Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi

Bülent Baki TELEF, (Buca Rehberlik ve Araştırma Merkezi, İzmir, Türkiye)
Rengin KARACA (Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)
Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
3 2
Yıl: 2011 Cilt: 8 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 499 - 518 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi

Öz:
Bu araştırmanın amacı, ergenlerin öz-yeterliklerinin demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını ve ergenlerin öz-yeterlikleri ile psikolojik semptomları arasındaki ilişkileri incelemektir. Bu araştırma betimsel, ilişkisel ve nedensel karşılaştırma yöntemlerine dayanmaktadır. Araştırmanın örneklemi 1250 katılımcıdan oluşmaktadır. Katılımcıların %52,40’ı kız (n= 655) %47,60’ı erkek (n= 595) öğrencidir. Araştırma verileri Çocuklar İçin Öz-yeterlik Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde t-test, Tek Yönlü Varyans Analizi ve Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Analizi yöntemleri kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda öz-yeterliğin cinsiyete, yaşa, okul başarısına göre anlamlı farklılık gösterdiği saptanmıştır. Ayrıca, ergenlerin akademik, sosyal, duygusal ve genel öz-yeterlikleri ile depresyon, anksiyete, olumsuz benlik algısı, somatizasyon ve hostilite arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler saptanmıştır.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aydoğan, D. (2008). Akademik Erteleme Davranışının Benlik Saygısı, Durumluluk Kaygı ve Öz-yeterlik ile Açıklanabilirliği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Bacchini, D., & Magliulo, F. (2003). “Self-image and perceived self-efficacy during adolescence”. Journal of Youth and Adolescence, Vol. 32, No. 5, 337–350.
  • Bandura, A., & Adams, N. E. (1977). “Analysis of self-efficacy theory of behavioral change”. Cognitive Therapy and Research, 1, 287–308.
  • Bandura, A. (1993). “Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning”. Educational Psychologist, 28, 117–148.
  • Bandura, A. (1994). Self-Efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (Vol. 4, pp. 71–81). New York: Academic Press.
  • Bandura, A., C. Barbaranelli, C., Caprara, G. V., & Pastorelli, C. (1996). “Multifaceted impact of self-efficacy beliefs on academic functioning”. Child Development, 67, 1206–1222.
  • Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: The Exercise of Control. New York: Freeman.
  • Bandura, A., Pastorelli, C., Barbaranelli, C., & Caprara, G. V. (1999). “Self-efficacy pathways to childhood depression”. Journal of Personality and Social Psychology, 76, 258–269.
  • Bandura, A., Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Pastorelli, C., Regalia, C. (2001). “Socio cognitive self-regulatory mechanisms governing transgressive behavior”. Journal of Personality and Social Psychology, 80, 125–135.
  • Bassi, M., Steca, P., Fave, A. D., & Caprara, G. V. (2007). “Academic self-efficacy beliefs and quality of experience in learning”. Journal Youth Adolescence, 36, 301–312.
  • Bellingham-Young, D. A., & Adamson-Macedo, E. N. (2003). “Foetal origins theory: Links with adult depression and general self-efficacy”. Neuroendocrinology Letters, Vol. 24, No. 6, 413–416.
  • Betz, N. E., & Klein, K. L. (1996). “Relationships among measures of career self-efficacy, generalized self-efficacy and global self-esteem”. Journal of Career Assessment, 4, 285–298.
  • Bussey, K., & Bandura, A. (1999). “Social cognitive theory of gender development and differentiation”. Psychological Review, 106, 676–713.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç E., Akgün Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, E. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Caprara, G. V., Scabini, E., Barbaranelli, C., Pastorelli, C., Regalia, C., & Bandura, A. (1998). “Impact of adolescents’ perceived self-regulatory efficacy on familial communication and antisocial conduct”. European Psychologist, 3, 125–132.
  • Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Pastorelli, C., & Cervone, D. (2004). “The contribution of self-efficacy beliefs to psychosocial outcomes in adolescence: Predicting beyond global dispositional tendencies”. Personality and Individual Differences, 37, 751–763.
  • Carroll, A., Houghton, S., Wood, R., Unsworth, K., Hattie, J., Gordon, L., & Bower, J. (2009). “Self-efficacy and academic achievement in Australian high school students: The mediating effects of academic aspirations and delinquency”. Journal of Adolescence, 32, 797–817.
