Cinsel İstismara Maruz Kalan Çocukların Sosyo-Demografik ve Ekonomik Özelliklerinin Travmatik Strese Etkisi
Yıl: 2023 Cilt: 34 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 579 - 603 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33417/tsh.1113333 İndeks Tarihi: 31-07-2023
Cinsel İstismara Maruz Kalan Çocukların Sosyo-Demografik ve Ekonomik Özelliklerinin Travmatik Strese Etkisi
Öz: Bu araştırmada; cinsel istismara maruz kalan çocukların ve ailelerinin sosyo-demografik ve ekonomik özelliklerinin neler olduğu, çocuğun ve ailenin sosyo-demografik ve ekonomik özellikleri ve aile ilişkilerinin travmatik strese etkisinin olup olmadığını belirlemek amaçlanmıştır. Gözlemsel araştırma yöntemlerinden biri olan retrospektif yöntemin kullanıldığı araştırmanın örneklemini 2013-2016 yılları arasında cinsel istismar nedeniyle Kocaeli Çocuk İzlem Merkezine yönlendirilen, Çocuklarda Travma Sonrası Stres Tepki Ölçeği uygulanan 163 çocuk ve ailesinin dosyaları oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilmiş dosya bilgi formu kullanılmıştır. Cinsel istismara maruz kalan çocukların dosyalarının geriye dönük incelemesinde; cinsel istismara maruz kalan çocukların cinsiyet, akademik başarı gibi sosyo-demografik özelliklerinin travmatik stres üzerinde etkili olduğu ve eğitimin erken aşamalarındaki çocuklar ve kız çocuklarının travma sonrası stres belirtileri açısından risk grubunda olduğu saptanmıştır. Çocukların maruz kaldıkları istismarın penetrasyon içermesi ve aile içinde meydana gelmesinin travmatik stresi arttırdığı tespit edilmiştir. Anne ve babaların sosyo-demografik ve ekonomik özelliklerinin çocukların travmatik stresi açısından herhangi bir yordayıcı özellik taşımadığı ancak çocuğun, anne ve babası ve sosyal çevresi ile oluşturduğu olumlu ilişkilerin çocukta cinsel istismar sonrasında oluşan travmatik stresin daha düşük olmasında etkili olduğu saptanmıştır
Anahtar Kelime: Öz:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Adalı N. Y. Erden, G. T. D. (2007). 10-12 yaş grubu çocuk istismarı ebeveyn ve çocuk bilgilendirme çalışması Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı).
- Aktaş, G. (2013). Feminist söylemler bağlamında kadın kimliği: Erkek egemen bir toplumda kadın olmak. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 30(1).
- Amerikan Psikiyatri Birliği (2007). Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı Yeniden Gözden Geçirilmiş Dördüncü Baskı (DSM-IV-TR). Köroğlu E, Çev. Editörü. Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
- Aydemir, İ. ve Yurtkulu, F. (2012). Çocuğa Yönelik Cinsel İstismarla Mücadelede Çocuk İzlem Merkezi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi 1(2), 151-165.
- Ballı, Ö. (2010). Çukurova üniversitesi tıp fakültesine başvuran çocuk istismarı ve ihmali olgularının değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Adana.
- Banyard, V. L. Rozelle, D., Englund, D. W. (2001). Parenting the traumatized child: Attending to the needs of nonoffending caregivers of traumatized children. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 38(1), 74-76.
- Barbato, C. A. Graham, E. E. Perse, E. M. (2003). Communicating in the family: An examination of the relationship of family communication climate and interpersonal communication motives. Journal of Family Communication, 3(3), 123-148.
- Berg-le Clercq, T. (2012). Combating child abuse and neglect in Germany, Hungary, Portugal, Sweden and The Netherlands. Final report of work stream 1: Collecting and comparing strategies, actions and practice.
- Berger, L. M. (2005). Income, family characteristics, and physical violence toward children. Child abuse & neglect, 29(2), 107-133.
- Berliner, L.,Elliott, D. M. (2002). Sexual Abuse of Children (From The APSAC [American Professional Society on the Abuse of Children] Handbook on Child Maltreatment, P 55-79, 2002, John EB Myers, Lucy Berliner, et al. eds.--NCJ-198699).
- Beyazıt, U.,Ayhan, A. B. (2015). Türkiye’de Yapılmış Çocuğun Mağdur Olduğu Cinsel İstismar Olgularını Konu Alan Bilimsel Çalışmaların İncelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 31(1), 455-467.
- Bostancı, N. Albayrak, B. Bakoğlu, İ., Çoban, Ş. (2006). Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmalarının depresif belirtileri üzerine etkisi. Yeni Sempozyum Dergisi, 44(2), 100-106.
- Brewin, C. R. Andrews, B.,Valentine, J. D. (2000). Meta-analysis of risk factors for posttraumatic stress disorder in trauma-exposed adults. Journal of consulting and clinical psychology, 68(5), 748-766.
- Bunting, L. (2008). Sexual offences against children: An exploration of attrition in the Northern Ireland criminal justice system. Child abuse andneglect, 32(12), 1109-1118.
- Crosson-Tower, C. (2008). Understanding Child Abuse and Neglect (7th Edition). Boston: Pearson Education Inc.
- Colby, B. (2005) “The causation of child abuse”, Frost, N. (ed) Child Welfare: Major Themes in Health and Social Welfare, Volume III.
- Çengel-Kültür, E. Çuhadaroglu-Çetin, F. Gökler, B. (2007). Demographic and clinical features of child abuse and neglect cases. The Turkish journal of pediatrics, 49(3), 256.
- Demirci, K. (2016). Çocukluk Çağı Travmaları ve Obsesif Kompulsif Belirtilerin İlişkisinin İncelnmesi. Journal of Mood Disorders, 6(1), 7-13.
- Dönmez, Y. E. Soylu, N. Özcan, Ö. Ö. Yüksel, T. Demir, A. Ç. Bayhan, P. Ç. Miniksar, D. Y. (2014). Cinsel istismar mağduru çocuk ve ergen olgularımızın sosyodemografik ve klinik özellikleri. Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi, 21(1),44-48.
- Department of Health (2010). Interim Government Response to the Report of the Taskforce on the Health Aspects of Violence Against Women and Children (VAWC) London, (https://fflm.ac.uk/wpcontent/uploads/documentstore/1268668151.pdf). Erişim Tarihi: 25.04.2022.
- Er, T. (2010). Cinsel istismara maruz kalan ve kalmayan ergenlerin anksiyete, depresyon ve benlik algısı açısından karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Adli Psikoloji. İstanbul.
- Erden, G. Kılıç, E.Z. Uslu, R.İ. Kerimoğlu, E. (1999). Çocuklar İçin Travma Sonrası Stres Tepki Ölçeği: Türkçe Geçerlik, Güvenirlik Çalışması. Çocuk Ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 6(3): 143-149.
- Evans, E. Hawton, K., Rodham, K. (2005). Suicidal phenomena and abuse in adolescents: a review of epidemiological studies. Child abuse & neglect, 29(1), 45-58.
- Fassler, I. R. Amodeo, M. Griffin, M. L. Clay, C. M.,Ellis, M. A. (2005). Predicting long-term outcomes for women sexually abused in childhood: Contribution of abuse severity versus family environment. Child Abuse & Neglect, 29(3), 269-284.
- Gencer Ö, Güvenir T. (2010). Çocuk ve Ergenlerde Cinsel istismar. “Çocukluk ve Adölesan
- Jinekolojisi ve Obstetriği” (Ed. Acar B) içinde, Gökler, I. (2002). Çocuk İstismarı ve İhmali: Erken Dönem Stresin Nörobiyolojik Gelişime Etkisi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 9(2), 47-57.
- Gökler, I. (2004). Çocukluk Dönemi Kronik Hastalıklarının Psikososyal Boyutlarına İlişkin Çalışmaların Yöntemsel Açıdan Gözden Geçirilmesi: İleriye Yönelik Öneriler. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 11 (1), 16-43.
- Gölge, Z. B. (2005). Cinsel travma sonrası oluşan ruhsal sorunlar. Nöropsikiyatri Arşivi, 42, 19-28. Guidelines for medico-legal care for victims of sexual violence. (2003). World HealthOrganisation,2003.http://www.who.int/violence_injury_prevention/publications/violen ce/med_ leg/guidelines/en/ Erişim tarihi: 29.09.2017
- İşeri E. (2008). Cinsel istismar. In: Çetin FÇ, Pehlivantürk B, Ünal F, Uslu R, İşeri E, Türkbay T, Coşkun A, Miral S, Motavallı N (eds). Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Temel Kitabı. 1.Baskı. Ankara: Hekimler Yayın Birliği: 470–477.
- Haizlip, T. M.,Corder, B. F. (1996). Coping with natural disaster. Severe stress and mental disturbance in children, 131-152.
- Karainci, A. N.,Erkam, A. (2007). Variables related to stress related growth among Turkish breast cancer patients. Stress and health: Journal of the International Society for the Investigation of Stress, 23(5), 315-322.
- Kılıç, E. Z. Uslu, R. İ. Erden, G.,Kerimoğlu, E. (1999). Çocuklarda Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtilerini Sürdüren Ailesel Etmenler. Kriz Dergisi, 7(2), 1-8.
- Kılıçoğlu, A.G. (2010). Cinsel İstismar Mağduru Çocuk Ve Ergenlerin Travmaya Tepkileri İle Anne- Babaların Tepkilerinin Karşılıklı İncelenmesi. Uzmanlık Tezi, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Ve Ergen Ruh Sağlığı Ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Bursa.
- Koç, F., Aksit, S., Tomba, A., Aydın, C., Koturoğlu, G., Aslan, A., Solak, U. (2012). Çocuk istismarı ve ihmali olgularımızın demografik ve klinik özellikleri: Ege Üniversitesi Çocuk Koruma Birimi’nin bir yıllık deneyimi. Türk Pediatri Arşivi, 47(2), 119-124.
- Kurnaz, Ş. A. (2007). Çocuk yoksulluğu. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 12(12), 47-55.
- Martin, A. Najman, J. M., Williams, G. M., Bor, W., Gorton, E., Alati, R. (2011). Longitudinal analysis of maternal risk factors for childhood sexual abuse: early attitudes and behaviours, socioeconomic status, and mental health. Australian and New Zealand Journal of Psychiatry, 45(8), 629-637.
- Magalhães, T. Taveira, F., Jardim, P., Santos, L., Matos, E.,Santos, A. (2009). Sexual abuse of children. A comparative study of intra and extra-familial cases. Journal of forensic and legal medicine, 16(8), 455-459.
- Metin, Ö. (2010). Çocuk psikiyatri polikliniğinde değerlendirilen cinsel istismar olgularının biyopsikososyal özellikleri. Tıpta Uzmanlık Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin
- Moğolkoç, H. (2014). Kanser hastası çocuk ve ergenlerin ebeveynlerinde travma sonrası stres bozukluğunun ve travma sonrası gelişimin belirleyicileri; sosyal destek, rumininasyon ve yükleme biçimleri, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa
- National Child Abuse and Neglect Data System (NCANDS) (2013). Child Maltreatment. US Department of Health and Human Services
- Özer E, Bütün C, Beyaztaş FY, Engin A, (2007). Çorum Adli Tıp Şube Müdürlüğü’ne 2006-2007 Yıllarında Başvuran Cinsel İstismar Mağduru Çocuk Olgularının Değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 29 (2), 51-55.
- Polat, O. (2007). Tüm Boyutlarıyla Çocuk İstismarı Ankara: Seçkin Yayıncılık
- Putnam, F. W. (2003). Ten-year research update review: Child sexual abuse. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 42(3), 269-278.
- Sarıcan, A. (2016). Cinsel İstismar Mağduru 9-15 Yaş Arası Çocuklarda Algılanan Sosyal Desteğin Travmatik Strese Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi. Kocaeli.
- Sedlak, A. J. (1997). Risk factors for the occurrence of child abuse and neglect. Journal of aggression, maltreatment and trauma, 1(1), 149-186.
- Stratton, P., Hanks, H., & Browne, K. D. (2002). Early Prediction and Prevention of Child Abuse: A Handbook.
- Şahin, F., Çepik-Kuruoglu, A., Demirel, B., Akar, T., Duyan-Çamurdan, A., Iseri, E., Oral, R. (2009). Six-year experience of a hospital-based child protection team in Turkey. The Turkish journal of pediatrics, 51(4), 336.
- Şimşek, Ş., & Gençoğlan, S. (2014). Cinsel istismar mağdurlarında istismar süresi ve sıklığı ile travma belirtileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dicle Tıp Dergisi, 41(1),166-170.
- Şimşek, Ş., Fettahoğlu, E. Ç., Özatalay, E. (2011). Cinsel istismara uğramış çocuklarda ve ebeveynlerinde travma sonrası stres bozukluğu. Dicle Tıp Dergisi, 38(3), 318-324.
- Taner, Y., & Gökler, B. (2004). Çocuk istismar ve ihmali: psikiyatrik yönleri. Hacettepe Tıp Dergisi, 35, 82-86.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). http://www.tuik.gov.tr Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- Uğur, Ç., Şireli, Ö., Esenkaya, Z., Yaylalı, H., Duman, S., Gül, B., & Kılıç, B. (2012). Cinsel İstismar Mağdurlarının Psikiyatrik Değerlendirilmesi Ve İzlemi: Son Dört Yıllık Deneyim. Çocuk Ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 19 (2): 81, 86.
- US Department of Health and Human Services, & US Department of Health and Human Services. (2012). Administration for children and families, administration on children, youth and families, children’s bureau. Child maltreatment, 685, 43.
- Veenema, T. G., Thornton, C. P., Corley, A. (2015). The public health crisis of child sexual abuse in low and middle income countries: An integrative review of the literature. International journal of nursing studies, 52(4), 864-881.
- Vogel, J. M.,Vernberg, E. M. (1993). Part 1: Children's psychological responses to disasters. Journal of Clinical Child Psychology, 22(4), 464-484.
- World Health Organization. (1999). Report of the consultation on child abuse prevention, 29-31
- March 1999, WHO, Geneva (No. WHO/HSC/PVI/99.1). World Health Organization.
- Yavuzer, H. (2006). Çocuk ve Suç, İstanbul, Remzi Kitabevi
- Yılmaz, G. (2009). Cinsel istismara uğramış ve uğramamış 6-12 yaş grubundaki çocukların aile resmi çizimleri, davranış sorunları ve ailelerin işlevsel özelliklerinin incelenmesi.Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- Yorulmaz, H., Bayraktar, S., Özdilli, K. (2010). Posttraumatic growth in chronic kidney failure disease. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 2313-2319.
- Yurdakök, K. (2010). Çocuk istismar ve ihmali, tanımı ve risk faktörleri. Katkı Pediatri Dergisi, 32 (4), 423 – 434.
- Zara, A. (2011). Krizler ve travmalar. Yaşadıkça Psikolojik Sorunlar ve Başa Çıkma Yolları’nın İçinde (Zara A., Ed.), İmge Kitabevi Yayınları, İstanbul, 91-121.
- Zengin, B.Y. (2014). 9-17 Yaş Gruplarında Cinsel İstismar Olgularının Adli Süreçte Yaşadıkları Örselenmenin Değerlendirilmesi Ve Çözüm Önerileri. Uzmanlık Tezi. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı. İstanbul.
- Zielinski, D. S., Bradshaw, C. P. (2006). Ecological influences on the sequelae of child maltreatment: A review of the literature. Child maltreatment, 11(1), 49-62. https://www.wvi.org/publications/annual-report/2021-global-annual-report-world-vision- international. Erişim, 25 Nisan 2022
| APA | YANAR G, Buz S (2023). Cinsel İstismara Maruz Kalan Çocukların Sosyo-Demografik ve Ekonomik Özelliklerinin Travmatik Strese Etkisi. , 579 - 603. 10.33417/tsh.1113333 |
| Chicago | YANAR GÖKHAN,Buz Sema Cinsel İstismara Maruz Kalan Çocukların Sosyo-Demografik ve Ekonomik Özelliklerinin Travmatik Strese Etkisi. (2023): 579 - 603. 10.33417/tsh.1113333 |
| MLA | YANAR GÖKHAN,Buz Sema Cinsel İstismara Maruz Kalan Çocukların Sosyo-Demografik ve Ekonomik Özelliklerinin Travmatik Strese Etkisi. , 2023, ss.579 - 603. 10.33417/tsh.1113333 |
| AMA | YANAR G,Buz S Cinsel İstismara Maruz Kalan Çocukların Sosyo-Demografik ve Ekonomik Özelliklerinin Travmatik Strese Etkisi. . 2023; 579 - 603. 10.33417/tsh.1113333 |
| Vancouver | YANAR G,Buz S Cinsel İstismara Maruz Kalan Çocukların Sosyo-Demografik ve Ekonomik Özelliklerinin Travmatik Strese Etkisi. . 2023; 579 - 603. 10.33417/tsh.1113333 |
| IEEE | YANAR G,Buz S "Cinsel İstismara Maruz Kalan Çocukların Sosyo-Demografik ve Ekonomik Özelliklerinin Travmatik Strese Etkisi." , ss.579 - 603, 2023. 10.33417/tsh.1113333 |
| ISNAD | YANAR, GÖKHAN - Buz, Sema. "Cinsel İstismara Maruz Kalan Çocukların Sosyo-Demografik ve Ekonomik Özelliklerinin Travmatik Strese Etkisi". (2023), 579-603. https://doi.org/10.33417/tsh.1113333 |
| APA | YANAR G, Buz S (2023). Cinsel İstismara Maruz Kalan Çocukların Sosyo-Demografik ve Ekonomik Özelliklerinin Travmatik Strese Etkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 34(3), 579 - 603. 10.33417/tsh.1113333 |
| Chicago | YANAR GÖKHAN,Buz Sema Cinsel İstismara Maruz Kalan Çocukların Sosyo-Demografik ve Ekonomik Özelliklerinin Travmatik Strese Etkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet 34, no.3 (2023): 579 - 603. 10.33417/tsh.1113333 |
| MLA | YANAR GÖKHAN,Buz Sema Cinsel İstismara Maruz Kalan Çocukların Sosyo-Demografik ve Ekonomik Özelliklerinin Travmatik Strese Etkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet, vol.34, no.3, 2023, ss.579 - 603. 10.33417/tsh.1113333 |
| AMA | YANAR G,Buz S Cinsel İstismara Maruz Kalan Çocukların Sosyo-Demografik ve Ekonomik Özelliklerinin Travmatik Strese Etkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2023; 34(3): 579 - 603. 10.33417/tsh.1113333 |
| Vancouver | YANAR G,Buz S Cinsel İstismara Maruz Kalan Çocukların Sosyo-Demografik ve Ekonomik Özelliklerinin Travmatik Strese Etkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2023; 34(3): 579 - 603. 10.33417/tsh.1113333 |
| IEEE | YANAR G,Buz S "Cinsel İstismara Maruz Kalan Çocukların Sosyo-Demografik ve Ekonomik Özelliklerinin Travmatik Strese Etkisi." Toplum ve Sosyal Hizmet, 34, ss.579 - 603, 2023. 10.33417/tsh.1113333 |
| ISNAD | YANAR, GÖKHAN - Buz, Sema. "Cinsel İstismara Maruz Kalan Çocukların Sosyo-Demografik ve Ekonomik Özelliklerinin Travmatik Strese Etkisi". Toplum ve Sosyal Hizmet 34/3 (2023), 579-603. https://doi.org/10.33417/tsh.1113333 |
