Yıl: 2023 Cilt: 4 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 208 - 2018 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.53501/rteufemud.1334189 İndeks Tarihi: 12-01-2024

Rize İli Ziraat Botanik Parkı Kentsel Alan Çay Bahçesi Tasarımı ve Uygulaması

Öz:
Rize kenti ile özdeşleşmiş olan ve kente ekonomik, kültürel ve turistik açıdan fayda sağlayan çay bitkisinin peyzaj değerinin ön plana çıkarılması ve bu bitkinin kentsel yeşil alanlarda peyzaj amaçlı kullanımının arttırılmasının teşvik edilmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda peyzaj tasarımı ve uygulaması ile çay tarımının ve kültürünün tanıtımının yapıldığı turistik bir cazibe alanı oluşturmak hedeflenmiştir. Çalışma alanı olarak seçilen Rize ili kent merkezinde yer alan Ziraat Botanik Parkı yerleşkesi içerisinde yer alan 4 dönümlük alan örnek bir çay bahçesi şeklinde tasarlanmış ve uygulaması yapılmıştır. Yapılan bu proje ile çay bitkisinin yalnızca ekonomik ve tarımsal amaçlarla değil bitkisel tasarımın ana kriterleri olan renk, doku, form ve çizgi gibi estetik ve tasarımsal değerleri ile de ön plana çıkarılan bir peyzaj ögesi olarak kullanılmasına olanak sağlanmıştır. Çalışma alanında yapılan incelemelerle kültürel ve doğal veriler toplanarak tasarım modeli oluşturulmuştur. Oluşturulan model geliştirilip detaylandırılmış alana ait yapısal ve bitkisel plan çizimleri üretilmiştir. Geliştirilen bu planlar üç boyutlu görsellere dönüştürülmüş, alanın uygulama sonrası görünümüne yakın görseller elde edilmiştir. Tasarım sürecinde alanda bir çay bahçesinin taşıdığı karakteristik özelliklerin yanı sıra çay bitkisinin peyzaj mimarlığı için değer taşıyan alternatif kullanımlarının bulunduğu mekânların tasarlanmasına da önem verilmiştir. Yapılan projelendirme ve çizim sürecinin sonunda uygulama süreci başlamıştır. Proje bu anlamda ulusal çapta çay bahçelerinin kentsel alanda peyzaj amaçlı kullanıldığı ve çay tarımının dikimden hasat sürecine kadar her yönüyle deneyimlenebildiği en kapsamlı projelerden biri olacaktır. Proje sonucunda ise çay bitkisinin peyzaj değeri ortaya koyularak, kente ekonomik ve estetik anlamda değer kazandırması hedeflenmektedir.
Anahtar Kelime: Rize çay bitkisi peyzaj tasarımı kentsel alanlar

Rize Province Ziraat Botanical Park Urban Area Tea Garden Design and Application

Öz:
It is aimed to highlight the landscape of the tea plant, which is identified with the city of Rize and provides economic, cultural and touristic benefits to the city, and to encourage the use of green areas for landscaping purposes. In the context, it is aimed to create a touristic attraction area where tea agriculture and culture are introduced with landscape design and implementation. An area of 4 decares located in the Ziraat Botanical Park campus in the city center of Rize province, which was selected as the study area, was designed and implemented as a sample tea garden. With this project, it has been possible to use the tea plant not only for economic and agricultural purposes, but also as a landscape element that stands out with its aesthetic and design values such as color, texture, form and line, which are the main criteria of plant design. These developed plans were converted into three-dimensional visuals and visuals close to the post application appereance of the area were obtained. In addition to the characteristics of a tea garden in the design process, importance was given to the design of spaces where the tea plant has alternative uses that are valuable for landscape architecture. At the end of the project design and drawing process the application process started. The project will be one of the most comprehensive projects in the country where tea gardens are used for landscaping purposes in urban areas and tea agriculture can be experienced in every aspect from planting to harvesting. As a result of the project, it is aimed to add value to the city economically and aesthetically by revealing the value of the tea plant and its landscape.
Anahtar Kelime: Rize tea plant landscape design urban areas

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Barthel, S., Isendahl, C. (2013). Urban gardens, agriculture, and water management: Sources of resilience for long-term food security in cities. Ecological economics, 86, 224-234. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2012.06.018
  • Çanga, A.Ç., Kutlu, T., Çalışkan, H. (2018). Tarım turizminin dünyada ve Türkiye’deki uygulamaları. Uluslararası Turizm Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi, 2(2), 450-457.
  • Çetinkaya, K.F., Yazgan, M. (2012). Kırsal turizme kavramsal yaklaşım, kırsal turizmin önemi ve etkileri. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, (2), 55-58.
  • De Bon, H., Parrot, L., Moustier, P. (2010). Sustainable urban agriculture in developing countries. A review. Agronomy for sustainable development, 30, 21-32. https://doi.org/10.1051/agro:2008062
  • Doğan, Z., Nemutlu, F.E. (2018). Kültürel miras olarak tarımsal peyzajın önemi: Karabiga, Çanakkale örneği. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6, 161-168. https://doi.org/10.33202/comuagri.504279
  • Duvernoy, I., Jarrige, F., Moustier, P., Serrano, J. (2005). Une agriculture multifonctionnelle dans le projet urbain: Quelle reconnaissance, quelle gouvernance. Les Cahiers de la multifonctionnalité, (8), 87-104.
  • Fu, D.R., Huang, Y.Z. (2012). Urban agricultural landscape development ıdeas on the background of urban and rural economic and social development. In Advanced Materials Research, 368, 1872-1876. https://doi.org/10.4028/www.scientific.net/AMR.368-373.1872
  • Garbini, S. (2012). Agricultural Landscape, Practice, and Identity in Transition. PhD, University of California.
  • Güneroğlu, N., Pulatkan, M. (2022). Yeşil Altyapı Sistemlerinin Gelişiminde Kentsel Dönüşümün Yeri; Trabzon Kent Örneği, Doğu Karadeniz Yapılı Çevre Tartışmaları Çevrimiçi Seminer Dizisi -6-, 2022, Trabzon, Türkiye.
  • Güneroğlu, N. (2013). Çay Alanlarının Peyzaj Karakterinin Değerlendirilmesi, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  • Güneroğlu, N., Bekar, M. (2016). Agricultural Landscape Values of Turkey, In: Environmental Sustainability and Landscape Management, St. Klıment Ohrıdskı Unıversıty Press, Sofıa.
  • Güneroğlu, N., Acar, C. (2016). Çay (Camellia Sinensis) Alanlarının peyzaj değeri. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17(1), 38-51. https://doi.org/10.17474/acuofd.01389
  • Güneroğlu, N., Ercan Oğuztürk, G. (2019). Tarımsal peyzajların turizm potansiyelinin değerlendirilmesi, 3. Uluslararası Gap Matematı̇k - Mühendı̇slı̇k - Fen ve Sağlık Bı̇lı̇mlerı̇ Kongresi, 2019, Şanlıurfa, Türkiye.
  • Kılıç, O., Gündüz, O., Aydın Eryılmaz, G. and Emir, M. (2012). Çay tüketiminde tüketici davranışlarının belirlenmesi: Samsun ili örneği. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(4), 19- 25.
  • Kösa, S., Güral, S.M. (2019). Tıbbi ve aromatik bitkiler ve peyzajda kullanımları. Peyzaj, 1(1), 41-54.
  • Kulözü-Uzunboy, N. and Sipahi, S. (2022). Sustainability motivation factors and their impacts: The case of Palandöken Winter Tourism Center, Erzurum. Environmental Science and Pollution Research, 29, 44678-44692. https://doi.org/10.1007/s11356-022-18826-7
  • Mougeot, L. J. (1999). Urban agriculture: Definition, presence, potentials and risks, and policy challenges. International Workshop on Growing Cities Growing Food: Urban Agriculture on the Policy Agenda, 1999, La Habana, Cuba.
  • Onuncu Kalkınma Planı (OKP). (2014). Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi 2014-2020. Ankara, Türkiye, 39s. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/02/20150221-12-1.pdf
  • Orsini, F., Kahane, R., Nono-Womdim, R., Gianquinto, G. (2013). Urban agriculture in the developing world: A review. Agronomy For Sustainable Development, 33, 695-720. https://doi.org/10.1007/s13593-013-0143-z
  • Parris, K. (2004). European agricultural landscape supply and demand: Implications of agricultural policy reform. In: The New Dimensions of the European Landscapes, R.G.H. Jongman (Edt), Springer Dordrecht, ISBN: 978-1-4020-2909-7, Netherlands.
  • Power Alison, G. (2010). Ecosystem services and agriculture: Tradeoffs and synergies. The Philosophical Transactions of The Royal Society B, 365, 2959-2971. https://doi.org/10.1098/rstb.2010.0143
  • Pulatkan, M., Var, M., Kaya, E. (2013). The evaluation of native plants in urban road plantings, International Caucasia Forestry Symposium, 2013, Artvin, Türkiye.
  • Rize Ticaret Borsası (RTB), (2023). 2023 Türkiye çay sektörü güncel durumu. Rize, Türkiye. Erişim adresi: https://www.rtb.org.tr/tr/cay-sektoru-raporlari
  • Torun, E., Taluğ, C. (2005). Çay budama projesi kapsamında üreticilerin kullandıkları bilgi kaynakları. Tarım Ekonomisi Dergisi, 11(1), 41-49.
  • Turner, M.G., Gardner, R.H. (2015). Landscape ecology in theory and practice, Springer New York, NY, ISBN: 978-1-4939-2793-7, New York, USA. https://doi.org/10.1007/978-1-4939-2794-4
  • Var, M. (1992). Kuzeydoğu Karadeniz Bölgesi Doğal Odunsu Taksonlarının Peyzaj Mimarlığı Yönünden Değerlendirilmesi Üzerine Araştırmalar, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  • Wilson, G. A. (2009). The spatiality of multifunctional agriculture: A human geography perspective. Geoforum, 40(2), 269-280. https://doi.org/10.1016/j.geoforum.2008.12.007
  • URL-1: https://www.fao.org/newsroom/detail/Global-tea-consumption-and-production-driven-by-robust-demand-in-China-and-India/en, 23.11.2023.
  • URL-2: https://earth.google.com/web/@41.0388285,40.57043437,20.84387822a,742.90357283d,35y,-0h,0t,0r/data=OgMKATA, 23.11.2023
  • Yan, P., Shen, C., Fan, L., Li, X., Zhang, L., Zhang, L., Han, W. (2018). Tea planting affects soil acidification and nitrogen and phosphorus distribution in soil. Agriculture, Ecosystems and Environment, 254, 20-25. https://doi.org/10.1016/j.agee.2017.11.015
  • Yu, L., Song, Z. (2017). A multi-angle analysis on development of modern peri-urban agricultural areas in China: A case study of Beijing, IEEE International Geoscience And Remote Sensing Symposium (IGARSS), 2017, Fort Worth, TX, USA. https://doi.org/10.1109/IGARSS.2017.8126897
APA Ercan Oğuztürk G, SİPAHİ M, corbaci o, Oğuztürk T (2023). Rize İli Ziraat Botanik Parkı Kentsel Alan Çay Bahçesi Tasarımı ve Uygulaması. , 208 - 2018. 10.53501/rteufemud.1334189
