Yıl: 2022 Cilt: 27 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 155 - 165 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.37908/mkutbd.1058316 İndeks Tarihi: 23-10-2023

Bazı fasulye çeşitlerinin (Phaseolus vulgaris L.) kalite ve bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi

Öz:
Amaç: Bu çalışma 2022 yılında Ziraat Fakültesi tarla Bitkileri Laboratuvarında yürütülmüştür. Araştırmada çeşitli enstitülerinden temin edilen 12 adet tescilli fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşidi kullanılmıştır. Fasulye tohumlarında tane ve bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Yöntem ve Bulgular: Denemede, tanede nem oranı, hektolitre ağırlığı, kuru ağırlık, yaş ağırlık, ıslak hacim, kuru hacim, su alma kapasitesi, su alma indeksi, şişme kapasitesi, şişme indeksi ve pişme süresi gibi özellikler incelenmiştir. Elde edilen veriler Tesadüf Parselleri Deneme deseninde varyans analizi yapılmış ve ortalamalar DUNCAN testi ile kontrol edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen verilere göre; tanede nem oranı %7.55-9.40, hektolitre ağırlığı 70.4-83.7 kg hl-1, kuru ağırlık 12.91-48.73 g, yaş ağırlık 26.24-97.09 g, ıslak hacim 122.67-190.67 ml, kuru hacim 68.75-92.51 ml, su alma kapasitesi 0.072-0.551 g tane-1, su alma indeksi % 0.32-1.39, şişme kapasitesi 0.11-0.49 ml tane-1, şişme indeksi % 2.04-2.47 ve pişirme süresi 33.0-54.5 dk arasında değişim göstermiştir. Korelasyon analizlerine bakıldığında ise kuru ağırlık değerlerinin yaş ağırlık (r= 0.88**), ıslak hacim (r=0.89**), kuru hacim (r=0.77**),şişme kapasitesi (r=0.92**) ile olumlu ve önemli ilişkiler olduğu görülmüştür. Yaş ağırlığı ile ıslak hacim (r=0.97 **), kuru hacim (r=0.87 **), şişme kapasitesi (r=0.94**) arasında olumlu ve önemli ilişkiler tespit edilmiştir. Ayrıca Islak hacim ile kuru hacim (r=0.93**) ve şişme kapasitesi (r=0.98**) arasında da pozitif ve olumlu bir sonuç olduğu görülmüştür. Su alma kapasitesi ve şişme kapasitesi (r=0.87**) arasında da benzer bir şekilde pozitif ve çok önemli olumlu ilişkiler belirlenmiştir.Genel Yorum: Tüketici ve pazar tercihleri göz önünde bulundurulduğunda nem oranı ve hektolitre ağırlığında Adabeyazı çeşidinde en yüksek bulunmuştur. Kuru ağırlık, yaş ağırlık, ıslak hacim, kuru hacim, şişme kapasitesi gibi kriterler açısından Ribewighing, su alma indeksinde Akın çeşidi en yüksek değerler tespit edilmiştir. Şişme kapasitesi ve indeksi değeri bakımından Yunus 90, pişme süresi bakımından ise Karacaşehir çeşitlerinde en yüksek değerler ölçülmüştür.Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Fasulyede tane ve kabuk yapılarından dolayı ortaya çıkacak duyusal yanılgıları ortadan kaldıracak pişme süresinin daha doğru tespiti yapılacaktır. Ayrıca objektif kriterler ile ortaya çıkacak gerçekler tüketici taleplerinin yanı sıra ıslah programlarına yardımcı olacağı düşünülmektedir. Ülke ekonomisine katma değer oluşturacak piyasa ve tüketici taleplerini en iyi şekilde karşılayacak fasulye çeşit ve genotiplerin tespiti benzer çalışmaların önemini daha fazla artıracaktır.
Anahtar Kelime: Fasulye kalite Phaseolus vulgaris L. teknolojik özellikler

Determination of quality and some technological characteristics of some bean varietes (Phaseolus vulgaris L.)

Öz:
Aims: This study was carried out with 12 registered bean cultivars (Phaseolus vulgaris L.) obtained from various institutes in the Faculty of Agriculture Laboratory in 2022.Methods and Results: It is aimed to determine the quality and some technological properties of bean seeds such as moisture content, hectoliter weight, dry and fresh weight, dry and wet volume, water absorption capacity and index, swelling capacity and index and cooking time properties of bean seeds. Data were analyzed according to the Completely Random Plots Experimental Design and the means were compared with the DUNCAN test. As a result, moisture content in the grain varied between 7.55-9.40%, hectoliter weight 70.4-83.7 kg hl-1, dry weight 12.91-48.73 g, wet weight 26.24-97.09 g, wet volume 122.67-190.67 ml, dry volume 68.75-92.51 ml, water intake capacity 0.072-0.551 g grain-1, water absorption index 0.32-1.39%, swelling capacity 0.11-0.49 ml grain-1, swelling index 2.04-2.47% and cooking time 33.0-54.5 minutes. According to the results of the correlation analysis, there were positive and significant relationships with dry weight values with wet weight (r= 0.88**), wet volume (r=0.89**), dry volume (r=0.77**) and swelling capacity (r=0.92**). Positive and significant relationships were also found between wet weight and wet volume (r=0.97 **), dry volume (r=0.87 **), swelling capacity (r=0.94**). A positive and good result was observed between wet volume and dry volume (r=0.93**) and swelling capacity (r=0.98**).Positive and highly significant relationships were determined between water absorption and swelling capacity (r=0.87**).Conclusions: According to consumer and market preferences, Adabeyazı variety has the highest moisture content and hectoliter weight. Good results were obtained in terms of dry and wet weight, wet and dry volume, swelling capacity, swelling capacity and index value of Ribweighing and Akın varieties, and cooking time in Karacaşehir varieties.Significance and Impact of the Study: By preventing the illusion of sense arising from the grain and shell structure of the bean, objective criteria will help the breeding program with a more accurate determination of the cooking time. By contributing to the country's economy, it will increase similar studies that will best meet market and consumer demands.
Anahtar Kelime: Beans, quality, technological features phaseolus vulgaris L,