  • Cast, A. D., & Burke, P. J. (2002). “A theory of self-esteem”. Social Forces, 80(3), 1041–1068.
  • Chen, G., Gully, S. M., & Eden, D. (2001). “Validation of a new general self-efficacy scale”. Organizational Research Methods, Vol. 4, No. 1, 62–83.
  • Chen, N., & Westwood, P. (2007). “Self-efficacy, personal worries, and school achievement of primary school students in Hong Kong”. The Asia-Pacific Education Researcher, Vol. 16, No. 2, 143–154.
  • Chen, S. X., Chan, W., Bond, M. H., & Stewart, S. M. (2006). “The effects of self-efficacy and relationship harmony on depression across cultures applying level-oriented and structure-oriented analyses”. Journal of Cross-Cultural Psychology, Vol. 37, No. 6, 643–658.
  • Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2008). Research Methods in Education. New York: Routledge.
  • Colleman, K. P. (2003). “Perception of parent-child attachment, social self-efficacy and peer relationsships in middle childhood”. Human Development and Family Studies, 12, 351–368.
  • Çelikkaleli, Ö., ve Gündüz, B. (2010). “Ergenlerde Problem Çözme Becerileri ve Yetkinlik İnançları”. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 19, Sayı 2, 361–377.
  • Çifci, İ. ve Sucuoğlu, B. (2004). Bilişsel Süreç Yaklaşımı İle Sosyal Beceri Öğretimi. Ankara: Kök Yayıncılık.
  • Ehrenberg, M. (1984). The Relationship betwen Self-Efficacy Status and Depression in Adolescents. Unpublished Master's Thesis, McGill University.
  • Ehrenberg, M. F., Cox, D. N., & Koopman, R. F. (1991). “The relationship between self-efficacy and depression in adolescents”. Adolescence, 26, 361–374.
  • Faure, S., & Loxton, H. (2003). “Anxiety, depression and self-efficacy levels of women undergoing first trimester abortion”. South African Journal of Psychology, 33, 28–38.
  • Ferrari, J. R., & Parker, J. T. (1992). “High school achievement, self-efficacy, and locus of control as predictors of freshman academic performance”. Psychological Reports, 1, 515–518.
  • Gaudiano, B. A., & Herbert, J, D. (2006). “Self-efficacy for social situations in adolescents with generalized social anxiety disorder”. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 35, Vol. 2, 209–223.
  • Güven, E. D. (2008). Bir Hazır Giyim İşletmesinde Çıraklık Eğitimi Kapsamında Çalışan Ergenlerin Öz-Yeterlik İnançlarının Kimlik, Sosyal Karşılaştırma Eğilimi ve Demografik Değişkenler Bağlamında İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Hamptona, N. Z., & Mason, E. (2003). “Learning disabilities, gender, sources of efficacy, self-efficacy beliefs and academic achievement in high school students”. Journal of School Psychology, 41, 101–112.
  • Hermann, K. S. (2005). The Influence of Social Self-Efficacy, Self-Esteem, and Personality Differences on Loneliness and Depression. Unpublish Dissertation, The Ohio State University.
  • Hermann, K. S., & Betz, N. E. (2004). “Path models of the relationships of instrumentality and expressiveness to social self-efficacy, shyness, and depressive symptoms”. Sex Roles, Vol. 51, 1/2, 55–66.
  • Jenkins, S, R., Goodness, K., & Buhrmester, D. (2002). “Gender differences in early adolescents’ relationship qualities, self-efficacy and depression symptoms”. Journal of Early Adolescence, Vol. 22, No. 3, 277–309.
  • Judge, T. A., Bono, J. A., & Locke, E. A. (2000). “Personality and job satisfaction: The mediating role of job characteristics”. Journal of Applied Psychology, 85, 237–249.
  • Kashdan, T. B., & Roberts, J. E. (2004). “Social anxiety’s impact on affect, curiosity, and social self-efficacy during a high self-focus social threat situation”. Cognitive Therapy and Research, 28, 119–141.
  • Keskin, G. Ü., ve Orgun, F. (2006). “Öğrencilerin Öz-yeterlik Düzeyleri ile Başa Çıkma Stratejilerinin İncelenmesi”. Anatolian Journal of Psychiatry. 7, 92–99.
  • Kingery, J. N., Ginsburg, G. S., & Alfano, C. A. (2007). “Somatic symptoms and anxiety among African American adolescents”. Journal of Black Psychology, Vol. 33, No. 4, 363–378.
