Türk Havayolları’nın Lider Küresel Havayolu Şirketleri Arasındaki Göreceli Finansal Verimliliğinin Değerlendirilmesi: Malmquist Verimlilik Endeksi Yaklaşımı
Yıl: 2023 Cilt: 57 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 687 - 700 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.51551/verimlilik.1315728 İndeks Tarihi: 02-11-2023
Türk Havayolları’nın Lider Küresel Havayolu Şirketleri Arasındaki Göreceli Finansal Verimliliğinin Değerlendirilmesi: Malmquist Verimlilik Endeksi Yaklaşımı
Öz: Amaç: Bu çalışma, Türk Hava Yolları (THY)'nın uluslararası havayolu endüstrisindeki göreceli finansal verimliliğini 2017-2021 yılları arasında değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Yöntem: Çalışmada 2017-2021 döneminde finansal verimlilikteki dalgalanmaların değerlendirilmesi amacıyla Malmquist Verimlilik Endeksi (MVE) yaklaşımı kullanılmıştır. Çalışmada Teknik Etkinlik Değişim (TED) ve Teknolojik Etkinlik Değişim (TD) skorları belirlenerek Toplam Faktör Verimlilik Değişim (TFVD) değerleri elde edilmiş ve her bir Karar Verme Birimi (KVB) verimlilik açısından değerlendirilmiştir. Bulgular: THY’nin, 2017-2021 dönemi boyunca MVE sıralamasında 11. sırada yer aldığı görülmektedir. THY, analiz süresi boyunca ortalama TED>1 puanı elde etmiş, teknik olarak verimli olmuş ve etkin üretim hattını yakalama gücünü artırmayı başarmıştır. Diğer yandan THY’nin, analiz dönemi içerisindeki Covid krizi sürecinde karar alma mekanizmasında uygun yönetsel faaliyetleri ortaya koyduğu ve kaynak israfının önüne geçmeyi başardığı belirlenmiştir. Özgünlük: Bu çalışmanın diğer çalışmalardan farkı THY’nin de aralarında bulunduğu Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (International Air Transport Association-IATA) üyesi olan 19 havayolu şirketinin verimliliğini Veri Zarflama Analizi (VZA) tabanlı MVE ile belirlemesidir. Bu çalışmanın orijinal katkısı, THY’nin 19 küresel lider havayolu şirketleri içerisinde göreceli olarak finansal etkinliğini ölçmesidir.
Anahtar Kelime: Evaluating Turkish Airlines Relative Financial Productivity Among Leading Global Airline Companies: Using the Malmquist Productivity Index Approach
Öz: Purpose: This study aims to evaluate Turkish Airlines' relative financial productivity in the international airline industry between 2017-2021. Methodology: In this study, the Malmquist Productivity Index (MPI) approach was used to assess fluctuations in financial productivity during the period 2017-2021. Technical Efficiency Change (TED) and Technological Efficiency Change (TD) scores were determined, and Total Factor Productivity Change (TFPC) values were obtained, evaluating each Decision-Making Unit (DMU) in terms of efficiency. Findings: Turkish Airlines ranked 11th in the MPI ranking during the period 2017-2021. Turkish Airlines achieved an average TED score greater than 1 during the analysis period, indicating that it has been technically efficient and successful in improving its ability to catch up with an effective production line. Therefore, Turkish Airlines has managed to prevent resource waste by implementing appropriate managerial activities in its decision-making mechanism during the Covid crisis. Originality: The key differences in this study from others include the determination of the efficiency of 19 airline companies, including Turkish Airlines, using Data Envelopment Analysis (DEA) based MPI. The original contribution of this study is to measure the relative financial productivity of Turkish Airlines within the context of 19 global leading airline companies.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- Altuntaş, M. ve Kılıç, E. (2021). “Havayolu Taşımacılığı ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Türkiye Örneği”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1), 187-202.
- Asker, V. (2021). “Malmquist Toplam Faktör Verimliliği Endeksi ile Operasyonel ve Finansal Performans Analizi: Seçilmiş Havayolu İşletmelerinde Bir Uygulama”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 59, 435-460.
- Asker, V. (2022). “Geleneksel ve Düşük Maliyetli Havayolu İşletmelerinde Malmquist Toplam Faktör Verimliliği Endeksi ile Finansal Performansın İncelenmesi”, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 435-452.
- Asker, V. ve Ustaömer, T.C. (2022). “Financial Efficiency Analysis the Malmquist Tfp Method: An Application on Star Alliance Member Airlines”, Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 39-57.
- Aydın, A. (2022). “Benchmarking Healthcare Systems of OECD Countries: A DEA-Based Malmquist Productivity Index Approach”, Alphanumeric Journal, 10(1), 25-40.
- Barros, C.P. ve Couto, E. (2013). “Productivity Analysis of European Airlines, 2000-2011”, Journal of Air Transport Management, 31, 11-13.
- Battal, Ü. (2018). “Türkiye’de Havayolu Taşımacılığının Finansman Sorunları: Dematel Yöntemi Uygulaması”, Ömer Halisdemir Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), 96-111.
- Ben Lahouel, B., Taleb, L., Ben Zaied, Y. ve Managi, S. (2022). “Does Primary Stakeholder Management Improve Competitiveness? A Dynamic Network Non-Parametric Frontier Approach”, Economic Modelling, 116, 106010.
- Chow, C.K.W. (2010). “Measuring the Productivity Changes of Chinese Airlines: The Impact of the Entries of Non-State-Owned Carriers”, Journal of Air Transport Management, 16(6), 320-324.
- Cooper, W.W., Seiford, L.M., Tone, K. ve Zhu, J. (2007). “Some Models and Measures for Evaluating Performances With DEA: Past Accomplishments and Future Prospects”, Journal of Productivity Analysis, 28(3), 151-163.
- Depren, Ö. (2008). “Veri Zarflama Analizi ve Bir Uygulama”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Färe, R., Grosskopf, S., Norris, M. ve Zhang, Z. (1994). “Productivity Growth, Technical Progress, and Efficiency Change in Industrialized Countries”, The American Economic Review, 66-83.
- Fethi, M.D. (2000). “Efficiency and Productivity Growth in the European Airlines Industry: Applications of Data Envelopment Analysis, Malmquist Productivity Index and Tobit Analysis”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, University of Leicester, United Kingdom.
- Guzhva, V.S. ve Pagiavlas, N. (2003). “Corporate Capital Structure in Turbulent Times: A Case Study of the US Airline Industry”, Journal of Air Transport Management, 9(6), 371-379.
- Hooper, P. (1997). “Liberalising Competition in Domestic Airline Markets in Asia-The Problematic Interface Between Domestic and International Regulatory Policies”, Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 33(3), 197-209.
- Huang, C.C. (2021). “Assessing The Financial Performance of Airlines in the Asia-Pacific Region”, Investment Management and Financial Innovations, 18(2), 234-244.
- IATA (2021). Presentation of 2021 Air Transport Statistical Results, https://www.icao.int/annual-report-2021/Documents/20230320_Final_Table_en.pdf, (Erişim Tarihi: 10.02.2022)
- Karadeniz, E. ve Aydın, C. (2023). “Uluslararası Havayolu Yolcu Taşımacılığı Şirketlerinin Finansal Performansının Oran Analiziyle Değerlendirilmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 98, 87-108.
- Khezrimotlagh, D., Kaffash, S. ve Zhu, J. (2022). “U.S. Airline Mergers’ Performance and Productivity Change”, Journal of Air Transport Management, 102, 102226.
- Kuljanin, J., Kalić, M., Caggiani, L. ve Ottomanelli, M. (2019). “A Comparative Efficiency and Productivity Analysis: Implication to Airlines Located in Central and South-East Europe”, Journal of Air Transport Management, 78, 152-163.
- Kumar, A., Aswin, A. ve Gupta, H. (2020). “Evaluating Green Performance of the Airports Using Hybrid BWM and VIKOR Methodology”, Tourism Management, 70, 1-16.
- Lorcu, F. (2010). “Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksi: Türk Otomotiv Sanayi Uygulaması”, İstanbul University Journal of the School of Business Administration, 39(2), 276-289.
- Mahmoudi, R., ve Emrouznejad, A. (2023). “A Multi-Period Performance Analysis of Airlines: A Game-SBM-NDEA and Malmquist Index Approach”, Research in Transportation Business and Management, 46, 100801.
- Miao, J. (2005). “Optimal Capital Structure and Industry Dynamics”, The Journal of Finance, 60(6), 2621-2659.
- Opler, T.C. ve Titman, S. (1994). “Financial Distress and Corporate Performance”, The Journal of Finance, 49(3), 1015-1040.
- Öztürk, O. (2023). “Dünyadaki Başlıca Havayolu Şirketlerinin Operasyonel, Finansal ve Çevresel Etkinliklerinin Karşılaştırmalı Analizi”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Gaziantep.
- Peoples, J., Abdullah, M.A. ve Satar, N.M. (2020). “COVID-19 and Airline Performance in the Asia Pacific Region”, Emerald Open Research, 2, 62, DOI: 10.35241/emeraldopenres.13914.2.
- Pires, H.M. ve Fernandes, E. (2012). “Malmquist Financial Efficiency Analysis for Airlines”, Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 48(5), 1049-1055.
- Porter, M.E. (1990). “The Competitive Advantage of Nations Harvard Business Review”, (1st Edition), The Free Press.
- Sarsın Kaya, D. (2017). “Turizm Sektörü”, Türkiye İş Bankası İktisadi Araştırmalar Bölümü, Havayolu Yolcu Taşımacılığı Sektör Raporu, Mart 2017.
- Telli, R. ve Serin, Z.V. (2022). “Gelişmekte Olan Ülkelerde Sağlık Harcamaları Etkinliğinin Malmquist İndeksi ile Belirlenmesi”, Verimlilik Dergisi, 4, 723-740.
- Yu, M.M. ve Chen, L.H. (2023). “Productivity Change of Airlines: A Global Total Factor Productivity Index with Network Structure”, Journal of Air Transport Management, 109, 102403.
- Yu, M.M. ve Nguyen, M.A.T. (2023). “Productivity Changes of Asia-Pacific Airlines: A Malmquist Productivity Index Approach for A Two-Stage Dynamic System”, Omega, 115, 102774.
- Yüksek, G., Cavcar, M., Rota, Y., Çubuk, M., Koçak, İ., Sarılgan, A.E. ve Durmaz, V. (2012). “Turizm Ulaştırması”, Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları, Eskişehir.
| APA | TELLI R, ÖZTÜRK O, serin Z (2023). Türk Havayolları’nın Lider Küresel Havayolu Şirketleri Arasındaki Göreceli Finansal Verimliliğinin Değerlendirilmesi: Malmquist Verimlilik Endeksi Yaklaşımı. , 687 - 700. 10.51551/verimlilik.1315728 |
| Chicago | TELLI RESUL,ÖZTÜRK OYA,serin Zehra Vildan Türk Havayolları’nın Lider Küresel Havayolu Şirketleri Arasındaki Göreceli Finansal Verimliliğinin Değerlendirilmesi: Malmquist Verimlilik Endeksi Yaklaşımı. (2023): 687 - 700. 10.51551/verimlilik.1315728 |
| MLA | TELLI RESUL,ÖZTÜRK OYA,serin Zehra Vildan Türk Havayolları’nın Lider Küresel Havayolu Şirketleri Arasındaki Göreceli Finansal Verimliliğinin Değerlendirilmesi: Malmquist Verimlilik Endeksi Yaklaşımı. , 2023, ss.687 - 700. 10.51551/verimlilik.1315728 |
| AMA | TELLI R,ÖZTÜRK O,serin Z Türk Havayolları’nın Lider Küresel Havayolu Şirketleri Arasındaki Göreceli Finansal Verimliliğinin Değerlendirilmesi: Malmquist Verimlilik Endeksi Yaklaşımı. . 2023; 687 - 700. 10.51551/verimlilik.1315728 |
| Vancouver | TELLI R,ÖZTÜRK O,serin Z Türk Havayolları’nın Lider Küresel Havayolu Şirketleri Arasındaki Göreceli Finansal Verimliliğinin Değerlendirilmesi: Malmquist Verimlilik Endeksi Yaklaşımı. . 2023; 687 - 700. 10.51551/verimlilik.1315728 |
| IEEE | TELLI R,ÖZTÜRK O,serin Z "Türk Havayolları’nın Lider Küresel Havayolu Şirketleri Arasındaki Göreceli Finansal Verimliliğinin Değerlendirilmesi: Malmquist Verimlilik Endeksi Yaklaşımı." , ss.687 - 700, 2023. 10.51551/verimlilik.1315728 |
| ISNAD | TELLI, RESUL vd. "Türk Havayolları’nın Lider Küresel Havayolu Şirketleri Arasındaki Göreceli Finansal Verimliliğinin Değerlendirilmesi: Malmquist Verimlilik Endeksi Yaklaşımı". (2023), 687-700. https://doi.org/10.51551/verimlilik.1315728 |
| APA | TELLI R, ÖZTÜRK O, serin Z (2023). Türk Havayolları’nın Lider Küresel Havayolu Şirketleri Arasındaki Göreceli Finansal Verimliliğinin Değerlendirilmesi: Malmquist Verimlilik Endeksi Yaklaşımı. Verimlilik Dergisi, 57(4), 687 - 700. 10.51551/verimlilik.1315728 |
| Chicago | TELLI RESUL,ÖZTÜRK OYA,serin Zehra Vildan Türk Havayolları’nın Lider Küresel Havayolu Şirketleri Arasındaki Göreceli Finansal Verimliliğinin Değerlendirilmesi: Malmquist Verimlilik Endeksi Yaklaşımı. Verimlilik Dergisi 57, no.4 (2023): 687 - 700. 10.51551/verimlilik.1315728 |
| MLA | TELLI RESUL,ÖZTÜRK OYA,serin Zehra Vildan Türk Havayolları’nın Lider Küresel Havayolu Şirketleri Arasındaki Göreceli Finansal Verimliliğinin Değerlendirilmesi: Malmquist Verimlilik Endeksi Yaklaşımı. Verimlilik Dergisi, vol.57, no.4, 2023, ss.687 - 700. 10.51551/verimlilik.1315728 |
| AMA | TELLI R,ÖZTÜRK O,serin Z Türk Havayolları’nın Lider Küresel Havayolu Şirketleri Arasındaki Göreceli Finansal Verimliliğinin Değerlendirilmesi: Malmquist Verimlilik Endeksi Yaklaşımı. Verimlilik Dergisi. 2023; 57(4): 687 - 700. 10.51551/verimlilik.1315728 |
| Vancouver | TELLI R,ÖZTÜRK O,serin Z Türk Havayolları’nın Lider Küresel Havayolu Şirketleri Arasındaki Göreceli Finansal Verimliliğinin Değerlendirilmesi: Malmquist Verimlilik Endeksi Yaklaşımı. Verimlilik Dergisi. 2023; 57(4): 687 - 700. 10.51551/verimlilik.1315728 |
| IEEE | TELLI R,ÖZTÜRK O,serin Z "Türk Havayolları’nın Lider Küresel Havayolu Şirketleri Arasındaki Göreceli Finansal Verimliliğinin Değerlendirilmesi: Malmquist Verimlilik Endeksi Yaklaşımı." Verimlilik Dergisi, 57, ss.687 - 700, 2023. 10.51551/verimlilik.1315728 |
| ISNAD | TELLI, RESUL vd. "Türk Havayolları’nın Lider Küresel Havayolu Şirketleri Arasındaki Göreceli Finansal Verimliliğinin Değerlendirilmesi: Malmquist Verimlilik Endeksi Yaklaşımı". Verimlilik Dergisi 57/4 (2023), 687-700. https://doi.org/10.51551/verimlilik.1315728 |
