012, 10. boğum=1.887; ‘Müşküle’ 1. boğum=0.614, 10. boğum=1.195). ‘Cardinal’ üzüm çeşidinde zayıf yıllık dallarda 1.530 olan göz verimliliği, kuvvetli yıllık dallarda 1.739’a yükselmiş, orta kuvvetli yıllık dallar (1.623) ise ara grubu oluşturmuştur. ‘Müşküle’ üzüm çeşidinde farklı gelişim kuvveti gösteren yıllık dallara göre göz verimliliklerinde önemli bir farklılık meydana gelmemekle birlikte, rakamsal olarak en yüksek değeri orta kuvvetli yıllık dallar (1.083) oluşturmuştur. ‘Cardinal’ üzüm çeşidinde koltuksuz (KZ) boğumlarda 1.306 olan göz verimliliği, zayıf koltuklu (ZK:1.553) ile orta kuvvetli koltuklu (OKK:1.696) boğumlarda doğrusal bir artış göstererek farklı bir grubu meydana getirmiş, en yüksek göz verimliliği ise kuvvetli koltuklu (KK:1.966) boğumlarda belirlenmiştir. ‘Müşküle’ üzüm çeşidinde koltuksuz (KZ) boğumlarda 0.763 olan göz verimliliği zayıf koltuklu (ZK) boğumlarda önemli bir artış göstererek 0.972’ye ulaşmış, orta kuvvetli koltuklu (OKK:1.187) ve kuvvetli koltuklu (KK:1.250) yıllık dallar en yüksek değer veren grubu teşkil etmiştir.

Anahtar Kelime: Cardinal göz verimliliği koltuk gelişim kuvveti Müşküle yıllık dal gelişim kuvveti

THE EFFECTS OF DIFFERENT CANE AND AXILLARY SHOOT GROWTH VIGOR ON THE BUD PRODUCTIVITY OF CARDINAL AND MÜŞKÜLE GRAPE VARIETIES

Öz:

This research was carried out in the vegetation period of 2020 and 2021 in order to determine the effects of different cane and axillary shoot growth vigor on bud productivity of ‘Cardinal’ and ‘Müşküle’ grape varieties in the ‘Table Grape Varieties Application and Research Vineyard’ in the ‘Plant Production Research and Application Unit of COMU Dardanos Campus, Faculty of Agriculture’. Within the scope of the research, canes with weak (5.00-6.99 mm), medium (7.00-8.99 mm) and vigorous (9.00-10.99 mm) growth were determined in the vinestocks of grape varieties. Bud productivity of these canes; it was determined by the cluster counts made on the summer shoots from the winter buds in between the t-1h nodes, according to four different axillary shoots growth vigor. According to the research findings; in both grape varieties, bud productivity of canes increased regularly from the t to the 1h node (‘Cardinal’ t node=1.012, 1h node=1.887; ‘Müşküle’ t node=0.614, 1h node=1.195). In ‘Cardinal’ grape variety, the bud productivity, which was 1.530 in weak cane, increased to 1.739 in vigorous cane, and medium vigorous cane (1.623) formed the intermediate group. Although there was no significant difference in bud productivity compared to canes showing different growth strength in ‘Müşküle’ grape variety, medium vigorous cane (1.083) had the highest numerical value. In the ‘Cardinal’ grape variety, the bud productivity, which was 1.306 in without axillary shoot (WTAS) nodes, showed a linear increase in weak axillary shoot (WKAS:1.553) and medium vigorous axillary shoot (MVAS:1.696) nodes and formed a different group, and the highest bud productivity was determined in vigorous axillary shoot (VAS:1.966) nodes. In the ‘Müşküle’ grape variety, bud productivity, which was 0.763 in without axillary shoot (WTAS) nodes, showed a significant increase and reached 0.972 in weak axillary shoot (WKAS) nodes. Medium vigorous axillary shoot (MVAS:1.187) and vigorous axillary shoot (VAS:1.250) constituted the group with the highest value.

Anahtar Kelime: Cardinal bud productivity axillary shoot growth vigor Müşküle cane growth vigor

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Ağaoğlu, Y.S. 1973. Sürgün gelişme istikametleri ile çeşitli sentetik kimyasal maddelerin asma tomurcuk verimliliğine etkileri üzerinde bir araştırma. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayın No: 168.
2. Ağaoğlu, Y.S. 1976. Asmalarda tomurcuk verimliliğine etki eden faktörler ve verim potansiyelinin önceden tahmini. Ziraat Mühendisliği 120:4-10.
3. Ağaoğlu, Y.S. 2002. Bilimsel ve uygulamalı bağcılık (asma fizyolojisi 1). Kavaklıdere Eğitim Yayınları No: 5, Ankara. 44.
4. Akın, A., Çotur, E., Değirmenci, A. 2011. Konya ve Kayseri’de yetiştirilen bazı üzüm çeşitlerinin göz verimliliklerinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl University Journal of Agricultural Sciences 21(3):220-224.
5. Alleweldt, G., İlter, E. 1969. Untersuchungen über die Beziehungen zwischen Blüten Bildung; und Trieb Wachstum bei Reben. Vitis 8:286-313.
6. Beyoğlu, N. 1995. Konya İli Beyşehir yöresinde yetiştiriciliği yapılmakta olan üzüm çeşitlerinin kısa ampelografik özellikleri ve göz verimliliklerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Konya.
7. Çelik, H. 1999. Amasya’da yetiştirilen bazı üzüm çeşitlerinin göz verimliliklerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar. Tr. J. of Agriculture and Forestry 23(3):685-690.
8. Çelik, S. 1987. Yapıncak üzüm çeşidinde kışlık gözlerin verimliliği üzerine sürgün üzerindeki pozisyonların etkisi. Doğa. Tarım Ormancılık D.C. s:550-557.
9. Çelik, S. 2011. Bağcılık (Ampeloloji). Namık Kemal Üniversitesi Bahçe Bitkileri Bölümü, 3. Baskı, Tekirdağ, 1:428.
10.Dardeniz, A., Kısmalı, İ. 2005. Bazı sofralık üzüm çeşitlerinde kış gözü verimliliğinin saptanması ile optimum budama seviyelerinin tespiti üzerine araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 42(2):1-1.
11.FAO, 2022. FAO verileri (www.fao.org/faostat /en/#data/qcl) (Erişim: 27.03.2022).
12.Fidan, Y. 1966. Sofralık üzüm çeşitlerinden Hafızali, Hamburg Misketi, Çavuş, Balbal ve Razakı’nın tomurcuk yapıları ile mahsuldarlık durumları üzerinde araştırmalar. Tarım Bakanlığı Ziraat İşleri Genel Müdürlüğü Neşriyatı D-112, Ankara.
13.Gutiérrez-Gamboa, G., Díaz-Gálvez, I., Moreno- Simunovic, Y. 2018. Effects of bud nodal position along the cane on bud fertility, yield component and bunch structure in ‘Carménère’ grapevines. Chilean Journal of Agricultural Research 78(4):580-586.
14.Ilgın, C. 2005. Yuvarlak Çekirdeksiz üzüm çeşidinde budamada bırakılan koltuklu dalların verimliliği üzerine araştırmalar. Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü Haber Bülteni. Sayı 17.
15.İlter, E. 1968. Untersuchungen über die Beziehungen zwischen der Infloreszenz Bildung und dem vegetativen Wachstum bei Reben. Gießen. (Doktora Tezi), Germany.
16.İlter, E. 1974. Yapraklara uygulanan bazı kimyasal maddelerin asmalarda kış gözü verimliliğine etkisi üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi (Doçentlik Tezi), İzmir.
17.İlter, E. 1980. Yapraklara uygulanan bazı kimyasal maddelerin asmalarda kış gözü verimliliğine etkisi üzerinde araştırmalar. E.Ü. Ziraat Fakültesi Yayın No:372, s:132.
18.Kara, Z., Sabır, A., Yazar, K., Doğan, O., Omar, A.İ.O. 2017. Fruitfulness of ancient grapevine variety ‘Ekşi Kara’ (Vitis vinifera L.). Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences 31(3):62-68.
19.Karataş, H., Ağaoğlu, Y.S. 2005. Asmalarda göz verimliliği. Alatarım 4(1):13-22.
20.Kepenekci, Ö. 2007. Hasandede üzüm çeşidinde asma performansı ile göz verimi, ürün miktarı ve kalitesi arasındaki ilişkiler. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 6.
21.Kısmalı, İ. 1984. Bazı sofralık üzüm çeşitlerinin kış gözü verimliliği üzerinde araştırmalar. Türkiye 2. Bağcılık ve şarapçılık Sempozyumu, Manisa, s:35-48.
22.Kısmalı, İ., Ilgın, C. 1992. Yuvarlak Çekirdeksiz üzüm çeşidinde budamada bırakılan koltuklu dalların verimliliği üzerinde araştırmalar. Türkiye 1. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 2:569-571.
23.Leão, P.C.D.S., Souza, E.D.C.M., Nascimento, J.H.B., Rego, J.I.D.S. 2017. Bud fertility of new table grape cultivars and breeding selections in the São Francisco Valley. Revista Brasileira de Fruticultura 39(5):1-8.
24.Önder, M., Dardeniz, A. 2015. Sofralık üzüm çeşitlerinde yıllık dalların odunlaşma düzeyi ile göz verimliliği arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi-A 27(Türkiye 8. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu Özel Sayısı):98-107.
25.Şen, A., Atak, A. 2020. Bud fertility determination of some new table grape cultivars (Vitis vinifera). Bahçe 49(1):43-49.
26.TÜİK, 2022. TÜİK verileri (https://data.tuik. gov.tr/kategori/getkategori?p=tarim-111&dil=1) (Erişim: 27.03.2022).
27.Uyak, C., Doğan, A. 2018. Bud fertility of local grape cultivars grown in Şemdinli (Hakkâri). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 35(3):203-208.

