Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi

Kebapcı, Ayda; AKTOLCU, Neriman

Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi

Ayda KEBAPÇI, (Koç Üniversitesi, Hemşirelik Yüksek Okulu, İstanbul, Türkiye)

Neriman AKTOLCU (İstanbul Üniversitesi, Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi, Cerhhahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı İstanbul, Türkiye)

Türkiye Acil Tıp Dergisi

33 11

Yıl: 2011 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 59 - 67 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi

Öz:

AmaçBu araştırma, acil servislerde çalışan hemşirelerde, çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisini belirlemek amacıyla planlandı.Gereç ve YöntemAraştırma örneklemini araştırma kriterlerini karşılayan İstanbul’daki acil servislerde çalışan 132 hemşire oluşturdu. Veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen anket formu ile Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Çalışma Ortamı Ölçeği kullanıldı.BulgularÇalışmamızda, iş dışında hobi ya da sosyal aktivitelere zaman ayırmayan, sosyoekonomik durumundan memnun olmayan, aylık çalışma süresi fazla ve fazla mesai yapanlar ve ekip üyeleri ile sorun yaşayanlarda Duygusal Tükenme ve Duyarsızlaşma düzeylerinin yüksek olduğu; mesleği ve çalıştığı birimi isteyerek seçenler ile meslekte çalışma süresi fazla olanlarda Duygusal Tükenme ve Duyarsızlaşma düzeylerinin düşük olduğu belirlendi. Maslach Tükenmişlik Ölçeği alt boyutları, Çalışma Ortamı Ölçeği alt boyutları ile karşılaştırıldığında, çalışan korkularının düzeyi arttıkça Duygusal Tükenme ve Duyarsızlaşma düzeyinin arttığı, iş doyumu yüksek olanlarda Duygusal Tükenme düzeyinin de yüksek olduğu, aralarındaki farkın anlamlı olduğu belirlendi. Kalite yönetimi, mesleki ilişkiler ve fiziksel kaynakların yeterli olduğu durumlarda Duygusal Tükenme, Duyarsızlaşma ve Kişisel Başarı düzeylerinde anlamlı bir düşüş görüldü.SonuçAcil servislerde çalışan hemşirelerin seçiminde yeterlilik ve gönüllü olmanın dikkate alınması, acil servislerde araç-gereç ve fiziksel donanımın, çağdaş, çalışanların tedavi ve bakım girişimlerini kolaylaştıracak yapı ve sayıda olmasının hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri üzerinde olumlu etkilere sahip olduğu görülmektedir. Çalışanlara iş dışında hobi ya da sosyal aktivitelere katılımı açısından zaman ayırma olanağı verilmeli, ekip üyelerinin iş tanımları yapılarak ekip içi uyumsuzluk ve çatışmalar önlenmelidir.

Anahtar Kelime:

Konular: İş Hemşirelik Psikoloji Davranış Bilimleri

The effects of the work environment on nurse burnout in emergency department

Öz:

ObjectivesThis study examines the relationship between burnout and work environment among nurses working in emergency departments (ED) in Istanbul.MethodsThe subjects were ED nurses who met the research criteria (n=132). Data were collected by questionnaire to determine the demographic characteristics of the subjects as well as their emotions and opinions about their Professional life. Nurses’ burnout was measured by the Maslach Burnout Inventory and nurses’ work environment was determined by the Work Environment Scale.ResultsIn this study Emotional Exhaustion and Depersonalization levels have been found low in nurses who like their job and work places and with longer duration of Professional work. On the other hand, hard working conditions or unexpected overtime, inability to spare time for social activities, dissatisfaction of socio-economic situation and having trouble with team members were all associated with increased levels of Emotional Exhaustion and Depersonalization. It was found that there were significant positive relationship between Work Environment Scale-Employee Fears states and Emotional Exhaustion with Depersonalization; Work Environment Scale-Job Satisfaction state and Emotional Exhaustion, and significant negative relationship between Work Environment Scale-Quality Management, Professional Relationships and Physical Resources states and Emotional Exhaustion, Depersonalization and Personal Accomplishment (p<0.05).ConclusionsPersonal qualifications and volunteerism should be considered when selecting nurses working in the emergency departments. In an ED it have seen that equipment, adequate space and number of employees, which facilitates the treatment and care of patients, have positive impact on nurse’s burnout levels. Time allocation opportunity for participation in social activities or hobbies should be given to the employees. Incompatibility and conflict within the team should be avoided by properly setting the job descriptions of the team members.

Anahtar Kelime:

Konular: İş Hemşirelik Psikoloji Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Sürgevil O. Çalışma hayatında tükenmişlik sendromu tükenmişlikle mücadele teknikleri. Ankara: Nobel Yayınevi; 2006.
2. Budak G, Sürgevil O. Tükenmişlik ve tükenmişliği etkileyen örgütsel faktörlerin analizine ilişkin akademik personel üzerinde bir uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisat ve İşletme Bilimleri Fakültesi Dergisi 2005;20:95-108.
3. Arı G, Bal E. Tükenmişlik kavramı: birey ve örgütler acısından önemi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi 2008;15:131-48.
4. Barutçu E, Serinkan C. Günümüzün önemli sorunlarından biri olarak tükenmişlik sendromu ve Denizli’de yapılan bir araştırma. Ege Akademik Bakış Dergisi 2008;8:541-61.
5. Basım HN, Şeşen H. Mesleki tükenmişlikte bazı demografik değişkenlerin etkisi: Kamu’ da bir uygulama. Ege Akademik Bakış 2006;6:15-23.
6. Uğur E, Abaan S. Hemşirelerin iş yaşam kalitesi ve etkileyen faktörlere ilişkin görüşleri. Tıp Bilimleri Dergisi 2008;28:297-31.
7. Akyolcu N, Öztekin D, Çelik S. Acil birimlerde “Triyaj” kimler tarafından ve nasıl uygulanıyor?. İ.Ü.F.N. Hemşirelik Dergisi 2006;57(1).
8. Şen S, Yorulmaz H, Batmaz M. Acil servis çalışanlarında tükenmişlik sendromu. 5. Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi Kongre Kitabı: Nisan 20-21, 2007, Şanlıurfa, Türkiye.
9. Kalemoğlu M, Keskin O. Acil servis çalışanlarındaki stres faktörleri ve tükenmişlik. Ulus Travma Derg 2002;8:215-9.
10. Slater P, McCormack B. An exploration of the factor structure of the nursing work index. Worldviews Evid Based Nurs 2007;4:30-9.
11. Adeb-Saeedi, J. Stress amongst emergency nurses. Australian Emergency Nursing Journal 2002;5:19-24.
12. Ergin D, Celalsin Sen N, Akış, S, Altan O, Bakırlıoğlu O, Bozkurt S. Dahili kliniklerde görev yapan hemşirelerin tükenme ve empatik beceri düzeyleri ve bunları etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2009;4:49.
13. Sezgin B. Kalite belgesi alan hastanelerde çalışma ortamı ve hemşirelik uygulamalarının hasta ve hemşire güvenliği açısından değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı Doktora Tezi, 2007, İstanbul.
14. Browning L, Ryan C, Thomas S, Greenberg M, Rolniak S. Nursing specialty and burnout, Psychology. Health and Medicine. 2007;12:248-54.
15. Ergüney S, Tan M, Sivrikaya S, Erdem N. Hemşirelerin karşılaştıkları mesleki riskler. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2001;4:63-73.
16. Potter C. To what extent do nurses and physicians working within the emergency department experience burnout: a review of literature. Australasian Emergency Nursing Journal 2006;9:57-64.
17. Serinken M, Erdur B, Tomruk Ö, Cokun E, Kuru Ö. Acil sağlık hizmetinde görevli hekimlerde tükenme sendromu. Türkiye Acil Tıp Dergisi 2004;4:19-23.
18. Park S, Lake ET. Multilevel modeling of a clustered continuous outcome: nurses’ work hours and burnout. Nurs Res 2005;54:406-13.
19. Patrick K, Lavery JF. Burnout in nursing. Aust J Adv Nurs 2007;24:43-8.
20. Altay B, Gönener D, Demirkıran C. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri ve aile desteğinin etkisi. Fırat Tıp Dergisi 2010;15:10-6.
21. Tosun K, Kaya H, Turan Y, Demirci R. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi. http://www.norosirurjihemsireleri.org.tr/downloads/5.sunum/37.ppt. (Erişim tarihi: 1 Haziran 2010).
22. Taycan O, Kutlu L, Çimen S, Aydın N. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde depresyon ve tükenmişlik düzeyinin sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2006;7:100-8.
23. Kanai-Pak M, Aiken LH, Sloane DM, Poghosyan L. Poor work environments and nurse inexperience are associated with burnout, job dissatisfaction and quality deficits in Japanese hospitals. J Clin Nurs 2008;17:3324-9.
24. Can H, Güçlü Ya, Doğan S, Erkaleli MB. Cerrahi ve cerrahi dişi kliniklerdeki asistan hekimlerde tükenmişlik sendromu. Klinik Araştırma 2010;20:33-40.
25. Garrett D, McDaniel A. A new look at nurse burnout. JONA 2001;31:91-6.
26. Demir A, Ulusoy M, Ulusoy F. Investigation of factors influencing burnout levels in the professional and private lives of nurses. Available at: http://www.journals.elsevierhealth.com/periodicals/ns/article/PIIS0020748903000774/abstract. (Accessed: March 7, 2010).
27. Burnak Ö. Örgütsel tükenmişlik kamu ve özel isletmelerdeki çalışanlara yönelik bir uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 2007, Kütahya.
28. Garrosa E, Jimenez B, ve ark. The relationship between socio-demographic variables, job stressors, burnout, and hardy personality in nurses: an exploratory study. International Journal of Nursing Studies 2008;45:418-27.
29. Sundin L, Hochwälder J, Bildt C, Lisspers J. The relationship between different work-related sources of social support and burnout among registered and assistant nurses in Sweden: a questionnaire survey. Int J Nurs Stud 2007;44:758-69.
30. Le Blanc PM, Schaufeli WB. Burnout among oncology care providers: radiation assistants, physicians and nurses, Occupational Stress in The Service Sector. Taylor & Francis 2003;143-67.
31. Türk Hemşireler Derneği. Vardiyali, uzun süre, fazla çalışma ve etkileri. http://turkhemsirelerdernegi.org.tr/menu/saglik-guncel/thd-sagligin-sesi-yazilari/91-saglikguncel.aspx. (Erişim tarihi: 10 Haziran 2010).
32. Clarke SP, Aiken LH. More nursing, fewer deaths. Available at: http://qshc.bmj.com/content/15/1/2.extract. (Accessed: April 5, 2010).
33. Vahey D, Aiken L, Sloane D, Clarke S, Vargas D. Nurse burnout and patient satisfaction. Medical Care 2004;42:57.
34. Uzunkaya S. Hemşirelerin tükenmişlik ve iş doyum düzeylerinin iş yaşam kaliteleriyle ilişkisi. Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010, İstanbul.
35. Avşaroğlu S, Deniz ME, Kahraman A. Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2005;14:115-30.
36. Erol A, Sarıçiçek A, Gülseren Ş. Asistan hekimlerde tükenmişlik: iş doyumu ve depresyonla ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2007; 8:241-7.
37. Laschinger HK, Finegan J. New graduate burnout: the impact of professional practice environment, workplace civility, and empowerment. Nursing Economics 2009;27:77-383.

APA	Kebapcı A, AKTOLCU N (2011). Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi. , 59 - 67.
Chicago	Kebapcı Ayda,AKTOLCU Neriman Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi. (2011): 59 - 67.
MLA	Kebapcı Ayda,AKTOLCU Neriman Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi. , 2011, ss.59 - 67.
AMA	Kebapcı A,AKTOLCU N Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi. . 2011; 59 - 67.
Vancouver	Kebapcı A,AKTOLCU N Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi. . 2011; 59 - 67.
IEEE	Kebapcı A,AKTOLCU N "Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi." , ss.59 - 67, 2011.
ISNAD	Kebapcı, Ayda - AKTOLCU, Neriman. "Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi". (2011), 59-67.

APA	Kebapcı A, AKTOLCU N (2011). Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi. Türkiye Acil Tıp Dergisi, 11(2), 59 - 67.
Chicago	Kebapcı Ayda,AKTOLCU Neriman Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi. Türkiye Acil Tıp Dergisi 11, no.2 (2011): 59 - 67.
MLA	Kebapcı Ayda,AKTOLCU Neriman Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi. Türkiye Acil Tıp Dergisi, vol.11, no.2, 2011, ss.59 - 67.
AMA	Kebapcı A,AKTOLCU N Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi. Türkiye Acil Tıp Dergisi. 2011; 11(2): 59 - 67.
Vancouver	Kebapcı A,AKTOLCU N Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi. Türkiye Acil Tıp Dergisi. 2011; 11(2): 59 - 67.
IEEE	Kebapcı A,AKTOLCU N "Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi." Türkiye Acil Tıp Dergisi, 11, ss.59 - 67, 2011.
ISNAD	Kebapcı, Ayda - AKTOLCU, Neriman. "Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi". Türkiye Acil Tıp Dergisi 11/2 (2011), 59-67.