Yüksek din öğretimi ve istihdam ilişkisinde cinsiyet oranlarının değişimi
Yıl: 2012 Cilt: 0 Sayı: 26 Sayfa Aralığı: 173 - 196 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Yüksek din öğretimi ve istihdam ilişkisinde cinsiyet oranlarının değişimi
Öz: Din eğitimi bireyin iç ve dış dünyasını anlamasına katkıda bulunurken, toplumsal dönüşüm ve sürekliliğin sağlanabilmesi gibi pek çok işlevi de üstlenir. Geçtiğimiz asırdan itibaren eğitim ve ekonomi arasındaki yakınlaşan ilişkiler din eğitimi alanına da yansımış, bu işlevlere istihdam alanlarına işgücü yetiştirmeyi de eklemiştir. İşgücü yetiştirme, ülkemizde ilahiyat fakülteleri çatısı altında sürdürülen yüksek din öğretiminin de temel işlevlerinden biri haline gelmiştir. 1990’lı yıllardan itibaren ilahiyat fakültesindeki kız öğrencilerin sayısal olarak artışı ise, uzun vadede ilahiyat mezunlarının istihdam alanlarını da etkileyeceğe benzemektedir. Bu da, doğal olarak uzun vadeli eğitim politikalarının geliştirilebilmesi için mevcut durumun detaylarıyla incelenmesi zorunluluğunu ortaya çıkarmaktadır. Yüksek öğretim ve istihdam arasındaki ilişkileri cinsiyet oranlarının değişiminden hareketle inceleyen çalışmamız, dört temel bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde yüksek din öğretimi ve istihdam arasındaki ilişki üzerine durulduktan sonra, ikinci bölümde kadınların istihdam alanlarına katılımlarındaki artışın nedenlerine değinilecektir. Üçüncü bölümde İlahiyat fakültelerinde okuyan kız öğrenciler ile mezunların durumu incelenecek, dördüncü ve son bölümde kız öğrencilerin mezuniyet sonrasındaki alternatifleri değerlendirilecektir.
Anahtar Kelime: Konular:
Changıng gender ratios ın the relations between higher religious education and employment
Öz: Religious education carries out many different functions such as promoting social change and continuity as well as providing necessary means for the individual to understand one’s inner and outer world. During the twentieth century, the growing cross-cutting relation between education and economy started to have its steady impact on the religious education through the training of the labour force into the mentioned functions. It has also become one of the main functions of the higher religious education in Turkey. Nevertheless, the increasing numbers of female students in the faculties of theology might affect the existing employment fields or open new ones for the graduates in the long-term. Thus, the primary purpose of this paper is to explore these relations in light of the observed changing gender ratios in the faculties of theology. It is comprised of four chapters – the first one elaborates on the relation between higher religious education and employment whereas the second touchеs upon the increase of women employment and its relation with education. Then, the paper offers an analysis of the numbers of female students and female graduates. Finally, the employment alternatives for female graduates from faculties of theology are discussed.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- “Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun”, nr. 633, Resmi Gazete: 22.06.1965, sayı: 12038.
- “Diyanet İşleri Başkanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği”, Resmi Gazete: 26.10.2011, sayı: 28096.
- “Tevhid-i Tedrisat Kanunu”, kanun nr. 430, Resmi Gazete, 06.03.1340, 3/5, s.322.
- “Vaizlik, Kur’an Kursu Öğreticiliği, İmam-Hatiplik ve Müezzin- Kayyımlık Kadrolarına Atama ve Bu Kadroların Kariyer Basamaklarında Yükselme Yönetmeliği”, Resmi Gazete: 23.12.2011, sayı: 28151.
- 1983-2011 Öğretim Yılı Yükseköğretim İstatistikleri, Ankara, ÖSYM, 1983-2011.
- AKYÜREK, Süleyman. “Kur’an Kursu Öğreticisinin Mesleki Yeterlikleri”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.XI, No:1, 2005, s.175-192.
- AŞIKOĞLU, Nevzat Yaşar. “Toplumsal Hayatımızda Dinin Yeri ve Din Eğitiminin Önemi” (Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.II,1998, s. 45-49.
- AYDIN, M. Şevki. “İlahiyat Lisans Programının Amaç Sorunu”, Türkiye’de Yüksek Din Eğitiminin Sorunları, Yeniden Yapılandırılması ve Geleceği Sempozyumu, Isparta, S.D.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2004, s. 19-25.
- AYHAN, Halis. Türkiye’de Din Eğitimi, İstanbul, Dem Yayınları, 2004.
- BASKIN, Bahar. “II. Meşrutiyet’te Kadın Eğitimine Yönelik Bir Girişim: İnas Darülfünunu”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, C.XXXVIII, 2008, s.89-123.
- BERBER, Metin, Burçin Yılmaz ESER. “Türkiye’de Kadın İstihdamı: Ülke ve Bölge Düzeyinde Sektörel Analiz”, “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, C.X, No:2, 2008, s. 1-16.
- BİLGİN, Beyza. Eğitim Bilimi ve Din Eğitimi, Ankara, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1990.
- BULUT, Ramazan. “Okulda Din Öğretiminin Toplumsal Temeli ve İşlevleri”, (Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, C.IV, No:1, 2011, s. 20-37.
- BUYRUKÇU, Ramazan, Safinaz ASRİ. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Diyanet İşleri Başkanlığı Taşra Teşkilatı Din Hizmetlerine Bakışı: Süleyman Demirel Üniversitesi Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.XIX, No:2, 2007, s. 81-106.
- ÇALIK, Taner. “Eğitimin Sosyal Temelleri”, Eğitim Bilimine Giriş, ed. Leyla Küçükahmet, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2006.
- ÇETİN, Abdulkadir. Din Görevlisinden Beklentiler ve Din Görevlilerinin Mesleki Yeterlikleri (Elazığ- Erzurum – Malatya- Urfa Örneği), yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Sakarya, 2005.
- Diyanet İşleri Başkanlığı Stratejik Planı 2012-2016, http://www.diyanet.gov.tr/turkish/strateji/dokumanlar/diyanet_stratej ik_plan.pdf, (son erişim tarihi: 30 Ocak 2012).
- EKİNCİ, C. Ergin. “Bazı Sosyoekonomik Etmenlerin Türkiye’de Yükseköğretime Katılım Üzerindeki Etkileri”, Eğitim ve Bilim, C.XXXVI, No:160, 2011, s. 281-297.
- ER, Hamit, Medreseden Mektebe Geçiş Sürecinde Darülhilafe Medreseleri, İstanbul, Rağbet Yayınları, 2003.
- EREŞ, Figen. “Türkiye’de Kadının Statüsü ve Yansımaları”, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, C.XIX, 2006, s. 40- 52.
- EV, Halit. “Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Sistemi ve Din Öğretimi Alanına Öğretmen Yetiştirme”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.XXXIII, 2011, s. 25-26.
- FURAT, Ayşe Zişan. “Cumhuriyet Dönemi Kadın Eğitimine Getirilen Yenilikler”, Cumhuriyet'in Kuruluşunun 80. Yılı Paneli (18 Aralık 2003), İstanbul, 2004, s. 65-76.
- Hanehalkı İşgücü İstatistikleri, 2010, Ankara, Türkiye İstatistik Kurumu, 2011.
- Kadın ve Aileye Yönelik Çalışmalar, 2007-2009, Ankara, Din Hizmetleri Dairesi Başkanlığı, 2009.
- KAPUCU, Şerife Nihal. Kadınların İstihdama Katılımını Etkileyen Faktörler, (yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, Ankara.
- KAVUK, Betül Acar. Türkiye’de Din Eğitimi Alanında Kadınların İstihdamı, y ayımlanmamış y üksek l isans t ezi, Y üzüncü Y ıl Ü niversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Van, 1998.
- KAYADİBİ, Fahri. “Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Yaygın Din Eğitiminde Yeri ve Fonksiyonları”, Din Eğitimi Araştırmaları, C.VIII, 2001, s.37- 54.
- KAYADİBİ, Fahri. “Eğitimde Kadının Önemi”, Kur’an Mesajı: İlmi Araştırmalar Dergisi, C.II, No:16-17-18,1999, s. 95-113.
- KAYADİBİ, Fahri. “Üniversite Önündeki Yığıntının Neden ve Çözümleri”, Yeşil Bahçecik Dergisi, C.II, No:8, 1995.
- KOÇ, Ahmet. “İlahiyat Lisans” Programı ve Mezunlarının İstihdam Sorunları Üzerine Bazı Mülahazalar”, Türkiye’de Din Eğitiminin Sorunları, Yeniden Yapılandırılması ve Geleceği Sempozyumu (16-17 Ekim 2003), Isparta, S.D.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2004, s. 277-284.
- KOÇ, Ahmet. “İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretmenlerinin Yeterlikleri Üzerine Bir Çalışma”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.XIII, No:2, 2009, s. 131-174.
- KORKMAZ, Ayşegül. “Eğitimin Ekonomik Temelleri, Eğitim – Ekonomi İlişkisi, Eğitim Ekonomisi”, Eğitim Bilimine Giriş, ed. Leyla Küçükahmet, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım, 2006.
- KORKMAZ, Mehmet. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Fakülteyi Tercih Nedenleri: Erciyes İlahiyat Fakültesi Örneği”, Bilimname, C.XVIII, No:1, 2010, s.167-204.
- KORUKÇU, A dem. “ İlahiyat F akültesi S on S ınıf Ö ğrencilerinin Yaygın Din Eğitimine Bakışları”, Değerler Eğitimi Dergisi, C.IX, No:21,2011, s. 55-97.
- KORUKÇU, A dem.“Yaygın Din Eğitiminde İlahiyat Fakültelerinin Yeri ve Önemi”, Değerler Eğitimi Dergisi, C.VIII, No:20, 2010, s. 99-122.
- KOŞTAŞ, Münir. “Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.XXXI, 1989, s. 1-27.
- OCAK, Ahmet. Nizamiye Medreseleri, yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Bilim Dalı, Malatya, 1993.
- ORUÇ, Cemil. “Din Eğitiminin Hedefleri”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.XIII, No:1, 2008, s.259-269.
- ÖCAL, Mustafa. 20. Yüzyıldan Günümüze Türkiye’de Din Eğitimi, Bursa, 2010.
- ÖCAL, Mustafa. Medresetü’l-Eimme ve’l-Huteba’dan İmam Hatip Liselerine Bizim Okullarımız, İstanbul, 2011.
- PAK, Sebil Sultan. Din Hizmeti Sunan Kadınların Çalışma Hayatındaki Konumu (Diyanet İşleri Başkanlığı Örneği), Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Sakarya, 2010.
- SANYAL, Bikas C. Higher Education and Employment: An international Comparative Analyses, UNESCO, 1987.
- SARIKAYA, Yaşar. Medreseler ve Modernleşme, İstanbul, İz Yayıncılık, 1997.
- TEZCAN, Mahmut. Eğitim Sosyolojisi, Ankara, Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, 1985.
- Türkiye’de Yüksek Din Eğitiminin Sorunları, Yeniden Yapılandırılması ve Geleceği Sempozyumu’nda (16-17 Ekim 2003), Isparta, S.D.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2004.
- Türkiye’nin Yükseköğretim Stratejisi, Ankara, Yükseköğretim Kurulu, 2007.
- UZUNÇARŞILI, İ. Hakkı. Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilatı, Ankara, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1988.
- UZUNYAYLA, Ferda. Avrupa Birliği’ne Giriş Sürecinde Eğitim ve İstihdam Politikaları, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, İstanbul, 2007.
- WESSINGER, Catherine. Religious Institutions and Women’s Leadership. New Roles inside the Mainstream, California, University of California Press, 1996.
- ZENGİN, Zeki Salih, Asım YAPICI. “İlköğretim Okullarındaki DKAB Dersleri İçin Öğretmen Yetiştirilmesi ve Eğitim Fakülteleri: Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği”, Değer Eğitimi Dergisi, C.IV, No:11, 2006, s.127-154.
- ZENGİN, Zeki Salih. Medreseden Darülfünun’a Türkiye’de Yüksek Din Eğitimi, İstanbul, Çamlıca Yayınları, 2011.
| APA | Furat A (2012). Yüksek din öğretimi ve istihdam ilişkisinde cinsiyet oranlarının değişimi. , 173 - 196. |
| Chicago | Furat Ayşe Zişan Yüksek din öğretimi ve istihdam ilişkisinde cinsiyet oranlarının değişimi. (2012): 173 - 196. |
| MLA | Furat Ayşe Zişan Yüksek din öğretimi ve istihdam ilişkisinde cinsiyet oranlarının değişimi. , 2012, ss.173 - 196. |
| AMA | Furat A Yüksek din öğretimi ve istihdam ilişkisinde cinsiyet oranlarının değişimi. . 2012; 173 - 196. |
| Vancouver | Furat A Yüksek din öğretimi ve istihdam ilişkisinde cinsiyet oranlarının değişimi. . 2012; 173 - 196. |
| IEEE | Furat A "Yüksek din öğretimi ve istihdam ilişkisinde cinsiyet oranlarının değişimi." , ss.173 - 196, 2012. |
| ISNAD | Furat, Ayşe Zişan. "Yüksek din öğretimi ve istihdam ilişkisinde cinsiyet oranlarının değişimi". (2012), 173-196. |
| APA | Furat A (2012). Yüksek din öğretimi ve istihdam ilişkisinde cinsiyet oranlarının değişimi. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0(26), 173 - 196. |
| Chicago | Furat Ayşe Zişan Yüksek din öğretimi ve istihdam ilişkisinde cinsiyet oranlarının değişimi. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 0, no.26 (2012): 173 - 196. |
| MLA | Furat Ayşe Zişan Yüksek din öğretimi ve istihdam ilişkisinde cinsiyet oranlarının değişimi. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.0, no.26, 2012, ss.173 - 196. |
| AMA | Furat A Yüksek din öğretimi ve istihdam ilişkisinde cinsiyet oranlarının değişimi. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2012; 0(26): 173 - 196. |
| Vancouver | Furat A Yüksek din öğretimi ve istihdam ilişkisinde cinsiyet oranlarının değişimi. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2012; 0(26): 173 - 196. |
| IEEE | Furat A "Yüksek din öğretimi ve istihdam ilişkisinde cinsiyet oranlarının değişimi." İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0, ss.173 - 196, 2012. |
| ISNAD | Furat, Ayşe Zişan. "Yüksek din öğretimi ve istihdam ilişkisinde cinsiyet oranlarının değişimi". İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 26 (2012), 173-196. |
