Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerinin/Bireylerin COVID-19 Dönemindeki Kaygı Düzeylerinin Bilgi ve Beceri Düzeylerine Etkisi
Yıl: 2023 Cilt: 6 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 719 - 730 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.38108/ouhcd.1208303 İndeks Tarihi: 27-10-2023
Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerinin/Bireylerin COVID-19 Dönemindeki Kaygı Düzeylerinin Bilgi ve Beceri Düzeylerine Etkisi
Öz: Amaç: Kronik hastalığı olan veya cerrahi girişim geçirmiş olan hastaların evde bakımlarını üstlenecek olan bakım vericilerinin, koronavirüs pandemi dönemindeki kaygı düzeylerinin bilgi/ beceri düzeylerine olan etkisinin değerlendirilmesidir. Yöntem: Tanımlayıcı kesitsel olarak planlanan araştırma Mayıs -Ağustos 2021 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Veriler bir Devlet Hastanesi’nin dahiliye ve cerrahi kliniklerinde bakım almış hastalara evde bakım veren 458 bireyden toplanmıştır. Veri toplamada ‘Hastaların Tanımlayıcı Özellikleri Formu’, ‘Hastalara Bakım Verecek Olan Aile Üyelerinin/Bireylerinin Tanıtıcı Özellikleri ve Bilgi- Beceri Düzeyleri Formu’ ve ‘Koronavirüs Kaygı Ölçeği’ kullanılmıştır. Veri analizinde tanımlayıcı istatistiklerden (sayı, yüzde, ortalama, standart sapma) yararlanılmış, bakım veren bireylerin koronavirüs kaygı düzeyinin karşılaştırılmasında t-testi ve ANOVA testi kullanılmıştır. Bulgular: Bakım vericilerin Koronavirüs Kaygı Ölçeği puan ortalamalarının 19.02±4.51 yüksek olduğu bulunmuştur. Kaygı düzeyleri puan ortalamaları ile bakım vericilerin sosyodemografik özellikleri ve bilgi-beceri düzeyleri arasında kadın cinsiyet, çalışan olmak, anne/babaya bakım vermek, bakım vermeyi istememe, manevi/psikolojik destek almama, hastaların ilaçlarına dair bilgisi sahibi olmama değişkenlerinin istatistiksel olarak anlamlılığa neden olarak bakım vericilerin koronavirüs kaygılarını artırdığı saptanmıştır (p<0.05). Sonuç: Taburcu edilmiş hastaların ve evde bu hastaların bakımına devam edecek olan aile üyelerinin/bireylerin koronavirüs pandemisi konusunda detaylı bilgilendirilerek, bakım vericilerin bilgi beceri düzeylerinin belirlenmesi önemlidir.
Anahtar Kelime: The Effect of Anxiety Levels on Knowledge and Skill Levels of Family Members/Individuals Caring for Patients in the COVID-19 Period
Öz: Objective: The aim of the study is to evaluate the effect of the anxiety levels of caregivers, who will take care of patients with chronic diseases or who have undergone surgical intervention, on their knowledge/skill levels during the coronavirus pandemic period. Methods: The study, which was planned as a descriptive cross-sectional study, was carried out between May and August 2021. Data were collected from 458 individuals who gave home care to patients who received care in the internal medicine and surgery clinics of a State Hospital. The 'Descriptive Characteristics of the Patients Form', the 'Descriptive Characteristics and Knowledge-Skill Levels Form of the Family Members/Individuals Who Will Care for the Patients' and the 'Coronavirus Anxiety Scale' were used in data collection. Descriptive statistics (number, percentage, mean, standard deviation) were used in data analysis, and t-test and ANOVA test were used to compare the coronavirus anxiety level of caregivers. Results: The mean score of caregivers from the Coronavirus Anxiety Scale was 19.02±4.51 high. It was found that the variables of female gender, being a worker, caring for parents, unwillingness to give care, not receiving moral/psychological support, and not having knowledge about the drugs of the patients caused statistical significance between the mean scores of anxiety levels and the sociodemographic characteristics, knowledge-skill levels of the caregivers increased their concerns about coronavirus. Conclusion: It is important to determine the knowledge and skill levels of the caregivers by informing the family members/individuals who will care in detail about the coronavirus pandemic.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akdemir N, Bostanoğlu H, Yurtsever S, Kutlutürkan S, Kapucu S, Özer ZC. (2011). Yatağa bağımlı hastaların evde yaşadıkları sağlık sorunlarına yönelik evde bakım hizmet gereksinimleri. Dicle Tıp Dergisi, 38(1), 57-65.
- Akkuzu H, Yumuşak FN, Karaman G, Ladikli N, Türkkan Z, Bahadır E. (2020). Koronavirüs Kaygı Ölçeği’nin Türkçe güvenirlik ve geçerlik çalışması. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 2(2), 63-67.