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
APA ORAL E, TUNÇTÜRK R, Tunçtürk M, ALTUNER F, KULAZ H (2022). Bazı fasulye çeşitlerinin (Phaseolus vulgaris L.) kalite ve bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. , 155 - 165. 10.37908/mkutbd.1058316
Chicago ORAL EROL,TUNÇTÜRK Rüveyde,Tunçtürk Murat,ALTUNER FEVZI,KULAZ HALUK Bazı fasulye çeşitlerinin (Phaseolus vulgaris L.) kalite ve bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. (2022): 155 - 165. 10.37908/mkutbd.1058316
MLA ORAL EROL,TUNÇTÜRK Rüveyde,Tunçtürk Murat,ALTUNER FEVZI,KULAZ HALUK Bazı fasulye çeşitlerinin (Phaseolus vulgaris L.) kalite ve bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. , 2022, ss.155 - 165. 10.37908/mkutbd.1058316
AMA ORAL E,TUNÇTÜRK R,Tunçtürk M,ALTUNER F,KULAZ H Bazı fasulye çeşitlerinin (Phaseolus vulgaris L.) kalite ve bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. . 2022; 155 - 165. 10.37908/mkutbd.1058316
Vancouver ORAL E,TUNÇTÜRK R,Tunçtürk M,ALTUNER F,KULAZ H Bazı fasulye çeşitlerinin (Phaseolus vulgaris L.) kalite ve bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. . 2022; 155 - 165. 10.37908/mkutbd.1058316
IEEE ORAL E,TUNÇTÜRK R,Tunçtürk M,ALTUNER F,KULAZ H "Bazı fasulye çeşitlerinin (Phaseolus vulgaris L.) kalite ve bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi." , ss.155 - 165, 2022. 10.37908/mkutbd.1058316
ISNAD ORAL, EROL vd. "Bazı fasulye çeşitlerinin (Phaseolus vulgaris L.) kalite ve bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi". (2022), 155-165. https://doi.org/10.37908/mkutbd.1058316
APA ORAL E, TUNÇTÜRK R, Tunçtürk M, ALTUNER F, KULAZ H (2022). Bazı fasulye çeşitlerinin (Phaseolus vulgaris L.) kalite ve bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online), 27(1), 155 - 165. 10.37908/mkutbd.1058316
Chicago ORAL EROL,TUNÇTÜRK Rüveyde,Tunçtürk Murat,ALTUNER FEVZI,KULAZ HALUK Bazı fasulye çeşitlerinin (Phaseolus vulgaris L.) kalite ve bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online) 27, no.1 (2022): 155 - 165. 10.37908/mkutbd.1058316
MLA ORAL EROL,TUNÇTÜRK Rüveyde,Tunçtürk Murat,ALTUNER FEVZI,KULAZ HALUK Bazı fasulye çeşitlerinin (Phaseolus vulgaris L.) kalite ve bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online), vol.27, no.1, 2022, ss.155 - 165. 10.37908/mkutbd.1058316
AMA ORAL E,TUNÇTÜRK R,Tunçtürk M,ALTUNER F,KULAZ H Bazı fasulye çeşitlerinin (Phaseolus vulgaris L.) kalite ve bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online). 2022; 27(1): 155 - 165. 10.37908/mkutbd.1058316
Vancouver ORAL E,TUNÇTÜRK R,Tunçtürk M,ALTUNER F,KULAZ H Bazı fasulye çeşitlerinin (Phaseolus vulgaris L.) kalite ve bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online). 2022; 27(1): 155 - 165. 10.37908/mkutbd.1058316
IEEE ORAL E,TUNÇTÜRK R,Tunçtürk M,ALTUNER F,KULAZ H "Bazı fasulye çeşitlerinin (Phaseolus vulgaris L.) kalite ve bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi." Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online), 27, ss.155 - 165, 2022. 10.37908/mkutbd.1058316
ISNAD ORAL, EROL vd. "Bazı fasulye çeşitlerinin (Phaseolus vulgaris L.) kalite ve bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi". Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online) 27/1 (2022), 155-165. https://doi.org/10.37908/mkutbd.1058316