APA	şahin e, DARDENIZ A (2023). FARKLI YILLIK DAL VE KOLTUK GELİŞİM KUVVETLERİNİN CARDİNAL VE MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNE ETKİLERİ. , 168 - 174.
Chicago	şahin esra,DARDENIZ ALPER FARKLI YILLIK DAL VE KOLTUK GELİŞİM KUVVETLERİNİN CARDİNAL VE MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNE ETKİLERİ. (2023): 168 - 174.
MLA	şahin esra,DARDENIZ ALPER FARKLI YILLIK DAL VE KOLTUK GELİŞİM KUVVETLERİNİN CARDİNAL VE MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNE ETKİLERİ. , 2023, ss.168 - 174.
AMA	şahin e,DARDENIZ A FARKLI YILLIK DAL VE KOLTUK GELİŞİM KUVVETLERİNİN CARDİNAL VE MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNE ETKİLERİ. . 2023; 168 - 174.
Vancouver	şahin e,DARDENIZ A FARKLI YILLIK DAL VE KOLTUK GELİŞİM KUVVETLERİNİN CARDİNAL VE MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNE ETKİLERİ. . 2023; 168 - 174.
IEEE	şahin e,DARDENIZ A "FARKLI YILLIK DAL VE KOLTUK GELİŞİM KUVVETLERİNİN CARDİNAL VE MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNE ETKİLERİ." , ss.168 - 174, 2023.
ISNAD	şahin, esra - DARDENIZ, ALPER. "FARKLI YILLIK DAL VE KOLTUK GELİŞİM KUVVETLERİNİN CARDİNAL VE MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNE ETKİLERİ". (2023), 168-174.

APA	şahin e, DARDENIZ A (2023). FARKLI YILLIK DAL VE KOLTUK GELİŞİM KUVVETLERİNİN CARDİNAL VE MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNE ETKİLERİ. Bahçe, 52(Özel Sayı 1), 168 - 174.
Chicago	şahin esra,DARDENIZ ALPER FARKLI YILLIK DAL VE KOLTUK GELİŞİM KUVVETLERİNİN CARDİNAL VE MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNE ETKİLERİ. Bahçe 52, no.Özel Sayı 1 (2023): 168 - 174.
MLA	şahin esra,DARDENIZ ALPER FARKLI YILLIK DAL VE KOLTUK GELİŞİM KUVVETLERİNİN CARDİNAL VE MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNE ETKİLERİ. Bahçe, vol.52, no.Özel Sayı 1, 2023, ss.168 - 174.
AMA	şahin e,DARDENIZ A FARKLI YILLIK DAL VE KOLTUK GELİŞİM KUVVETLERİNİN CARDİNAL VE MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNE ETKİLERİ. Bahçe. 2023; 52(Özel Sayı 1): 168 - 174.
Vancouver	şahin e,DARDENIZ A FARKLI YILLIK DAL VE KOLTUK GELİŞİM KUVVETLERİNİN CARDİNAL VE MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNE ETKİLERİ. Bahçe. 2023; 52(Özel Sayı 1): 168 - 174.
IEEE	şahin e,DARDENIZ A "FARKLI YILLIK DAL VE KOLTUK GELİŞİM KUVVETLERİNİN CARDİNAL VE MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNE ETKİLERİ." Bahçe, 52, ss.168 - 174, 2023.
ISNAD	şahin, esra - DARDENIZ, ALPER. "FARKLI YILLIK DAL VE KOLTUK GELİŞİM KUVVETLERİNİN CARDİNAL VE MÜŞKÜLE ÜZÜM ÇEŞİTLERİNİN GÖZ VERİMLİLİKLERİNE ETKİLERİ". Bahçe 52/Özel Sayı 1 (2023), 168-174.