sosyal bilgiler dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması

Mehmet Nuri GÖMLEKSİZ, (Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Eğitim Programları ve Öğretimi Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye)
Ayşe Ülkü KAN (Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Eğitim Programları ve Öğretimi Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye)
Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
24 3
Yıl: 2013 Cilt: 23 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 139 - 148 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

sosyal bilgiler dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması

Öz:
Bu çalışmanın amacı, ilköğretim öğrencilerinin Sosyal Bilgiler dersine ilişkin tutumlarını ölçebilecek geçerli ve güvenilir bir araç geliştirmektir. Çalışma grubu 651 altıncı sınıf öğrencisinden oluşmuştur. Ölçek geliştirme süreci, ilgili literatürün taranması, görüşmeler yoluyla uzman görüşlerinin alınması, madde havuzunun oluşturulması ve ön analiz işlemi aşamalarından oluşmaktadır. Maddelerin faktör analizine uygunluğu için KMO (.96) ve Bartlett’s test (8.990) değerleri hesaplanmış ve chi-square değeri (p=0.000) anlamlı bulunmuştur. Analiz sonucunda sevme (α=.87), yarar (α=.88), ilgi (α=.77), istek (α=.76) ve güven (α=.74) olarak isimlendirilen beş faktör belirlenmiştir. Beş faktörlü ölçeğin açıkladığı toplam varyans yüzde 55.95’tir ve maddelerin faktör yükleri. 48 ile. 78 arasında değişmektedir. Ölçek 14’ü olumlu, 15’i olumsuz tutumları ölçen toplam 29 maddeden oluşmaktadır. Analiz sonuçları ölçeğin öğrencilerin Sosyal Bilgiler dersine yönelik tutumlarını ölçebilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

a study of validity and reliability of an attitude scale on social studies course

Öz:
The purpose of this study was to develop a valid and reliable scale to measure primary school students’ attitudes toward Social Studies course. The study group included 651 sixth grade primary school students. The scale development process involved scanning related literature, taking expert opinions through intereviews, creating an item pool and a pretesting study. KMO value (.96) and Bartlett’s test (8.990) were measured to determine their suitability for factor analysis and the chi-square value was found to be significant (p=.000). Factor analysis revealed five subscales, namely: liking (α=.87), benefit (α=.88), interest (α=.77), wishing (α=.76), and trust (α=.74). The amount of total variance explained by five factors was 55.95% and factor loadings ranged from .48 to .78. The scale included 29 items, 14 of which measured positive attitudes and 15 of which negative attitudes. The results revealed that the scale was valid and reliable to measure students’ attitudes toward Social Studies course.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abak, A., Eryılmaz, A. ve Fakıoğlu, T. (2002) Üniversite öğrencilerinin fizikle ilgili seçilmiş duyuşsal karakteristikleri ile fizik başarılarının ilişkisi.V. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi. (16-18 Eylül), ODTÜ: Ankara. http://www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek-5/b_kitabi/PDF/Fizik/Bildiri/t101d.pdf adresinden 19. 02. 2008 tarihinde edinilmiştir.
  • Ata, B. (2009). ‘Sosyal bilgiler ünitesi ’ kavramı üzerine bazı düşünceler, Refik Turan, Ali Murat Sünbül ve Hakan Akdağ (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar-I içinde (s25-42). Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Aydın, A. (1997). Birleştirilmiş Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Amaçlarının Gerçekleşme Düzeyi. (Yayım- lanmamış yüksek lisans tezi), Gazi Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Balaban-Salı, J. (2006). Tutumların öğretimi. Ali Şimşek (Ed.), İçerik Türlerine Dayalı Öğretim içinde (s.133-162), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Balcı, A. (1995). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: TDFO Bilgisayar- Yayıncılık.
  • Bilgili, A., S., (2006). Geçmişten günümüze sosyal bilimler ve sosyal bilgiler, İsmail H. Demircioğlu (Ed.), Sosyal Bilgilerin Temelleri içinde (s.3-56) Ankara: Mikro Basım Yayım Dağıtım.
  • Bloom, L. ve Beckwith, R. (1989).Talking with feeling: Integrating affective and linguistic expression in early language development.Cognition & Emotion, 3 (4), 313-342.
  • Bütüner, S. Ö. ve Gür, H (2007).V diyagramına yönelik bir tutum ölçeğinin geliştirilme çalışması.Milli Eğitim, 176, 72-85.
  • Büyükkaragöz, S. (1997).Program Geliştirme “Kaynak Metinler”.(Genişletilmiş 2.Baskı). Konya: Kuzucular Ofset.
  • Çakır, Ö. S., Şahin, T.ve Şahin, B. (2000). İlköğretim 6.sınıf fen bilgisi dersine ilişkin bazı değişkenlerin öğrencilerin duyuşsal özelliklerini açıklama gücü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 19, 43- 49.
  • Doğanay, A. (2004). Sosyal bilgiler öğretimi. Cemil Öztürk ve Dursun Dilek (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (15-46), (4. Baskı), Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Erden, M. (Tarihsiz).Sosyal Bilgiler Öğretimi. İstanbul: Alkım Kitapçılık Yayıncılık.
  • Evans, R. W. (2004). The Social Studies Wars: What should We Teach the Children?, New York: Teacher Collage Press, Columbia University.
  • Evrekli, E., İnel, D., Balım, A. G. ve Kesercioğlu, T. (2009).Fen öğretmen adaylarına yönelik yapılandırmacı yaklaşım tutum ölçeği: geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 6 (2), 134-148.
  • Gable, R. K. ve Wolf, M. B. (1993).Instrument Develpoment in the Affective Domain: Measuring Attitudes and Values in Corporateand School Setting, (2nd Edition). Boston-Dordrecht-London: Kluwer Academic Publishers.
  • Gömleksiz, M. N. (2004). Kitap okuma alışkanlığına ilişkin bir tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği.Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (2), 185-195.
  • Gömleksiz M. N. ve Kan, A. Ü. (2012). Eğitimde duyuşsal boyut ve duyuşsal öğrenme.Turkish Studies, 7 (1), 1159-1177.
  • Günaydın, G. (2008). İlköğretim 6.Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretiminde Drama Yönteminin Erişi ve Tutum Üzerindeki Etkisi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Henk, W. A. ve Melnick, S. A. (1995). The reader self perception scale (rsps): A new children feel about themselves as readers. The Reading Teacher, 48 (6), 470-482.
  • Kan, A. ve Akbaş, A. (2005). Lise Öğrencilerinin Kimya Dersine Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (2), 227-237.
  • Köken, N. (2002). Sosyal bilgiler kavramı üzerine bazı düşünceler, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8, 235-246.
  • Kumandaş, H. ve Kutlu, Ö. (2011).İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin performans görevlerine yönelik tutumlarının akademik başarılarına ve dersleri sevme durumlarına göre incelenmesi, Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(2), 172-181.
  • Lehman, R. (2006). The role of emotion in creating instructor and learner presence in the distance education experience.Journal of Cognitive Affective Learning, 2 (2), 12-26.
  • Malmivuori, M. L. (2001). The Dynamics of Affect, Cognition and Social Environment in the Regulation of Personal Learning Processes: The Case of Mathematics. University of Helsinki Department of Education Research (Report 172). Finland: Helsinki University Press.
  • Morgan, C. T. (2005). Öğrenmenin İlkeleri, Psikolojiye Giriş. İffet Dinç (Çev.). (16. Baskı). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları. Yayın No: 05-06-Y-0057-10, Ankara: Meteksan A.Ş.
  • NCSS, (1992). A Vision of powerful teaching and learning in the social studies: building social understanding and civic efficacy. http://www.socialstudies.org/positions/powerful/adresinden 10 Temmuz 2005 tarihinde edinilmiştir.
  • Ochoa-Becker, A. ve Engle, S., H. (2007).Democratic Education for Social Studies: An Issuess- Centered Decision Making Curriculum. United States of America: Information Age Publishing Inc.
  • Özdamar, K. (1999). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi.(2. Baskı). Eskişehir: Kaan Kitapevi.
  • Öztürk, C. (2009). Sosyal bilgiler: Toplumsal yaşama disiplinlerarası bir bakış, Cemil Öztürk (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (s.1-31). Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Pallant, J. (2005). SPSS Survival Manual: A Step by Step Guide to Data Analysis Using SPSS for Windows (Version 12), New York: Open University Press.
  • Pooley, J. A. ve O’Connor (2000). Environmental education and attitudes: Emotions and beliefs are what is needed. Environment and Behavior, 32 (5), 711-723.
  • Reigeluth, C. M. (1983). What is Instructional-Design Theory and How is it Changing? Charles M. Reigeluth (Ed.), Instructional Design Theories and Models: A New Paradigm of Instructional Theory: Volume-2 içinde (s.5-29), Hillsdale: Published Lawrence Erlbaum Associates.
  • Sapancı, A. (2005). İlköğretim 6.Sınıf Öğrencilerinin Duyuşsal Özelliklerinin Matematik Dersindeki Öğrenme Düzeyi ile İlişkisi (Kayseri Örneği).(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Erciyes Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
  • Semerci, Ç. (2003). Kopya çekmeye ilişkin tutum ölçeği.Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (1), 227-234.
  • Senemoğlu, N. (2005). Gelişim Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya, (12. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Sönmez, V. (1999).Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Öğretmen Kılavuzu. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
  • Tavşancıl, E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. (1. Baskı), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Tay, B. ve Akyürek-Tay, B. (2006).Sosyal bilgiler dersine yönelik tutumun başarıya etkisi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), http://www.tebd.gazi.edu.tr/arsiv/2006_cilt4/sayi_1/73-84.pdf adresinden 6.11.2012 tarihinde edinilmiştir.
  • Tekindal, S. (2009).Duyuşsal Özelliklerin Ölçülmesi İçin Araç Oluşturma.(Geliştirilmiş 2.Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Thompson, T. L.ve Mintzes, J. J. (2002). Cognitive structure and the affective domain: on knowing and feeling in biology. International Journal of Science Education, 24 (6), 645-660.
  • Turgut, M. F. (1990). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Metotları.(7. Baskı). Ankara: Seydam Matbaacılık.
  • Uzun, N. ve Sağlam, N. (2006).Orta öğretim öğrencileri için çevresel tutum ölçeği geliştirme ve geçerliliği.Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 240-250.
  • Yavuz, G. (2006). Dokuzuncu Sınıf Matematik Dersinde Problem Çözme Strateji Öğretiminin Duyuşsal Özellikler ve Erişiye Etkisi.(Yayımlanmamış doktora tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Yeşilkayalı, E. (1996). İlkokul 4.Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Probvlem Çözme Yönteminin Öğrencilerin Okul Başarısı ve Duyuşsal Özellikleri Üzerindeki Etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Yılmaz, K. ve Şeker, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgilere karşı tutumlarının incelenmesi, İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi-Fen Bilimleri, 1(3), 34-50ç
  • Yurdagül, N. (2005). The Relationship Between The Affective Variables And Achivement of Studens Learning English As Aforeign Language At The Preperatory Classes of Gazi University. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
APA Gömleksiz M, Kan A (2013). sosyal bilgiler dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 139 - 148.
Chicago Gömleksiz Mehmet Nuri,Kan Ayşe Ülkü sosyal bilgiler dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. (2013): 139 - 148.
MLA Gömleksiz Mehmet Nuri,Kan Ayşe Ülkü sosyal bilgiler dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 2013, ss.139 - 148.
AMA Gömleksiz M,Kan A sosyal bilgiler dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2013; 139 - 148.
Vancouver Gömleksiz M,Kan A sosyal bilgiler dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2013; 139 - 148.
IEEE Gömleksiz M,Kan A "sosyal bilgiler dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması." , ss.139 - 148, 2013.
ISNAD Gömleksiz, Mehmet Nuri - Kan, Ayşe Ülkü. "sosyal bilgiler dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması". (2013), 139-148.
APA Gömleksiz M, Kan A (2013). sosyal bilgiler dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2), 139 - 148.
Chicago Gömleksiz Mehmet Nuri,Kan Ayşe Ülkü sosyal bilgiler dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 23, no.2 (2013): 139 - 148.
MLA Gömleksiz Mehmet Nuri,Kan Ayşe Ülkü sosyal bilgiler dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.23, no.2, 2013, ss.139 - 148.
AMA Gömleksiz M,Kan A sosyal bilgiler dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2013; 23(2): 139 - 148.
Vancouver Gömleksiz M,Kan A sosyal bilgiler dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2013; 23(2): 139 - 148.
IEEE Gömleksiz M,Kan A "sosyal bilgiler dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması." Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23, ss.139 - 148, 2013.
ISNAD Gömleksiz, Mehmet Nuri - Kan, Ayşe Ülkü. "sosyal bilgiler dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması". Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 23/2 (2013), 139-148.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 23:36

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları