AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE'NİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI VE ENERJİ TÜKETİMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Yıl: 2022 Cilt: 9 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 742 - 762 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30798/makuiibf.799842 İndeks Tarihi: 04-04-2023
AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE'NİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI VE ENERJİ TÜKETİMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Öz: Avrupa Birliği (AB) ve Türkiye’de ekonomik büyüme, kentleşme ve tüketim kalıplarındaki gelişmelerle, artan enerji talebinin yerli kaynaklardan sağlanamadığından, petrol ve doğalgaz başta olmak üzere enerjide dışa bağımlıdır. Artan enerji talebi fosil yakıtlarla karşılanmaktadır. Ekonomik büyümenin sağlanması, sanayi üretiminin sürdürülmesi, ulaşım sektöründeki artan talebin karşılanması, artan konut enerji talebinin karşılanması için enerji ithalatının sürdürülmesi gerekmektedir. Çalışmada, AB ülkeleri ile Türkiye için enerji bağımlılığı, enerji tüketimi, ekonomik büyüme, 1990-2018 yılları arasında yıllık seriler arasındaki ilişki panel veri analizi ile araştırılmıştır. Analiz sonucunda, enerji bağımlılığındaki 1 birimlik artış GDP de 5904.44 Euro’luk bir artışa neden olmaktadır. AB ve Türkiye’de enerji bağımlılığından ekonomik büyümeye doğru bir nedensellik söz konusudur. Bundan dolayı, ekonomik büyüme hipotezi geçerlidir. Buna göre, AB ve Türkiye’de enerji bağımlılığının artması büyümeyi artırıcı yönde etki yapmaktadır. Enerji bağımlılığını azaltmak için yenilenebilir enerji yatırımlarını artırmalarının yanında, enerji tasarrufu ve verimliliğini artırıcı stratejiler uygulamaları gerekmektedir. Enerji sektöründe teknolojik gelişmeler sağlandıkça dijitalleşme, enerji otomasyon program ve yazılımlarının geliştirilerek enerji kaynaklarının daha etkin kullanımı söz konusu olacaktır.
Anahtar Kelime: The European Union and Turkey's Energy Dependence and Its Impact on Economic Growth of Energy Consumption
Öz: The European Union (EU) and Turkey have comprehensively in energy to be a source of oil and gas, due to economic growth, urbanization, and their own models, target, increasing energy needs not being preferred locally. Resourceless fuels are used to meet the increasing energy demand. Ensuring growth is an issue that should be considered for the industry, considering the increasing need for energy due to the increasing need in economic use. In this study, the relationship between the annual series of energy dependency, energy consumption, economic growth, for EU countries and Turkey between the years 1990-2018 was investigated by panel data analysis. As a result of the analysis, 1 unit increase in energy dependence causes an increase of 5904.44 euros in GDP. Since there is a unidirectional causality running from energy dependence to economic growth, the economic growth hypothesis is valid. Accordingly, it has been concluded that the increase in energy dependence in the EU and Turkey has an increasing effect on growth. In order to reduce their energy dependence, they need to implement strategies to increase energy savings and efficiency, as well as increase their renewable energy investments. As technological developments are achieved in the energy sector, digitalization, energy automation programs and software will be developed and energy resources will be used more effectively.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Bayraç, H. N. (2009). Küresel enerji politikaları ve Türkiye: Petrol ve doğalgaz kaynakları açısından bir karşılaştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 115-143.
- Bayraç, H. N., Çelikay, F. ve Çildir, M. (2018). Küreselleşme sürecinde sürdürülebilir enerji politikaları. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
- Bayraç, H. N. (2020). Avrupa Birliği ve Türkiye’de Enerji Politikaları. Cem Kartal ve Melik Kamışlı (Ed), İşletme ve Finans Yazıları IV içinde (230-47). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım, Yayın No: 4054, İşletme-Ekonomi Dizisi: 1084.
- Bayraktutan, Y ve Uçak, S. (2011). Ekolojik İktisat ve Kalkınmanın Sürdürülebilirliği. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 3(4), 17-36.
- Bilginoğlu, M.A. ve Dumrul, C. (2012). Türk ekonomisinin enerji bağımlılığı üzerine bir eş bütünleşme analizi. Journal of Yaşar University, 7(26), 4392-4414.
- Carbajo, D. M. (2011). Energy dependence, oil prices and exchange rates: The Dominican economy since 1990. Empirical Economics, 40(2), 509-520.
- Dulupçu, M. (2001). Sürdürülebilir kalkınma politikasına yönelik gelişmeler. DTM Dergisi, 6(20), 46-70.
- Eroğlu, N. ve Canan, A. (2019). Geleneksel ekolojik iktisat yaklaşımları. International Journal of Economics, Humanities & Social Sciences, 2(1), 11-25.
- Eurostat. Home - Eurostat. (t.y.). Erişim 2020, https://ec.europa.eu/eurostat/home
- Hedenus, F., Azar, C. and Johansson, D. (2010).Energy security policies in EU-25 the expect cost of oil supply disruptions. Energy Policy, 38(3), 1241-1250.
- Godwy, J ve Ericson, J. D. (2005). The approach of ecological economics. Cambridge Journal of Economics, 29(2), 207-222.
- Gökçe, C. (2014). Avrupa Birliği ve Türkiye için enerji kırılganlık endeksleri. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 6(10), 56-71.
- Gökçe, C. ve Erol, M. (2020). Türkiye’de tasarruf açığı ve enerji açığının ekonomik büyüme ile ilişkisi: Nedensellik analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 64, 102-122.
- Gökhan S. ve Karatepe, S. (2016). Electricty consumption and economic growth: A causality analysis for Turkey in the frame of ımport-based energy consumption and current account deficit. Energy Sources, Part B: Economics, Planning, and Policy,11(4), 385-389.
- Iwayemi, A. ve Fowowe B. (2011). Impact of oil price shocks on selected macroeconomic variables in Nigeria. Energy Policy, 39, 603-612.
- Kılıç, R. ve Urgun, N. (2016). Türkiye’de yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmenin ülke ekonomisine etkileri ve Türkiye’nin dışa bağımlılığının azaltılmasına yönelik katkıları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 47, 148-166.
- OBYKP (2013). Onuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı, Kalkınma Bakanlığı, Ankara.
- Odhiambo N., (2014). Energy dependence in developing countries: Does the level of ıncome matter? Atlantic Economic Journal, 42(1), 65-77.
- Özalp, M. (2018). Küresel enerji denkleminde merkez ülke Türkiye. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Pamir, N. (2016). Enerjinin iktidarı: Enerji kaynaklarını elinde tutan dünyayı elinde tutar. İstanbul: Hayykitap Yayınevi.
- Sevencan A. (2018). Energy dependence and economic growth. İktisat ve Sosyal Bilimlerde Güncel Araştırmalar, 2(1), 189–210.
- Sektörel Bakış - Enerji . KPMG. (2019). Erişim 2020, https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/tr/pdf/2019/03/sektorel-bakis-2019-enerji.pdf
- Ulucak, R. ve Erdem, E. (2017). Ekonomik büyüme modellerinde çevre: Ekolojik ayak izini esas alan bir uygulama. Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 35(4), 115-147.
- Yapraklı, S. (2013). Enerjiye dayalı büyüme - Türk sanayi sektörü üzerine uygulamalar. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım, Yayın No: 3001, İşletme-Ekonomi Dizisi: 626,
- Yenilmez, F. ve Erdem, M. S. (2018). Türkiye’de ve Avrupa Birliği’nde ekonomik büyüme ile enerji tüketimi arasındaki ilişki: Toda-Yamamoto nedensellik testi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 71-95.
| APA | BAYRAC H, Cemrek F (2022). AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE'NİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI VE ENERJİ TÜKETİMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. , 742 - 762. 10.30798/makuiibf.799842 |
| Chicago | BAYRAC Huseyin Naci,Cemrek Fatih AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE'NİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI VE ENERJİ TÜKETİMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. (2022): 742 - 762. 10.30798/makuiibf.799842 |
| MLA | BAYRAC Huseyin Naci,Cemrek Fatih AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE'NİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI VE ENERJİ TÜKETİMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. , 2022, ss.742 - 762. 10.30798/makuiibf.799842 |
| AMA | BAYRAC H,Cemrek F AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE'NİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI VE ENERJİ TÜKETİMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. . 2022; 742 - 762. 10.30798/makuiibf.799842 |
| Vancouver | BAYRAC H,Cemrek F AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE'NİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI VE ENERJİ TÜKETİMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. . 2022; 742 - 762. 10.30798/makuiibf.799842 |
| IEEE | BAYRAC H,Cemrek F "AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE'NİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI VE ENERJİ TÜKETİMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ." , ss.742 - 762, 2022. 10.30798/makuiibf.799842 |
| ISNAD | BAYRAC, Huseyin Naci - Cemrek, Fatih. "AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE'NİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI VE ENERJİ TÜKETİMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ". (2022), 742-762. https://doi.org/10.30798/makuiibf.799842 |
| APA | BAYRAC H, Cemrek F (2022). AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE'NİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI VE ENERJİ TÜKETİMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 742 - 762. 10.30798/makuiibf.799842 |
| Chicago | BAYRAC Huseyin Naci,Cemrek Fatih AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE'NİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI VE ENERJİ TÜKETİMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 9, no.2 (2022): 742 - 762. 10.30798/makuiibf.799842 |
| MLA | BAYRAC Huseyin Naci,Cemrek Fatih AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE'NİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI VE ENERJİ TÜKETİMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.9, no.2, 2022, ss.742 - 762. 10.30798/makuiibf.799842 |
| AMA | BAYRAC H,Cemrek F AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE'NİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI VE ENERJİ TÜKETİMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2022; 9(2): 742 - 762. 10.30798/makuiibf.799842 |
| Vancouver | BAYRAC H,Cemrek F AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE'NİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI VE ENERJİ TÜKETİMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2022; 9(2): 742 - 762. 10.30798/makuiibf.799842 |
| IEEE | BAYRAC H,Cemrek F "AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE'NİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI VE ENERJİ TÜKETİMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ." Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9, ss.742 - 762, 2022. 10.30798/makuiibf.799842 |
| ISNAD | BAYRAC, Huseyin Naci - Cemrek, Fatih. "AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE'NİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI VE ENERJİ TÜKETİMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ". Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 9/2 (2022), 742-762. https://doi.org/10.30798/makuiibf.799842 |
