Yıl: 2023 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 211 - 237 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.58733/imhfd.1267379 İndeks Tarihi: 04-05-2023

Evlenmeden Önce Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapılabilir mi?

Öz:
Bilindiği üzere mirastan feragat sözleşmesi, mirasbırakan ile müstakbel ve muhtemel mirasçısı arasında yapılan ve bu mirasçının mirasbırakana karşı ileride doğabilecek olan miras hakkından vazgeçmesini konu alan bir sözleşmedir. Ülkemizde özellikle ikinci evliliklerini yapan kişilerin, müstakbel eşleri ile evlenmeden önce mal rejimi sözleşmesi ve bununla birlikte mirastan feragat sözleşmesi yapmak istedikleri görülmektedir. Böylelikle eşler evlilik ilişkisinde maddi meseleleri bir kenara bırakmak ve önceki evliliklerinden olan çocuklarını, ileride ortaya çıkabilecek miras uyuşmazlıklarına karşı ekonomik açıdan garanti altına almak istemektedir. Bununla birlikte son yıllarda, evlenmeden önce yapılmak istenen bu tarz mirastan feragat sözleşmelerinin geçerliliği tartışma konusu olmuştur. Uygulamada bazı noterler ileride bu sözleşmelerin geçersiz sayılma ihtimali karşısında kendi sorumluluklarının da doğabileceği kaygısıyla bunları düzenlemekten kaçınırken diğer bir grup, bu tarz sözleşmeleri düzenlemeye devam etmiştir. Türk hukuk doktrininde ise genel olarak, müstakbel eşlerin de evlenme öncesinde evlenme sözleşmesiyle birlikte veya ondan bağımsız olarak mirastan feragat sözleşmesi yapabilecekleri kabul edilmektedir. Bununla birlikte doktrinde aksi yönde düşünceler de ileri sürülmüştür. Nitekim Yargıtay yakın tarihli bir kararında, evlenmeden önce yapılan bir mirastan feragat sözleşmesinin mirastan feragat eden müstakbel eşin feragat tarihi itibariyle mirasçı sıfatının olmaması dolayısıyla TMK m.528 anlamında bir feragat sözleşmesi sayılamayacağını, doğmamış haktan feragat edilemeyeceğini, bu sebeple bu beyana hukuki sonuç bağlanamayacağını kabul etmiştir (Yarg. 1. HD. 15019/14670, 20.11.2018, (Kazancı İçtihat ve Bilgi Bankası). İşbu çalışmada doktrin ve uygulamadaki farklı görüşler ve Yargıtay’ın bu konuda vermiş olduğu yakın tarihli kararı da dikkate alınarak evlilik öncesi müstakbel eşler arasında yapılan mirastan feragat sözleşmesinin geçerliliği meselesi ele alınacaktır.
Anahtar Kelime:

Is It Possible to Make an Inheritance Waiver Agreement Before Marriage?

Öz:
As it is known, with the inheritance waiver agreement made between the inheritor and the future and probable heir, the heir renounces the right of inheritance that may arise in the future against the inheritor. In Turkey, those who enter into second marriages are especially likely to make a marital contract and an inheritance waiver contract before getting married. Such spouses seek to put aside financial issues in their new marriages and economically secure children born from their previous marriages against future inheritance disputes. However, in recent years, the validity of inheritance waiver agreements made before marriage has been discussed. In practice, notary publics are divided on this issue, some refuse to issue these contracts, fearing that they may be culpable in the event that such contracts are deemed invalid in the future, whilst others continue to issue them. In Turkish legal doctrine it is generally accepted that fiancees can make an inheritance waiver contract together with or independently of the marital contract before marriage. However, there are also opinions to the contrary. Finally in a recent decision, the Supreme Court accepted that an inheritance waiver agreement made before marriage cannot be considered a waiver agreement within the meaning of article 528 of TCC, since the future spouse who renounces the inheritance does not have the title of heir as of the waiver date, and the unborn right cannot be waived, therefore, this statement cannot be legally concluded (Decision of the 1st Civil Chamber dated 20.11.2018 and numbered 15019/14670). In this paper, the issue of the validity of such waiver agreements will be discussed, taking into account the different views in doctrine and practice and the recent decision of the Supreme Court on this issue.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKMAN, Galip Sermet, Sorumsuzluk Anlaşması, Sulhi Garan Matbaası, İstanbul, 1976.
  • ALBAŞ, Hakan, “Mirastan Feragat Sözleşmesi ve Hükümlerine İlişkin Bazı Sorunlar”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2007, C. 9, Özel Sayı, s. 535-552.
  • ANTALYA, O. Gökhan / SAĞLAM, İpek, Miras Hukuku, C. III, 5. Baskı, Seçkin Hukuk, Ankara 2021.
  • ANTALYA, O. Gökhan, Mirastan Feragat Sözleşmesi, Alkım Yayınevi, İstanbul 1999.
  • AYİTER, Kudret, Medeni Hukukta Tasarruf Muameleleri, İstiklal Matbaacılık ve Gazetecilik Kollektif Ortaklığı, Ankara 1953.
  • BAŞALP, Nilgün, Sorumsuzluk Anlaşmaları, Oniki Levha Yayınları, İstanbul, 2011.
  • BAŞOĞLU, Başak, “Miras Hukuku Özelinde Haksız Etkileme Kavramı ve Buna Bağlanabilecek Sonuçlar”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2018, C. 17, S. 1, s. 387-419.
  • BERKİ, Şakir, “Türk Medeni Kanununda Mirastan Feragat”, Prof. Dr. Mahmut KOLOĞLU’na Armağan, Sevinç Matbaası, Ankara 1975, s. 389-409 (Feragat).
  • BERKİ, Şakir, “Türk Medenî Kanununda Karı Kocanın (Eşin) Mirasçılığı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 1964, C. 21, S. 1-4, s. 309-343 (Eşin Mirasçılığı).
  • BIÇAKÇI, Levent, Mirastan Feragat Sözleşmesi, İstanbul, 1999.
  • BREITSCHMID, Peter / BORNHAUSER, Philip R., Basler Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht, Zivilgesetzbuch II, Art.457-977 ZGB, Art.1-61 SchlT ZGB, Thomas Geiser ve Stephan Wolf (Hrsg.), 6. Aufl., Helbing § Lichtenhahn Verlag, Basel, 2019 (BSK ZGB II-
  • BREITSCHMID/BORNHAUSER, Art.495). BUZ, Vedat, Medeni Hukukta Yenilik Doğuran Haklar, Yetkin Yayınları, Ankara, 2005.
  • BÜTTIKER, Arnold, Der Erbverzicht nach schweizerischem ZGB - mit besonderer Berücksichtigung des relativen Erbverzichtes, Diss. Stӓmpfli § Cie, Bern, 1942.
  • ÇABRİ, Sezer, Miras Hukuku Şerhi (TMK m.495-574), C. I, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2018.
  • DEMİRSATAN, Barış, “Miras Sözleşmelerinde Aşırı Yararlanmanın Uygulanabilirliği”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2020, C. 22, S. 2, s. 1053-1088.
  • DURAL, Mustafa, Miras Sözleşmeleri (İsviçre, Alman ve Avusturya Hukuklarıyla Karşılaştırmalı Olarak), Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1980.
  • DURAL, Mustafa / ÖZ, Turgut, Türk Özel Hukuku C. IV Miras Hukuku, 18. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2022.
  • ENGİN, Baki İlkay, Mirastan Yoksunluk, Beşir Kitabevi, İstanbul, 2010 (Mirastan- Yoksunluk).
  • ENGİN, Baki İlkay, “Zümrede Halefiyet İlkesi Işığında Mirastan Feragatin Altsoya Etkisi (TMK 528 III Kuralının Anlamı), Prof. Dr. Sermet AKMAN’a Armağan, Eds. Saibe Oktay Özdemir, Azra Arkan Serim, Atilla Altop, İstanbul, Filiz Kitabevi, 2020, s. 379-403 (Mirastan Feragat).
  • ERTAŞ, Şeref, “Mirastan Feragat”, D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş TEZCAN’a Armağan, Y. 2019, C. 21, Özel S., s. 2893-2909.
  • HATEMİ, Hüseyin, Miras Hukuku, 9. Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2021.
  • HATEMİ, Hüseyin, “Miras Sözleşmelerinde Gabin Söz Konusu Olabilir mi?”, Prof. Dr. Necip KOCAYUSUFPAŞAOĞLU İçin Armağan, Seçkin Hukuk, Ankara, 2004, s. 189-193 (Gabin).
  • HOEREN, Thomas, Schulze, Bürgerliches Gesetzbuch, Handkommentar 11. Auflage, Buch 5, Erbrecht, Nomos, Baden Baden 2022 (HK-BGB/Thomas HOEREN BGB).
  • HRUBESCH-MILLAUER, Stephanie, CHK - Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, Erbrecht, Art.457-640 ZGB, Eds. BREITSCHMID, Peter / JUNGO, Alexandra, 3. Auflage, Schulthess Juristische Medien AG, 2016, (CHK- HRUBESCH- MILLAUER).
  • İMRE, Zahit / ERMAN, Hasan, Miras Hukuku, 14. Basım, DER Yayınları, İstanbul, 2022.
  • İNCEOĞLU, M. Murat, Borçlar Hukukunda Doğrudan Temsil, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2009.
  • KARABAĞ BULUT, Nil, Medeni Kanunun 23. Maddesi Kapsamında Kişilik Hakkının Sözleşme Özgürlüğüne Etkisi, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2014.
  • KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, C. I, 7. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2017 (Borçlar Hukuku).
  • KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip, Miras Hukuku, 3. Bası, Filiz Kitapevi, İstanbul, 1987 (Miras Hukuku).
  • KURŞUN, Ali Suphi, “Aşırı Yararlanma ve Ahlaka Aykırılıkta Taleplerin Yarışması”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2016, C. 15, S. 2-2, s. 189-213 (Aşırı Yararlanma).
  • KURŞUN, Ali Suphi, “Eşler Arasında Yapılan Mirastan Feragat Sözleşmesi”, Legal Hukuk Dergisi, Y. 2017, S. 173, s. 2361-2388 (Mirastan Feragat).
  • NOMER, Haluk N., Beklenen Haklar Üzerindeki Tasarrufların Hukuki Sonuçları, Beta, İstanbul, 2002 (Beklenen Haklar).
  • NOMER, Haluk N., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş, Genişletilmiş 18. Bası, Beta, İstanbul, 2021 (Borçlar Hukuku).
  • OĞUZMAN, M. Kemal / SELİÇİ, Özer / OKTAY-ÖZDEMİR, Saibe, Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler), 20. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2021.
  • OĞUZMAN, M. Kemal / ÖZ, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. 2, 15. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2020.
  • ÖZTAN, Bilge, Miras Hukuku (Tablolar ve Örneklerle), 11. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
  • ÖZUĞUR, Ali İhsan, Türk Medeni Kanunundan Önce ve Sonra Miras Hukuku, 4. Baskı, C. 1, Seçkin Hukuk, Ankara, 2016.
  • PAKSOY, Meliha Sermin, Zamanaşımından Feragat (TBK 160), On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2012.
  • SEROZAN, Rona / ENGİN, Baki İlkay, Miras Hukuku ve Tamamı Çözümlü Pratik Çalışmalar, 8. Baskı, Seçkin Hukuk, Ankara, 2022.
  • SEROZAN, Rona, Medeni Hukuk Genel Bölüm Kişiler Hukuku, 9. Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2022 (Kişiler).
  • SEROZAN, Rona, “Karşılıklı Sözleşmelerde Baştan Dayatılmış veya Sonradan Oluşmuş Edimler Arası Dengesizliğin Uyarlama Yoluyla Düzeltilmesi”, Prof. Dr. Kemal OĞUZMAN’ın Anısına Armağan, Beta, İstanbul, 2000, s. 1013-1030 (Edimler Arası Dengesizlik).
  • SİRMEN, Lale, Türk Özel Hukukunda Şart, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Türkiye İş Bankası Vakfı, Ankara, 1992.
  • STUDHALTER, Philipp, ZGB Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Orell Füssli Kommentar (Navigator.ch), Eds. Jolanta Kren Kostkiewicz, Stephan Wolf, Marc Amstutz, Roland Fankhauser, 4. Aufl. Orell Füssli Verlag AG 2021 (OFK ZGB- STUDHALTER).
  • STÜRNER, Rolf, Jauernig Bürgerliches Gesetzbuch, 18. Aufl., C.H. BECK, 2021 (Jauernig/STÜRNER BGB).
  • TEKİNAY, S. Sulhi / AKMAN, Sermet / BURCUOĞLU, Haluk / ALTOP, Atilla, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1993.
  • VARDAR HAMAMCIOĞLU, Gülşah, Medeni Hukuk’ta Tasarruf İşlemi Kavramı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2014.
  • WEGERHOFF, Stefan, Münchener Kommentar zum BGB, Abschnitt 7. Erbverzicht (§ 2346 - § 2352), 9. Auflage 2022.
  • WEIMAR, Peter, Berner Kommentar, Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Das Erbrecht, Die Erben: Die gesetzlichen Erben / Die Verfügung von Todes wegen, Art.457-516 ZGB, Eds. HAUSHEER, Heinz / WALTER, Hans Peter Stämpfli Verlag AG, Bern, 2009 (BK WEIMAR).
APA Aydıncık Ş (2023). Evlenmeden Önce Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapılabilir mi?. , 211 - 237. 10.58733/imhfd.1267379
Chicago Aydıncık Şirin Evlenmeden Önce Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapılabilir mi?. (2023): 211 - 237. 10.58733/imhfd.1267379
MLA Aydıncık Şirin Evlenmeden Önce Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapılabilir mi?. , 2023, ss.211 - 237. 10.58733/imhfd.1267379
AMA Aydıncık Ş Evlenmeden Önce Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapılabilir mi?. . 2023; 211 - 237. 10.58733/imhfd.1267379
Vancouver Aydıncık Ş Evlenmeden Önce Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapılabilir mi?. . 2023; 211 - 237. 10.58733/imhfd.1267379
IEEE Aydıncık Ş "Evlenmeden Önce Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapılabilir mi?." , ss.211 - 237, 2023. 10.58733/imhfd.1267379
ISNAD Aydıncık, Şirin. "Evlenmeden Önce Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapılabilir mi?". (2023), 211-237. https://doi.org/10.58733/imhfd.1267379
APA Aydıncık Ş (2023). Evlenmeden Önce Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapılabilir mi?. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi dergisi, 8(1), 211 - 237. 10.58733/imhfd.1267379
Chicago Aydıncık Şirin Evlenmeden Önce Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapılabilir mi?. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi dergisi 8, no.1 (2023): 211 - 237. 10.58733/imhfd.1267379
MLA Aydıncık Şirin Evlenmeden Önce Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapılabilir mi?. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi dergisi, vol.8, no.1, 2023, ss.211 - 237. 10.58733/imhfd.1267379
AMA Aydıncık Ş Evlenmeden Önce Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapılabilir mi?. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi dergisi. 2023; 8(1): 211 - 237. 10.58733/imhfd.1267379
Vancouver Aydıncık Ş Evlenmeden Önce Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapılabilir mi?. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi dergisi. 2023; 8(1): 211 - 237. 10.58733/imhfd.1267379
IEEE Aydıncık Ş "Evlenmeden Önce Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapılabilir mi?." İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi dergisi, 8, ss.211 - 237, 2023. 10.58733/imhfd.1267379
ISNAD Aydıncık, Şirin. "Evlenmeden Önce Mirastan Feragat Sözleşmesi Yapılabilir mi?". İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi dergisi 8/1 (2023), 211-237. https://doi.org/10.58733/imhfd.1267379