Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Gelişmedeki Rolü: Van Kahvaltısı Örneği
Yıl: 2022 Cilt: Sayı: 58 Sayfa Aralığı: 23 - 39 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.53568/yyusbed.1159750 İndeks Tarihi: 20-07-2023
Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Gelişmedeki Rolü: Van Kahvaltısı Örneği
Öz: Coğrafi işaret, belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından kökeninin bulunduğu yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işaret olarak tanımlanmaktadır. Coğrafi işaretlerin korunması ve uluslararası başvurularının olanaklı hale getirilmesi 1958 Lizbon anlaşması ve daha sonra Dünya Ticaret Örgütünün Ticaret ile bağlantılı fikri ve sınaî mülkiyet hakları (TRIPS) anlaşmasının 22. ve 24. maddeleri ile oluşturulmuştur. Türkiye’de coğrafi işaretlerin korunmasına 1995 yılında 555 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile başlanmıştır. Bu çalışmada 1995 yılından itibaren Türkiye’de kullanılmaya başlanan coğrafi işaretli ürünün bölgesel ekonomideki katkısını belirlemek amaçlanmıştır. Özellikle küreselleşmenin getirdiği çevresel olumsuzluklar gıda sektöründe bir güven kaygısına neden olmaktadır. Bundan dolayı coğrafi işaretli ürünler, kalitesinin ve güvenliğinin de etkisiyle genel anlamda bu güven kaygısını azaltacak ve gıda piyasasında önemli bir talep oluşturmaktadır. Söz konusu bu talep ekonominin canlanmasında önemli bir araç olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada anket yöntemi kullanılmış olup, 625 anket Van genelinde Kahvaltı işletmeleri, STK’lar ve üniversitelerde uygulanmıştır. Bu çalışmada elde edilen veriler SPSS paket programı ile Parametrik testler olan T-Testi ve ANOVA Testi ile analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonuçlarına göre coğrafi işaretleme, turizm potansiyelinin ve coğrafi işaretli ürünlerin pazar marjının artmasının yanında, bölge halkının ekonomik gelişmesine ve işsizliğin azalması gibi ekonomik faktörler üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Aynı şekilde coğrafi işaretlemenin sosyo-kültürel faktörler olan; ürünün popülerliğinin artması, bölgenin kültürel özelliklerinin artması, ürüne yönelik yasal denetimlerin yapılması, ürün için yapılan tanıtımların artması, üretici işletmelerinin grup ilişkilerinin artması, kırsal alandan kente olan göçün azalması, bölgeye olan ziyaretlerin artması gibi faktörler üzerinde önemli etkileri olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelime: The Role of Geographical Indications in Regional Development: The Case of Van Breakfast
Öz: A geographical indication is defined as a sign indicating a product that is identified with the region, area, region, or country of origin in terms of its distinctive quality, reputation, or other characteristics. The protection of geographical indications and making their international applications possible was established with the 1958 Lisbon agreement and later the 22nd and 24th articles of the World Trade Organization's Trade-related intellectual and industrial property rights (TRIPS) agreement. This study aimed to determine the contribution of the geographically indicated product, which has been used in Turkey since 1995, to the regional economy. Environmental negativities brought about by globalization cause a confidence concern in the food sector. Therefore, geographically indicated products, with the effect of their quality and safety, will reduce this confidence anxiety in general and create an important demand in the food market. This demand is used as an important tool in the revival of the economy. In this study, the questionnaire method was used and 625 questionnaires were applied in breakfast establishments, NGOs, and universities throughout Van. The data obtained in this study were analyzed with the SPSS package program and the Parametric tests T-Test and ANOVA Test. According to the results of the analysis, it was concluded that geographical indication has a positive effect on the socio- economic development of the people of the region and the decrease in unemployment, as well as increasing the tourism potential and the market margin of geographically indicated products.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Boisvert, V. (2006). From the conservation of genetic diversity to the promotion of quality food stuff: Can the French model of AOC be exported?. CAPRI Working Paper No. 49.
- Bulut, A. (2013), Coğrafi işaretler ve kirsal kalkinma: Ezine Peyniri örneği [Yüksek lisans tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Bahar, M. (2019). Kırsal kalkınma kapsamında coğrafi işaretli ürünlerin önemi: Yeşilova (Salda) Bölgesine özgü ürünler örneği. International Journal of Social and Economic Sciences, 9(1), 01-07.
- Beletti, G. (1999). Origin labelled products, Reputation and heterogeneity of firms. In: The socio-economics of origin labelled products in agro-food supply Chains: Spatial, institutional and co- ordination aspects. eds: Sylvander B, Barjolle D &Arfini F. (2000). Series Actes Et Communications. 17. INRA, Paris.
- Barjolle, D. and Chappuis, J.M. (2000). Transaction costs and artisinal food products. Proceedings of the annual conference of ISNIE (International Society For New Institutional Economics). Tuebingen (D) 22-24 September.
- Barjolle, D. and Sylvander, B. (2000). PDO and PGI products: Market, supply Chains and institutions. Final Report, FAIR 1-CT95-0306, June. European Commission. Brusels.
- Başaran, M. (2016). Kırsal kalkınmada coğrafi işaretlerin etkisi: Gaziantep ve Siirt illeri örneği, [Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Berenguer, A. (2004), Geographical origins in the world. Paper presented at the workshop “promoting agricultural competitiveness through local know-how”. Proceedings Of The Montpellier Workshop. Washington DC: World Bank Group; Paris: MAAPAR; Montpellier: CIRAD.
- Boisvert, V. (2006). From the conservation of genetic diversity to the promotion of quality foodstuff: Can the French model of AOC be exported? CAPRI Working Paper No. 49.
- Bulut, A. (2013). Coğrafi işaretler ve kırsal kalkınma: Ezine peyniri örneği [Yüksek lisans tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Crespi, J. M. and Mulki, K. (2004). Geographical indications and the trade related property rights agreement: A case study of Basmati rice exports. AAEA Conferences.
- Downes, D. and Andlaird, S. (1999). Community registries of biodiversity-related knowledge. UNCTAD, Geneva 1999.
- Das, K. (2009). Socio-Economic implications of protecting geographical indications in India. Centrefor WTO Studies, August 2009.
- Gökovalı, Ü. (2007). Coğrafi işaretler ve ekonomik etkileri: Türkiye örneği”. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 21 (2), 141-160.
- Gopalakrishnan, N.S., Nair, P.S. and Babu, A.K. (2007). Exploring the relationship between geographical indications and traditional knowledge: An analysis of the legal tools for the protection of geographical indications in Asia. ICTSD Working Paper, August. 2007.
- Hayes, D.J., Lence, S.H. and Stoppa, A. (2003). Farmer owned brands? Centre for agricultural and rural development, Iowa State University. Briefing Paper 02-BP 39.
- Hughes, J. (2009). Coffee and chocolate: Can wehelp developing country farmers through geographical indications?. The International Intellectual Property Institute, Washington DC.
- Jena, P.R. and Grote, U. (2010). Changing institutions to protect regional heritage: A case for geographical indications in the Indian agrifoodsector. Development Policy Review, 28(2). Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Gelişmedeki Rolü: Van Kahvaltısı Örneği
- Kan, M. (2011). Yerel düzeyde ekonomik kalkınmada coğrafi işaretlerin kullanımı ve etkisi: Akşehir kirazı araştırması [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Kanberoğlu, Z. ve Yıldırımçakar, İ. (2021). Sosyo-ekonomik özelliklerin çevresel bilinç üzerine etkileri: Van ili örneği [Yüksek lisans tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Moschini, G., Menepace, L. and Pick, D. (2008), Geographical indications and the provision of quality in agricultural markets. American Journal Of Agricultural Economics, 90(3), August.
- Mulik, K. and Crespi, J. M. (2011). Geographical indications and the trade related intellectual property rightsagreement (TRIPS): A Case study of Basmati rice exports”. Journal of Agricultural & Food Industrial Organization, 9(1).
- Mercan, Ş. O. ve Üzülmez, M. (2014). Coğrafi işaretlerin bölgesel turizm gelişimindeki önemi: Çanakkale ili örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(2).
- Özgür, D. (2011). Coğrafi işaretlerin korunmasi: Avrupa Birliğindeki hukuki çerçeve ve Türkiye uygulamasi [Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Pacciani, A., Beletti, G., Marescotti, A. and Scaramuzzi, S. (2001). The role of typical products in fostering rural development and the effects of regulation (EEC) 2081/92. 73rd Seminar of The European Association of Agricultural Economists. ANCONA, 28-30 JUNE.
- Passeri, S. (2007). Protection and development of geographical indications in Asia. Conference in IP in Hong Kong and Mainland China. Best Practices and International Impact. 22 March.
- Reviron, S., Thevenod-Mottet, E. and El-Benni, N. (2009). Geographical indications: Creation and distribution of economic value in developing countries. NCCR Trade Working Papers, (14). Rangnekar, D. (2004). The socio-economics of geographical indications. UNCTAD-ICTSD Project On IprsAnd Sustainable Development, Issue Paper, 8, 13-15.
- Şahin, G. (2019). Türkiye’nin coğrafi işaretleri ve bunların Türkiye ekonomisinde etkin kullanımları [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Servet, H. Yayla, N. ve Çeviş, İ. (2020). Coğrafi işaretli ürünlerin ihracata dayalı kalkınma potansiyeli: Denizli örneği. Ege Coğrafya Dergisi, 29(1), 107-123.
- Şentürk, B. (2011). Coğrafi işaretlerin ekonomik etkileri: Mikro ve makro açidan bir değerlendirme [Yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Türk Patent Enstitüsü (TPE), https://www.turkpatent.gov.tr
- Tekelioğlu, Y. ve Demirer, R. (2008). Küreselleşme sürecinde, yöresel ürünler ve coğrafi işaretler geleceği. İGEME’den Bakış, 36: 1-716.
- Tregear, A., Arfini, F., Belleti, G. and Marescotti, A. (2004). The impact of territorial product qualification processes on the rural development potential of small-scale food productions. XI World Congress of Ruralsociology, Trondheim, Norway.
- Üzümcü, T. P., Alyakut, Ö. ve Fereli, S. (2017). Gastronomik ürünlerin coğrafi işaretleme açısından değerlendirilmesi: Erzurum-Olur örneği. International Journal of Agricultural and Natural Sciences, 10(2), 44- 53.
- Yalçınkaya, D. (2019). Coğrafi işaretlerin şehir markalaşmasına etkileri: Sakarya ili örneği. [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Yalçınkaya, N. Yalçınkaya, M. H. ve Çılbant, C. (2006). Avrupa Birliği’ne yönelik düzenlemeler çerçevesinde Türk tarım politikaları ve sektörün geleceği üzerine etkisi. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 13(2): 2.
- Zago, A.M. and Pick, D. (2004). Labelling policies in food markets: Private incentives, public intervention and welfare effects. Journal of Agricultural and Resource Economics, 29(1).
- Zografos, D. (2008). Geographical indications and socio-economic development. IQ Sensato Working Paper, No 3.
| APA | kanberoğlu z, YILDIRIMÇAKAR i (2022). Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Gelişmedeki Rolü: Van Kahvaltısı Örneği. , 23 - 39. 10.53568/yyusbed.1159750 |
| Chicago | kanberoğlu zafer,YILDIRIMÇAKAR ibrahim Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Gelişmedeki Rolü: Van Kahvaltısı Örneği. (2022): 23 - 39. 10.53568/yyusbed.1159750 |
| MLA | kanberoğlu zafer,YILDIRIMÇAKAR ibrahim Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Gelişmedeki Rolü: Van Kahvaltısı Örneği. , 2022, ss.23 - 39. 10.53568/yyusbed.1159750 |
| AMA | kanberoğlu z,YILDIRIMÇAKAR i Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Gelişmedeki Rolü: Van Kahvaltısı Örneği. . 2022; 23 - 39. 10.53568/yyusbed.1159750 |
| Vancouver | kanberoğlu z,YILDIRIMÇAKAR i Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Gelişmedeki Rolü: Van Kahvaltısı Örneği. . 2022; 23 - 39. 10.53568/yyusbed.1159750 |
| IEEE | kanberoğlu z,YILDIRIMÇAKAR i "Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Gelişmedeki Rolü: Van Kahvaltısı Örneği." , ss.23 - 39, 2022. 10.53568/yyusbed.1159750 |
| ISNAD | kanberoğlu, zafer - YILDIRIMÇAKAR, ibrahim. "Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Gelişmedeki Rolü: Van Kahvaltısı Örneği". (2022), 23-39. https://doi.org/10.53568/yyusbed.1159750 |
| APA | kanberoğlu z, YILDIRIMÇAKAR i (2022). Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Gelişmedeki Rolü: Van Kahvaltısı Örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (58), 23 - 39. 10.53568/yyusbed.1159750 |
| Chicago | kanberoğlu zafer,YILDIRIMÇAKAR ibrahim Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Gelişmedeki Rolü: Van Kahvaltısı Örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , no.58 (2022): 23 - 39. 10.53568/yyusbed.1159750 |
| MLA | kanberoğlu zafer,YILDIRIMÇAKAR ibrahim Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Gelişmedeki Rolü: Van Kahvaltısı Örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol., no.58, 2022, ss.23 - 39. 10.53568/yyusbed.1159750 |
| AMA | kanberoğlu z,YILDIRIMÇAKAR i Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Gelişmedeki Rolü: Van Kahvaltısı Örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2022; (58): 23 - 39. 10.53568/yyusbed.1159750 |
| Vancouver | kanberoğlu z,YILDIRIMÇAKAR i Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Gelişmedeki Rolü: Van Kahvaltısı Örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2022; (58): 23 - 39. 10.53568/yyusbed.1159750 |
| IEEE | kanberoğlu z,YILDIRIMÇAKAR i "Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Gelişmedeki Rolü: Van Kahvaltısı Örneği." Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, , ss.23 - 39, 2022. 10.53568/yyusbed.1159750 |
| ISNAD | kanberoğlu, zafer - YILDIRIMÇAKAR, ibrahim. "Coğrafi İşaretlerin Bölgesel Gelişmedeki Rolü: Van Kahvaltısı Örneği". Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 58 (2022), 23-39. https://doi.org/10.53568/yyusbed.1159750 |
