Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirme amaçlı bir çalışma

Ysemin ESEN (Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi İlköğretim Bölümü Sosyal Bilgiler Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)
Eğitim ve Bilim
6 0
Yıl: 2013 Cilt: 38 Sayı: 169 Sayfa Aralığı: 280 - 295 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirme amaçlı bir çalışma

Öz:
Bu çalışma, öğretmenlerin toplumsal cinsiyet eşitliğine ilişkin bir duyarlılığa sahip olmaları, bunun için de öncelikle öğretmen yetiştiren kurumlarda bu duyarlılığı kazandıracak politika ve uygulamaların olması gerekliliğinden yola çıkmıştır. Araştırmacı, Türkiyede öğretmen yetiştiren fakültelerin lisans programlarında toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirmeye yönelik derslerin olmayışından hareketle, bir lisans dersinin içeriğini bu çerçevede düzenlemiştir. Araştırmacı, katılımcıların toplumsal cinsiyete ilişkin bilgi ve duyarlılık düzeylerini belirleyerek, toplumsal cinsiyet konularına odaklanan bir lisans dersinin etkilerini analiz etmeyi amaçlamıştır. Bu amaçla katılımcılara açık uçlu sorular yöneltilmiş, yanıtlar üzerinde betimsel bir içerik analizi uygulanmıştır. Toplumsal cinsiyet konusundaki sistematik bir çalışmanın sonucunda öğretmen adaylarının geleneksel değer yargılarını sorgulamaya başladıkları, kendi yaşamlarından başlayan bir değişim/dönüşüm motivasyonu kazandıkları görülmektedir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AAUW (1999). Gender gaps: Where schools still fail our children. Washington, DC: American Association of University Women Educational Foundation. [Online]:http://www.aauw. org/learn/research/upload/GGES.pdf adresinden 24 Şubat 2021 tarihinde indirilmiştir.
  • Allana, A.; Asad, N. Ve Sherali, Y. (2010). Gender in Academic Settings: Role of Teachers. International Journal of Innovation, Management and Technology, 1 (4), 343-348. [Online]: http:// www.ijimt.org/papers/63-C053.pdf adresinden 8 Temmuz 2011 tarihinde indirilmiştir.
  • Arnot, M. (2002). Reproducing Gender. London: Routledge.
  • Baba, H. B. (2007). Teacher Candidates as the Agents of Change for a More Gender Equal Society. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Baç, G. (1997). “A Study on Gender Bias in Teachers’ Behaviors, Attitudes, Perceptions and Expectations Toward Their Students”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, ODTÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Bailley, S.M. (1993). The current status of gender equity research in American schools. Educational Psychologist, 28 (4), 321-339.
  • Bignell, K. C.(1996). Building Feminist Praxis Out of Feminist Pedagogy: The importance of students’ perspectives. Women’s Studies International Forum, 19(3), 315-325.
  • Buchberger, F.; Campos, B.P.; Kallos, D. Ve Stephenson, J. (2000). High quality teacher education for high quality education and training. Green paper on teacher education in Europe, Umea, [Online]: http://tntee.umu.se/publications/greenpaper/greenpaper.pdf adresinden 10 Eylül 2010 tarihinde indirilmiştir.
  • Case, K. A. (2007). Raising male privilege awareness and reducing sexism: An evaluation of diversity courses. Psychology of Women Quarterly, 31, 426–435.
  • Chisholm, L. ve McKinney, C. (2003). Reforms, innovations and approaches used to work with teachers to use them as change agents and facilitators of gender equality in different countries: Strengths and limitations. Paper commissioned for the EFA Global Monitoring Report 2003/4, The Leap to Equality. UNESCO, [Online]: http://unesdoc.unesco.org/ images/0014/001467/146757e.pdf adresinden 3Ağustos 2011 tarihinde indirilmiştir.
  • Cushman, p. (2010). Three men teachers, three countries and three responses to the physical contact dilemma. International Journal of Education, 1 (1), 1-16.
  • Çetinkaya, Z. (2009). Türkçe Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi. İlköğretim Online, 8 (2), 298-305, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr adresinden 11 Mart 2012 tarihinde indirilmiştir.
  • Delamont, S.(1990). Sex Roles and The School. London: Routledge.
  • Dökmen, Z. Y. (2004). Toplumsal Cinsiyet: Sosyal Psikolojik Açıklamalar. İstanbul: Sistem.
  • Drudy, S (2008). Gender balance/gender bias: the teaching profession and the impact of Feminisation. Gender and Education, 20(4), 309–323.
  • Duffy, J., Warren, K. ve Walsh, M. (2001). Classroom Interaction: Gender of teacher, gender of student and classroom subject. Sex Roles, 45 (9-10), 579-593.
  • Eccles, J.S. ve Blumenfeld, P. (1985). Classroom experiences and student gender: Are there differences and do they matter? In L.C. Wilkinson ve C.B. Marrett (Eds.), Gender influences in classroom interaction. (pp.79-114). Orlando: Academic Press.
  • Erden, F. T. (2009). A course on gender equity in education: Does it affect gender role attitudes of preservice teachers? Teaching and Teacher Education, 25, 409-414.
  • Frawley, T. (2005). Gender Bias in the Classroom: Current controversies and implications for teachers. Childhood Education 81(4):221-27.
  • Freud, S. (1997). Cinsellik Üzerine Üç Deneme. (1. Baskı). Ankara: Öteki.
  • Gaudet, J. A. ve Lapointe, C. (2002). What could an equitable instructional design achieve? An experiment with trainers. New Horizons in Adult Education, 16 (3), 13-26. [Online]: http://education.fiu.edu/newhorizons/journals/volume16no3.pdf adresinden 6 Temmuz 2011 tarihinde indirilmiştir.
  • Gray, C. ve Leith, H. (2004). Perpetuating Gender Stereotypes in the Classroom: A teacher perspective. Educational Studies, 30 (1), 3-17.
  • Haris, K. L.; Melas, K. ve Rodacker, E. (1999). The impact of women’s studies courses on college students of the 1990s. Sex Roles, 40 (11-12), 969-977.
  • Kawana, S. (2009). Dender and teacher education policy in Japan: Feminist teachers organising for change. Electronic Journal of Contemporary Japanese Studies, 3, [Online]:
  • http://www.japanesestudies.org.uk/articles/2009/Kawana.html adresinden 11 Mart 2010 tarihinde indirilmiştir.
  • Knipe, D.; Leith, H.; Gray, C.; McKeown, E. Ve Carlisle, K. (2002). Betty the builder, Neil the nurse: Sex-typing of occupations in primary schools. Belfast: Equality Commission for Northern Ireland. [Online]: http://www.equalityni.org/sections/default. asp?secid=8vecms=Publications_Sex_research+reportsvecmsid=7_39_186veid=186 adresinden 8 Temmuz 2011 tarihinde indirilmiştir.
  • KSGM (2008). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı 2008-2013. Ankara. [Online]: http:// www.ksgm.gov.tr/Pdf/NAP_GE.pdf adresinden 20 Kasım 2009 tarihinde indirilmiştir.
  • Li, Q.( 1999). Teachers’ Beliefs and Gender Differences in Mathematics: A review. Educational Research, 41 (1), 63-76.
  • Lumadi, M. W. ve Shongwe, S. S. (2010). The need for training gender-sensitive teachers: addressing challenges of gender sensitive education for gender sensitive national development. Contemporary Issues In Education Research, 3 (3), 41-50.
  • Malmgren, G ve Weiner, G. (2001). Disturbing boundaries in teacher education: Gender and the ‘F’ word - feminism. International Journal of Inclusive Education, 5 (2), 237-255.
  • Owens, S. L.; Smothers, B.C., ve Love, F.E. (2003). Are Girls Victims of Gender Bias in our Nation’s Schools? Journal of Instructional Psychology, 30(2), 131-136.
  • Oxfam. (2004). Pedagogic strategies for gender equality: A beyond access project policy paper, [Online]: http://www.oxfam.org.uk/resources/issues/education/downloads/ba_strategies.pdf adresinden 6 Ağustos 2011 tarihinde indirilmiştir.Renold, E.(2006). Gendered Classroom Experiences. In C. Skelton, B. Francis ve L. Smulyan (Eds.), The sage handbook of gender and education. (pp.439-450). London: Sage Pub.
  • Robinson, K.H. (1992). Class-Room Discipline: Power, resistance and gender. A Look at Teacher Perspectives’. Gender and Education, 4(3), 273-288.
