A Tipi kişilik, cinsiyet ve iş doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerinde bir araştırma

Hikmet YAZICI, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Trabzon, Türkiye)
Fatma ALTUN (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Trabzon, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri
0 0
Yıl: 2013 Cilt: 13 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1447 - 1459 Metin Dili: Diğer İndeks Tarihi: 29-07-2022

A Tipi kişilik, cinsiyet ve iş doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerinde bir araştırma

Öz:
Davranış bilimleri alanında, cinsiyet, kişilik özellikleri ve iş doyumu arasındaki ilişkileri inceleyen bazı çalışmalar vardır. Bu araştırmada kadın ve erkek öğretim elemanlarının iş doyumları arasındaki farkın tespit edilmesi ve cinsiyet ile A tipi kişilik özelliklerinin iş doyumunu yordama düzeylerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmaya farklı üniversitelerde görev yapan ve değişik unvanlara sahip olan 308 öğretim elemanı (Kadın= 116, Erkek= 192) katılmıştır. Çalışmanın verileri Kişisel Bilgi Formu, A Tipi Kişilik Özellikleri Ölçeği ve İş Doyumu Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Veri analizleri için bağımsız t testi, Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı ve çoklu doğrusal regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre kadın ve erkek öğretim elemanların iş doyumu puanları arasında anlamlı fark bulunmamıştır. A tipi kişilik ölçeğinin sosyal etkinliklerden uzaklaşma ve zamana önem verme alt ölçeklerinden alınan puanların iş doyumunu anlamlı düzeyde açıkladıkları tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, sosyal etkinliklerden uzaklaşma arttıkça, iş doyumu azalmaktadır. Bunun yanında zamana önem vermeye dönük kişilik puanları arttıkça iş doyumu da artmaktadır. Ortaya çıkan bulgular, bazı kişilik özelliklerinin iş doyumunu anlamlı düzeyde açıkladığını göstermiştir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Barker, C., Pistrang, N., & Elliott, R. (2002). Research methods in clinical psychology (2nd ed.). Chichester: John Willey & Sons.
  • Baron, R. A., Neuman, J. H., & Geddes, D. (1999). Social and personal determinants of workplace aggression: Evidence for the impact of perceived injustice and the Type A behavior pattern. Aggressive Behavior, 25, 281-296.
  • Batıgün, A. D. ve Şahin, N. H. (2006). İş stresi ve sağlık psikolojisi araştırmaları için iki ölçek: A-tipi kişilik ve iş doyumu. Türk Psikiyatri Dergisi, 17, 32-45.
  • Bender, K. A., & Heywood, J. S. (2006). Job satisfaction of the highly educated: the role of gender, academic tenure, and earnings. Scottish Journal of Political Economy, 53, 253- 279.
  • Bender, K. A., Donohue, S. M., & Heywood, J. S. (2005). Job satisfaction and gender segregation. Oxford Economic Papers, 57, 479-496.
  • Brace, N., Kemp, R., & Snelgar, R. (2003). SPSS for psychologists. New York: Palgrave Macmillan.
  • Bruk-Lee, V., Khoury, H. A., Nixon, A. E., Goh, A., & Spector, P. E. (2009). Replicating and extending past personality/job satisfaction meta-analyses. Human Performance, 22, 156-189.
  • Burger, J. M. (1993). Personality. California: Brooks/Cole Publishing.
  • Callister, R. R. (2006). The impact of gender and department climate on job satisfaction and intentions to quit for faculty in science and engineering fields. Journal of Technology Transfer, 31, 367-375.
  • Clark, A. E. (1997). Job satisfaction and gender: Why are women so happy at work? Labour Economics, 4, 341-372.
  • Cockburn, A. D., & Haydn, T. (2004). Recruiting and retaining teachers: Understanding why teachers teach. London, England: Routledge Falmer.
  • Day, A. L., & Jreige, S. (2002). Examining Type A behavior pattern to explain the relationship between job stressors and psychosocial outcomes. Journal of Occupational Health Psychology, 7, 109-120.
  • Duffy, R. D., Bott, E. M., Allan, B. A., Torrey, C. L., & Dik, B. J. (2012). Perceiving a calling, living a calling, and job satisfaction: Testing a moderated, multiple mediator model. Journal of Counseling Psychology, 59, 50-59.
  • Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th ed.). New York: Mc Graw Hill.
  • Friedman, M., & Rosenman, R. H. (1974). Type-a behavior and your heart. New York: Knopf.
  • Györkös, C., Becker, J., Massoudi, K., de Bruin, G. P., & Rossier, J. (2012). The impact of personality and culture on the job demands-control model of job stress. Swiss Journal of Psychology, 71, 21-28.
