Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme

Yıldırım, Buğra; Tuncay, Tarik; ACAR, Melis

Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme

Buğra YILDIRIM, (Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal Hizmetler Bölümü, Ankara, Türkiye)

Melis ACAR, (Hacettepe Üniversitesi, Onkoloji Hastanesi, Ankara, Türkiye)

Tarık TUNCAY (Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal Hizmetler Bölümü, Ankara, Türkiye)

Toplum ve Sosyal Hizmet

139 10

Yıl: 2013 Cilt: 24 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 169 - 189 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme

Öz:

Kanser, her aşamasında zorluklar bulunan ve tedavisinde psikososyal faktörlerin etkili olduğu bir hastalıktır. Mide bulantıları, kilo kaybı, saç dökülmesi, duygu durum sorunları, davranış değişiklikleri, iş yaşantısı ve sosyal ilişkilerde meydana gelen değişiklikler, aile üyelerinin tutumu ve rollerin değişmesi, hastalıkla beraber kişinin bedensel ve psikososyal işlevselliğini tehdit edebilmektedir. Bu nedenle bireyin tedavisinde etkin rol alan sağlık bakım ekibi içerisinde onkolojik sosyal hizmet uzmanına bazı rol ve sorumluluklar düşer. Sosyal hizmet uzmanının, kayıt tutma, hastanın psikososyal değerlendirmesini yapma, ve kanıta dayalı müdahalelerde bulunma gibi görevleri vardır. Bu yazıda kanser gibi doğası itibari ile yaygın ve tehlikeli olan bir sağlık sorunu sosyal hizmet bakışıyla incelenmiştir. Kanser hastasını değerlendirmede kullanılabilecek kanıta dayalı bir değerlendirme formu önerilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Sosyoloji

Tasks of social workers in oncology settings and evidence based assessment

Öz:

Cancer is an illness which brings challenges in its every stage and psychosocial factors are effective in its treatment. Nausea, weight loss, hair loss, mood problems, behavioral changes, changes in work life and in social relations , changes of attitudes and roles of family members are the common physical and psychosocial threats for individual's functioning. Therefore, an oncology social worker has some roles and responsibilities within the health care team. Social worker has some professional tasks that include reporting, assessment of patient, evidence based interventions. This article examines the disease called cancer that is very common by its nature, being a dangerous health problem within the scope of social work. In this article, an evidence based assessment from is proposed for assessing the cancer patient.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Sosyoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

Ateşçi, Ç. F., Oğuzhanoğlu, K. N., Baltaladı, B., Karadağ, F„ özdel, O. ve Karagöz, N. (2003). "Kanser Hastalarında Psikiyatrik Bozukluklar ve İlişkili Etmenler", Türk Psikiyatri Dergisi. 14 (2), s. 145- 152.
Barutça, S.. Karagözlü, A. Üstün, H., Kundak, I., Meydan, N., öztop, I., Yılmaz, U. ve Alakavuklar, N. M. (2000). "Adjuvan Kemo-terapi Alan Erken Evre Meme Kanseri Hastalarında Depresyon ve Hastaların Duygu Durumlarını Olumsuz Etkileyen Faktörler", Türk Hematoloji - Onkoloji Dergisi Dergisi, 10(4), s. 217-221.
Byrne, R. (2012). The Secret. Istanbul: Artemis Yayınları.
Corcoran, J. ve Walsh, J. (2006). Clinical Assesment and Diagnosis in Social Work Practice. New York: Oxford University Press.
Duyan, V. (2012). Sosyal Hizmet Temelleri Yaklaşımları Müdahale Yöntemleri (Birinci Baskı), Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Genel Merkezi Yayınları.
Duyan, V. (1996). Tıbbi Sosyal Hizmet (Sağlıkta Psikososyal Boyut). Ankara: 72TDFO Bilgisayar Yayıncılık Ltd. Şti.
Erkan, G., Çamur, G., Altun, M.. Çalık, Y.. Çetiner, B., Çevik, D. ve Düzgöl Ş. (2001). "Kanserli Çocukların Benlik Saygısı Üzerine Bir Araştırma". Karataş K (ed). Sosyal Hizmet Sempozyumu 96 - Toplumsal Gelişme ve Değişme Sürecinde Sosyal Hizmet Bildiriler Kitabı, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokul Yayını, s. 220 - 227.
Ersoy, N. (2001). "Kanserde Etik", Onkoloji Sempozyumu - 2000'li Yıllarda Akciğer Kanserleri Tanı ve Tedavi Son Gelişmeler. Bursa: Uludağ Onkoloji Dayanışma Derneği Yayını.
Işıkhan, V. (2001). "Kanser ve Yaşam Kalitesi", Prof. Dr. Nihal Turan'a Armağan Sosyal Hizmette Yeni Yaklaşımlar ve Sorun Alanları (ed: Veli Duyan, Aliye Mavili Aktaş). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Yayını, s. 171 - 178.
Işıkhan, V., Kömürcü, Ş., Özet, A., Arpacı, F., öztürk, B„ Tufan, B. ve Yalçın, A. (1998). "Meme Kanserli Hastaların Sosyal Destek Sistemleri, Benlik Saygıları ve Bazı Ruhsal Belirtileri", Türk Hematoloji - Onkoloji Dergisi. 8 (4), s. 215-221.
Işıkhan, V., Kömürcü, Ş., özet, A., Arpacı, F„ Öztürk, B. ve Yalçın, A. (1997). "Meme Kanserli Hastaların Sosyal Destek Sistemleri ve Benlik Saygıları", Gata Bülteni, 39, s. 364 - 368.
Kılıç, S., Tezcan, S., Kömürcü, Ş., Özet, A., Çakır, B„ Tümerdem, N., Bakır, B„ Arpacı, F., Öztürk. B.. Ataergin S., Kuzhan O. ve Hasde, M. (2003). "Gata Tıbbi Onkoloji Bilim Dalında Meme Kanseri Tanısı ile İzlenen Kadın Hastaların Bazı Sosyodemog-rafık ve Hastalık özellikleri", Gülhane Tıp Dergisi. 45 (2), s. 189-195.
Öz, F. (2001). "Hastalık Yaşantısında Belirsizlik", Türk Psikiyatri Dergisi, 12 (1), s. 61 -68.
Özbek, ö., özşenol, F„ Oysul, K., Beyza-deoğlu, M. ve Pak, Y. (2003). "Radyoterapi Uygulanan Kanser Hastalarının Psikososyal Yönden Değerlendirmesi", Türkiye Klinik Tıp Bilimleri Dergisi, 23, s.189- 194.
Özet, A., Işıkhan H ve Erdoğdu E. (1998) "Kanser Hastalarına Psikososyal Destek". Hematoloji - Onkoloji Dergisi, 1 (2), s. 101 - 106.
Özkan, Y. ve Çiftçi, G. E. (2012). "Sosyal Hizmette Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sosyal Hizmet Eğitimi Açısından İrdelenmesi", Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 23 (1), s. 149-160,
Polat, G. (2010). "Kanıta Dayalı Sosyal Hizmet Uygulaması", Sağlık ve Toplum Dergisi, http://www.ssyv.org.tr/sdetay.asp?did=121, Erişim tarihi: 27. 11. 2012.
Ross, K. E. (1969). On Death and Dying. New York: Mac Millan.
Sangu, A.H.M. (2009). "Work Experiences Of Medical Social Workers in a Sarawak General Hospital". A Mini Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirement for Bachelor of Social Work Degree, Malaysia Sarawak University: Faculty of Social Sciences.
Shapiro, J. (2010). Attachment in the Family Context: Insightsfrom Development and Clinical Work. S.Bennett and J.K. Nelson (Eds.), Adult Attachment in Clinical Social Work (first ed., pp. 147 - 173). New York: Springer.
Smith, D.E., Walsh - Burke, K. ve Crusan C. (1998). Psycho - oncology (ed. by. Holland J.C.). New York: Oxford University Press, 1061 - 1067, http://www.socialwork-ers.org/practice/intl/hungary2008/english/ PrinciplesofTrainingSocialWorkersinOncol-ogy.pdf, Erişim tarihi: 28.12. 2012.
Stearns, M. N., Lauria M. M., Hermann F. J. ve Fodelberg, R.P. (1993). Oncology Social Work: A Clincian's Guide (First ed.). USA: American Cancer Society Press.
Stevens, B. A. ve Ellerbrock, L. (1995). Crisis Intervention: An Opportunity To Change, özet Çev.: Kamil Güven. (2000). "Krize Müdahale: Değişim İçin Fırsat", Türk Psikoloji Bülteni, 16-17, s. 81 -83.
Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Genel Merkezi, (2003). "Sosyal Hizmet Mesleğinin Etik İlkeleri ve Sorumlulukları". Ankara: Evin Yayıncılık, s. 5- 13.
Şener. Ş., Günel, N., Akçalı, Z., Şenol, S. ve Koçkar, I. A. (1999). "Meme Kanserinin Ruhsal ve Sosyal Etkileri Üzerine Bir Çalışma", Klinik Psikiyatri Dergisi, 2 (4), s. 254 -260.
Taş. F. ve Yılmaz. B. H. (2008). "Pediatrik Onkoloji Hastalarında Yaşam Kalitesi Kavramı", Türk Onkoloji Dergisi, 23 (2). s.104 - 107.
Tuncay, T. (2010). "Kanserle Başetmede Destek Grupları", Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 21 (1), s. 59-71.
Tuncay, T. (2009). "Genç Kanser Hastalarının Hastalık Anlatılarının Güçlendirme Yaklaşımı Temelinde Analizi", Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 20 (2), s. 69 - 87.
Tuncay. T. (2007). "Kronik Hastalıklarla Başetmede Tinsellik", Sağlık ve Toplum Dergisi. 17 (2). s.13 - 20.
Turan, N. (1984). "Kanser Hastalığının önlenmesi ve Tedavi Edilmesinde Psikososyal Faktörlerin önemi", Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Dergisi, 2(1 -3), s.12 - 20.
Uluslararası Kanser Savaş örgütü Yenileme Komitesi. (1983). Klinik Onkoloji El Kitabı (3. Baskı). Türkçeye Tercüme Grubu.
Ünlüoğlu, G. (1999). "Kanser Tedavisinde Kimi Psikososyal Yaklaşımlar ve İyileşmeler", Prof. Dr. Sema Kut'a Armağan Yaşam Boyu Sosyal Hizmet (ed. Nesrin G. Koşar). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Yayını, s. 334 - 344.
Vehid, E. H„ Giresunlu, M. ve Köksalan, H. (2006). "Onkolojik Çalışmalarda Hasta Olur Formlarının Değerlendirilmesi: Bu Bilgilerin Anlaşılabilirliği", Türk Onkoloji Dergisi, 21 (4), s. 187- 190.
Zebrack, B., Walsh, K„ Burg, A. M., Mar-amldi, P. ve Lim, J. (2008). "Oncology Social Worker Competencies and Implications for Education and Training", Social Work in Health Care, 47 (4), s. 355 - 375.

APA	Yıldırım B, ACAR M, Tuncay T (2013). Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme. , 169 - 189.
Chicago	Yıldırım Buğra,ACAR Melis,Tuncay Tarik Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme. (2013): 169 - 189.
MLA	Yıldırım Buğra,ACAR Melis,Tuncay Tarik Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme. , 2013, ss.169 - 189.
AMA	Yıldırım B,ACAR M,Tuncay T Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme. . 2013; 169 - 189.
Vancouver	Yıldırım B,ACAR M,Tuncay T Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme. . 2013; 169 - 189.
IEEE	Yıldırım B,ACAR M,Tuncay T "Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme." , ss.169 - 189, 2013.
ISNAD	Yıldırım, Buğra vd. "Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme". (2013), 169-189.

APA	Yıldırım B, ACAR M, Tuncay T (2013). Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(1), 169 - 189.
Chicago	Yıldırım Buğra,ACAR Melis,Tuncay Tarik Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet 24, no.1 (2013): 169 - 189.
MLA	Yıldırım Buğra,ACAR Melis,Tuncay Tarik Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet, vol.24, no.1, 2013, ss.169 - 189.
AMA	Yıldırım B,ACAR M,Tuncay T Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2013; 24(1): 169 - 189.
Vancouver	Yıldırım B,ACAR M,Tuncay T Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2013; 24(1): 169 - 189.
IEEE	Yıldırım B,ACAR M,Tuncay T "Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme." Toplum ve Sosyal Hizmet, 24, ss.169 - 189, 2013.
ISNAD	Yıldırım, Buğra vd. "Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme". Toplum ve Sosyal Hizmet 24/1 (2013), 169-189.