Filiz çocuk gazetesinde yer alan yazı türlerinin değerlendirilmesi
Yıl: 2023 Cilt: Sayı: 34 Sayfa Aralığı: 129 - 142 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29000/rumelide.1316236 İndeks Tarihi: 10-07-2023
Filiz çocuk gazetesinde yer alan yazı türlerinin değerlendirilmesi
Öz: Çocuk edebiyatı kavramının ortaya çıkmasından itibaren çocuk edebiyatı alanında eser veren yazarlar ve yayıncılar çocuklara yönelik nitelikli eserler sunmak için edebiyatın her türünü çocuk edebiyatı içerisinde değerlendirerek geniş okuyucu kitlelerine ulaşmak istemişlerdir. Çocuk gazeteleri ve dergilerinin ortaya çıkması da bu çabaların ürünüdür. Çocuklar için yazmak her zaman ustalık gerektiren bir yazma becerisi olmuştur. Bunu bilen çocuk edebiyatı yazarları çocukların beğenilerini merkeze alarak hazırladıkları çocuk dergileriyle, çocuk gazeteleriyle çocukların beğenilerini kazanarak uzun süre okunmak ve takip edilmek istemişlerdir. Bu amaçla hazırladıkları dergi ve gazetelere her edebî türden örnekler yerleştirerek okurlarının ilgisini çekmeyi amaçlamışlardır. İlk örnekleri Almanya’da görülen çocuk dergileri ve gazeteleri Tanzimat’tan sonra matbuat hayatının canlanmasıyla Osmanlı Devleti’nde de yayınlanmaya başlar. Cumhuriyetin ilanından ve harf devriminden sonra daha da gelişen süreli çocuk yayınları çocuk edebiyatının önemli bir bölümünü oluşturur. Türkiye dışındaki Türkler de yaşadıkları coğrafyalarda dillerini ve kültürlerini devam ettirebilmek ve çocuklarına ana dillerini öğretmek amacıyla çocuk dergilerinden ve gazetelerinden yararlanırlar. Bu amaçla Bulgaristan’da, eski Yugoslavya’da yaşayan Türkler çıkardıkları çocuk dergileri ve gazeteleriyle kültürel varlıklarını sürdürmeyi başarırlar. Bu gazetelerden biri olan Filiz çocuk gazetesi, 1992-2019 yılları arasında Bulgaristan’da 27 yıl boyunca Balkanlarda yaşayan Türk çocuklarının dil ve düşünce gelişimine, ana dili öğrenimlerine katkıda bulunmuştur. Bu çalışmada, Filiz gazetesinin 2011-2019 yılları arasında yayınlanan sayılarında yer alan yazılar doküman analizi yöntemiyle taranarak türlerine göre incelenecektir. Böylece Türkiye’de hakkında fazla bilgiye sahip olunmayan Filiz çocuk gazetesinin çocuk edebiyatı ve Türkçe öğretimi alanında tanınarak gazeteyle ilgili farkı çalışmaların da yapılmasına katkı sunmak amaçlanmıştır.
Anahtar Kelime: Evaluation of the types of articles in Filiz childern’s newspaper
Öz: Since the emergence of the concept of children's literature, authors and publishers working in the field of children's literature have wanted to reach a wide audience by evaluating all types of literature within children's literature in order to offer quality works for children. The emergence of children's newspapers and magazines is also the product of these efforts. Writing for children has always been a masterful writing skill. Knowing this, children's literature writers wanted to be read and followed for a long time by gaining the appreciation of children with children's magazines and children's newspapers they prepared by focusing on children's tastes. For this purpose, they aimed to attract the attention of their readers by placing examples of all kinds of literature in the magazines and newspapers they prepared. Children's magazines and newspapers, the first examples of which were seen in Germany, began to be published in the Ottoman Empire with the revival of printing life after the Tanzimat. Periodicals, which developed further after the proclamation of the Republic and the letter revolution, constitute an important part of children's literature. Turks outside Turkey also benefit from children's magazines and newspapers in order to maintain their language and culture in the geographies they live in and to teach their children their mother tongue. For this purpose, Turks living in Bulgaria and the former Yugoslavia managed to maintain their cultural existence with the children's magazines and newspapers they published. One of these newspapers, Filiz children's newspaper, contributed to the language and thought development and mother tongue learning of Turkish children living in the Balkans for 27 years in Bulgaria between 1992 and 2019. In this study, the articles in the issues of Filiz newspaper published between 2011-2019 will be scanned by document analysis method and the articles in Filiz children's newspaper published in Turkish in Bulgaria will be examined according to their types. Thus, it is aimed to contribute to the recognition of Filiz children's newspaper, about which there is not much information in Turkey, in the field of children's literature and Turkish teaching and to contribute to the different studies related to the newspaper.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Acer, E. G. (2021). Osmanlı mizah basınının bir temsilcisi: Latife Gazetesi (1874-1875). Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), 99-117.
- Akgün, A. (2016). Bulgaristan Türkleri çocuk edebiyatı (dönemler-temsilciler-türler). Ankara: Bengü Yayıncılık.
- Duman, D. ve Doğdu, M. (2015). Erken cumhuriyet dönemi çocuk dergilerinde tasarruf bilinci oluşturma çabaları, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XV/31, 201-221.
- Ercan, A. N. ve Akpınar, Ş. (2014). Eski harfli bir çocuk gazetesi: Sadâkat/Etfâl, Tübar -XXXVI- Güz, 109-130.
- Gezmen, B. (2019). Bir eğitim aracı olarak çocuk dergileri “Mavi Kırlangıç” çocuk dergisi, Erciyes İletişim Dergisi, Cilt 6, Sayı 1, 59-80.
- Kemiksiz, Ö. (2021). Türk Dili ve Edebiyatı ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik düzeyleri, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(3), 973-992.
- Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 15, 170-189.
- Koç, R. (2007). Tanzimat ve meşrutiyet dönemi aydınlarının Türk dilinin eğitimine ve yapısına bakışları, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 33, 11-25.
- Kuyucu, M. ve Kırık, A. M. (2020). Geçmişten günümüze Türkiye’de çocuk dergiciliği ve günümüz çocuk dergilerinin oluşturduğu fırsatlar. A. M. Kınık (Ed.), Geleneksel medyada çocuk ve iletişim içinde (ss. 13-38). Ankara: Çizgi kitabevi.
- Kuzu, A. (2013). Veri toplama yöntem ve araçları. A. A. Kurt (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (ss. 93-115). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
- Küçük, S. (2010). İlk Türkçe çocuk dergileri ve “Çocuklara Mahsus Gazete”, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Sayı 24, 221-257.
- Okay, C. (2006). Eski harfli çocuk dergileri, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 4, Sayı 7, 511- 518.
- Okumuş, S., Kaçar, H. ve Kaçar, E. (2013, 14-16 Kasım). Makedonya’da Türkçe yayınlanan bir çocuk dergisi: Tomurcuk (şekil, muhteva ve yazar kadrosu açısından inceleme). (Ed. A, Balaban ve B, Çağlayan) Tiran-Arnavutluk. Uluslararası dil ve edebiyat çalışmaları konferansı “Balkanlarda Türkçe” bildiri kitabı 2. cilt, içinde (268-275). Tiran: Üniversiteti Hëna e Plotë Press.
- Şimşek, H. (2001). XIX. Yüzyıl çocuk dergiciliği ve eğitsel işlevleri üzerine, Millî Eğitim Dergisi, Sayı 151, 1-9.
- Bulgaristan Radyosu (2023). Gabrova mizah ve hiciv evi 50. yılını kutluyor. <https://bnr.bg/tr/post/100144314/gabrovoda-mizah-ve-yergi-evi-40-yasinda, adresinden 19.01.2023> tarihinde erişilmiştir.
- Türkiye’nin Entelektüel Birikimi (2023) Bulgaristan’da Türkçenin Filiz’i 22 yaşında <https://www.dunyabizim.com/dunyada-kultur/bulgaristanda-turkcenin-filizi-22-yasinda video-h18837.html 18.01.2023> tarihinde erişilmiştir.
| APA | KOÇ R (2023). Filiz çocuk gazetesinde yer alan yazı türlerinin değerlendirilmesi. , 129 - 142. 10.29000/rumelide.1316236 |
| Chicago | KOÇ RAŞİT Filiz çocuk gazetesinde yer alan yazı türlerinin değerlendirilmesi. (2023): 129 - 142. 10.29000/rumelide.1316236 |
| MLA | KOÇ RAŞİT Filiz çocuk gazetesinde yer alan yazı türlerinin değerlendirilmesi. , 2023, ss.129 - 142. 10.29000/rumelide.1316236 |
| AMA | KOÇ R Filiz çocuk gazetesinde yer alan yazı türlerinin değerlendirilmesi. . 2023; 129 - 142. 10.29000/rumelide.1316236 |
| Vancouver | KOÇ R Filiz çocuk gazetesinde yer alan yazı türlerinin değerlendirilmesi. . 2023; 129 - 142. 10.29000/rumelide.1316236 |
| IEEE | KOÇ R "Filiz çocuk gazetesinde yer alan yazı türlerinin değerlendirilmesi." , ss.129 - 142, 2023. 10.29000/rumelide.1316236 |
| ISNAD | KOÇ, RAŞİT. "Filiz çocuk gazetesinde yer alan yazı türlerinin değerlendirilmesi". (2023), 129-142. https://doi.org/10.29000/rumelide.1316236 |
| APA | KOÇ R (2023). Filiz çocuk gazetesinde yer alan yazı türlerinin değerlendirilmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (34), 129 - 142. 10.29000/rumelide.1316236 |
| Chicago | KOÇ RAŞİT Filiz çocuk gazetesinde yer alan yazı türlerinin değerlendirilmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi , no.34 (2023): 129 - 142. 10.29000/rumelide.1316236 |
| MLA | KOÇ RAŞİT Filiz çocuk gazetesinde yer alan yazı türlerinin değerlendirilmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, vol., no.34, 2023, ss.129 - 142. 10.29000/rumelide.1316236 |
| AMA | KOÇ R Filiz çocuk gazetesinde yer alan yazı türlerinin değerlendirilmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 2023; (34): 129 - 142. 10.29000/rumelide.1316236 |
| Vancouver | KOÇ R Filiz çocuk gazetesinde yer alan yazı türlerinin değerlendirilmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 2023; (34): 129 - 142. 10.29000/rumelide.1316236 |
| IEEE | KOÇ R "Filiz çocuk gazetesinde yer alan yazı türlerinin değerlendirilmesi." RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, , ss.129 - 142, 2023. 10.29000/rumelide.1316236 |
| ISNAD | KOÇ, RAŞİT. "Filiz çocuk gazetesinde yer alan yazı türlerinin değerlendirilmesi". RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi 34 (2023), 129-142. https://doi.org/10.29000/rumelide.1316236 |