  • Kirkcaldy, B., Siefen, G., & Furnham, A. (2003). “Gender, anxiety-depressivity and self-image among adolescents”. European Psychiatry, 18, 50–58.
  • Kumar, R., & Lal, R. (2006). “The role of self-efficacy and gender difference among the adolescents”. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, Vol. 32, No. 3, 249–254.
  • Landon, T. M., Ehrenreich, J. T., & Pincus, D. B. (2007). “Self-efficacy: A comparison between clinically anxious and non-referred youth”. Child Psychiatry Hum Dev, 38, 31–45.
  • Lane, A. M., Devonport, T. E., Milton, K. E., & Williams, L. C. (2003). “Self-efficacy and dissertation performance among sport students”. Journal of Hospitality, Leisure, Sport and Tourism Education, 2(2), 1–8.
  • Lane, J., & Lane, A. M. (2001). “Self-efficacy and academic performance”. Social Behaviour and Personality, 29, 687-694.
  • Lin, C. H. (2003). Intergeneratıonal Parallelism of Self-Efficacy: Moderating Variables, Mediating Variables, and Common Antecedents. Unpublished Doctoral Dissertation, Texas A&M University.
  • Lin, S. P. (2006). An Exploration of Chinese International Students. Social Self-Efficacies. Unpublished Doctoral Dissertation, Ohio State University.
  • Liu, X., Kaplan, H., & Risser, W. (1992). “Decomposing the reciprocal relationships between academic achievement and general self-esteem”. Youth & Society, 24 (2), 123–148.
  • Luszczynska, A., Gutierrez-Dona, B., & Schwarzer, R. (2005). “General self-efficacy in various domains of human functioning: Evidence from five countries”. International Journal of Psychology, 40 (2), 80–89.
  • Mcquade, C. M. (2008). An Investigation of the Relationships Among Performance Anxiety, Perfectionism, Optimism, and Self-Efficacy in Student Performers. Unpublished Doctoral Dissertation, Fordham University.
  • McRae, K., Ochsner, K. N., Mauss, I. B., Gabrieli, J. J. D., & Gross, J. J. (2008). “Gender differences in emotion regulation: An fmrı study of cognitive reappraisal”. Group Processes & Intergroup Relations, Vol 11(2), 143–162.
  • Multon, K. D., Brown, S. D., & Lent, R. W. (1991). “Relation of self-efficacy beliefs to academic outcomes: A meta-analytic investigation”. Journal of Counseling Psychology, 38, 30–38.
  • Muris, P. (2001). “A brief questionnaire for measuring self-efficacy in youths”. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 23, 145–149.
  • Muris, P. (2002). “Relationships between self-efficacy and symptoms of anxiety disorders and depression in a normal adolescent sample”. Personality and Individual Differences, 32, 337–348.
  • Muris, P., Mayer, B., Lint, C. V., & Hofman, S. (2008). “Attentional control and psychopathological symptoms in children”. Personality and Individual Differences, 44, 1495–1505.
  • Öztürk, F., ve Şahin, S. K. (2007). “Spor Yapan ve Yapmayan 9–13 Yaş Grubu Bireylerin Sosyal Yetkinlik Beklentisi Puanlarının Karşılaştırılması”. İlköğretim Online. 6(3), 469–479.
  • Pajares, F. (1996). “Self-efficacy beliefs in academic settings”. Review of Educational Research, 66 (4), 543–578.
  • Pastorelli, C., Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Rola, J., Rozsa, S., & Bandura, A. (2001). “Structure of children’s perceived self-efficacy: A cross-national study”. European Journal of Psychological Assessment, 17, 87–97.
  • Pintrich, P. R., & De Groot, E. V. (1990). “Motivational and self-regulated learning components of classroom academic performance”. Journal of Educational Psychology, 82(1), 33–40.
  • Reid, M., Davis, L., Saunders, J., Williams, T., & Williams, J. H. (2005). “Academic self-efficacy among African American youths: Implications for school social work practice”. Children & Schools, 17(1), 5–14.
  • Riffert, F., Paschon, A., & Sams, J. (2005). “School development: Self-efficacy, anxiety, aggression and social ıntegration”. http://www.sbg.ac.at/erz/people/riffert.htm (Erişim Tarihi: 02.03.2009)
  • Sayma, H. İ. (2001). İlköğretim 7. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Yeterlik Beklentilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Shnek, Z. M., Irvine, J., Stewart, D., & Abbey, S. (2001). “Psychological factors and depressive symptoms in ischemic heart disease”. Health Psychology, 20, 141–145.
  • Smith, H. M., & Betz, N. E. (2002). “An examination of efficacy and esteem pathways to depression in young adulthood”. Journal of Counseling Psychology, 49, 438–448.
  • Smith, E., Walker, K., Fields, L., Brookins, C., & Seay, R. (1999). “Ethnic identity and its relationship to self-esteem, perceived efficacy and prosocial attitudes in early adolescence”. Journal of Adolescence, 22, 867–880.
  • Solberg, V. S., & Villarreal, P. (1997). “Examination of self-efficacy, social support, and stress as predictors of psychological and physical distress among hispanic college students”. Hispanic Journal of Behavioral Science, 19, 182–201.
  • Suldo, S. M., & Shaffer, E. J. (2007). “Evaluation of the self-efficacy questionnaire for children in two samples of American adolescents”. Journal of Psychoeducational Assessment, 25, 341–355.
  • Swenson, R. R., & Prelow, H, M. (2005). “Ethnic identity, self-esteem, and perceived efficacy as mediators of the relation of supportive parenting to psychosocial outcomes among urban adolescents”. Journal of Adolescence, 28, 465–477.
  • Şahin, N. H. ve Durak, A. (1994). “Kısa Semptom Envanteri: Türk Gençleri İçin Uyarlanması”. Türk Psikoloji Dergisi. 9 (31), 44–56.
  • Şahin, N. H., Batıgün, A. D. ve Uğurtaş, S. (2002). “Kısa Semptom Envanteri (KSE): Ergenler İçin Kullanımının Geçerlik, Güvenilirlik ve Faktör Yapısı”. Türk Psikiyatri Dergisi. 13 (2), 125–135.
  • Vardarlı, G. (2005). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Öz-Yeterlik Düzeylerinin Yordanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Wei, M., Russell, D. W., & Zakalik, R. A. (2005). “Adult attachment, social self-efficacy, self disclosure, loneliness, and subsequent depression for freshman college students: A longitudinal study”. Journal of Counseling Psychology, 52 (4), 602–614.
  • Willemse, M. (2008). Exporing the Relationship Betwen Self-Efficacy and Aggressıon in a Group of Adolescents in The Peri-Urban Town of Worcester. Unpublısh Master of Art Thesis. University of Stellenbosch.
  • Yardımcı, F. K. (2007). İlköğretim Öğrencilerinde Algılanan Sosyal Destek ile Öz-Yeterlik İlişkisi ve Etkileyen Değişkenlerin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
  • Zajacova, A., Lynch, S. M., & Espenshade, T. J. (2005). “Self-efficacy, stress, and academic success in college”. Research in Higher Education, 46 (6), 667–706.
  • Zimmerman, B. J., Bandura, A., & Martinez-Pons, M. (1992). “Self-motivation for academic attainment: The role of self-efficacy beliefs and personal goal-setting”. American Educational Research Journal, 29, 663–676.
APA Telef B, KARACA R (2011). Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi. , 499 - 518.
Chicago Telef Bülent Baki,KARACA Rengin Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi. (2011): 499 - 518.
MLA Telef Bülent Baki,KARACA Rengin Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi. , 2011, ss.499 - 518.
AMA Telef B,KARACA R Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi. . 2011; 499 - 518.
Vancouver Telef B,KARACA R Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi. . 2011; 499 - 518.
IEEE Telef B,KARACA R "Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi." , ss.499 - 518, 2011.
ISNAD Telef, Bülent Baki - KARACA, Rengin. "Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi". (2011), 499-518.
APA Telef B, KARACA R (2011). Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 499 - 518.
Chicago Telef Bülent Baki,KARACA Rengin Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8, no.16 (2011): 499 - 518.
MLA Telef Bülent Baki,KARACA Rengin Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.8, no.16, 2011, ss.499 - 518.
AMA Telef B,KARACA R Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2011; 8(16): 499 - 518.
Vancouver Telef B,KARACA R Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2011; 8(16): 499 - 518.
IEEE Telef B,KARACA R "Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi." Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8, ss.499 - 518, 2011.
ISNAD Telef, Bülent Baki - KARACA, Rengin. "Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi". Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8/16 (2011), 499-518.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 17:8

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları