Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyüme ve dış ticaret: Toda- Yamamoto yaklaşımıyla Türkiye’den nedensellik kanıtları

Yıldırım, Ertuğrul; BAYAR, Melike; Çeştepe, Hamza

Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyüme ve dış ticaret: Toda- Yamamoto yaklaşımıyla Türkiye’den nedensellik kanıtları

Hamza ÇEŞTEPE, (Bülent Ecevit Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler, Fakültesi, İktisat Bölümü, Zonguldak, Türkiye)

Ertuğrul YILDIRIM, (Bülent Ecevit Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler, Fakültesi, İktisat Bölümü, Zonguldak, Türkiye)

Melike BAYAR (Bülent Ecevit Üniverstesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Zonguldak, Türkiye)

Akdeniz İİBF Dergisi

6 1

Yıl: 2013 Cilt: 13 Sayı: 27 Sayfa Aralığı: 1 - 37 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyüme ve dış ticaret: Toda- Yamamoto yaklaşımıyla Türkiye’den nedensellik kanıtları

Öz:

Doğrudan yabancı yatırım (DYY), büyüme ve dış ticaret arasındaki nedensellik ilişkilerine dair karmaşık sonuçlara ulaşan ampirik literatüre katkı sağlamayı hedefleyen bu çalışmada, Türkiye’nin 1974-2011 dönemine ait verileri kullanılmakta ve Toda-Yamamoto (T-Y) prosedürü takip edilerek değişkenler arasındaki uzun dönem nedensellik bağı araştırılmaktadır. Literatürdeki diğer çalışmalardan farklı olarak bu çalışmada, değişkenler arasındaki içsellik ilişkisinden dolayı DYY girişleri, ekonomik büyüme, ithalat ve ihracat tek bir VAR modeli içinde ele alınmaktadır. Elde edilen bulgular; “büyümeye dayalı ihracat”, “ihracata bağlı DYY” ve “ithalata bağımlı ihracat” hipotezlerini desteklemektedir. Bu bulgular, ithalata bağlı ihracat yapısı ve DYY girişlerinin bu yapıyı değiştirmemesi nedeniyle, ihracata dayalı büyüme hipotezinin Türkiye örneğinde doğrulanamadığı biçiminde değerlendirilebilir.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

Foreign direct investment, economic growth and foreign trade: Evidences from Turkey by Toda- Yamamoto causalıty approach

Öz:

In this paper aspiring to contribute to the empirical literatüre which was achieving conflicting findings about causal relations among foreign direct investment (FDI), economic growth and foreing trade, in the period of 1974-2011, the data set belongs to Turkey was used and fallowing the Toda- Yamamoto (T-Y) procedure, the long term causal relation among variables were investigated. Unlike from the previous studies in the literatüre, because of the endegoneity among variables, inward FDI, economic growth, export and import were handled in just a VAR model. Achieved findings support “the growth-led export hypothesis”, “the export-led FDI hypothesis” and “the import-led export hypothesis”. These findings may be evaluated as: by the reason of the import-led export structure and this structure couldn’t be changed by the inward FDI, export-led growth hypothesis couldn’t be supported in the pattern of Turkey.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ACARAVCI, A. ve İ. ÖZTÜRK (2012) Foreign direct investment, export and economic growth: Empirical evidence from new EU countries, Romanian Journal for Economic Forecasting, 2, 52-67.
AÇIKALIN, S., E. GÜL ve E. YAŞAR (2006) Ücretler ve büyüme ile DYYlar arasındaki ilişkinin ekonometrik analizi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 271-282.
AFŞAR, M. (2008) The causality relationship between economic growth and foreign direct investment in Turkey, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 1-9.
AĞAYEV, S. (2011) İhracat ve ekonomik büyüme ilişkisi: 12 geçiş ekonomisi örneğinde panel eştümleşme ve panel nedensellik analizleri, Ege Akademik Bakış, 11(2), 241-254.
AHMED, A.D., E. CHENG ve G. MESSINIS (2011) The role of exports, FDI and imports in development: Evidence from Sub-Saharan African countries, Applied Economics, 43(26), 3719-3731.
AHMED, Q., M. BUTT ve S. ALAM (2000) Economic growth, export, and external debt causality: The case of Asian countries, The Pakistan Development Review, 39(4), 591-608.
AIZENMAN, J. ve I. NOY (2006) FDI and trade-two-way linkages?, The Quarterly Review of Economics and Finance, 46, 317-337.
AKAL, M. (2006), Causalities among growth related policy variables in Turkey, 1950-2004, Applied Econometrics and International Development, 6(3), 75-104.
AKTAŞ, C. (2009) Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 35- 47
ALAM, S. (1991) Trade orientation and macroeconomic performance in LDCS: An empirical study, Economic Development and Cultural Change 39, 839-48.
ALFARO, L. ve A. CHARLTON (2007) Growth And The Quality of Foreign Direct Investment: Is All FDI Equal?, CEP Discussion Paper, No. 830, November.
ALFARO, L., A. CHANDA, S. KALEMLİ-ÖZCAN ve S. SAYEK (2010) Does foreign direct investment promote growth? Exploring the role of financial markets on linkages, Journal of Development Economics, 91(2), 242-256.
ALGUACIL, M.T. ve V. ORTS (2003) Inward foreign direct investment and imports in Spain, International Economic Journal, Vol. 17, Issue 3, 19-38.
ALICI, A.A. ve M.Ş. UCAL (2003) Foreign direct invesment, exports and output growth of Turkey: Causality analysis, European Trade Study Group (ETSG) 5th. Annual Conference, Madrid.
ALTINTAŞ, H. (2006) Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye girişi ve dış ticaret arasındaki ilişkinin ekonometrik analizi: 1996-2007, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64-2.
ANWAR, S. ve L.P. NGUYEN (2010) Foreign direct investment and economic growth in Vietnam, Asia Pacific Business Review, 16(1-2), 183- 202.
ANWER, M. ve R.K. SAMPATH (2000) Exports and economic growth, Indian Economic Journal, 47(3): 79-88.
AWOKUSE, T. (2005) Export-Led growth and the Japanese economy: Evidence from var and directed acyclic graphs, Applied Economics Letters, 12, 849-858.
BAHMANI-OSKOOEE, M. ve J. ALSE (1993) Export growth and economic growth: An application of cointegration and error correction modelling, The Journal of Developing Areas, 27, 535–42.
BALASSA, B. (1978) Exports and economic growth: Further evidence, Journal of Development Economics, 5, 181-9.
BALASUBRAMANYAM, N., M. SOLISU ve D. SAPSFORD (1996) Foreign direct investment and in ep and is countries, The Economic Journal, 106(434), 92-105.
BALDWIN, R. ve T. OKUBO (2012) Networked FDI: Sales and sourcing patterns of Japanese foreign affiliates, NBER Working Paper, No. 18083.
BASU, P., C. CHAKRABORTY ve D. REAGLE (2003) Liberalization, FDI and growth in developing countries: A panel coentegration approach, Economic Inquiry, July, 41(3) 510-516.
BAYAR, M. (2013) Doğrudan yabancı yatırımlar, ekonomik büyüme ve dış ticaret ilişkisi: Türkiye örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
BİLGİLİ, F., R. DÜZGÜN ve E. UĞURLU (2007) Büyüme, doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve yurtiçi yatırımlar arasındaki etkileşim, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 127-151.
BİLGİN, C. ve A. ŞAHBAZ (2009) Türkiye’de büyüme ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkileri, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 177-198.
BLONIGEN, B. (2005) A review of the empirical literature on FDI determinants, Atlantic Economic Journal, 33(4), 383-403.
BLUMENTHAL, T. (1972) Exports and economic growth: The case of postwar Japan, Quarterly Journal of Economics, 86, 617-31.
BORENSZTEIN, E., J. De GREGORIO ve J.W. LEE (1998) How does foreign direct investment affect economic growth?, Journal of Industrial Economics, 45(1), 115-135.
BOZDAĞLIOĞLU, E.Y., Ö. ÖZPINAR (2011) Türkiye’ye gelen doğrudan yabancı yatırımların Türkiye’nin ihracat performansına etkilerinin var yöntemi ile tahmini, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(3), 39-63.
BRAINARD, S.L. (1993) A simple theory of multinational corporations and trade with a trade-off between proximity and concentration, NBER Working Paper, No. 4269.
CARKOVIC, M. ve R. LEVINE (2002) Does foreign direct investment accelerate economic growth?, University of Minnesota, May.
CARTER, C. ve A. YILMAZ (1999) Foreign direct investment and trade substitute or complements? An application to the processed food industry, Paper Prepared to the Presented at the American Agricultural Economics Association Annual Meeting, August 8-11.
CHENG, B. ve Q. CHU (1996) U.S. Exports and economic growth causality, Atlantic Economic Journal, 24, 263.
CHOE, J. (2003) Do foreign direct investment and gross domestic investment promote economic growth?, Review of Development Economics, February, 7(1), 44-57.
CHOWDHURY, A. ve G. MAVROTAS (2006) FDI and growth: What causes what?, World Economy, 29(1), 9-19.
ÇETİN, M., F. SEKER (2013) Doğrudan yabancı yatırımlar ve ihracat ilişkisi: Gelişmekte olan ülkeler üzerine bir nedensellik analizi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(1), 121-142
ÇETİN, R. ve S. TABAN (2009) The impact of FDI from major source countries on the Turkish trade with the European Union, The South East European Journal of Economics and Business, 4(2), 45-55.
DASH, R.K. ve C. SHARMA (2011) FDI, trade, and growth dynamics: New evidence from the post-reform India, The International Trade Journal, 25(2), 233-266.
DASH, R.K. ve P.C. PARIDA (2012) FDI, services trade and economic growth in India: Empirical evidence on causal links, Empirical Economics, Online Publication Date: 8 Aug. 2012, 1-22.
DE MELLO, L.R. (1999) Foreign direct investment-led growth: Evidence from time series and panel data, Oxford Economic Papers, 51.
DEMİR, Y. (2007) Yabancı sermaye yatırımlarının ekonomik büyümeye olan etkisinin Türkiye bağlamında test edilmesi, MUFAD Journal, 34, 152-171.
DEMİRHAN, E. (2005) Büyüme ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60(4), 75-88.
DODARO, S. (1993) Exports and Growth: A Reconsideration of Causality, Journal of Developing Areas, 27, 227-44.
DÖNMEZ, A. (2009) Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ekonomik büyüme ve dış ticaret üzerine olan etkileri: Türkiye üzerine bir uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
DRITSAKI, M., C. DRITSAKI ve A. ADAMOPOULOS (2004) A causal relationship between trade, foreign direct ınvestment and economic growth for Greece, American Journal of Applied Sciences, 1(3), 230-235.
DUTTARAY, M., A. DUTT ve K. MUKHOPADHYAY (2008) Foreign direct investment and economic growth in less developed countries: an empirical study of causality and mechanisms, Applied Economics, 40(15), 1927-1939.
EKİNCİ, A. (2011), Doğrudan yabancı yatırımların ekonomik büyüme ve istihdama etkisi: Türkiye uygulaması (1980‐2010), Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), 71‐96.
EMİRHAN, N. (2007) Doğrudan yabancı yatırımlar ve dış ticaret: Türkiye örneği, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 22(252), 74-86.
ERCAN, M. (2001) Doğrudan yabancı yatırımlar ile ülkenin kalkınmışlığı ve krizler arasındaki ilişki, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, 87-88.
ERÇAKAR, M.E. ve M. YILGÖR (2010) Gelişmekte olan ülkelerde DYY- GSYİH ilişkisi: Panel birim kök ve eş bütünleşme sınamaları, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 47(549).
FRIMPONG, J.M. ve E.F. OTENG-ABAYIE (2006) Bounds testing approach: An examination of foreign direct investment, Trade and Growth Relationships, MPRA Paper, No. 352, Posted 10. October.
GENÇ, M.C., M.K. DEĞER, M. BERBER (2010) Beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme: Türkiye ekonomisi üzerine nedensellik analizi, The Journal of Knowledge Economy & Knowledge Management, V, 29-41.
GERNİ, C., Ö.S. EMSEN ve M.K. DEĞER (2008) İthalata dayalı ihracat ve ekonomik büyüme: 1980-2006 Türkiye deneyimi, 2. Ulusal İktisat Kongresi, 20-22 Şubat 2008, DEÜ İİBF İktisat Bölümü, İzmir.
GILES, J.A.ve C.L. WILLIAMS (2000) Export-Led growth: A survey of the empirical literature and some non-causality results, The Journal of International Trade & Economic Development: An International and Comparative Review, 9(3), 261-337.
GOLDBERG, L. ve M. KLEIN (1997) Foreign Direct Investment, Trade and Real Exchange Rate Linkages in Southeast Asia and Latin America, NBER Working Paper, No. 6344.
GONÇALVES, R. ve J. RICHTERING (1987) Intercountry comparison of export performance and output growth, The Developing Economies, 25, 3-18.
GÖÇER, İ. (2013) Ekonomik büyümenin belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 75-91.
GUNAYDIN, I. ve E. TATOGLU (2005) Does foreign direct investment promote economic growth? Evidence from Turkey, Multinational Business Review, 13(2), 89-106.
GÜRSOY, F., A. SEKRETER ve H. KALYONCU (2013), FDI and economic growth relationship based on cross-country comparison, International Journal of Economics and Financial Issues, 3(2) 519-524
HALICIOĞLU, F. (2007) A Multivariate Causality Analysis of Export and Growth for Turkey, MPRA Paper, No. 3565.
HAMDI, H. (2013). Testing export-led growth in Tunisia and Morocco: New evidence using the toda and yamamoto procedure, Economics Bulletin, 33(1), 677-686.
HANSEN, H. ve J. RAND (2006) On the causal links between FDI and growth in developing countries, The World Economy, 29(1), 21-41.
HATEMI, J.A. ve M. IRANDOUST (2000) Time-Series evidence for Balassa’s export-led growth hypothesis, Journal of International Trade and Economic Development, 9(3), 355–365
HELLER, P. ve R. PORTER (1978) Exports and growth: An empirical re- investigation, Journal of Development Economics, 5, 191-3.
HERZER, D.S.K. ve F.N. LEHMANN (2008) In search of FDI-led growth in developing countries: The way forward, Economic Modelling, 25(5), 793-810.
HSIAO, C. ve Y. SHEN (2003) Foreign direct investment and economic growth: The importance of institutions and urbanizations, Chicago Journal, 51(4), 883-896.
HSIAO-TIEN, P. ve C.M. TSAI (2011) Multivariate granger causality between CO2 emissions, energy consumption, FDI (foreign direct ınvestment) and GDP (gross domestic product): Evidence BRIC (Brazil, Russian Federation, India and China) countries, Energy, 36(1), 685–693
HUMMELS, D., J. ISHII, K.M. YI (2001) The nature and growth of vertical specialization in world trade, Journal of International Economics, 54, 75- 96.
ILGUN, E., K.J. KOCH, M. ORHAN (2010) How do foreign direct investment and growth interact in Turkey?, Eurasian Journal of Business and Economics, 3(6), 41-55.
ISLAM, M. (1998) Export expansion and economic growth: Testing for cointegration and causality, Applied Economics, 30, 415-25.
JAFFEE, D. (1985) Export dependence and economic growth: A reformulation and respecification, Social Forces, 64, 102-18.
JAYACHANDRAN, G. ve A. SEILAN (2010) A causal relationship between trade, foreign direct investment and economic growth for India, International Research Journal of Finance and Economics, 42, 74-88.
KARAGÖZ, M. ve K. KARAGÖZ (2006) Türk ekonomisinde ihracat ve doğrudan yabancı yatırım ilişkisi: Bir zaman serisi analizi, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Bahar, 3(1), 117-126.
KARUNARATNE, N.D. (1996) Growth and trade dynamics under regime shifts in Australia, Journal of Economic Studies, 23, 55-69.
KATIRCIOGLU, S. (2009) Foreign direct investment and economic growth in Turkey: An empirical investigation by the bounds test for co- integratıon and causality tests, Economic Research, 1-9.
KIRAN, B. (2011), Causal links between foreign direct investment and trade in Turkey, International Journal of Economics and Finance, 3(2), 150-158.
KIZILGÖL, Ö. (2006) Türkiye’de ihracata ve turizme dayalı büyüme hipotezinin analizi: Eşbütünleşme ve nedensellik ilişkisi, Akademik Bakış, 10, http://www.akademikbakis.org/pdfs/10/ozlem.htm.
KLASRA, M.A. (2011) Foreign direct ınvestment, trade openness and economic growth in Pakistan and Turkey: An investigation using bounds test? Quality and quantity, International Journal of Methodology, 45(1), 223-231.
KOTTARIDI, C. ve T. STENGOS (2010) Foreign direct investment, human capital and non-linearities in economic growth, Journal of Macroeconomics, 32(3), 858-871.
KÖSEKAHYAOĞLU, L. ve C. ŞENTÜRK(2006) İhracata dayalı büyüme hipotezinin testi: Türkiye ve yedi gelişen ekonomiler üzerine bir inceleme, Süleyman Demirel Üniversitesi S.B.E. Dergisi, 2(4), 23-45.
KRAVIS, I. (1970) Trade as a handmaiden of growth: Similarities between the nineteeth and twentieth centuries, Economic Journal, 80, 850-70.
KUEH, J.S.H., C.H. PUAH, E. LAU ve S.A. MANSOR (2007) FDI trade nexus: Empirical analysis on ASEAN-5, MPRA Paper, No. 5220.
LEICHENKO R. ve R. ERICSON (1997) Foreign direct investment and state export performance, Journal of Regional Science, 37(2), 307-329.
LENSINK, R. and O. MORRISSEY (2001) Foreign Direct Investment: Flows, Volatility and Growth in Developing Countries, Globalization and Poverty, DESG 2001.
LI, X. ve L. XIAMING (2005) Foreign direct investment and economic growth: An increasingly endogenous relationship, World Devolopment, 33(3), 393-407.
LIU, X.L., C. WANG ve Y. WEI (2001) Causal links between foreign direct investment and trade in China, China Economic Review, 12, 190-202.
LIU, X., C. SHU ve P. SINCLAIR (2009) Trade, foreign direct investment and economic growth in Asian economies, Applied Economics, 41(13), 1603-1612.
MANESCHIOLD, P.O. (2008) A note on the export-led growth hypothesis: A time series approach, Cuadernos de Economía, 45, 293- 302.
MARKUSEN, J. (1995) The boundaries of multinational enterprises and the theory of international trade, Journal of Economic Perspectives, 9(2), 169- 189.
MENCIGER, J. (2003) Does foreign investment always enhance economic growth?, Kyklos, November, 56(4), 491-508.
MIN, B. (2003) FDI and trade, Journal of The Asia Pacific Economy, 8(2), 229- 250.
MUCUK, M. ve M.T. DEMİRSEL (2009) Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik performans, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 365-373.
MUNDELL, R. (1957) International trade and factor mobility, American Economic Review, 72(3), 321-335.
OECD (2012) International Trade and Balance of Payments, stats.oecd.org.
OKUYAN, A. ve E. ERBAYKAL (2007) Gelişmekte olan ülkelerde doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyüme ilişkisi, Ekonomik Yaklaşım, 19(67), 47-58.
OZTURK I. ve A. ACARAVCI (2010) Testing the export-led growth hypothesis: empirical evidence from Turkey, The Journal of Developing Areas, 44(1), 245-254.
ÖRNEK, İ. (2008) Yabancı sermaye akımlarının yurtiçi tasarruf ve ekonomik büyüme üzerine etkisi: Türkiye örneği, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 63(2), 207-210.
ÖZTÜRK, İ., H. KALYONCU (2007) Foreign Direct Investment and Growth: An Empiricial Investigation Based on Cross-Country Comparison, MPRA Paper, No. 9636.
PACHECO-LÓPEZ, P. (2005) Foreign direct investment, export and imports in Mexico, The World Economy, 28(8), 1157-1172.
PAIN, N. ve K. WAKELIN (1994) Export performance and the role of foreign direct investment, National Institute of Economic and Social Research, 1-33.
PAPANEK, G. (1973) Aid, foreign private investment, savings and growth in less developed countries, Journal of Political Economy, 81, 120-30.
PERŞEMBE, A. (2010) The Effect of FDI in Turkey On Export Performance, Middle East Technical University Working Paper, No: 02/2010, Ankara.
RAM, R. (1985) Exports and economic growth: Some additional evidence, Economic Development and Cultural Change, 33, 415-25.
RAMOS, R. (2001) Exports, imports, and economic growth in Portugal: Evidence from causality and cointegration analysis, Economic Modelling, 18, 613-623.
RAND, J. ve F. TARP (2002) Business cycles in developing countries: Are they different?, World Development, 30(12), 2071-2088.
SAMSU, S.H. (2008) Causal links between foreign direct investment and exports: Evidence from Malaysia, International Journal of Business and Management, 13(12), 177-183.
SOLIMAN M. (2003) Foreign direct investment and LDCs exports: Evidence from the MENA region, ERF 10th Annual Conference, December, Marrakesh, Morocco.
SULLIVAN, P. (1993) An Assesment of Ireland’s export-led growth strategy via foreign direct investment: 1960-1980, Werltwirtschaftliches Archives, 12(1), 139-156.
SUN, H. (2001) Impact of FDI on the foreign trade of China, Journal of the Asia Pacific Economy, 4(2), 317-339.
SWENSON, D.L. (2004) Foreign investment and the mediation of trade flows, Review of International Economics, Vol. 12, No. 4, 609-629.
ŞİMŞEK, M. (2003) İhracata dayalı büyüme hipotezinin Türkiye ekonomisi verileri ile analizi, 1960-2002, D.E.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, 18(2), 43-63.
TABAN, S. ve İ. AKTAR (2008) An empirical examination of the export- led growth hypothesis in Turkey, Journal of Yaşar University, 3(11), 1535-1551.
TANG, S., E.A. SELVANATHAN ve S. SELVANATHAN (2008) Foreign direct investment, domestic investment and economic growth in China: A time series analysis, The World Economy, 31(10), 1292-1309
TANG, T.C. ve K.N. WONG (2011) Foreign direct investment, merchandise and services trade in a transition economy: The case of Cambodia, International Economic Journal, 25(2), 251-267
TARI, R. (2010) Ekonometri, Genişletilmiş 6. Baskı, Umuttepe Yayınları: Kocaeli.
TAŞTAN, H. (2010) Türkiye’de ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkilerinin spektral analizi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1), 87-98.
TEKIN, R.B. (2012) Economic growth, exports and foreign direct investment in least developed countries: A panel granger causality analysis, Economic Modelling, 29, 858-878.
TEMİZ, D. (2010) Türkiye'de Reel İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: 1965-2009 Dönemi, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1-2), 71-82.
TEMİZ, D. ve A. GÖKMEN (2009) Foreign direct investment and export in Turkey: The period of 1991-2008, Paper Presented At Econ Anadolu 2009: Anadolu International Conference in Economics, June 17-19 Eskişehir.
TEMİZ, D. ve A. GÖKMEN (2013) FDI inflow as an international business operation by mncs and economic growth: An empirical study on Turkey, International Business Review, Online Publication Date: 1-Apr-2013, www.elsevier.com/locate/ibusrev.
TUNCER, İ. (2002) Türkiye’de ihracat, ithalat ve büyüme: Toda-Yamamoto yöntemiyle Granger nedensellik analizleri (1980-2000), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(9), 89-107
TYLER, W. (1981) Growth and export expansion in developing countries: Some empirical evidence, Journal of Development Economics, 9, 121-130.
VERNON, R. (1966) International investment and international trade in the product cycle, Quarterly Journal of Economics, 80, 196-197.
WILLIAMSON, R. (1978) The role of exports and foreign capital in Latin American economic growth, Southern Economic Journal, 45, 410-420. World Bank (2012); data.worldbank.org.
XUAN, N.T. ve Y. XING (2008) Foreign direct investment and exports: The experiences of Vietnam, Economics of Transition, 16(2), 183-197.
YALTA, A.Y. (2013) Revisiting the FDI-led growth hypothesis: The case of China, Economic Modelling, 31(C), 335-343.
YILDIZ, B., E. BERBER ve M. BERBER (2011) İthalata dayalı büyüme: 1989–2007 Türkiye örneği, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, 25, 165-179.
YILMAZ, M., N. TOPALLI ve Z. KARAÇOR (2008) Dolaysız yabancı sermayenin ekonomik büyümeye etkisi: Türkiye örneği, Birinci Uluslararası Balkanlarda Tarih ve Kültür Kongresi, 10-16 Mayıs 2009, Priştine, 563-575.
YILMAZ, Ö., V. KAYA ve M. AKINCI (2011) Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyümeye etkisi (1980-2008), Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(3-4), 13-30.
YILMAZER, M. (2010) Doğrudan yabancı yatırımlar, dış ticaret ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye üzerine bir deneme, Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 241-260.
ZHANG, K. (2001) Does foreign investment promote economic growth? Evidence from Asia and Latin America, Contemporary Economic Policy, 19(2), 175-185.
ZHANG, K.H. (1999) How does FDI affect a host country’s export performance?, The Case of China, 21(4), 291-303.
ZÜNGÜN, D. ve İ. DİLBER (2010) İhracata dayalı büyüme modelinin imalat sanayi ihracatı üzerindeki etkisinin saptanmasına ilişkin bir Araştırma, Öneri, 9(34) 223-231.

APA	Çeştepe H, Yıldırım E, BAYAR M (2013). Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyüme ve dış ticaret: Toda- Yamamoto yaklaşımıyla Türkiye’den nedensellik kanıtları. , 1 - 37.
Chicago	Çeştepe Hamza,Yıldırım Ertuğrul,BAYAR Melike Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyüme ve dış ticaret: Toda- Yamamoto yaklaşımıyla Türkiye’den nedensellik kanıtları. (2013): 1 - 37.
MLA	Çeştepe Hamza,Yıldırım Ertuğrul,BAYAR Melike Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyüme ve dış ticaret: Toda- Yamamoto yaklaşımıyla Türkiye’den nedensellik kanıtları. , 2013, ss.1 - 37.
AMA	Çeştepe H,Yıldırım E,BAYAR M Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyüme ve dış ticaret: Toda- Yamamoto yaklaşımıyla Türkiye’den nedensellik kanıtları. . 2013; 1 - 37.
Vancouver	Çeştepe H,Yıldırım E,BAYAR M Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyüme ve dış ticaret: Toda- Yamamoto yaklaşımıyla Türkiye’den nedensellik kanıtları. . 2013; 1 - 37.
IEEE	Çeştepe H,Yıldırım E,BAYAR M "Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyüme ve dış ticaret: Toda- Yamamoto yaklaşımıyla Türkiye’den nedensellik kanıtları." , ss.1 - 37, 2013.
ISNAD	Çeştepe, Hamza vd. "Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyüme ve dış ticaret: Toda- Yamamoto yaklaşımıyla Türkiye’den nedensellik kanıtları". (2013), 1-37.

APA	Çeştepe H, Yıldırım E, BAYAR M (2013). Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyüme ve dış ticaret: Toda- Yamamoto yaklaşımıyla Türkiye’den nedensellik kanıtları. Akdeniz İİBF Dergisi, 13(27), 1 - 37.
Chicago	Çeştepe Hamza,Yıldırım Ertuğrul,BAYAR Melike Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyüme ve dış ticaret: Toda- Yamamoto yaklaşımıyla Türkiye’den nedensellik kanıtları. Akdeniz İİBF Dergisi 13, no.27 (2013): 1 - 37.
MLA	Çeştepe Hamza,Yıldırım Ertuğrul,BAYAR Melike Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyüme ve dış ticaret: Toda- Yamamoto yaklaşımıyla Türkiye’den nedensellik kanıtları. Akdeniz İİBF Dergisi, vol.13, no.27, 2013, ss.1 - 37.
AMA	Çeştepe H,Yıldırım E,BAYAR M Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyüme ve dış ticaret: Toda- Yamamoto yaklaşımıyla Türkiye’den nedensellik kanıtları. Akdeniz İİBF Dergisi. 2013; 13(27): 1 - 37.
Vancouver	Çeştepe H,Yıldırım E,BAYAR M Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyüme ve dış ticaret: Toda- Yamamoto yaklaşımıyla Türkiye’den nedensellik kanıtları. Akdeniz İİBF Dergisi. 2013; 13(27): 1 - 37.
IEEE	Çeştepe H,Yıldırım E,BAYAR M "Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyüme ve dış ticaret: Toda- Yamamoto yaklaşımıyla Türkiye’den nedensellik kanıtları." Akdeniz İİBF Dergisi, 13, ss.1 - 37, 2013.
ISNAD	Çeştepe, Hamza vd. "Doğrudan yabancı yatırım, ekonomik büyüme ve dış ticaret: Toda- Yamamoto yaklaşımıyla Türkiye’den nedensellik kanıtları". Akdeniz İİBF Dergisi 13/27 (2013), 1-37.