Bronşiyolit tanısı alan 0-2 yaş grubu çocuklarda insan bokavirus ve diğer solunum viruslarının sıklığının araştırılması

ASLAN, GÖNÜL; Uyar, Mustafa; TEZCAN ÜLGER, Seda; TAŞDELEN, BAHAR; KUYUCU, Necdet

Bronşiyolit tanısı alan 0-2 yaş grubu çocuklarda insan bokavirus ve diğer solunum viruslarının sıklığının araştırılması

Mustafa UYAR, (Mersin Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Mersin, Türkiye)

Necdet KUYUCU, (Mersin Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Mersin, Türkiye)

Seda TEZCAN ÜLGER, (Mersin Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Mersin, Türkiye)

Gönül ASLAN, (Mersin Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Mersin, Türkiye)

Bahar TAŞDELEN (Mersin Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik Anabilim Dalı, Mersin, Türkiye)

Mikrobiyoloji Bülteni

3 0

Yıl: 2014 Cilt: 48 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 242 - 258 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bronşiyolit tanısı alan 0-2 yaş grubu çocuklarda insan bokavirus ve diğer solunum viruslarının sıklığının araştırılması

Öz:

Akut bronşiyolit, daha çok iki yaşından küçük çocuklarda sıklıkla viral etkenlerin neden olduğu bir alt solunum yolu enfeksiyonudur. Bu çalışmada, 0-2 yaş arası akut bronşiyolitli çocuklarda, insan bokavirusu (HBoV) da dahil olmak üzere solunum yolu viruslarının sıklığının belirlenmesi ve bu etkenlerle oluşan enfeksiyonların klinik özelliklerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya, Ocak-Haziran 2010 tarihleri arasında Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalında akut bronşiyolit tanısı alan 62 hasta (45 erkek, 17 kız; yaş aralığı: 0-2 yıl) ile kontrol grubu olarak sağlıklı 33 çocuk (21 erkek, 12 kız; yaş aralığı: 0-2 yıl) dahil edilmiştir. Çalışma gruplarından alınan nazofarengeal aspirat örneklerinde solunum yolu virusları [respiratuar sinsityal virusu (RSV) A ve B; rhinovirus (RV); insan metapnömovirusu (hMPV) A ve B; influenza virus tip A (H1N1, H3N2, H1N1v), B ve C; parainfluenza virus (PIV) tip 1, 2, 3 ve 4A/B; adenovirus (AdV); HBoV; koronavirus (CoV 229E); enterovirus (EV)], multipleks polimeraz zincir reaksiyonu (M-PCR) ve DNA mikroarray prensibi ile çalışan CLART®Pneumovir (Clinical Array Technology, Genomica, İspanya) ticari sistemi ile araştırılmıştır. Ayrıca, viral etkenler ile hastaların demografik, klinik ve laboratuvar özellikleri, uygulanan tedaviler ve hastanede yatış oranları arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. Çalışmamızda, akut bronşiyolitli 62 hastanın 52 (%83.9)’sinde en az bir viral etken, 31 (%50)’inde viral koenfeksiyon varlığı tespit edilmiştir. Koenfeksiyonlar dahil edildiğinde en sık saptanan virus RSV (n= 21; %33.9) olmuş; bunu sırasıyla influenza A[H1N1] (n= 18; %29), RV (n= 18; %29), hMPV (n= 13; %21), PIV (n= 10; %16.1), AdV (n=5; %8), HBoV (n= 3; %4.8) ve EV (n= 1; %1.6) izlemiştir. Kontrol grubundaki 33 sağlıklı çocuğun ise 21 (%63.6)’inde en az bir viral etken saptanmış; 7 (%21.2) örnekte ise koenfeksiyon varlığı tespit edilmiştir. Koenfeksiyonlar dahil edildiğinde sağlıklı çocuklarda saptanan viruslar sıklık sırasına göre RV (n= 10; %30.3), influenza A[H1N1] (n= 6; %18.1), AdV (n= 6; %18.1), RSV (n= 4; %12.1) ve PIV (n= 3; %9) olmuş; kontrol grubunda HBoV ve hMPV’ye rastlanmamıştır. Hasta ve kontrol gruplar arasında; demografik özellikler (yaş, cins, atopi öyküsü, sigara maruziyeti, anne sütü alım süresi, okula giden kardeş varlığı) ve virus saptanma sıklığı (sırasıyla; %83.9 ve %63.6) açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmamıştır (p> 0.05). Hastalarda en sık izlenen başvuru şikayetleri öksürük (%100), burun akıntısı (%82.3) ve solunum sıkıntısı (%71) olup, hastaların 21 (%33.9)’inde ateş mevcuttur. Fizik muayene bulguları olarak en sık ekspiryum uzunluğu (%98.4), ronküs (%98.4), ral (%80.6), hızlı solunum (%71) ve taşikardi (%67.7) saptanmıştır. Akciğer grafisi bulguları irdelendiğinde, virusla ilişkili bronşiyolitlerde yaygın hava tutulumu daha sık (36/52; %69.2) görülmüş; buna karşın virus tespit edilemeyen hastalarda infiltrasyonun daha yaygın olduğu (6/10; %60) izlenmiştir (p< 0.05). Farklı viral etkenlerin saptandığı bronşiyolitli çocuklarda, demografik özellikler, klinik ve laboratuvar bulguları, klinik ciddiyet skoru, hastaneye yatış oranı ve yatış süreleri ile viral etkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (her bir parametre için; p> 0.05). Buna karşın, hastaneye yatırılan hastalarda antibiyotik ve steroid kullanma oranının (sırasıyla; 24/34 ve 5/34), ayaktan izlenen olgulara (sırasıyla; 7/28 ve 0/28) göre anlamlı düzeyde yüksek olduğu görülmüştür (p< 0.05). Bu çalışmanın verileri, Mersin ilindeki bronşiyolitli çocuklarda solunum yolu viruslarının oldukça yüksek oranda (yaklaşık %84) etken olduğu göstermiş; hMPV (%21) ve HBoV (%4.8) varlığının sadece hasta grubunda saptanması bu virusların akut bronşiyolit etiyolojisindeki rollerini desteklemiştir. Sonuç olarak, akut bronşiyolitli hastalarda gereksiz antibiyotik tedavisinin önlenmesi ve seçilmiş olgularda uygun antiviral tedaviye başlanabilmesi için solunum yolu örneklerinde virolojik tanının yapılması önem taşımaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: Solunum Sistemi Mikrobiyoloji Viroloji Enfeksiyon Hastalıkları Pediatri

Determination of the frequency of human bocavirus and other respiratory viruses among 0-2 years age group children diagnosed as acute bronchiolitis

Öz:

Acute bronchiolitis, mostly seen in infants and younger children, is a lower respiratory tract infection frequently caused by viral agents. We aimed to determine the frequency of a broad panel of respiratory viruses including human bocavirus (HBoV) and to assess the clinical characteristics of acute bronchiolitis in a group of children under 24 months of age. A total of 62 children (45 male, 17 female; age range: 0-2 years) with the initial diagnosis of acute bronchiolitis and 33 healthy children (21 male, 12 female; age range: 0-2 years) as control group who were admitted to the Pediatrics Department of Mersin University Hospital, southern Turkey, from January to July 2010 were included in the study. Nasopharyngeal aspirates were collected from the study groups and the detection of respiratory viruses [respiratory syncytial virus (RSV) A & B; rhinovirus (RV); human metapneumovirus (hMPV) A & B; influenza virus type A [H1N1, H3N2, H1N1v], B & C; parainfluenza virus (PIV) type 1, 2, 3 & 4A/B; adenovirus (AdV); HBoV; coronavirus (CoV 229E); enterovirus (EV)], were performed by using a commercial system namely CLART®Pneumovir (Clinical Array Technology, Genomica, Spain) based on the principle of multiplex polymerase chain reaction (M-PCR) and DNA microarray. Demographic features, clinical and laboratory findings of the patients, treatment protocols and the relationship between the length of hospitalization and the viral agents determined were also evaluated. Of the 62 samples collected from bronchiolitis cases, at least one virus was detected in 52 (83.9%) and viral co-infections were detected in 31 (50%) of them. Including the co-infections, RSV was the most commonly identified virus (n= 21; 33.9%), followed by influenza A [H1N1] (n= 18; 29%), RV (n= 18; 29%), hMPV (n= 13; 21%), PIV (n= 10; 16.1%), AdV (n= 5; 8%), HBoV (n= 3; 4.8%) and EV (n= 1; 1.6%). Of the 33 samples from healthy children, at least one virus was detected in 21 (63.6%) and viral co-infections were detected in seven (21.2%) samples. Including the co-infections, the most commonly detected virus was RV (n= 10; 30.3%), followed by influenza A [H1N1] (n= 6; 18.1%), AdV (n= 6; 18.1%), RSV (n= 4; 12.1%) and PIV (n= 3; 9%), however HBoV and hMPV were not detected in the control group. The differences of demographic features (age, gender, history of atopy, exposure of smoking, length of breast-feeding, presence of school-age sibling) and frequency of virus detection (83.9% and 63.6%, respectively) between the patient and control groups were not statistically significant (p> 0.05). The most common complaints of patients on admission were cough (100%), runny nose (82.3%) and respiratory difficulty (71%), whereas fever was present in 21 (33.9%) patients. The most common findings on physical examination were prolonged expirium (98.4%), rhon- chi (98.4%), rales (80.6%), tachypnea (71%) and tachycardia (67.7%). Pulmonary graphies revealed that diffuse air trappings were more common in virus-associated bronchiolitis (36/52; 69.2%) cases, on the other hand infiltrations were more common (6/10; 60%) in patients who were virus-negative (p< 0.05). The demographic features, clinical and laboratory findings, clinical severity scores, hospitalization rates and duration of hospitalizations in bronchiolitis cases did not show statistically significant differenc- es between the viral agents (p> 0.05 for each parameter). However the rates of antibiotic and steroid use in hospitalized patients (24/34 and 5/34, respectively) were significantly higher than those of outpatients (7/28 and 0/28, respectively) (p= 0.001 and p= 0.03). Our data indicated a high rate (∼84%) of respira- tory viruses in children with bronchiolitis in the Mersin province and the detection of hMPV (21%) and HBoV (4.8%) only in the patient group encouraged their roles in the etiology of acute brochiolitis. It was concluded that viral etiology should be investigated in selected cases to prevent unnecessary antibiotic treatment and to initiate appropriate antiviral therapy when necessary.

Anahtar Kelime:

Konular: Solunum Sistemi Mikrobiyoloji Viroloji Enfeksiyon Hastalıkları Pediatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

1. Fitzgerald DA. Viral bronchiolitis for the clinician. J Paediatr Child Health 2011; 47(4): 160-6.
2. Marguet C, Lubrano M, Gueudin M, et al. In very young infants severity of acute bronchiolitis depends on carried viruses. PLoS One 2009; 4(2): e4596.
3. Hustedt JW, Vazquez M. The changing face of pediatric respiratory tract infections: how human metapneu- movirus and human bocavirus fit into the overall etiology of respiratory tract infections in young children. Yale J Biol Med 2010; 83(4):193-200.
4. De Paulis M, Gilio AE, Ferraro AA, et al. Severity of viral coinfection in hospitalized infants with respiratory syncytial virus infection. J Pediatr (Rio J) 2011; 87(4): 307-13.
5. Debiaggi M, Canducci F, Ceresola ER, Clementi M. The role of infections and coinfections with newly identified and emerging respiratory viruses in children. Virol J 2012; 9:247.
6. Coyle PV, Ong GM, O’Neill HJ, et al. A touchdown nucleic acid amplification protocol as an alternative to culture backup for immunofluorescence in the routine diagnosis of acute viral respiratory tract infections. BMC Microbiol 2004; 4:41.
7. Renois F, Talmud D, Huguenin A, et al. Rapid detection of respiratory tract viral infections and coinfections in patients with influenza-like illnesses by use of reverse transcription-PCR DNA microarray systems. J Clin Microbiol 2010; 48(11): 3836-42.
8. Mahony JB, Petrich A, Smieja M. Molecular diagnosis of respiratory virus infections. Crit Rev Clin Lab Sci 2011; 48(5-6): 217-49.
9. Syrmis MW, Whiley DM, Thomas M, et al. A sensitive, specific, and cost-effective multiplex reverse transcrip- tase-PCR assay for the detection of seven common respiratory viruses in respiratory samples. J Mol Diagn 2004; 6(2): 125-31.
10. Meqdam MM, Subaih SH. Rapid detection and clinical features of infants and young children with acute lower respiratory tract infection due to respiratory syncytial virus. FEMS Immunol Med Microbiol 2006;47(1): 129-33.
11. Schildgen O, Müller A, Allander T, et al. Human bocavirus: passenger or pathogen in acute respiratory tract infections? Clin Microbiol Rev 2008; 21(2): 291-304.
12. Allander T, Jartti T, Gupta S, et al. Human bocavirus and acute wheezing in children. Clin Infect Dis 2007; 44(7): 904-10.
13. Sloots TP, McErlean P, Speicher DJ, Arden KE, Nissen MD, Mackay IM. Evidence of human coronavirus HKU1 and human bocavirus in Australian children. J Clin Virol 2006; 35(1):99-102.
14. Wu W, Tang YW. Emerging molecular assays for detection and characterization of respiratory viruses. Clin Lab Med 2009; 29(4): 673-93.
15. Advani S, Sengupta A, Forman M, Valsamakis A, Milstone A. Detecting respiratory viruses in asymptomatic children. Pediatr Infect Dis J 2012; 31(12): 1221-6.
16. Paranhos-Baccalà G, Komurian-Pradel F, Richard N, Vernet G, Lina B, Floret D. Mixed respiratory virus infections. J Clin Virol 2008; 43(4): 407-10.
17. Venter M, Lassaunière R, Kresfelder TL, Westerberg Y, Visser A. Contribution of common and recently described respiratory viruses to annual hospitalizations in children in South Africa. J Med Virol 2011; 83(8): 1458-68.
18. Frobert E, Escuret V, Javouhey E, et al. Respiratory viruses in children admitted to hospital intensive care units: evaluating the CLART®Pneumovir DNA array. J Med Virol 2011; 83(1): 150-5.
19. Huguenin A, Moutte L, Renois F, et al. Broad respiratory virus detection in infants hospitalized for bronchiolitis by use of a multiplex RT-PCR DNA microarray system. J Med Virol 2012; 84(6): 979-85.
20. Stempel HE, Martin ET, Kuypers J, Englund JA, Zerr DM. Multiple viral respiratory pathogens in children with bronchiolitis. Acta Paediatr 2009; 98(1): 123-6.
21. Midulla F, Scagnolari C, Bonci E, et al. Respiratory syncytial virus, human bocavirus and rhinovirus bronchiolitis in infants. Arch Dis Child 2010; 95(1): 35-41.
22. Kanra G, Tezcan S, Yilmaz G; Turkish National Respiratory Syncytial Virus (RSV) Team. Respiratory syncytial virus epidemiology in Turkey. Turk J Pediatr 2005; 47(4): 303-8.
23. Hatipoğlu N, Somer A, Badur S, et al. Viral etiology in hospitalized children with acute lower respiratory tract infection. Turk J Pediatr 2011; 53(5): 508-16.
24. Chen YW, Huang YC, Ho TH, Huang CG, Tsao KC, Lin TY. Viral etiology of bronchiolitis among pediatric inpatients in northern Taiwan with emphasis on newly identified respiratory viruses. J Microbiol Immunol Infect 2014; 47(2):116-21.
25. Kirakli C, Tatar D, Cimen P, et al. Survival from severe pandemic H1N1 in urban and rural Turkey: a case series. Respir Care 2011; 56(6): 790-5.
26. Zenciroglu A, Kundak AA, Aydin M, et al. Swine influenza A (H1N1) virus infection in infants. Eur J Pediatr 2011; 170(3): 333-8.
27. Topçuoğlu S, Arslanköylü AE, Kuyucu S, Kuyucu N. Hışıltılı çocuklarda respiratuar sinsisyal virüs, parainfluenza virüs, influenza virüs ve insan metapnömovirüs sıklığının araştırılması. Çocuk Enf Derg 2009; 3(4): 153-60.
28. Brand HK, de Groot R, Galama JM, et al. Infection with multiple viruses is not associated with increased disease severity in children with bronchiolitis. Pediatr Pulmonol 2012; 47(4): 393-400.
29. Sung CC, Chi H, Chiu NC, et al. Viral etiology of acute lower respiratory tract infections in hospitalized young children in Northern Taiwan. J Microbiol Immunol Infect 2011; 44(3): 184-90.
30. Ghietto LM, Cámara A, Zhou Y, et al. High prevalence of human bocavirus 1 in infants with lower acute respiratory tract disease in Argentina, 2007-2009. Braz J Infect Dis 2012; 16(1): 38-44.
31. Midilli K, Yılmaz G, Türkoğlu S, et al. Detection of human bocavirus DNA by polymerase chain reaction in children and adults with acute respiratory tract infections. Mikrobiyol Bul 2010; 44(3): 405-13.
32. Brieu N, Guyon G, Rodiere M, Segondy M, Foulongne V. Human bocavirus infection in children with respiratory tract disease. Pediatr Infect Dis J 2008; 27(11): 969-73.
33. Garcia-Garcia ML, Calvo C, Pozo F, et al. Human bocavirus detection in nasopharyngeal aspirates of children without clinical symptoms of respiratory infection. Pediatr Infect Dis J 2008; 27(4): 358-60.
34. Arnold JC, Singh KK, Spector SA, Sawyer MH. Human bocavirus: prevalence and clinical spectrum at a children’s hospital. Clin Infect Dis 2006; 43(3): 283-8.
35. Bastien N, Chui N, Robinson JL, et al. Detection of human bocavirus in Canadian children in a 1-year study. J Clin Microbiol 2007; 45(2): 610-3.
36. Foulongne V, Olejnik Y, Perez V, Elaerts S, Rodiere M, Segondy M. Human bocavirus in French children. Emerg Infect Dis 2006; 12(8): 1251-3.
37. Williams JV, Harris PA, Tollefson SJ, et al. Human metapneumovirus and lower respiratory tract disease in otherwise healthy infants and children. N Engl J Med 2004; 350(5): 443-50.
38. Weissbrich B, Neske F, Schubert J, et al. Frequent detection of bocavirus DNA in German children with respiratory tract infections. BMC Infect Dis 2006; 6:109.
39. Wilkesmann A, Schildgen O, Eis-Hübinger AM, et al. Human metapneumovirus infections cause similar symptoms and clinical severity as respiratory syncytial virus infections. Eur J Pediatr 2006; 165(7): 467-75.
40. Ma X, Endo R, Ishiguro N, et al. Detection of human bocavirus in Japanese children with lower respiratory tract infections. J Clin Microbiol 2006; 44(3):1132-4.
41. Kleines M, Scheithauer S, Rackowitz A, Ritter K, Hausler M. High prevalence of human bocavirus detected in young children with severe acute lower respiratory tract disease using a standard PCR protocol and a novel real-time PCR protocol. J Clin Microbiol 2007; 45(3):1032-4.
42. Schenk T, Huck B, Forster J, Berner R, Neumann-Haefelin D, Falcone V. Human bocavirus DNA detected by quantitative real-time PCR in two children hospitalized for lower respiratory tract infection. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2007; 26(2): 147-9.
43. Choi EH, Lee HJ, Kim SJ, et al. The association of newly identified respiratory viruses with lower respiratory tract infections in Korean children, 2000-2005. Clin Infect Dis 2006; 43(5): 585-92.
44. Völz S, Schildgen O, Klinkenberg D, et al. Prospective study of Human Bocavirus (HBoV) infection in a pediatric university hospital in Germany 2005/2006. J Clin Virol 2007; 40(3): 229-35.

APA	Uyar M, KUYUCU N, TEZCAN ÜLGER S, ASLAN G, TAŞDELEN B (2014). Bronşiyolit tanısı alan 0-2 yaş grubu çocuklarda insan bokavirus ve diğer solunum viruslarının sıklığının araştırılması. , 242 - 258.
Chicago	Uyar Mustafa,KUYUCU Necdet,TEZCAN ÜLGER Seda,ASLAN GÖNÜL,TAŞDELEN BAHAR Bronşiyolit tanısı alan 0-2 yaş grubu çocuklarda insan bokavirus ve diğer solunum viruslarının sıklığının araştırılması. (2014): 242 - 258.
MLA	Uyar Mustafa,KUYUCU Necdet,TEZCAN ÜLGER Seda,ASLAN GÖNÜL,TAŞDELEN BAHAR Bronşiyolit tanısı alan 0-2 yaş grubu çocuklarda insan bokavirus ve diğer solunum viruslarının sıklığının araştırılması. , 2014, ss.242 - 258.
AMA	Uyar M,KUYUCU N,TEZCAN ÜLGER S,ASLAN G,TAŞDELEN B Bronşiyolit tanısı alan 0-2 yaş grubu çocuklarda insan bokavirus ve diğer solunum viruslarının sıklığının araştırılması. . 2014; 242 - 258.
Vancouver	Uyar M,KUYUCU N,TEZCAN ÜLGER S,ASLAN G,TAŞDELEN B Bronşiyolit tanısı alan 0-2 yaş grubu çocuklarda insan bokavirus ve diğer solunum viruslarının sıklığının araştırılması. . 2014; 242 - 258.
IEEE	Uyar M,KUYUCU N,TEZCAN ÜLGER S,ASLAN G,TAŞDELEN B "Bronşiyolit tanısı alan 0-2 yaş grubu çocuklarda insan bokavirus ve diğer solunum viruslarının sıklığının araştırılması." , ss.242 - 258, 2014.
ISNAD	Uyar, Mustafa vd. "Bronşiyolit tanısı alan 0-2 yaş grubu çocuklarda insan bokavirus ve diğer solunum viruslarının sıklığının araştırılması". (2014), 242-258.

APA	Uyar M, KUYUCU N, TEZCAN ÜLGER S, ASLAN G, TAŞDELEN B (2014). Bronşiyolit tanısı alan 0-2 yaş grubu çocuklarda insan bokavirus ve diğer solunum viruslarının sıklığının araştırılması. Mikrobiyoloji Bülteni, 48(2), 242 - 258.
Chicago	Uyar Mustafa,KUYUCU Necdet,TEZCAN ÜLGER Seda,ASLAN GÖNÜL,TAŞDELEN BAHAR Bronşiyolit tanısı alan 0-2 yaş grubu çocuklarda insan bokavirus ve diğer solunum viruslarının sıklığının araştırılması. Mikrobiyoloji Bülteni 48, no.2 (2014): 242 - 258.
MLA	Uyar Mustafa,KUYUCU Necdet,TEZCAN ÜLGER Seda,ASLAN GÖNÜL,TAŞDELEN BAHAR Bronşiyolit tanısı alan 0-2 yaş grubu çocuklarda insan bokavirus ve diğer solunum viruslarının sıklığının araştırılması. Mikrobiyoloji Bülteni, vol.48, no.2, 2014, ss.242 - 258.
AMA	Uyar M,KUYUCU N,TEZCAN ÜLGER S,ASLAN G,TAŞDELEN B Bronşiyolit tanısı alan 0-2 yaş grubu çocuklarda insan bokavirus ve diğer solunum viruslarının sıklığının araştırılması. Mikrobiyoloji Bülteni. 2014; 48(2): 242 - 258.
Vancouver	Uyar M,KUYUCU N,TEZCAN ÜLGER S,ASLAN G,TAŞDELEN B Bronşiyolit tanısı alan 0-2 yaş grubu çocuklarda insan bokavirus ve diğer solunum viruslarının sıklığının araştırılması. Mikrobiyoloji Bülteni. 2014; 48(2): 242 - 258.
IEEE	Uyar M,KUYUCU N,TEZCAN ÜLGER S,ASLAN G,TAŞDELEN B "Bronşiyolit tanısı alan 0-2 yaş grubu çocuklarda insan bokavirus ve diğer solunum viruslarının sıklığının araştırılması." Mikrobiyoloji Bülteni, 48, ss.242 - 258, 2014.
ISNAD	Uyar, Mustafa vd. "Bronşiyolit tanısı alan 0-2 yaş grubu çocuklarda insan bokavirus ve diğer solunum viruslarının sıklığının araştırılması". Mikrobiyoloji Bülteni 48/2 (2014), 242-258.