Yaşlılıkta uyku sorunları ve ilgili faktörler: +65 aktif yaşlanma projesi sonuçları

TEMİZKAN, Nimet; GÜR ÖNELGE, Selma; KAYA CEBİOĞLU, İREM; ÖNAL, Ayşe Emel; GÜNGÖR, Günay; ŞEKER, Şeref; TEZOĞLU, Ceren

Yaşlılıkta uyku sorunları ve ilgili faktörler: +65 aktif yaşlanma projesi sonuçları

Ayşe Emel ÖNAL, (İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Şeref ŞEKER, (Beşiktaş Belediyesi, +65 Aktif Yaşlanma Projesi, İstanbul, Türkiye)

Nimet TEMİZKAN, (Beşiktaş Belediyesi, +65 Aktif Yaşlanma Projesi, İstanbul, Türkiye)

İREM KAYA CEBİOĞLU, (İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Ceren TEZOĞLU, (Beşiktaş Belediyesi, +65 Aktif Yaşlanma Projesi, İstanbul, Türkiye)

Selma GÜR ÖNELGE, (Beşiktaş Belediyesi, +65 Aktif Yaşlanma Projesi, İstanbul, Türkiye)

Günay GÜNGÖR (İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Türk Geriatri Dergisi

20 3

Yıl: 2012 Cilt: 15 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 390 - 395 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Yaşlılıkta uyku sorunları ve ilgili faktörler: +65 aktif yaşlanma projesi sonuçları

Öz:

Giriş: Yaşlılıkta uykunun niteliği ve sürekliliği ile ilgili sorunları saptamak, bu sorunlara yol açabilecek fiziksel, psikolojik ve bazı demografik etkenleri araştırmaktır.Gereç ve Yöntem: Çalışma, Ocak-Aralık 2008'de Beşiktaş İlçesinde yaşayan 448 yaşlının değerlendirildiği kesitsel-tanımlayıcı bir çalışmadır. Yaşlılara görüşme formları yüz yüze uygulandı. Uyku sorunları DSM-IV (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) e göre sınıflandı.Bulgular: Yaşlıların %52.7'sinin (n=236) uyku sorunu vardı. Uyku sorunu olanların %40.3'ü uykuya dalmakta zorlanıyordu, %21.6'sı uyuduktan kısa bir süre sonra uyanıyordu, %8.5'i uyusa da dinlenemiyor, yorgun uyanıyordu, %4.7'sinin gündüz karşı koyamadığı, birden başlayan, kısa süren uyku durumları oluyordu, %4.2'si sık sık kabus görerek uyanıyordu, %3.8 yaşlı gece-gündüz uyku düzeninin bozuk olmasından şikayet ediyordu, %2.5'i gündüz çok uyumaktan, yine aynı oranda yaşlı uyurken bacaklarını oynatmakta rahatsızlık, huzursuzluk duyduğundan, %1.3'ü uyurken kısa süre sonra solunumunun durduğundan şikayet ediyordu. Fiziksel aktivite problemi olanlarda ve herhangi bir kronik hastalığı olanlarda uyku sorunu, diğerlerinden fazla idi. Kronik hastalıklardan uykuyu en fazla olumsuz etkileyenler, depresyon, kolit, hipertansiyon, reflü, gastrit, ülser, osteoporoz idi. Gelir düzeyi düşük olanlarda uyku sorunu daha fazla idi.Sonuç: Yaşlıların fiziksel hastalıkları ve psiko-sosyal durumları ile uyku sorunları arasında ilişki vardır.

Anahtar Kelime:

Konular: Cerrahi

Sleep dısorders durıng old ages and related factors: the results of the +65 actıve agıng project

Öz:

Introduction: Our purpose was to determine the problems related with sleep quality and continuity, and also to investigate the physical, psychological and some demographic factors that can lead these problems.Materials and Method: This is a cross-sectional, descriptive study from January to December 2008 evaluating 448 elderly, living in Beşiktaş district. The interviews were performed face to face. Sleep disorders were classified according to DSM-IV (Diagnostic and Statistical manual of Mental Disorders).Results: 52,7% of the elders (n=236) have sleep problems, 40,3% have difficulties in falling asleep, 21,6% wake up in a short while after sleep, 8,5% wake up tired, 4,7% have an abrupt unresistable desire to sleep in the day time, 4,2% frequently wake up due to nightmares and 3,8% complain about disturbance in diurnal-nocturnal sleep patterns. The complaints about excessive sleeping during the day and restless legs were 2.5% each. 1.3% of elders complained that their breathing stops a short while after sleeping. The individuals with physical activity problems or any chronic disease have more sleep disorders. Among chronic diseases, depression, colitis, hypertension, reflux, gastritis, ulcers, osteoporosis have more negative consequences on sleep. Sleep disorders were more frequent in those with lower income.Conclusion: There is a relationship between sleep problems of the elderly and their physical disorders and/or psycho-social conditions.

Anahtar Kelime:

Konular: Cerrahi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Göktafl K, Özkan I. Yafll›larda uyku bozukluklar›. Turkish Jo- urnal of Geriatrics 2006;9(4):226-33.
Öztürk L. Yan›t›n› arayan eski bir soru: Niçin uyuruz? ‹stanbul Üniversitesi, ‹stanbul T›p Fakültesi Dergisi 2007;70(4):114- 21.
Asplund R. Sleep disorders in the elderly. Drugs Aging 1999;14(2):91-103. (PMID:10084363).
Stanley N. The physiology of sleep and impact of ageing. Euro- pean Urology 2005;Supplements 3(6):17-23.
Zeitlhofer J, SchmeiserRieder A, Tribl G, et al. Sleep and qua- lity of life in the Austrian population. Acta Neurol Scand 2000;102(4):249-57. (PMID:11071111).
Köro¤lu E. (Çeviri). Amerikan Psikiyatri Birli¤i: Mental Bo- zukluklar›n Tan›sal ve Say›msal El Kitab›. Dördüncü Bask› (DSM-IV), Washington DC, Hekimler Yay›n Birli¤i, Ankara, 1994, pp 223-33.
Avidan AY. Insomnia in the geriatric patient. Clin Cornersto- ne 2003;5(3):51-60. (PMID:14626541).
Herrera CO, Sleep Disorders in the Merck Manual of Geriatrics. Abrams WB, Berkow R (Eds). Merck&CO.Inc, 1990, pp 128- 40.
TÜ‹K. Adrese Dayal› Nüfus Kay›t Sistemi Nüfus Say›m› So- nuçlar›. 2009. [Internet] Available from: http=//www.tu- ik.gov.tr/. Eriflim: 14.04.2010.
10. B›y›k A, Özgür G, Özsoy SA ve ark. Huzurevinde yaflayan yafl- l›lar›n fiziksel sa¤l›k sorunlar› ve hastal›klar›na yönelik ilaç kul- lanma davran›fllar›. Turkish Journal of Geriatrics 2002;5(2):68- 74.
11. Fad›lo¤lu Ç, Ilkbay Y, Y›ld›r›m YK. Huzurevinde kalan yafll›- larda uyku kalitesi. Turkish Journal of Geriatrics 2006;9(3):165-9.
12. Gümüfl AB, Engin E, Özgür G. Bir huzurevinde yaflayan ve bi- liflsel bozuklu¤u olmayan yafll›lar›n uyku düzeni özelliklerinin incelenmesi. Turkish Journal of Geriatrics 2009;12(3):138-46.
13. Özkahraman fi, Y›ld›r›m B, Özkütük N. Sleep disorders in el- derly people: A literature review (PP 056). Turkish Journal of Geriatrics 2010;13(Özel Say›):50.
14. Walsh JK. Clinical and socioeconomic correlates of insomnia. J Clin Psychiatry 2004;65:Suppl (8):13-9. (PMID:15153063).
15. Blank N, Diderichsen F. The effects of poverty on sleep prob- lem in Sweeden. Scand J Soc Wellfare 1997;6:91-8.
16. Foley DJ, Monjan AA, Brown SL, et al. Sleep complaints among elderly persons: An epidemiological study of three communiti- es. Sleep 1995;18(6):425-32. (PMID:7481413).
17. Bekaro¤lu M, Yafll›l›kta Depresyon. In: Bekaro¤lu M (Ed). Epi- demiyoloji, Klinik Görünüm, Etiyoloji ve Tedavi), Depresyon, III. Anadolu Psikiyatri Günleri. Karadeniz Ruh Sa¤l›¤› Derne- ¤i Yay›nlar›-1, Trabzon, 1. Bask›, 1995, p 348.
18. National Sleep Foundation, USA. [Internet] Available from: htt p=//www.sleepfoundation.org Eriflim: 14.10.2010.
19. Usta YY, Demir Y, Özkahraman fi, Yönder M. ‹nsomnial› yafl- l›larda non farmakolojik yaklafl›mlar: Literatür incelemesi (PP 057). Turkish Journal of Geriatrics 2010;13(Özel Say›):50.
20. Wooten V. Geriatrik Hastalarda Uyku Bozukluklar›. In: Alexo- poulos GS(Ed) ve Eker E (Çev. Ed). ‹leri Yafllarda Görülen Psi- kiyatrik Bozukluklar. Bilimsel ve Teknik Yay›nlar› Çeviri Vak- f›, ‹stanbul, 1994, pp 305-24.

APA	ÖNAL A, ŞEKER Ş, TEMİZKAN N, KAYA CEBİOĞLU İ, TEZOĞLU C, GÜR ÖNELGE S, GÜNGÖR G (2012). Yaşlılıkta uyku sorunları ve ilgili faktörler: +65 aktif yaşlanma projesi sonuçları. , 390 - 395.
Chicago	ÖNAL Ayşe Emel,ŞEKER Şeref,TEMİZKAN Nimet,KAYA CEBİOĞLU İREM,TEZOĞLU Ceren,GÜR ÖNELGE Selma,GÜNGÖR Günay Yaşlılıkta uyku sorunları ve ilgili faktörler: +65 aktif yaşlanma projesi sonuçları. (2012): 390 - 395.
MLA	ÖNAL Ayşe Emel,ŞEKER Şeref,TEMİZKAN Nimet,KAYA CEBİOĞLU İREM,TEZOĞLU Ceren,GÜR ÖNELGE Selma,GÜNGÖR Günay Yaşlılıkta uyku sorunları ve ilgili faktörler: +65 aktif yaşlanma projesi sonuçları. , 2012, ss.390 - 395.
AMA	ÖNAL A,ŞEKER Ş,TEMİZKAN N,KAYA CEBİOĞLU İ,TEZOĞLU C,GÜR ÖNELGE S,GÜNGÖR G Yaşlılıkta uyku sorunları ve ilgili faktörler: +65 aktif yaşlanma projesi sonuçları. . 2012; 390 - 395.
Vancouver	ÖNAL A,ŞEKER Ş,TEMİZKAN N,KAYA CEBİOĞLU İ,TEZOĞLU C,GÜR ÖNELGE S,GÜNGÖR G Yaşlılıkta uyku sorunları ve ilgili faktörler: +65 aktif yaşlanma projesi sonuçları. . 2012; 390 - 395.
IEEE	ÖNAL A,ŞEKER Ş,TEMİZKAN N,KAYA CEBİOĞLU İ,TEZOĞLU C,GÜR ÖNELGE S,GÜNGÖR G "Yaşlılıkta uyku sorunları ve ilgili faktörler: +65 aktif yaşlanma projesi sonuçları." , ss.390 - 395, 2012.
ISNAD	ÖNAL, Ayşe Emel vd. "Yaşlılıkta uyku sorunları ve ilgili faktörler: +65 aktif yaşlanma projesi sonuçları". (2012), 390-395.

APA	ÖNAL A, ŞEKER Ş, TEMİZKAN N, KAYA CEBİOĞLU İ, TEZOĞLU C, GÜR ÖNELGE S, GÜNGÖR G (2012). Yaşlılıkta uyku sorunları ve ilgili faktörler: +65 aktif yaşlanma projesi sonuçları. Türk Geriatri Dergisi, 15(4), 390 - 395.
Chicago	ÖNAL Ayşe Emel,ŞEKER Şeref,TEMİZKAN Nimet,KAYA CEBİOĞLU İREM,TEZOĞLU Ceren,GÜR ÖNELGE Selma,GÜNGÖR Günay Yaşlılıkta uyku sorunları ve ilgili faktörler: +65 aktif yaşlanma projesi sonuçları. Türk Geriatri Dergisi 15, no.4 (2012): 390 - 395.
MLA	ÖNAL Ayşe Emel,ŞEKER Şeref,TEMİZKAN Nimet,KAYA CEBİOĞLU İREM,TEZOĞLU Ceren,GÜR ÖNELGE Selma,GÜNGÖR Günay Yaşlılıkta uyku sorunları ve ilgili faktörler: +65 aktif yaşlanma projesi sonuçları. Türk Geriatri Dergisi, vol.15, no.4, 2012, ss.390 - 395.
AMA	ÖNAL A,ŞEKER Ş,TEMİZKAN N,KAYA CEBİOĞLU İ,TEZOĞLU C,GÜR ÖNELGE S,GÜNGÖR G Yaşlılıkta uyku sorunları ve ilgili faktörler: +65 aktif yaşlanma projesi sonuçları. Türk Geriatri Dergisi. 2012; 15(4): 390 - 395.
Vancouver	ÖNAL A,ŞEKER Ş,TEMİZKAN N,KAYA CEBİOĞLU İ,TEZOĞLU C,GÜR ÖNELGE S,GÜNGÖR G Yaşlılıkta uyku sorunları ve ilgili faktörler: +65 aktif yaşlanma projesi sonuçları. Türk Geriatri Dergisi. 2012; 15(4): 390 - 395.
IEEE	ÖNAL A,ŞEKER Ş,TEMİZKAN N,KAYA CEBİOĞLU İ,TEZOĞLU C,GÜR ÖNELGE S,GÜNGÖR G "Yaşlılıkta uyku sorunları ve ilgili faktörler: +65 aktif yaşlanma projesi sonuçları." Türk Geriatri Dergisi, 15, ss.390 - 395, 2012.
ISNAD	ÖNAL, Ayşe Emel vd. "Yaşlılıkta uyku sorunları ve ilgili faktörler: +65 aktif yaşlanma projesi sonuçları". Türk Geriatri Dergisi 15/4 (2012), 390-395.