  • Heller, D., Judge, T. A., & Watson, D. (2002). The confounding role of personality and trait affectivity in the relationship between job and life satisfaction. Journal of Organizational Behavior, 23, 815-835.
  • Hult, C., Callister, R. R., & Sullivan, K. (2005). Is there a global warming toward women in academia? Liberal Education, 91, 50-57.
  • Hurlbert, J. S. (1991). Social networks, social circles, and job satisfaction. Work and Occupations, 18, 415-430.
  • Ibn Rahman, M., & Parveen, R. (2008). Job Satisfaction: A study among public and private university teachers of Bangladesh. Journal of ICMAB, 34, 73-90.
  • Jamal, M. (1985). Type A behavior and job performance: Some suggestive findings. Journal of Human Stress, 11, 60-68.
  • Jamal, M. (1999). Job stress, Type-A behavior, and wellbeing: A cross-cultural examination. International Journal of Stress Management, 6, 57-67.
  • Jamal, M. (2005). Personal and organizational outcomes related to job stress and Type-A behavior: A study of Canadian and Chinese employees. Stress and Health, 21, 129-137.
  • Jamal, M. (2007). Type-A behavior in a multinational organization: A study of two countries. Stress and Health, 23, 101-109.
  • Jamal, M., & Baba, V. V. (2001). Type-A behavior, job performance, and well-being in college teachers. International Journal of Stress Management, 8, 231-240.
  • Jamal, M., & Baba, V. V. (2003). Type A behavior, components, and outcomes: A Study of Canadian employees. International Journal of Stress Management, 10, 39-50.
  • Judge, T. A., Heller, D., & Mount, M. K. (2002). Five-factor model of personality and job satisfaction: A meta-analysis. Journal of Applied Psychology, 87, 530-541.
  • Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayınları.
  • Klassen, R. M., & Chiu, M. M. (2010). Effects on teachers’ self-efficacy and job satisfaction: Teacher gender, years of experience, and job stress. Journal of Educational Psychology, 102, 741-756.
  • Klusmann, U., Kunter, M., Trautwein, U., Lüdtke, O., & Baumert, J. (2008). Teachers’ occupational well-being and quality of instruction: The important role of self-regulatory patterns. Journal of Educational Psychology, 100, 702-715.
  • Kurçer, M. A. (2005). Harran Üniversitesi tıp fakültesi hekimlerinin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri (Job satisfaction and Burnout levels of physicians working Harran University faculty of medicine in Şanlıurfa). Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2, 10-15.
  • Lee, C., & Gillen, D. J. (1989). Relationship of Type A behavior pattern, self-efficacy perceptions on sales performance. Journal of Organizational Behavior, 9, 263-269.
  • Linzer, M., Konrad, T. R., Douglas, J., McMurray, J. E., Pathman, D. E., Williams, E. S., … & Rhodes, E. (2000). Managed care, time pressure, and physician job satisfaction: Results from the physician work life study. Journal of General Internal Medicine, 15, 441-450.
  • Liu, X. S., & Ramsey, J. (2008). Teachers’ job satisfaction: Analyses of the teacher follow-up survey in the United States for 2000–2001. Teaching and Teacher Education, 24, 1173-1184.
  • Mahoney, K. T., Buboltz, W. C., Buckner, V., John, E., & Doverspike, D. (2011). Emotional labor in American professors. Journal of Occupational Health Psychology, 16, 406-423.
  • Markus, H. Z., & Kitayama, S. (1991). Culture and the self: Implications for cognition, emotion, and motivation. Psychological Review, 98, 224-253.
  • Masters, K. S., Lacaille, R. A., & Shearer, D. S. (2003). The acute affective response of Type A behavior pattern individuals to competitive and noncompetitive exercise. Canadian Journal of Behavioral Science, 35, 25-34.
  • O’Connor, J. (2002). Type A, Type B, and the Kleinian positions do they relate to similar processes? Psychoanalytic Psychology, 19, 95-117.
  • Okpara, J. O., Squillace, M., & Erondu, E. A. (2004). Gender differences and job satisfaction: A study of university teachers in the United States. Women In Management Review, 20, 177-190.
  • Oshagbemi, T. (2000). Gender differences in the job satisfaction of university teachers. Women In Management Review, 15, 331-343.
  • Sabharwal, M., & Corley, E. A. (2009). Faculty job satisfaction across gender and discipline. The Social Science Journal, 46, 539-556.
  • Saygı, H., Tolon, T., & Tekogul, H. (2011). Job satisfaction among academic staff in fisheries faculties at Turkish universities. Social Behavior and Personality: An International Journal, 39, 1395-1402.
  • Sayıl, I., Haran, S., Ölmez, Ş. ve Özgüven, H. D. (1997). Ankara Üniversitesi hastanelerinde çalışan doktor ve hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri. Kriz Dergisi, 5, 71-77.
  • Settles, I. H., Cortina, L. M., Malley, J., & Stewart, A. J. (2006). The climate for women in academic science: The good, the bad, and the changeable. Psychology of Women Quarterly, 30, 47-58
  • Strickland, B. (2001). The Gale encyclopedia of psychology (2nd ed). Detroit: Gale Group.
  • Tabachnik, B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics (4th ed.). New York: Harper Collins.
  • Tack, M. W., & Patitu, C. L. (1992). Faculty job satisfaction: Women and minorities in peril. ASHE-ERIC higher education report no. 4. Washington, DC: Association for the study of higher education.
  • Thoresen, C. E., & Powell, L. H. (1992). Type A behavior pattern: New perspectives on theory, assessment, and intervention. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 60, 595-604.
  • Thornton, B., Ryckman, R. M., & Gold, J. A. (2011). Competitive orientations and the Type A behavior pattern. Psychology, 2, 411-415.
  • Van Der Doef, M., & Maes, S. (1999). The job demandcontrol (support) model and psychological well-being: A review of 20years of empirical research. Work and Stress, 13, 87-114.
  • Ward, M. E., & Sloane, P. J. (2000). Non-pecuniary advantages versus pecuniary disadvantages: Job satisfaction among male and female academics in Scottish universities. Scottish Journal of Political Economy, 47, 273-303.
  • Weiss, H. M. (2002). Deconstructing job satisfaction: Separating evaluations, beliefs and affective experiences. Human Resource Management Review, 22, 173-194.
  • Witt, L. A., & Nye, L. G. (1992). Gender and the relationship between perceived fairness of pay or promotion and job satisfaction. Journal of Applied Psychology, 77, 910-917.
  • Yasak, Y. ve Batıgün, A. D. (2010). Sürücü seçme ve değerlendirmede öz bildirime dayalı psikolojik ölçeklerin yeri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, 235-24.
APA Yazıcı H, ALTUN F (2013). A Tipi kişilik, cinsiyet ve iş doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerinde bir araştırma. , 1447 - 1459.
Chicago Yazıcı Hikmet,ALTUN Fatma A Tipi kişilik, cinsiyet ve iş doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerinde bir araştırma. (2013): 1447 - 1459.
MLA Yazıcı Hikmet,ALTUN Fatma A Tipi kişilik, cinsiyet ve iş doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerinde bir araştırma. , 2013, ss.1447 - 1459.
AMA Yazıcı H,ALTUN F A Tipi kişilik, cinsiyet ve iş doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerinde bir araştırma. . 2013; 1447 - 1459.
Vancouver Yazıcı H,ALTUN F A Tipi kişilik, cinsiyet ve iş doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerinde bir araştırma. . 2013; 1447 - 1459.
IEEE Yazıcı H,ALTUN F "A Tipi kişilik, cinsiyet ve iş doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerinde bir araştırma." , ss.1447 - 1459, 2013.
ISNAD Yazıcı, Hikmet - ALTUN, Fatma. "A Tipi kişilik, cinsiyet ve iş doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerinde bir araştırma". (2013), 1447-1459.
APA Yazıcı H, ALTUN F (2013). A Tipi kişilik, cinsiyet ve iş doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerinde bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1447 - 1459.
Chicago Yazıcı Hikmet,ALTUN Fatma A Tipi kişilik, cinsiyet ve iş doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerinde bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 13, no.3 (2013): 1447 - 1459.
MLA Yazıcı Hikmet,ALTUN Fatma A Tipi kişilik, cinsiyet ve iş doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerinde bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.13, no.3, 2013, ss.1447 - 1459.
AMA Yazıcı H,ALTUN F A Tipi kişilik, cinsiyet ve iş doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerinde bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2013; 13(3): 1447 - 1459.
Vancouver Yazıcı H,ALTUN F A Tipi kişilik, cinsiyet ve iş doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerinde bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2013; 13(3): 1447 - 1459.
IEEE Yazıcı H,ALTUN F "A Tipi kişilik, cinsiyet ve iş doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerinde bir araştırma." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13, ss.1447 - 1459, 2013.
ISNAD Yazıcı, Hikmet - ALTUN, Fatma. "A Tipi kişilik, cinsiyet ve iş doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerinde bir araştırma". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 13/3 (2013), 1447-1459.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 19:4

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları