Yıl: 2011 Cilt: 20 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 121 - 138 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi

Öz:
Bu araştırmada, Adana ili merkez ilçelerindeki ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutum düzeylerinin demografik değişkenler açısından anlamlı farklılıklar gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırma, nicel veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı tarama modelindedir. Verilerin toplanması amacıyla 13 devlet ve 2 özel okul olmak üzere 15 ilköğretim okulunda görev yapan öğretmenlere ulaşılmış, araştırmaya gönüllük esasına dayalı olarak toplam 414 öğretmen katılmıştır. Öğretmen Tutumu Ölçeği uygulanarak elde edilen verilerin analizinde betimsel istatistiklerin yanı sıra, t-testi, varyans analizi ve LSD analizleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin mesleklerine karşı tutumlarının genel olarak orta düzeyde olduğu, erkek öğretmenlerin İnsancıl Düşünsel Yaklaşım boyutunda bayan öğretmenlere göre anlamlı derecede daha olumlu tutuma sahip oldukları, 40 ve üzeri yaş grubundaki öğretmenlerin mesleki sorumluluk ve ayrımcılığa karşı duyarlılıklarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Ayrıca Eğitim Enstitüsü mezunu öğretmenlerin diğer fakültelerden, Lisans Tamamlama programı mezunu öğretmenlerin Eğitim Enstitülerinden mezun öğretmenlere göre anlamlı derecede daha fazla mesleki sorumluluk sahibi ve ayrımcılığa karşı daha duyarlı oldukları görülmüştür. Üst sosyo-ekonomik düzeydeki çevrelerde bulunan okullarda görev yapan öğretmenlerin öğrenci ve öğrenmeye karşı tutumları daha olumlu olurken, öğretmenlerin mesleğe, öğrenci ve öğrenmeye karşı tutumları sınıf mevcutlarına göre farklılaşmamıştır.
Anahtar Kelime:

-

Öz:
This study aims to determine level of professional attitudes of teachers in primary schools which are located in Adana central province and to reveal whether these differ significantly with respect to socio-demographic variables. Quantitative research methods have been utilized in the present study. 414 volunteer teachers in 15 primary schools located in the province at stake paritcipated the study. T-Test, analysis of variance and LSD Test have been employed as well as descriptive statistics in analyzing data collected through the Professional Attitude Scale (PAS) administered to the teachers.The study indicates that teachers professional attitude, in general, is overBu araştırma 19. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi nde sözlü bildiri olarak sunulmuştur (16-18 Eylül, 2010), Lefkoşa, KKTC.average and positive and that male teachers have significantly more positive attitude than female teachers with respect to Spiritual Humanistic Approach and that teachers aged 40+ are professionally more responsible and remain less indifferent to discrimination. It also indicates that teachers completing an undergraduate programme are professionally more responsible and less indifferent to discrimination than those graduating from the institutes of education and that the latter than those graduating from other faculties. Teachers in schools of high socio-economic level have more positive attitude towards students and learning than their collegues in schools of low socioeconomic level.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Askar, P., Erden, M. (1987), Ögretmenlik meslegine yönelik tutum ölçegi, Çagdas Egitim Dergisi, 12 (121), 8–1.
  • Ataünal, A. (1994), Türkiye’de ilkokul Ögretmeni Yetistirme Sorunu (1923–1994) ve ABD, ngiltere, Fransa ve Almanya’daki Çagdas Uygulama ve Egitimler, Ankara: Ders Aletleri Yapım Merkezi Matbaası.
  • Bauch, P. A. (1982), Predicting elementary classroom teaching practices from teachers’educational beliefs, 42p, Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association, New York, ED 226437.
  • Bilgin, H. (1996), Okul öncesi egitim kurumlarında çalısan ögretmenlerin ögretmenlik tutumlarının incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Brophy, J. E. (1988), Educating teachers about managing classrooms and students, Teaching and Teacher Education, 4 (1), 1–18.
  • Can, G. (1987), Ögretmenlik meslek anlayısı üzerine bir arastırma (Ankara okullarında), Anadolu Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 2 (1), 159–170.
  • Cemaloglu, N., Erdemoglu Sahin, D. (2007), Ögretmenlerin mesleki tükenmislik düzeylerinin farklı degiskenlere göre incelenmesi, Kastamonu Egitim Dergisi, 15, 465-484.
  • Chase, C.I. (1985), Two thousand teachers view their profession, Journal of Educational Research, 79 (1), 12–18.
  • Çapa, Y., Çil, N. (2000), Ögretmen adaylarının ögretmenlik meslegine yönelik tutumlarının farklı degiskenler açısından incelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 18, 69 – 73.
  • Çelenk, S. (1988), Egitim yüksek okulu ögrencilerinin ögretmenlik meslegine iliskin tutumları, Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Çeliköz, N., Çetin, F. (2004), Anadolu ögretmen lisesi ögrencilerinin ögretmenlik meslegine yönelik tutumlarını etkileyen etmenler, Milli Egitim Dergisi, 162, 136– 145.
  • De Jesus, S.N., Conboy, J. (2001), A stress management course to prevent teacher distress, The International Journal of Educational Management, 15, 131-137.
  • Demirbulak, D. (2003), Veli ögretmen görüsmeleri ile ilgili bir çalısma, http/yayim.meb.gov.tr/yayimlar/146/demirbulak.htm,Erisim Tarihi [10.03.2008].
  • Dogan, C. (2003), Türkiye’de Ögretmenlik Mesleginin sorunları ve Ögretmen Adaylarının Meslege liskin Görüsleri, stanbul: Burak Yayınevi.
  • Edwards, C. H. (1993), Classroom Discipline and Management, Newyork: Macmillan Publishing Company.
  • Erden, M. (1995), Ögretmen adaylarının ögretmenlik sertifikası derslerine yönelik tutumları, HÜ Egitim Fakültesi Dergisi, 11, 99–105.
  • Gottlieb, E.E., Yakir, R. (1995), Perceptions of the research-teaching naxus and job satisfaction: an analysis fron the carneige international survey of the academic profesion, 27p, Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association, San Francisco, ED 390320.
  • Gottfredson, D.C. (1986), Promising strategies for improving student behavior, USA, Maryland (Baltimore), ss. 40, ED 1.310/2: 315910.
  • Gözütok, D. (1994), Ögretmenlerin dayaga karsı tutumları ve okullarda dayak uygulamaları, I. Egitim Bilimleri Kongresi Bildiri Metinleri, 564–573, Adana: ÇÜ Basımevi.
  • Gümüs, A., Çetin, . (2009), Ögretmen istihdamı ve uyarlanma biçimleri: issizlik, esnek çalısma ve otoriteryenizm, 18. Ulusal Egitim Bilimleri Kurultayı, Bildiri Özetleri, 408, Ege Üniversitesi, Egitim Fakültesi, İzmir.
  • Gürkan, T. (1993), İlkokul Ögretmenlerinin Ögretmenlik Tutumları le Benlik Kavramları Arasındaki liski, Ankara: Sevinç Matbaası.
  • Kagıtçıbası, Ç. (1999), Yeni İnsan ve nsanlar (10. Basım). İstanbul: Evrim Yayınevi.
  • Karahan, H. (2005), Ortaögretim kurumlarında görev yapan cografya ögretmenlerinin diger ögretmenlerle ögretmenlik tutumları açısından incelenmesi, Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Egitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Kaya, A. ve Büyükkasap, E. (2005), Fizik ögretmenligi programı ögrencilerinin profilleri, ögretmenlik meslegine yönelik tutum ve endiseleri: Erzurum Örnegi, Kastamonu Egitim Dergisi, 2, 367–380.
  • Köksal, N. (2009), Ögretmen adaylarının ögretmen yeterliklerine sahip olma düzeylerinin ve meslege yönelik tutumlarının degerlendirilmesi, 18. Ulusal Egitim Bilimleri Kurultayı, Bildiri Özetleri, 393, Ege Üniversitesi, Egitim Fakültesi, İzmir.
  • Korkmaz, G. (2010), lkögretim Okullarında Görev Yapan Ögretmenlerin Okul Yasam Kalitesini Algılama Düzeyleri ve Mesleki Tutumlarının incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, ÇÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Küçükahmet, L. (1998), Ögretim ilke ve Yöntemleri (9. Baskı), İstanbul: Alkım Yayınları.
  • Lewis, R. (1999), Teachers coping with the stress of classroom discipline, Social Psychology of Education, c.3, ss.155–171.
  • Medved, J.A. (1982), The Applicability of Herzberg's motivation-hygiene theory, Educational Leadership, 39 (7), 555.
  • Mooji, J. (2008), Primary education, teachers’professionalism and social class about motivation and demotivation of government school teachers in India, International Journal of Education Development, 28, 508–523.
  • Okçabol, R., Akpınar, Y., Caner, A., Erktin, E., Gök, F., Ünlühisarcıklı, Ö. (2003), Ögretmen Yetistirme Arastırması, Ankara: Egitim-Sen Yayınları.
  • Onay Özkaya, M. (2001), Kadınların is hayatında basarılarını etkileyen faktörler, 5. Ulusal Ekonometri ve statistik Sempozyumu, Bildiri Metinleri,
  • http:/idari.cu.edu.tr/sempozyum/bil19.htm, Erisim Tarihi [02.01.2010].
  • Peker, R. (2002), lkögretim okullarında görev yapan ögretmenlerin mesleki tükenmisliklerine etki eden bazı faktörler, Uludag Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 15 (1),305–318.
  • Ramsey, W., Ransley, W. (1986), A method of analysis for determining dimensions of teaching style, Teaching and Teacher Education, 2 (1), 69–79.
  • Rodgers, C. (2002), Defining reflection: another look at john dewey and reflective thinking, http://www.jcu.edu/education , Erisim Tarihi [30.03.2010].
  • Russell, D.W., Altmaier, E., VanVelzen, D. (1987), Job-related stres, social support, and burnout among classroom teachers, Journal of Applied Psychology, 72, 269- 274.
  • Sadık, F. (2000), İlkögretim birinci asama sınıf ögretmenlerinin sınıfta gözlemledikleri problem davranıslar, Yüksek Lisans Tezi, ÇÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Saracaloglu, A. S. (1993), Fen ve edebiyat fakülteleri ögrencilerinin ögretmenlik meslegine yönelik tutumları, İzmir I. Egitim Kongresi Bildirileri, 565–569, İzmir: Buca Egitim Fakültesi Yayını.
  • Sürücü, A. (1997), Ögretmenlik formasyonu alan ögrencilerin ögretmenlik meslegine yönelik tutumları, Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Sahin, N. (1992), Arifiye Anadolu ögretmen lisesi 3. sınıf ögrencilerinin ögretmenlige iliskin tutumlar, Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
  • Sener, A. (2009), Yaslılık, yasam doyumu ve bos zaman faaliyetleri, http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/yasamdoyumu.pdf , Erisim Tarihi [28.3.2009].
  • Tamara, J. (2001), An initial exploration into a time of change: teacher perceptions of their profession in the new millennium, 29p, SPERA National Conference Proceedings, 17th Wagga Wagga, New South Wales, Australia, ED 470626.
  • Tan, M. (1993), Ögretmen adaylarının egitimde dayak konusundaki tutumları, Egitim Bilimleri Birinci Ulusal Kongresi, 37–55, Ankara: Milli Egitim Basımevi.
  • Tanrıverdi, H.D. (2008), Anasınıfı ögretmenlerinin meslege yönelik tutumlarıyla anasınıfı egitim programında öngörülen hedeflere ulasılma derecesi arasındaki iliski, Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Tas, S. (2009), İlkögretim okulu müdürlerinin etkili iletisimi ile okul iklimi arasındaki iliski, 1.Uluslararası Türkiye Egitim Arastırmaları Kongresi Bildiri Kitabı, 531– 543, Çanakkale.
  • Tekerci, H.(2008), Farklı okul öncesi egitim kurumlarında çalısan ögretmenlerin mesleki doyumlarının ve tutumlarının incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Egitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Tezbasaran, A. A. (1997), Likert Tipi Ölçek Gelistirme Kılavuzu, Ankara: Türk Psikologlar Dernegi Yayınları.
  • Tezcan, M. (1995), Egitim Sosyolojisi (10. Baskı), Ankara: Feryal Matbaa.
  • Tufan E., Güdek B. (2008), Müzik ögretmenligi meslegine yönelik tutum ölçeginin gelistirilmesi, Gazi Egitim Fakültesi Dergisi, 28 (1), 75-90.
  • Tümkaya, S. (1996), ögretmenlerdeki tükenmisligin sosyo-demografik özellikler ve is ortamı ile iliskisi, III. Ulusal Psikolojik Danısma ve Rehberlik Kongresi Sözlü Bildiri, Adana: Çukurova Üniversitesi.
  • Üstün, E., Erkan S., Akman B. (2004), Türkiye’de okul öncesi ögretmenligi ögrencilerinin ögretmenlik meslegine yönelik tutumlarının incelenmesi, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 129-136.
  • Yavuz, M. (2005), İlkögretim okulu müdürlerinden beklenen roller ve karsılanma düzeyleri, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Yazgan nanç, B., Bilgin, M., Kılıç Atıcı, M. (2007), Gelisim Psikolojisi (3. Baskı), Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Yazıcı, H. (2009), ögretmenlik meslegi, motivasyon kaynakları ve temel tutumlar: kuramsal bir bakıs, Kastamonu Egitim Dergisi, 17 (1), 33–46.
  • Zoraloglu, Y.M. (1998), Ögretmenlerin mesleki stres kaynakları ve stresin örgütsel dogurguları., Yüksek Lisans Tezi, KTÜ Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
APA KORKMAZ G, SADIK F (2011). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi. , 121 - 138.
Chicago KORKMAZ Gülbahar,SADIK FATMA İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi. (2011): 121 - 138.
MLA KORKMAZ Gülbahar,SADIK FATMA İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi. , 2011, ss.121 - 138.
AMA KORKMAZ G,SADIK F İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi. . 2011; 121 - 138.
Vancouver KORKMAZ G,SADIK F İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi. . 2011; 121 - 138.
IEEE KORKMAZ G,SADIK F "İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi." , ss.121 - 138, 2011.
ISNAD KORKMAZ, Gülbahar - SADIK, FATMA. "İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi". (2011), 121-138.
APA KORKMAZ G, SADIK F (2011). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 121 - 138.
Chicago KORKMAZ Gülbahar,SADIK FATMA İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 20, no.1 (2011): 121 - 138.
MLA KORKMAZ Gülbahar,SADIK FATMA İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.20, no.1, 2011, ss.121 - 138.
AMA KORKMAZ G,SADIK F İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2011; 20(1): 121 - 138.
Vancouver KORKMAZ G,SADIK F İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2011; 20(1): 121 - 138.
IEEE KORKMAZ G,SADIK F "İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi." Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, ss.121 - 138, 2011.
ISNAD KORKMAZ, Gülbahar - SADIK, FATMA. "İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tutumlarının sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi". Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 20/1 (2011), 121-138.