Chicago Ercan Oğuztürk Gülcay,SİPAHİ Merve,corbaci omer lutfu,Oğuztürk Türker Rize İli Ziraat Botanik Parkı Kentsel Alan Çay Bahçesi Tasarımı ve Uygulaması. (2023): 208 - 2018. 10.53501/rteufemud.1334189
MLA Ercan Oğuztürk Gülcay,SİPAHİ Merve,corbaci omer lutfu,Oğuztürk Türker Rize İli Ziraat Botanik Parkı Kentsel Alan Çay Bahçesi Tasarımı ve Uygulaması. , 2023, ss.208 - 2018. 10.53501/rteufemud.1334189
AMA Ercan Oğuztürk G,SİPAHİ M,corbaci o,Oğuztürk T Rize İli Ziraat Botanik Parkı Kentsel Alan Çay Bahçesi Tasarımı ve Uygulaması. . 2023; 208 - 2018. 10.53501/rteufemud.1334189
Vancouver Ercan Oğuztürk G,SİPAHİ M,corbaci o,Oğuztürk T Rize İli Ziraat Botanik Parkı Kentsel Alan Çay Bahçesi Tasarımı ve Uygulaması. . 2023; 208 - 2018. 10.53501/rteufemud.1334189
IEEE Ercan Oğuztürk G,SİPAHİ M,corbaci o,Oğuztürk T "Rize İli Ziraat Botanik Parkı Kentsel Alan Çay Bahçesi Tasarımı ve Uygulaması." , ss.208 - 2018, 2023. 10.53501/rteufemud.1334189
ISNAD Ercan Oğuztürk, Gülcay vd. "Rize İli Ziraat Botanik Parkı Kentsel Alan Çay Bahçesi Tasarımı ve Uygulaması". (2023), 208-2018. https://doi.org/10.53501/rteufemud.1334189
APA Ercan Oğuztürk G, SİPAHİ M, corbaci o, Oğuztürk T (2023). Rize İli Ziraat Botanik Parkı Kentsel Alan Çay Bahçesi Tasarımı ve Uygulaması. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 4(2), 208 - 2018. 10.53501/rteufemud.1334189
Chicago Ercan Oğuztürk Gülcay,SİPAHİ Merve,corbaci omer lutfu,Oğuztürk Türker Rize İli Ziraat Botanik Parkı Kentsel Alan Çay Bahçesi Tasarımı ve Uygulaması. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 4, no.2 (2023): 208 - 2018. 10.53501/rteufemud.1334189
MLA Ercan Oğuztürk Gülcay,SİPAHİ Merve,corbaci omer lutfu,Oğuztürk Türker Rize İli Ziraat Botanik Parkı Kentsel Alan Çay Bahçesi Tasarımı ve Uygulaması. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, vol.4, no.2, 2023, ss.208 - 2018. 10.53501/rteufemud.1334189
AMA Ercan Oğuztürk G,SİPAHİ M,corbaci o,Oğuztürk T Rize İli Ziraat Botanik Parkı Kentsel Alan Çay Bahçesi Tasarımı ve Uygulaması. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2023; 4(2): 208 - 2018. 10.53501/rteufemud.1334189
Vancouver Ercan Oğuztürk G,SİPAHİ M,corbaci o,Oğuztürk T Rize İli Ziraat Botanik Parkı Kentsel Alan Çay Bahçesi Tasarımı ve Uygulaması. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2023; 4(2): 208 - 2018. 10.53501/rteufemud.1334189
IEEE Ercan Oğuztürk G,SİPAHİ M,corbaci o,Oğuztürk T "Rize İli Ziraat Botanik Parkı Kentsel Alan Çay Bahçesi Tasarımı ve Uygulaması." Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 4, ss.208 - 2018, 2023. 10.53501/rteufemud.1334189
ISNAD Ercan Oğuztürk, Gülcay vd. "Rize İli Ziraat Botanik Parkı Kentsel Alan Çay Bahçesi Tasarımı ve Uygulaması". Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 4/2 (2023), 208-2018. https://doi.org/10.53501/rteufemud.1334189