- Altay B, Erkuran H, Aydın Avcı İ. (2018). Alzheimerlı hastaya bakım verenlerin bakım yükü ve etkileyen faktörler. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 1-8.
- Artan T, Atak I, Karaman M, Cebeci F. (2020). Koronavirüs (COVID-19) salgınında sosyodemografik özellikler, psikolojik sağlamlık ve kaygı düzeyleri arasındaki ilişki. Turkish Studies, 15(6), 79-94.
- Aşkın R, Bozkurt Y, Zeybek Z. (2020). Covid-19 pandemisi: psikolojik etkileri ve terapötik müdahaleler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (Özel Ek), 19(37), 304-318.
- Atagün Mİ, Balaban ÖD, Atagün Z, Elagöz M, Özpolat AY. (2011). Kronik hastalıklarda bakım veren yükü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(3), 513- 552.
- Beach SR, Schulz R, Donovan H, Rosland AM. (2021). Family caregiving during the COVID-19 pandemic. The Gerontologist, 61(5), 650–660. htpps://doi: 10.1093/geront/gnab049.
- Bilik Ö. (2017). Klinikten eve uzanan yolculuk: ameliyat olan hastaların evde bakımı. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 33(1), 114-127.
- Cao W, Fang Z, Hou G, Han M, Xu X, Dong J, ve ark. (2020). The psychological impact of the COVID-19 epidemic on college students in China. Psychiatry Research, 28, 112934. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.112934.
- Çatak B, Kılınç AS, Badıllıoğlu O, Sütlü S, Sofuoğlu AE, Aslan D. (2012). Burdur’da evde sağlık hizmeti alan yaşlı hastaların profili ve evde verilen sağlık hizmetleri. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 10(1), 13-21.
- Çelik B, Yasak K, Turhan Damar H, Çakır Umar D, Öğce F. (2020). Covid-19 salgınında ameliyathane ve vaka yönetimi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 23(2), 331-342.
- Çevirme A, Kurt A. (2020). Covid-19 pandemisi ve hemşirelik mesleğine yansımaları. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 7(5), 46-52.
- Çoban M, Esatoğlu AE. (2004). Evde bakım hizmetlerine genel bir bakış. Türkiye Klinikleri Tıp Eğitim Hukuku-Tarihi, 12, 109-120.
- Çölgeçen Y, Çölgeçen H. (2020). Covid-19 pandemisine bağlı yaşanan kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi: Türkiye örneği. Turkish Studies, 15(4), 261-275. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.44399.
- Dal Ü, Bulut H, Demir SG. (2012). Cerrahi girişim sonrası hastaların evde yaşadıkları sorunlar. Bakırköy Tıp Dergisi, 8, 34-40.
- Dawani HA, Hamdan-Mansour AM, Ajlouni AT. (2014). Users' perception and satisfaction of current situation of home health care services in Jordan. Health, 6(7), 549-558.
- Duru Aşiret G, Çetinkaya F.(2016). Bakım verenlerin evde bakım hizmetlerinden beklentileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(4), 120-125.
- Göksu Ö, Kumcağız H. (2020). Covid-19 salgınında bireylerde algılanan stres düzeyi ve kaygı düzeyleri. Turkish Studies, 15(4), 463-480.
- Güdük Ö, Güdük Ö, Sertbaş Y. (2020). Evde sağlık hizmetlerinde informal bakım verenlerin bilgi ve beceri düzeyinin belirlenmesi. Online Turkish Journal of Health Sciences, 5(4), 648-660.
- Işık O, Kandemir A, Erişe MA, Fidan C. (2016). Evde sağlık hizmeti alan hastaların profili ve sunulan hizmetin değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(2), 171-186.
- Kalafatoğlu MR, Yam FC. (2021). Bireylerin Covid-19 korkularının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Humanistic Perspective, 3(2), 306-323. https://doi.org/10.47793/hp.94288331.
- Kamer E, Çolak T. (2020). COVID-19 ile enfekte bir hastasının operasyona ihtiyacı olduğunda ne yapmalıyız: cerrahi öncesi, cerrahi sırası ve cerrahi sonrası rehberi. Turkish Journal of Colorectal Disease, 30, 1-8.
- Karaca AS, Özmen MM, Uçar AD, Yastı AÇ, Demirer S. (2020). COVID-19’lu hastalarda genel cerrahi ameliyathane uygulamaları. Turkish Journal of Surgery, 36(1), VI-X.
- Kuru Güngör Y. (2020). Sağlık personelinin covid-19 korkusu ile tükenmişliği arasındaki ilişkide aşırı iş yükü ve algılanan sosyal desteğin etkisinin yapısal eşitlik modeliyle belirlenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 24(83), 241-262.
- Küçükgüçlü Ö, Şentürk SG, Söylemez BA. (2017). Alzheimer hastalığı olan bireye bakım veren aile üyelerinin bakım verme sürecindeki deneyimleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 10(2), 68-78.
- Lee SA. (2020). Coronavirus anxiety scale: a brief mental health screener for COVID-19 related anxiety. Death Studies, 44(7), 393-401.
- Møller JJK, Jespersen E, Lindahl-Jacobsen R, Ahrenfeldt LJ. (2020). Associations between perceived information needs and anxiety/depressive symptoms among cancer caregivers: a cross-sectional study. Journal of Psychosocial Oncology, 38, 171-87.
- Oğuz I, Kandemir A, Erişen MA, Fidan C. (2016). Evde sağlık hizmeti alan hastaların profili ve sunulan hizmetin değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(2),171-186.
- Oyur Çelik G, Evkaya N, Eskidemir S, Dalfidan B, Tuna A. (2020). COVID-19 salgınında cerrahi: cerrahi sürece genel bir bakış ve hemşirelik bakımı/yönetimi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 221-227.
- Öktem T, Şipal O, Kul M, Dilek AN. (2020). Olimpiyat oyunlarına katılmaya aday boksörlerin COVID-19 kaygı düzeylerinin incelenmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(62), 3620-3627.
- Özkan ÇG, Bayrak B, Demirbağ BC. (2022). Ev ortamında yatağa bağımlı hastanın bakım vericilerinin bakım yükü ve kaygı düzeyine yönelik hemşirelik girişimleri. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 4(1), 89-101.
- Park SS. (2021). Caregivers’ mental health and somatic symptoms during COVID-19. The Journals of Gerontology, Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 76(4), e235–e240. htpps://doi:10.1093/geronb/gbaa121.
- Pehlivan S, Özgür YF, Yıldız H, Dalkılıç HE, Pehlivan Y. (2018). Romatolojik hastalıklarda sosyal destek ve bakım veren yükü. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 44(1), 19-25.
- Rahimi T, Dastyar N, Rafati F. (2021). Experiences of family caregivers of patients with COVID-19. BMC Family Practice, 22, 1-10.
- Raina P, Wolfson C, Griffth L, Kirkland S, McMillan J, Bast N, Joshi D, Erbas Oz U, Sohel N, Maimon G, Thompson M & CLSA Team. (2021). A longitudinal analysis of the impact of the COVID-19 pandemic on the mental health of middle-aged and older adults from the Canadian Longitudinal Study on Aging. Nature Aging, 1(12), 1137–1147. https://www. nature.com/articles/s43587-021-00128.
- Ranji U, Frederiksen B, Salganicoff A & Long M. (2021). Women, work, and family during COVID-19: Findings from the KFF Women’s Health Survey. https://www.kff.org/womens-health-policy/issue-brief/women-work-and-family-during-covid-19-findings-from-the-kff-womens-health-survey/
- Reger MA, Stanley IH, Joiner TE. (2020). Suicide mortality and coronavirus disease 2019-a perfect storm? Journal of the American Medical Association Psychiatry, 77(11), 1093-1094. https://doi.org/10.1001/jamapsychiatry.2020.1060.
- Tarı Selçuk K, Avcı D. (2016). Kronik hastalığa sahip yaşlılara bakım verenlerde bakım yükü ve etkileyen etmenler. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1), 1-9.
- Taşdelen P, Ateş M. (2012). Evde bakım gerektiren hastaların bakım gereksinimleri ile bakım verenlerin yükünün değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9(3), 22-29.
- Thunström L, Newbold SC, Finnoff SC, Ashworth M, Shogren JF. (2020). The benefits and costs of flattening the curve for COVID-19. Journal of Benefit-Cost Analysis, 11(2), 179–195
- Willner P, Rose J, Stenfert Kroese B, et al. (2020). Effect of the COVID-19 pandemic on the mental health of carers of people with intellectual disabilities. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 33(6), 1523e33. https://doi.org/10.1111/jar.12811.
- Wister A, Li L, Mitchell B, Wolfson C, McMillan J, Griffith LE, ... & Raina P. (2022). Levels of depression and anxiety among informal caregivers during the COVID-19 pandemic: A study based on the Canadian Longitudinal Study on Aging. The Journals of Gerontology: Series B, 77(9), 1740-1757.
- Yıldız E, Dedeli Ö, Pakyüz S. (2016). Evaluation of care burden and quality of life among family caregivers of patients with cancer. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 13(3), 216-225.
- Yılmaz Y, Erdoğan A, Hocaoğlu Ç. (2021). COVID-19 ve Damgalanma. Kocaeli Tıp Dergisi, 10(1), 47-55.
- Yiğitol B, Büyükmumcu S. (2021). Covid-19 korkusu, kişilik özellikleri, iş performansı ve işten ayrılma niyeti arasındaki yordayıcı ilişkilerin incelenmesi. OPUS International Journal of Society Research, 17, 3414-3447. https://doi.org/10.26466/opus.890502.
| APA | Ataman bor N, ÖZTEPE K (2023). Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerinin/Bireylerin COVID-19 Dönemindeki Kaygı Düzeylerinin Bilgi ve Beceri Düzeylerine Etkisi. , 719 - 730. 10.38108/ouhcd.1208303 |
| Chicago | Ataman bor Neşe,ÖZTEPE KIYMET Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerinin/Bireylerin COVID-19 Dönemindeki Kaygı Düzeylerinin Bilgi ve Beceri Düzeylerine Etkisi. (2023): 719 - 730. 10.38108/ouhcd.1208303 |
| MLA | Ataman bor Neşe,ÖZTEPE KIYMET Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerinin/Bireylerin COVID-19 Dönemindeki Kaygı Düzeylerinin Bilgi ve Beceri Düzeylerine Etkisi. , 2023, ss.719 - 730. 10.38108/ouhcd.1208303 |
| AMA | Ataman bor N,ÖZTEPE K Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerinin/Bireylerin COVID-19 Dönemindeki Kaygı Düzeylerinin Bilgi ve Beceri Düzeylerine Etkisi. . 2023; 719 - 730. 10.38108/ouhcd.1208303 |
| Vancouver | Ataman bor N,ÖZTEPE K Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerinin/Bireylerin COVID-19 Dönemindeki Kaygı Düzeylerinin Bilgi ve Beceri Düzeylerine Etkisi. . 2023; 719 - 730. 10.38108/ouhcd.1208303 |
| IEEE | Ataman bor N,ÖZTEPE K "Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerinin/Bireylerin COVID-19 Dönemindeki Kaygı Düzeylerinin Bilgi ve Beceri Düzeylerine Etkisi." , ss.719 - 730, 2023. 10.38108/ouhcd.1208303 |
| ISNAD | Ataman bor, Neşe - ÖZTEPE, KIYMET. "Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerinin/Bireylerin COVID-19 Dönemindeki Kaygı Düzeylerinin Bilgi ve Beceri Düzeylerine Etkisi". (2023), 719-730. https://doi.org/10.38108/ouhcd.1208303 |
| APA | Ataman bor N, ÖZTEPE K (2023). Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerinin/Bireylerin COVID-19 Dönemindeki Kaygı Düzeylerinin Bilgi ve Beceri Düzeylerine Etkisi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi (Online) , 6(3), 719 - 730. 10.38108/ouhcd.1208303 |
| Chicago | Ataman bor Neşe,ÖZTEPE KIYMET Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerinin/Bireylerin COVID-19 Dönemindeki Kaygı Düzeylerinin Bilgi ve Beceri Düzeylerine Etkisi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi (Online) 6, no.3 (2023): 719 - 730. 10.38108/ouhcd.1208303 |
| MLA | Ataman bor Neşe,ÖZTEPE KIYMET Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerinin/Bireylerin COVID-19 Dönemindeki Kaygı Düzeylerinin Bilgi ve Beceri Düzeylerine Etkisi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi (Online) , vol.6, no.3, 2023, ss.719 - 730. 10.38108/ouhcd.1208303 |
| AMA | Ataman bor N,ÖZTEPE K Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerinin/Bireylerin COVID-19 Dönemindeki Kaygı Düzeylerinin Bilgi ve Beceri Düzeylerine Etkisi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi (Online) . 2023; 6(3): 719 - 730. 10.38108/ouhcd.1208303 |
| Vancouver | Ataman bor N,ÖZTEPE K Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerinin/Bireylerin COVID-19 Dönemindeki Kaygı Düzeylerinin Bilgi ve Beceri Düzeylerine Etkisi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi (Online) . 2023; 6(3): 719 - 730. 10.38108/ouhcd.1208303 |
| IEEE | Ataman bor N,ÖZTEPE K "Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerinin/Bireylerin COVID-19 Dönemindeki Kaygı Düzeylerinin Bilgi ve Beceri Düzeylerine Etkisi." Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi (Online) , 6, ss.719 - 730, 2023. 10.38108/ouhcd.1208303 |
| ISNAD | Ataman bor, Neşe - ÖZTEPE, KIYMET. "Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerinin/Bireylerin COVID-19 Dönemindeki Kaygı Düzeylerinin Bilgi ve Beceri Düzeylerine Etkisi". Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi (Online) 6/3 (2023), 719-730. https://doi.org/10.38108/ouhcd.1208303 |
