Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi*

AINCI, GÜNGÖR Arzu Besime; DİLEK, DURSUN

Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi*

GÜNGÖR Arzu Besime AINCI, (Bülent Ecevit Üniversitesi, Ereğli Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü Sosyal Bilgiler Anabilim Dalı, Zonguldak, Türkiye)

Dursun DİLEK (Sinop Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü Sosyal Bilgiler Anabilim Dalı, Sinop, Türkiye)

Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi

14 5

Yıl: 2012 Cilt: 0 Sayı: 36 Sayfa Aralığı: 5 - 23 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi*

Öz:

Yapılan bazı araştırmalar, sosyal bilgiler ve tarih öğretiminde görsel materyallere yeterli düzeyde yer verilmediğini göstermiştir. Görselin görünmezliği ne varan ifadeler ve öğrencilerin metin ağırlıklı çalışmalarının imgesel düşünmelerini sınırladığınadair görüşler oldukça dikkat çekicidir. Diğer taraftan, tarihsel düşünme becerileriyle ilgili araştırmalara olan ihtiyaç da bazı araştırmalarda vurgulanmaktadır. Bu noktada, temsilî resimlerden, sosyal bilgiler ve tarih öğretiminde tarihsel düşünme becerilerini geliştirebilecek yönde yararlanmak büyük bir anlam taşımaktadır. Çalışmanın uygulama safhası; Zonguldak ili Karadeniz Ereğli İlçesinde yer alan bir devlet okulu olan Cumhuriyet İlköğretim Okulu 7. sınıfında okuyan 39 öğrenciyle, 2009-2010 eğitim-öğretim yılı birinci döneminde gerçekleştirilmiştir. Uygulama, 7. sınıf sosyal bilgiler dersi Kültür ve Miras öğrenme alanı, Türk Tarihinde Yolculuk ünitesiyle sınırlandırılmıştır. Araştırma problemini çözebilmek amacıyla; nitel araştırma veri toplama yöntemlerinden doküman incelemesi , gözlem ve görüşme den yararlanılmıştır. Eylem araştırması olarak desenlenen bu nitel çalışmada, içerik analizi uygulanmıştır. Araştırma verileri, araştırma grubunda, temsilî resmin kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilebileceğini göstermiştir. Temsilî resim kullanımının; öğrencilerin, üzerinde çalışma yapılan konuyu öğrenmelerinde, derse ilgi ve katılımlarının artmasında ve yaratıcı düşünme gibi becerileri geliştirmelerinde olumlu bir etkiye sahip olduğu da tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Müzik Sanat

Improving the historical thinking skills by using representative pictures during social studies teaching

Öz:

Some of the conducted researches show that visual materials are not sufficiently being used in social studies and history teaching. The expression of invisibility of visualsand the views regarding that the text dominant studies limit the visual thoughts of the students are quite obtrusive. On the other hand, the need for researches concerning the historical thinking skills of the students are being emphasized in some of the studies. At this point, taking advantage of the representative pictures to improve the historical thinking skills of the students during their social studies and history education makes perfect sense. Application phase of this study has been carried out during the first semester of the academic year of 2009-2010 with 39 students of the 7th grade of Cumhuriyet Elementary Schools which is a state school located in Karadeniz Ereğli district of Zonguldak province. The application is limited with the Journey through Turkish History unit on the Culture and Heritage learning area of the social studies lesson of the 7th grades. In the performed action research, with the intent of solving the research problem; document review ,observation and interview methods of qualitative research data collection are carried out. Content analysis is used in this qualitative study which is figured as an action research. Research data revealed that the historical thinking skills can be improved in the research group by using representative pictures. It is determined that using representative pictures has a positive effect on the students for them to learn the current course subject, to increase their interest and attendance in the lesson and to improve their skills such as creative thinking.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Müzik Sanat

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akbaba, B. (2005). Tarih öğretiminde fotoğraf kullanımı. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (1), 185-197.
Alakuş, A.O. ve Mercin, L. (2009). Sanat eğitimi ve görsel sanatlar öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
Ata, B. (2002). Müzelerle ve tarihî mekânlarla tarih öğretimi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Demircioğlu, İ.H. ve Akengin, H. (2009). Zaman ve mekâna ilişkin becerilerin öğretimi. Sosyal bilgiler öğretimi, ed. C. Öztürk, 187-224. Ankara: Pegem Akademi.
Dilek, D. (2009). Geçmişi imgelerle yeniden kurmak. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9 (2), 633-689.
Dilek, G. (2010). Çağdaş tarih öğretimi programlarında temel yaklaşımlar. Tarih nasıl öğretilir, ed. M. Safran, 141-148. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
Drake, F. ve Nelson, L. (2005). Engagement in teaching history. New Jersey: Pearson Education.
Durualp, E. (2006). İlköğretimde sosyal bilgiler öğretiminde karikatür kullanımı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Egan, K. (1983). Accumulating history. History and Theory, 22, 66-80.
Fines, N. ve Nichol, J. (1997). Teaching primary history. London: Heinemann Educational Publishers.
Işık, H. (2008). Tarih öğretiminde doküman kullanımının öğrencilerin tarihsel düşünme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Karabağ, G. (2010). Tarihsel empati becerisi. Tarih nasıl öğretilir, ed. M. Safran, 116-122. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
Kırpık, C. (2009). Tarih ve sosyal bilgilerde aktif öğrenme. Çok kültürlü bir Avrupa için tarih ve sosyal bilgiler eğitimi, ed. S. Aktekin, P. Harnett, M. Öztürk ve D. Smart, 65-80. Ankara: Harf Eğitim Yayıncılığı.
MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Tarih Dersi Öğretim Programı Geliştirme ve Özel İhtisas Komisyonu (2009). Ortaöğretim 11. sınıf tarih dersi öğretim programı. http://ttkb.meb.gov.tr web adresinden 1 Ocak 2010 tarihinde edinilmiştir.
Nichol, J. (1991). Tarih öğretimi. Çev. Mustafa Safran. Ankara: Çağrı Matbaacılık.
Nichol, J. (1995). Teaching history at key stage 3. Cambridge: Chris Kington Publishing.
Safran, M. (2002). Türk tarihi öğretimi ve meseleleri. Türkler Ansiklopedisi. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
San, İ. (2003). Sanat eğitimi kuramları. Ankara: Ütopya Yayınevi.
Şimşek, A. (2010). Kronoloji ve zaman algısı. Tarih nasıl öğretilir, ed. M. Safran, 77-82. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
UCLA (University of California, Los Angeles). Historical thinking. http://nchs.ucla.edu/standards/thinking5-12.html. web adresinden 14 Ocak 2008 tarihinde edinilmiştir.
Vella, Y. (1999). Using historical sources with primary school children. Education 2000, 6 (5), 3-5.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara:Seçkin Yayıncılık.

APA	AINCI G, DİLEK D (2012). Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi*. , 5 - 23.
Chicago	AINCI GÜNGÖR Arzu Besime,DİLEK DURSUN Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi*. (2012): 5 - 23.
MLA	AINCI GÜNGÖR Arzu Besime,DİLEK DURSUN Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi*. , 2012, ss.5 - 23.
AMA	AINCI G,DİLEK D Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi*. . 2012; 5 - 23.
Vancouver	AINCI G,DİLEK D Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi*. . 2012; 5 - 23.
IEEE	AINCI G,DİLEK D "Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi*." , ss.5 - 23, 2012.
ISNAD	AINCI, GÜNGÖR Arzu Besime - DİLEK, DURSUN. "Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi*". (2012), 5-23.

APA	AINCI G, DİLEK D (2012). Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi*. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 0(36), 5 - 23.
Chicago	AINCI GÜNGÖR Arzu Besime,DİLEK DURSUN Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi*. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 0, no.36 (2012): 5 - 23.
MLA	AINCI GÜNGÖR Arzu Besime,DİLEK DURSUN Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi*. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, vol.0, no.36, 2012, ss.5 - 23.
AMA	AINCI G,DİLEK D Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi*. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 2012; 0(36): 5 - 23.
Vancouver	AINCI G,DİLEK D Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi*. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 2012; 0(36): 5 - 23.
IEEE	AINCI G,DİLEK D "Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi*." Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 0, ss.5 - 23, 2012.
ISNAD	AINCI, GÜNGÖR Arzu Besime - DİLEK, DURSUN. "Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi*". Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 36 (2012), 5-23.