Çocukluk Dönemi Duygusal Yaşantısı ve Duygusal Zekâ Kavramı
Yıl: 2023 Cilt: Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 229 - 250 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32739/uskudarsbd.9.16.127 İndeks Tarihi: 26-08-2023
Çocukluk Dönemi Duygusal Yaşantısı ve Duygusal Zekâ Kavramı
Öz: Geçmişten günümüze insan davranışları alanında çalışan bilim insanları çocukluk dönemini ve çocukluk döneminin yetişkinlik dönemine etkilerini biyolojik, psikolojik, sosyal ve bilişsel açılardan incelemişlerdir ve bu alanda birçok kuram bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, çocukluk dönemine ve özellikle çocukluk döneminin duygusal ihtiyaçlarına farklı kuramlar açısından bakarak ebeveyn yaklaşımlarının bu ihtiyaçlar doğrultusunda şekillenebilmesi ve bu ihtiyaca yönelik farkındalığın artırılmasına katkıda bulunabilmektir. Çalışma sonuçlarına göre ulaşılan sonuçlar göstermektedir ki, çocukluk döneminde alınan desteğin, koşulsuz sevgi ve şefkat ile büyümenin yetişkinlik döneminde duyguların yönetilme becerisine, patolojilerden korunmaya katkısı büyüktür. Bu alanda varılan sonuçların derlendiği çalışmanın ülkemizde ebeveyn tutumlarına ışık tutması hedeflenmiş ve duygusal zekâ gelişimine dair önemin alan çalışanları ve ebeveynler tarafından anlaşılması hedeflenmiştir.
Anahtar Kelime: Childhood Emotional Life and the Concept of Emotional Intelligence
Öz: From past to present, scientists working in the field of human behavior have examined childhood and the effects of childhood on adulthood from biological, psychological, social and cognitive perspectives, and there are many theories in this field. The aim of this study is to look at childhood and especially the emotional needs of childhood in terms of different theories, to shape parental approaches in line with these needs and to contribute to increasing awareness of this need. The results show that the support received during childhood and growing up with unconditional love and compassion have a great contribution to the ability to manage emotions in adulthood and to protection from pathologies. With the study, in which the results obtained in this area were compiled, it was aimed to shed light on parental attitudes in our country and it was aimed that the awareness of the development of emotional intelligence should be given importance by the employees and parents.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- Aka, Türküler B.. “Perceived Parenting Styles, Emotion Recognition, and Emotion Regulation in Relation to Psychological Well-being: Symptoms of Depression, Obsessive-Compulsive Disorder, and Social Anxiety.” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 2011.
- Arslan, Emel ve Ramazan Arı. “Erikson’un Psikosyal Gelişim Dönemleri Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlama, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması.” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19, (2008): 53- 60.
- Ateş, Berçin. “ Çocukluk Dönemi Duygusal Yaşantı Geçmişinin Yetişkin Dönemi Stresi ile İlişkisi.” Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul, 2021.
- Bağatarhan, Tuba ve Serap Nazlı. “Ebeveyn Eğitim Programının Annelerin Ebeveynlik Özyeterliklerine Etkisi.” Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi 13, (2013).
- Bannick, Fredrike. Bireyler ve Toplumlarda İyi Oluşu Geliştirmek İçin 201 Pozitif Psikoloji Uygulaması. Çeviren: Esra Kökkılıç. İstanbul: Üsküdar Üniversitesi Yayınları, 2019.
- Baumrind, D.. Rearing Competent Children. Ed. W. Damon, (Child development today and tomorrow: New direction in child development ,1989, San Francisco, CA, US: Jossey-Bass), 349-378.
- Birtürk, Elifnur. “ Üniversite Öğrencilerinde Algılanan Ebeveyn Tutumları İle Sosyal Kaygı Belirtileri arasındaki İlişkide Duygu Düzenleme Stratejileri ve Aleksitiminin Aracı Rolünün İncelenmesi.” Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, 2021
- Bowlby, John. Bağlanma. Çeviren: Tuğrul Veli Soylu. İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2020.
- Çakmak, Zeynep. “Duygu Sosyalleştirme Davranışları Ve Gelişimsel Çocuk Sonuçları: Kuşaklarası Bir İnceleme.” Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, 2022.
- Çevik, Gülşen Büyükşahin ve Hakan Mehmet Gündoğdu. “Stres, Umutsuzluk ve Annelerin Öğrenilmiş Çaresizliğinin Ergenlerin Öğrenilmiş Çaresizliğini Yordama Düzeyleri.” Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 5, (2015): 21-34.
- Dacey, John.S., Martha D. Mack ve Lisa B. Fiore. Çocuklarda Aşırı Kaygı ve Kaygı Azaltma Yöntemleri. Çeviren: Işık Doğangün. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2019.
- Erdoğdu, M. Yüksel. “Duygusal Zekanın Bazı Değişkenler Yönünden İncelenmesi.” Fatih Üniversitesi Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 7(23), (2008): 62-76.
- Erikson, Erik H.. Identity. Youth and Crisis. Newyork: W.W. Norton Company, 1968.
- Fidan, Nuray Kurtdede ve Bülent Aydoğdu. “Life Skills from The Perspectives of Classroom and Science Teachers.” International Journal of Progressive Education 14 (1), (2018): 32-55.
- Geçtan, Engin. İnsan Olmak. İstanbul: Metis Yayınları, 2012.
- Gerrig, Richard J. ve Zimbardo, Philip G.. Psikoloji ve Yaşam, Çeviren: Gamze Sart, Editör: Asil Ali Özdoğru. Ankara: Nobel Yayıncılık 2018.
- Ginott, Dr. Haim. G. Anne Baba ve Çocuk Arasında. Çeviren: Arzu Tüfekçi. İstanbul: OkuyanUs, 2020.
- Goleman, Daniel. Duygusal Zekâ EQ Neden IQ’dan Daha Önemlidir?. Çeviren: Banu Seçkin Yüksel. İstanbul: Varlık Yayınları, 2019.
- Goodman, Allison Vd., Social and Emotional Skills in Childhood and Their Long-term Effects on Adult Life. London: Institue of Education, (2015).
- Gottman, John ve Joan Declaire. Duygusal Zekâsı Yüksek Çocuklar Yetiştirmek. Çeviren: Yiğit Ataman. Ankara: Görünmez Adam Yayıncılık, 2020.
- Hefferon, Kate ve Ilıona Boniwell. Pozitif Psikoloji Kuram, Araştırma ve Uygulamalar. Çeviri Editörü: Tayfun Doğan. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2018.
- Hesse, Colin, Alan C. Mikkelson ve Stephanie Saracco. “Parent–Child Affection and Helicopter Parenting: Exploring the Concept of Excessive Affection.” Western Journal of Communication, 82(4), (2018): 457-474.
- Holly, Brophy-Herb, E. Vd., “Modeling Maternal Emotion-Related Socialization Behaviors in a Lowincome Sample: Relations with Toddlers Self-Regulation”. Early Childhood Research Quarterly 27(3), (2011): 352-364, Erişim: 02. 2022, https://doi.org/10.1016/j. ecresq.2011.11.005
- Kahlon, R. “Impact Of Early Memories Of Warmth And Safeness On Emotion Regulation Of Young Adults”, Department of Psychology, D.A.V College, Punjab University, Chandigarh, India. (2020)
- Kalafat Ahmet ve Bülent Dilmaç, “Ergenlerde Kimlik Gelişimi, Başarı Amaç Yönelimi Ve Bilişsel Karmaşıklık Arasındaki Yordayıcı İlişkilerin İncelenmesi.” Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (2020): 676-686.
- Kaya, Ahmet, Hasan Bozaslan ve Gülten Genç. “Üniversite Öğrencilerinin Anne-Baba Tutumlarının Problem Çözme Becerilerine Sosyal Kaygı Düzeylerine Ve Akademik Başarılarına Etkisi.” Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 18, (2012): 208-225.
- Kleinman, Paul. Psiko101, çev. Hasan Kaplan, (İstanbul: Okuyan Us Yayınları 2019), 130.
- Lamborn, Susie D. vd. “Patterns of Competence and Adjustment Among Adolescents from Authoritative, Authoritarian, İndulgent, and Neglectful Families.” Child Development 62(5), (1991): 1049- 1065.
- Litovsky, Viviana G. ve Jerome B. Dusek, “Perceptions of Child Rearing and Self-Concept Development during the early adolescent years.” Journal of Youth and Adolescence 14, (1985): 373-387.
- Maslow, Abraham, İnsan Olmanın Psikolojisi. Çeviren: Okhan Gündüz (İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık 2019).
- Mayer John, D. ve Peter Salovey. The Intelligence of Emotional Intelligence. Intelligence 17 (4). (1993): 433- 42, https://doi.org/10.1016/0160-2896(93)90010-3
- Masterson, James F. Gerçek Kendilik. Çeviren: Pınar Üzeltüzenci. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2016.
- Neber, Heinz, Sandra Linke, Talsir Yamin Subhi, E. Vidergor Hava, “What We Know about Emotional Intelligence: How it Affects Learning, Work, Relationships, and Our MentalHealth”, (2012). DOI: 10.1080/15332276.2012.11673624
- Oliveira, Sara , Claudia Ferreria ve Ana Laura Mendes,“Early memories of warmth and safeness and eating psychopathology: The mediating role of social safeness and body appreciation”, Psychologica 59(2):45-60. (2017) DOI:10.14195/1647-8606_59-2_3
- Ormrod, Jeanne Ellis. Öğrenme Psikolojisi. Çeviri Editörü: Prof. Dr. Mustafa Baloğlu. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2018.
- Özakkaş,Tahir, Masterson Yaklaşımına Genel Bakış, Erişim Şubat 2022, http://www.psikoterapi.com/ masterson-yaklasimina-genel-bakis/
- Özakkaş, Tahir vd., “Mahler ve Kernberg’in Gelişim Kuramları 11.BPT Şubat 2013 Ders Notları”, (İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları, 2014) ,11-41-42.
- Özel, Erdoğan ve Hikmet Zelyurt, “Anne Baba Eğitiminin Aile Çocuk İletişimine Etkisi.” Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi 16, (2016): 9-34.
- Plotnik, Rod. Psikolojiye Giriş, Çeviren: Tamer Geniş, (İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2020),473.
- Polnariev, B. A.. “Dynamics of Preschoolers Self-Regulation: Viewed Through the Lens of Conflict Resolution Strategies During Peer Free-Play.” Doktora Tezi, The City University of New York, 2006.
- Richter, A., Paul Gilbert ve Kirsten McEwan. “Development of an early memories of warmth and safeness scale and its relationship to psychopathology”, Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 82(2), (2009) : 171-184, doi: 10.1348/147608308X395213
- Santrock, John W. Yaşam Boyu Gelişim. Çeviri Editörü: Prof. Dr. Galip Yüksel. Ankara: Nobel Akademik Basım Yayın, 2019.
- Seligman, Martin. Öğrenilmiş İyimserlik. İstanbul: HYB Basım Yayın, 2011.
- Sevim, Kaan ve Artan Taner. “Yüksek ve Düşük Benlik Saygısını Etkileyen Faktörler.” Toplumsal Politika Dergisi 2, (2021):109-121.
- Sümer, Nebi, Elçin Gündoğdu Aktürk ve Elif Helvacı. “Anne-Baba Tutum ve Davranışlarının Psikolojik Etkileri: Türkiye’de Yapılan Çalışmalara Toplu Bakış.” Türk Psikoloji Yazıları 13(25), (2010): 42-59.
- Tanrıbuyurdu, Ezgi Fındık. “Okul Öncesi Özdüzenleme Ölçeği, Geçerlilik ve Güvenilirlik Ölçeği Çalışması.” (Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012)
- Tedmem, Erken Çocuklukta Pedagojik Yaklaşım Ve Uygulamalar, Erişim Şubat 2022, https:// tedmem.org/mem-notlari/degerlendirme/erken-cocuklukta-pedagojik-yaklasim- v e - u y g u l a m a l a r # : ~ : t e x t = % C 3 % 9 6 % C 4 % 9 Fr e t i m i n % 2 0 n a s % C 4 % B 1 l % 2 0 ger%C3%A7ekle%C5%9Fti%C4%9Fi%20ise%20do%C4%9Frudan,uygun%20 etkinliklerle%20olumlu%20etkile%C5%9Fimleri%20art%C4%B1r%C4%B1r.
- Tuncer,Mustafa, Özge Kapısız ve Necdet Dönmez. “J.F. Masterson Yaklaşımı Çerçevesinde Şizoid Kendilik Bozukluğu ve Bu Yaklaşım Çerçevesinde Tanımlanmış Bir Danışanın Psikoterapisinin Tanımlanması.” Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi 1, (2018): 79-99.
- Winnicott, Donald W. Oyun ve Gerçeklik. Çeviren: Tuncay Birkan. İstanbul: Metis Yayınları, 2021.
- Webb, Jonice, Christine Musello. Çocuklukta İhmalin İzi: Boşluk Hissi. Çeviren: Gülsün Arıkan. İstanbul: Sola Unitas Yayınları, 2020.
- Ummanel, Azize ve Nihan Koran. Yaşam Becerileri Ders Kitabı içinde, (İstanbul: İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi, 2022), 28-29.
- Unicef, The Convention on the Rights of the Child: The Children’s Version, Erişim: Nisan 2022, https:// www.unicef.org/child-rights-convention/convention-text-childrens-version
- Ütkü, Ayşe Kızıltan, “Duygu rehberi ebeveynlik eğitiminin annelerin ebeveynlik tutumları üzerindeki etkisinin incelenmesi.” Yüksek Lisans Tezi, Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018.
- Yavuzer, Haluk. Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2010.
- Yavuzer, Haluk. Okul Çağı Çocuğu. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2014.
- Yılmaz, Ayşen. “Eşler Arasındaki Uyum, Anne-Baba Tutumu ve Benlik Algısı Arasındaki İlişkilerin Gelişimsel Olarak İncelenmesi.” Türk Psikoloji Dergisi 16(47), (2001):1-2.
- Yılmaz, Hasan ve Gülşen Büyükcebeci. “Bazı Pozitif Psikoloji Kavramları Açısından Helikopter Ebeveyn Tutumlarının Sonuçları.” Türk Psikolojik Danşmanlık ve Rehberlik Dergisi 9(54), (2019): 707- 744
- Zeidner, Moshe, Gerald Matthews ve Richard D. Robert. ”What We Know About Emotional Intelligence: How It Affects Learning, Work, Relationships and Our Mental Health.” (2012), Erişim Şubat 2022, https://www.researchgate.net/publication/305193097_What_We_Know_about_ Emotional_Intelligence_How_it_Affects_Learning_Work_Relationships_and_Our_ Mental_Health
| APA | Ateş B, hizli sayar g (2023). Çocukluk Dönemi Duygusal Yaşantısı ve Duygusal Zekâ Kavramı. , 229 - 250. 10.32739/uskudarsbd.9.16.127 |
| Chicago | Ateş Berçin,hizli sayar gokben Çocukluk Dönemi Duygusal Yaşantısı ve Duygusal Zekâ Kavramı. (2023): 229 - 250. 10.32739/uskudarsbd.9.16.127 |
| MLA | Ateş Berçin,hizli sayar gokben Çocukluk Dönemi Duygusal Yaşantısı ve Duygusal Zekâ Kavramı. , 2023, ss.229 - 250. 10.32739/uskudarsbd.9.16.127 |
| AMA | Ateş B,hizli sayar g Çocukluk Dönemi Duygusal Yaşantısı ve Duygusal Zekâ Kavramı. . 2023; 229 - 250. 10.32739/uskudarsbd.9.16.127 |
| Vancouver | Ateş B,hizli sayar g Çocukluk Dönemi Duygusal Yaşantısı ve Duygusal Zekâ Kavramı. . 2023; 229 - 250. 10.32739/uskudarsbd.9.16.127 |
| IEEE | Ateş B,hizli sayar g "Çocukluk Dönemi Duygusal Yaşantısı ve Duygusal Zekâ Kavramı." , ss.229 - 250, 2023. 10.32739/uskudarsbd.9.16.127 |
| ISNAD | Ateş, Berçin - hizli sayar, gokben. "Çocukluk Dönemi Duygusal Yaşantısı ve Duygusal Zekâ Kavramı". (2023), 229-250. https://doi.org/10.32739/uskudarsbd.9.16.127 |
| APA | Ateş B, hizli sayar g (2023). Çocukluk Dönemi Duygusal Yaşantısı ve Duygusal Zekâ Kavramı. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (16), 229 - 250. 10.32739/uskudarsbd.9.16.127 |
| Chicago | Ateş Berçin,hizli sayar gokben Çocukluk Dönemi Duygusal Yaşantısı ve Duygusal Zekâ Kavramı. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , no.16 (2023): 229 - 250. 10.32739/uskudarsbd.9.16.127 |
| MLA | Ateş Berçin,hizli sayar gokben Çocukluk Dönemi Duygusal Yaşantısı ve Duygusal Zekâ Kavramı. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol., no.16, 2023, ss.229 - 250. 10.32739/uskudarsbd.9.16.127 |
| AMA | Ateş B,hizli sayar g Çocukluk Dönemi Duygusal Yaşantısı ve Duygusal Zekâ Kavramı. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2023; (16): 229 - 250. 10.32739/uskudarsbd.9.16.127 |
| Vancouver | Ateş B,hizli sayar g Çocukluk Dönemi Duygusal Yaşantısı ve Duygusal Zekâ Kavramı. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2023; (16): 229 - 250. 10.32739/uskudarsbd.9.16.127 |
| IEEE | Ateş B,hizli sayar g "Çocukluk Dönemi Duygusal Yaşantısı ve Duygusal Zekâ Kavramı." Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, , ss.229 - 250, 2023. 10.32739/uskudarsbd.9.16.127 |
| ISNAD | Ateş, Berçin - hizli sayar, gokben. "Çocukluk Dönemi Duygusal Yaşantısı ve Duygusal Zekâ Kavramı". Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16 (2023), 229-250. https://doi.org/10.32739/uskudarsbd.9.16.127 |
