Astronomi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Yürük, Nejla; ÖNER ARMAĞAN, FULYA; ÇAKIR KOZCU, Nevin; Canbazoglu Bilici, Sedef

Astronomi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

SEDEF CANBAZOĞLU BİLİCİ, (Aksaray Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Aksaray, Türkiye)

FULYA ÖNER ARMAĞAN, (Erciyes Üniversitesi, Ziya Eren Eğitim Fakültesi, Kayseri, Türkiye)

Nevin ÇAKIR KOZCU, (Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara, Türkiye)

Nejla YÜRÜK (Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara, Türkiye)

Journal of Turkish Science Education

4 1

Yıl: 2012 Cilt: 9 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 116 - 127 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Astronomi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Öz:

Bu çalışmanın amacı Zeilik ve arkadaşları (1999) tarafından geliştirilen, “Astronomi Tutum Ölçeği (ATÖ)”ni Türkçe’ye uyarlamak ve ölçeğin geçerlik ve güvenirlik analizlerini yapmaktır. Araştırmaya Ankara Üniversitesi Astronomi Bölümü’nden 83 öğrenci ve üç farklı Eğitim Fakültesi’nden (Amasya, Gazi ve Kocaeli Üniversitesi) astronomi dersi almış olan 172 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmada ölçeğin dilsel eşdeğerliği incelendikten sonra geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Faktör analizi sonucunda, Türkçe’ye uyarlanan ölçeğin orijinal ölçekten farklı olarak iki boyutlu olduğu ve 15 maddeden oluştuğu ortaya çıkmıştır. Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı .80 olarak belirlenmiştir. Ölçeğin iki faktörüne ait Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı ise .71 ve .77 dir. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen bulgular ATÖ’nün geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Adaptation of astronomy attitude scale into Turkish: The validity and reliability analysis

Öz:

INTRODUCTION Astronomy is one of the earliest sciences (Osborne, 1991; Pena & Quilez, 2001), and nowadays a strong emphasis has been placed on topics related to astronomy in science curriculum and standards (Kalkan & Kıroğlu, 2007; National Research Council [NRC], 1996) throughout the world. In Turkey, Turkish elementary science and technology curriculum was renewed in 2005 in accordance with the constructivist approach. Astronomy concepts were included into the new science and technology curriculum. Astronomy related topics in the new K-12 science curriculum are: shape and structure of earth (4th grade), size and shape of sun, earth and moon – moon and earth motion – day and night cycle (5th grade), orbs, solar system and space probes (7th grade), and formation of universe and earth 8th grade) (Turkish Ministry of National Education [TMNE], 2004, 2005). In this new science and technology curriculum, it has been pointed out that it is important for students to gain a positive attitude toward astronomy. Moreover, since the universe is a natural laboratory for many scientific laws, students’ positive attitude toward astronomy is closely related to their attitude toward physics, chemistry, and biology (Tunca, 2000). According to Smith (1968), attitude is “the tendency which is attributed to the individual and which includes one’s thoughts, feelings, and behaviour about a psychological object” (cited in Kağıtçıbaşı, 2010, p. 110). Tezbaşaran (1997) defined attitude as the learned tendency to have a positive or negative reaction towards an object, situation, institution, concept or other people. PURPOSE OF THE STUDY Most of the research studies conducted in Turkey regarding astronomy education were carried out to identify students’ understanding of astronomy (Bayraktar, 2009; Ekiz & Akbaş, 2005; Emrahoğlu & Öztürk, 2009; Kalkan, Ustabaş & Kalkan, 2007; Küçüközer, 2008; Orbay & Gökdere, 2006; Ünsal, Güneş & Ergin, 2001). In the literature no quantitative studies can be located that carried out to investigate students’ attitudes toward astronomy in Turkey. Not only in Turkey but also in the worldwide, there are a limited number of studies about students’ attitudes toward astronomy (De Roberts & Delanay, 1993; Zeilik, Bisard & Lee, 2002; Zeilik et al., 1997; Zeilik & Morris, 2003; Zeilik, Schau & Mattern, 1999). The Astronomy Attitude Scale (AAS) is developed by Zeilik and his colleagues in 1999, is the most well-known scale for measuring attitude toward astronomy. The purpose of this study is to adapt AAS developed by Zeilik et al. (1999) into Turkish, and investigate the validity and reliability of the Turkish version of the scale.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Alpar, R. (2003). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemlere giriş (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Bayraktar, Ş. (2009). Pre-service primary teachers’ ideas about lunar phases. Journal of Turkish Science Education, 6(2).12-23.
Bentler, P. M., & Bonnett, D. G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88, 588-606.
Browne, M. W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In Bollen, K., & Long, S. (Eds.), Testing structural equation models (pp. 136-162). Newbury Park, NJ: Sage.
Byrne, B.M. (1998). Structural equation modeling with LISREL, PRELIS and SIMPLIS: Basic concepts, applications and programming. Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Byrne, B. M. (2001). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, application and programing. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Büyüköztürk, Ş. (2004). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (4. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö., Kahveci, Ö., & Demirel, F. (2004). Güdülenme ve öğrenme stratejileri ölçeğinin türkçe formunun geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2), 207-239.
Debaz, T. P. (1994). A meta-analysis of the relationship between students’ characteristics and achievement and attitudes towards science. Unpublished doctoral dissertation, Ohio State University, Ohio.
De Robertis, M.M., & Delanay, P.A. (1993). A survey of the attitudes of university students to astrology and astronomy. Journal of the Royal Astronomical Society of Canada, 87(1), 34-50.
Ekiz, D., & Akbaş, Y. (2005). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin astronomi ile ilgili kavramları anlama düzeyi ve kavram yanılgıları. Milli Eğitim Dergisi, 165, 61-78.
Emrahoğlu, N., & Öztürk, A. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının astronomi kavramlarını anlama seviyelerinin ve kavram yanılgılarının incelenmesi üzerine boylamsal bir araştırma. Çukurova Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,18(1),165–180.
Fidler, C.G. (2009). Preservice elementary teachers learning of astronomy. Unpublished doctoral dissertation, Syracuse University, New York.
Hassard, D., & Dias, M. (2009). The art of teaching science. Newyork: Routledge, Taylor& Francis.
Hoe, S.L. (2008). Issues and procedures in adopting structural equation modeling technique. Journal of Applied Quantitative Methods, 3(1), 76-83.
Hu, L., & Bentler, P.M. (1999). Cutoff criteria for fit indices in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Günümüzde insan ve insanlar sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi.
Kalkan, H., & Kiroglu, K. (2007). Science and nonscience students’s ideas about basic astronomy concepts in preservice training for elemantary school teachers. Astronomy Education Review, 6(1),15-24.
Kalkan, H., Ustabaş, R., & Kalkan, S. (2007). İlk ve orta öğretim öğretmen adaylarının temel astronomi konularındaki kavram yanılgıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 1-11.
Kline, R. B. (1998). Principal and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
Küçüközer, H. (2008).The effects of 3D computer modelling on conceptual change about seasons and phases of the Moon. Physics Education, 43(6), 632-636.
National Research Council. (1996). National science education standards. Washington, DC: National Academy Press.
Orbay, M., & Gökdere, M. (2006, Eylül). Fen bilgisi ve sınıf öğretmenliği adaylarının temel astronomi kavramlarına ilişkin bilgi düzeylerinin belirlenmesi, VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Eylül 2006, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Osborne, J. (1991). Approaches to the teaching of AT16- the Earth in space: Issues problems and resources. School Science, 72 (260), 7-15.
Pallant, J. (2001). SPSS survival manual. A step-by-step guide to data analyses using spss for windows. Philadelphia, PA: Open University Press.
Pena, B.M., & Quilez, M. J. (2001). The importance of images in astronomy education. International Journal of Science Education, 23(11), 1125-1135.
Platco, N.L. (2005). A comparative study of the effectiveness of “star show” versus “participatory oriented planetarium” lessons in a middle school starlab setting. Unpublished doctoral dissertation,Temple University, Philadelphia.
Savaşır, I. (1994). Ölçek uyarlamasındaki sorunlar ve bazı çözüm yolları. Türk Psikoloji Dergisi, 9(33), 27-32.
Schau, C, Stevens, J., Dauphinee, T. L., & Del Vecchio, A. (1995). The development and validation of the survey of attitudes toward statistics. Educational and Psychological Measurement, 55, 868-875.
Schermelleh-Engel, K., & Moosbrugger, H., (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
Segars, A. H., & Grover, V. (1993). Re-examining perceived ease of use and usefulness: A confirmatory factor analysis. MIS Quarterly, 17(4), 517-525.
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
Şahin, N. (1994). Psikoloji araştırmalarında ölçek kullanımı. Türk Psikoloji Dergisi, 9(33), 19-26.
Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
Tabachnick, B.G., & Fidell, L.S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri Analizi (3.Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
Tezbaşaran, A.A. (2003). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu (3.Sürüm, e-kitap). 21 Şubat 2010 tarihinde http://www.pdrciyiz.biz/likert-tipi-olcek-hazirlama-klavuzu-e-kitapt8419. html adresinden indirilmiştir.
TTKB (2004). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (4. ,5. Sınıflar) öğretim programı. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.
TTKB (2005). İlköğretim fen ve teknoloji Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) öğretim programı. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.
TTKB (2010). Ortaöğretim astronomi ve uzay bilimleri dersi öğretim programı. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.
Tunca, Z. (2000). Türkiye’de ilk ve orta öğretimde astronomi eğitimi öğretiminin dünü, bugünü. 14. Haziran 2009 tarihinde http://www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek- 5/b_kitabi/PDF/Astronomi/panel/t1-5d.pdf adresinden indirilmiştir.
Ünsal, Y., Güneş, B., & Ergin, İ. (2001). Yükseköğretim öğrencilerinin temel astronomi konularındaki bilgi düzeylerinin tespitine yönelik bir araştırma. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 47-60.
Wilson, V.L (1983). A meta-analysis of the relationship between science achievement and science attitude. Journal of Research in Science Teaching, 12, 31–39.
Zeilik, M., Schau, C., Mattern, N., Hall, S., Teague, K. W., & Bisard, W. (1997). Conceptual astronomy: A novel approach for teaching postsecondary science courses. American Journal of Physics, 65(10), 987.
Zeilik, M., Schau, C., & Mattern N., (1999). Conceptual astronomy. II. Replicating conceptual gains, probing attitude changes across three semesters. American Journal of Physics, 67(10), 923-927.
Zeilik, M., Bisard, W., & Lee, C. (2002). Research-based reformed astronomy: Will it travel? The Astronomy Education Review, 1(1), 33-46.
Zeilik, M., & Morris, V. J. (2003). An examination of misconceptions in an astronomy course for science, mathematics, and engineering majors. The Astronomy Education Review, 1(2), 101-119.

APA	Canbazoglu Bilici S, ÖNER ARMAĞAN F, ÇAKIR KOZCU N, Yürük N (2012). Astronomi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 116 - 127.
Chicago	Canbazoglu Bilici Sedef,ÖNER ARMAĞAN FULYA,ÇAKIR KOZCU Nevin,Yürük Nejla Astronomi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. (2012): 116 - 127.
MLA	Canbazoglu Bilici Sedef,ÖNER ARMAĞAN FULYA,ÇAKIR KOZCU Nevin,Yürük Nejla Astronomi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 2012, ss.116 - 127.
AMA	Canbazoglu Bilici S,ÖNER ARMAĞAN F,ÇAKIR KOZCU N,Yürük N Astronomi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2012; 116 - 127.
Vancouver	Canbazoglu Bilici S,ÖNER ARMAĞAN F,ÇAKIR KOZCU N,Yürük N Astronomi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2012; 116 - 127.
IEEE	Canbazoglu Bilici S,ÖNER ARMAĞAN F,ÇAKIR KOZCU N,Yürük N "Astronomi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması." , ss.116 - 127, 2012.
ISNAD	Canbazoglu Bilici, Sedef vd. "Astronomi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması". (2012), 116-127.

APA	Canbazoglu Bilici S, ÖNER ARMAĞAN F, ÇAKIR KOZCU N, Yürük N (2012). Astronomi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Turkish Science Education, 9(2), 116 - 127.
Chicago	Canbazoglu Bilici Sedef,ÖNER ARMAĞAN FULYA,ÇAKIR KOZCU Nevin,Yürük Nejla Astronomi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Turkish Science Education 9, no.2 (2012): 116 - 127.
MLA	Canbazoglu Bilici Sedef,ÖNER ARMAĞAN FULYA,ÇAKIR KOZCU Nevin,Yürük Nejla Astronomi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Turkish Science Education, vol.9, no.2, 2012, ss.116 - 127.
AMA	Canbazoglu Bilici S,ÖNER ARMAĞAN F,ÇAKIR KOZCU N,Yürük N Astronomi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Turkish Science Education. 2012; 9(2): 116 - 127.
Vancouver	Canbazoglu Bilici S,ÖNER ARMAĞAN F,ÇAKIR KOZCU N,Yürük N Astronomi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Turkish Science Education. 2012; 9(2): 116 - 127.
IEEE	Canbazoglu Bilici S,ÖNER ARMAĞAN F,ÇAKIR KOZCU N,Yürük N "Astronomi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması." Journal of Turkish Science Education, 9, ss.116 - 127, 2012.
ISNAD	Canbazoglu Bilici, Sedef vd. "Astronomi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması". Journal of Turkish Science Education 9/2 (2012), 116-127.