  • Sadker, M. P. ve Sadker, D. M. (1985) Sexism in the Schoolroom of the 80’s. Psychology Today,19(3), 54–57.
  • Sadker, M.P. ve Sadker, D.M. (1986). Sexism in the Classroom: From grade school to graduate school. The Phi Delta Kappan, 67(7), 512-515.
  • Sadker, D.M., Sadker, M.P. ve Zittleman, K.R. (2009). Still Failing at Fairness: How gender bias cheats girls and boys in school and what we can do about it. NewYork: Simon ve Schuster.
  • Sanders, J. (1996). Institutionalizing gender equity in teacher education. Paper presented at the Annual Meeting of the American Association of Colleges for Teacher Education, [Online]: http:// eric.ed.gov/PDFS/ED392779.pdf adresinden 6 Temmuz 2011 tarihinde indirilmiştir.
  • Sayan, S. (2007). “Kız Öğrencilerin Okul Yaşanatılarına İlişkin Nitel Bir Araştırma”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Sayman, D. (2007). The Elimination of Sexism and Stereotyping in Occupational Education The Journal of Men’s Studies, 15(1), 19–30.
  • Shor, I.(1980). Critical Teaching and Everyday Life. Boston: South End Pres.
  • Smith, F., Hardman, F. ve Higgins, S.(2007). Gender Inequality in the Primary Classroom: Will interactive whiteboards help? Gender and Education, 19 (4), 455-469.
  • Stake, J. E. ve Hoffmann, F. L. (2001). Changes in student social attitudes, activism, and personal confidence in higher education: The role of women’s studies. American Educational Research Journal, 38(2), 411-436.
  • Stake, J. E. (2006). Pedagogy and student change in the women’s and gender studies classroom. Gender and Education, 18 (2), 199–212.
  • Stanworth, M. (1990). Gender and Schooling: A study of sexual divisions in the classroom. Cambridge: The University Pres.
  • Streitmatter, J. (1994). Toward Gender Equity in the Classroom: Everyday teachers’ beliefs and practices. NewYork: State University.
  • Şimşek, B. (2006). “Kadınlararası Konuşma Sürecinde Toplumsal Cinsiyetin Dil Üzerinden Sergilenmesi”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Tan, M., Esen, Y., Şahin, Ö. ve Yamaner, G. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve Eğitim: Lisans Programlarına Kadın Bakış Açısının Kazandırılması Adına Pedagojik Bir Deneme. Oya Çitçi (Ed.), 20. Yüzyılın Sonunda Kadınlar ve Gelecek Konferansı (ss. 363-381). Ankara: TODAIE.
  • Tan, M. (2000). Eğitimde Kadın-Erkek Eşitliği ve Türkiye Gerçeği. M. Tan, Y. Ecevit ve S. S. Üşür (Ed.), Kadın-Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset (ss.23-116). İstanbul: TÜSİAD.
  • Tan, M. (2007). Eğitimde Cinsiyetçilik: Farkında mıyız? Kadın, 8 Mart, Eğitim-Sen Bülten Eki (s.15- 18). Ankara: Desen.
  • Tan, M. (2008). Eğitim. M. Tan, Y. Ecevit, S. S. Üşür ve S. Acuner (Ed.), Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitliği: Sorunlar, Öncelikler ve Çözüm Önerileri (ss.23-105). İstanbul: TÜSİAD-KAGİDER.
  • Thomsen, C. J.; Basu, A. M. ve Reinitz, M. T. (1995). Effects of women’s studies courses on genderrelated attitudes of women and men. Psychology of Women Quarterly, 19, 419-426.
  • Tiedemann, J. (2002). Teachers’ Gender Stereotypes as Determinants of Teacher Perceptions in Elementary School Mathematics. Educational Studies in Mathematics, 50(1), 49-62.
  • Torun, Y. (2002). “Gender Bias in Student- Teacher Interactions and its Effect on Reproduction of Gender Roles in the Classroom”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Tsouroufli, M. (2002). Gender and Teachers’ Classroom Practice in a Secondary School in Greece. Gender and Education, 14(2), 135-147.
  • UNDP (2001). Introductory gender analysis ve gender planning training module for UNDP staff, [Online]: http://arabstates.undp.org/contents/file/GenderMainstreamingTraining.pdf adresinden 1 Ağustos 2011 tarihinde indirilmiştir.
  • UNESCO (2000). Gender sensitivity, module 5. France: UNESCO, [Online]: http://unesdoc.unesco. org/images/0013/001304/130428e.pdf adresinden 6 Temmuz 2011 tarihinde indirilmiştir.
  • UNESCO (2004). Gender sensitivity: A training manual for sensitizing education managers, curriculum and material developers and media professionals to gender concerns. Paris: UNESCO, [Online]: http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001376/137604eo.pdf adresinden 6 Temmuz 2011 tarihinde indirilmiştir.
  • UNESCO (2010). Gender sensitizing. Reorienting teacher education to address sustainable development: Guidelines and tools. Bangkok: UNESCO, [Online]: http://unesdoc.unesco.org/ images/0018/001890/189054e.pdf adresinden 5 Ağustos 2011 tarihinde indirilmiştir.
  • UNESCO (2011). Women and the Teaching Profession: Exploring the Feminisation Debate. London and Paris: UNESCO, [Online]: http://unesdoc.unesco.org/images/0021/002122/212200e.pdf adresinden 7 Ağustos 2012 tarihinde indirilmiştir.
  • UNICEF (2003). Eğitimin Toplumsal Cinsiyet Açısından İncelenmesi: Türkiye Raporu. Ankara: UNICEF, [Online]: http://www.unicef.org/turkey/pdf/_ge21.pdf adresinden 10 Temmuz 2009 tarihinde indirilmiştir.
  • Üstüner, M.; Demirtaş, H. ve Cömert, M. (2009). The Attitudes of Prospective Teachers Towards the Profession of Teaching (The Case of Inonu University, Faculty of Education). Eğitim ve Bilim, 151(34), 140-155.
  • Weiler, K. (1991). Freire and a Feminist Pedagogy of Difference. Harvard Educational Review, 61(4), 449-474.
  • Weiner, G. (2000). Gender and teacher education in Europe: A critical review of gender and teacher education in Europe. Pedagogy, Culture ve Society, 8 (2), 233-247.
  • Williams, S.; Seed, J. ve Mwau, A. (1994). The Oxfam gender training manual. Oxford: Oxfam.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (1999). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
  • Younger, M. ve Warrington, M. (2008). The Gender Agenda in Primary Teacher Education in England: Fifteen lost years? Journal of Education Policy, 23(4), 429–445.
  • Zittleman, K.ve Sadker, D. (2002). Gender Bias in Teacher Education Texts: New (and old) lessons. Journal of Teacher Education, 53 (2),168-179.
APA ESEN Y (2013). Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirme amaçlı bir çalışma. , 280 - 295.
Chicago ESEN Ysemin Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirme amaçlı bir çalışma. (2013): 280 - 295.
MLA ESEN Ysemin Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirme amaçlı bir çalışma. , 2013, ss.280 - 295.
AMA ESEN Y Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirme amaçlı bir çalışma. . 2013; 280 - 295.
Vancouver ESEN Y Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirme amaçlı bir çalışma. . 2013; 280 - 295.
IEEE ESEN Y "Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirme amaçlı bir çalışma." , ss.280 - 295, 2013.
ISNAD ESEN, Ysemin. "Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirme amaçlı bir çalışma". (2013), 280-295.
APA ESEN Y (2013). Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirme amaçlı bir çalışma. Eğitim ve Bilim, 38(169), 280 - 295.
Chicago ESEN Ysemin Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirme amaçlı bir çalışma. Eğitim ve Bilim 38, no.169 (2013): 280 - 295.
MLA ESEN Ysemin Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirme amaçlı bir çalışma. Eğitim ve Bilim, vol.38, no.169, 2013, ss.280 - 295.
AMA ESEN Y Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirme amaçlı bir çalışma. Eğitim ve Bilim. 2013; 38(169): 280 - 295.
Vancouver ESEN Y Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirme amaçlı bir çalışma. Eğitim ve Bilim. 2013; 38(169): 280 - 295.
IEEE ESEN Y "Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirme amaçlı bir çalışma." Eğitim ve Bilim, 38, ss.280 - 295, 2013.
ISNAD ESEN, Ysemin. "Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirme amaçlı bir çalışma". Eğitim ve Bilim 38/169 (2013), 280-295.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 19:2

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları