Yıl: 2013 Cilt: 3 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 171 - 180 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi

Öz:
Amaç: Araştırma, Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyaldestek düzeylerini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır.Yöntemler: Araştırma; il merkezindeki üç İlçe Mili Eğitim Müdürlüğüne bağlı, yedi özel eğitimve rehabilitasyon merkezinde 15 Mart 2012-28 Şubat 2013 tarihleri arasında tanımlayıcı olarakgerçekleştirilmiştir. Evrenden örneklem seçme yöntemine gidilmeden, araştırmaya katılmayıkabul eden 63 Down sendromlu çocukların anneleri ile yürütülmüştür. Veriler; soru formu, AileDeğerlendirme Ölçeği ve Çok yönlü algılanan sosyal destek ölçeği ile toplanmıştır. Verilerindeğerlendirilmesinde; yüzdelik, ortalama, Kruskal-Wallis, Mann-Whitney U testleri veKorelasyon analizi kullanılmıştır.Bulgular: Aile işlevlerini algılama ile algılanan sosyal destek arasındaki ilişki değerlendirildiğin -de; annelerin, aile işlevlerini algılamada Problem Çözme , İletişim , Roller , Genelİşlevlerile Toplam Puan arasında ters yönlü anlamlı ilişki saptandı. Benzer ilişki Aileden,Arkadaştan ve Özel insandan algılanan sosyal destek boyutları ile toplam puan arasında davardı. Yanı sıra algılamanın Duygusal Tepki Verebilme ve Davranış Kontrolü ile aileden,özel insandan algılanan sosyal destek boyutları ve toplam puan arasında ters yönde anlamlıilişkilerin bulunduğu saptanmıştır.Sonuç: Bulgular, Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini yerine getirebildiklerini, sosyal desteği yüksek olan annelerin ise, aile işlevlerini daha etkili bir şekilde gerçekleştirdiklerini göstermiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Sosyoloji Kadın Araştırmaları Hemşirelik Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Assessment of the family function perception and social support levels of mothers of the children with Down syndrome

Öz:
Objective: The purpose of this study was to evaluate the family function perception and socialsupport levels of mothers of the children with Down syndrome.Methods: This descriptive study was conducted in seven private education and rehabilitationcenters affiliated to three District National Education Directorates in city centers between 15March 2012 and 28 February 2013. The study was conducted with mothers of 63 children withDown syndrome, who accepted to participate in the study, without using the method of samplegroup selection. The data were collected using the Questionnaire, Family Evaluation Scale, andMultidimentional scale of the perceived social scale. Percentiles, means, Kruskal-Wallis test,Mann-Whitney U test and correlation analysis were used to assess the data. Results: Evaluating the relation between the perception of the family functions and the percei-ved social support; it was determined that regarding family function perception of mothers,there was a significant inverse relation between their scores of subscales Problem Solving , Communication , Roles , General Functions and their total score. There was similar rela-tion between their scores of social support dimensions of Perceived from Family, Friend and aSignificant Other and their total social support score.Besides, there were significant inversecorrelations between scores of the Affective Involvement and Behavioral Control subscalesof the perception of family functions and scores of the social support dimension of perceivedfrom the family, a significant other and total score. Conclusion: The results revealed that mothers of the children with Down syndrome fulfill theirfamily functions, while the mothers having higher levels of social support carry out the familyfunctions more effectively.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Sosyoloji Kadın Araştırmaları Hemşirelik Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Gutman HA. The epigenesis of the family system as a context for individual development. Family Process 2002;41:533-545. http://dx.doi.org/10.1111/j.1545-5300.2002.41315.x
  • 2. Çavuşoğlu H. Çocuk sağlığı hemşireliği, 9. Baskı. Ankara, Sistem Ofset Basımevi, 2011; 5-6.
  • 3. Seltzer MM, Floyd F, Song J, Greenberg J, Hong J. Midlife and aging parents of adults with ıntellectual and developmental disabilities: impacts of lifelong parenting. American Journal on Intellectual and Developmental Disabilitie 2011;116:479-499. http://dx.doi.org/10.1352/1944-7558-116.6.479 PMid:22126660 PMCid:PMC3263696
  • 4. Sen E, Yurtsever S. Difficulties experienced by families with disabled children. Journal for Specialists in Pediatric Nursing 2007;12:238-252. http://dx.doi.org/10.1111/j.1744-6155.2007.00119.x PMid:17956372
  • 5. Akçakın M, Erden G. Otizm tanısı konmuş çocukların anne babasındaki ruhsal belirtiler. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 2001;8:2-10.
  • 6. Tapan E. Ben mutlu bir down annesiyim, 5. Baskı. İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 1999.
  • 7. Allen SM, Ciambrone D, Welch LC. Stage of life course and social support as a mediator of mood state among persons with disability. Journal of Aging and Health 2000;13:318-342. http://dx.doi.org/10.1177/089826430001200303
  • 8. Özşenol F, Işıkhan V, Ünay B, Aydın Hİ, Akın R, Gökçay E. Engelli çocuğa sahip ailelerin aile işlevlerinin değerlendiril- mesi. Gülhane Tıp Dergisi 2003;45:156-164.
  • 9. Bozdoğan İBS. Zihinsel engelli çocuğa sahip ebeveynlerin algıladıkları sosyal destek ve yalnızlık puanları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. Yüksek Lisans tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi, 2011. PMCid:PMC3209898
  • 10. Karpat D. Yaygın gelişimsel bozukluk tanısı alan çocukların ebeveynlerinin yaşadığı yas tepkilerinin, evlilik uyumlarının ve sosyal destek algılarının incelenmesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Anabilim Dalı. Yüksek Lisans tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, 2011.
  • 11. Kaner S. Engelli çocuğu olan ana-babaların algıladıkları stres, sosyal destek ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Kesin Raporu. 2004.
  • 12. Sungur M. Otistik çocukların anne-babaları ile normal gelişim gösteren çocukların anne-babalarının depresyon, durumluk-sürekli kaygı düzeylerinin ve aile işlevlerinin araştırılması. Ankara, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Yayınları, 2002: 163-182.
  • 13. Bircan G. Otistik çocuğa sahip ailelerin aile işlevlerinin ince - lenmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Hizmetler Anabilim Dalı. Yüksek Lisans tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi 2004.
  • 14. Sarı HY. Down sendromlu çocuğu olan ailelere yönelik bir durum çalışması. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı. Yüksek Lisans tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, 2001. PMCid:PMC2566437
  • 15. Giarelli E, Souders M, Pinto-Martin J, Bloch J, Levy SE. Intervention pilot for parents of children with autistic spectrum disorder. Pediatric Nursing 2005;5:389-399.
  • 16. Akıncı G. Engelli çocuğa sahip olan ve olmayan babaların aile işlevlerini algılamaları ile sosyal uyum düzeylerinin incelenmesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Ev Ekonomisi Anabilim Dalı. Yüksek Lisans tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, 2007.
  • 17. Sarıhan CÖ. Engelli çocuğa sahip olan ve olmayan annelerin aile işlevlerini algılamaları ile yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Ev Ekonomisi Anabilim Dalı. Yüksek Lisans tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, 2007.
  • 18. Epstein NB, Baldwin LM, Bishop DS. The mcmaster family assesment device. Journal of Marital and Family Therapy 1983;9:171-180. http://dx.doi.org/10.1111/j.1752-0606.1983.tb01497.x
  • 19. Bulut I. Aile değerlendirme ölçeği el kitabı, 1.Baskı. Ankara, Özgüzeliş Matbaası, 1990; 1-38.
  • 20. Zimet G, Dahlem N, Zimet S, Farley G. The multidimensio - nal scale of the perceived social support. Journal of Personality Assesment 1990;55:610-617. PMid:2280326
  • 21. Eker D, Arkar H. Perceived social support: psychometric properties of the MSPSS in normal and pathological groups in a developing country. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology 1995;30:121-126. http://dx.doi.org/10.1007/BF00802040
  • 22. Öztürk Y. Engelli çocuğa sahip ailelerin gereksinimlerinin ve aile yükünün belirlenmesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı. Yüksek Lisans tezi, İstanbul: Haliç Üniversitesi, 2011.
  • 23. Tokuç FÖ. Otistik çocuk ve aile özelliklerinin aile işlevlerine etkisi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı. Yüksek Lisans tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, 2009.
  • 24. Kahriman İ, Bayat M. Özürlü çocuğa sahip ebeveynlerin yaşadıkları güçlükler ve algıladıkları sosyal destek düzeyleri. Özveri Dergisi 2008;5:1175-1194.
  • 25. Coşkun Y, Akkaş G. Engelli çocuğu olan annelerin sürekli kaygı düzeyleri ile sosyal destek algıları arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 2009;10:213-227.
  • 26. Karadağ G. Engelli çocuğa sahip annelerin yaşadıkları güçlükler ile aileden algıladıkları sosyal destek ve umutsuzluk düzeyleri. TAF Preventive Medicine Bulletin 2009;8:315-322.
  • 27. Bahar A, Bahar G, Savaş HA, Parlar S. Engelli çocukların annelerinin depresyon ve anksiyete düzeyleri ile stresle başa çıkma tarzlarının belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2009;4:97-112.
APA KIRBAŞ Z, ÖZKAN H (2013). Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi. , 171 - 180.
Chicago KIRBAŞ Zila Özlem,ÖZKAN Hava Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi. (2013): 171 - 180.
MLA KIRBAŞ Zila Özlem,ÖZKAN Hava Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi. , 2013, ss.171 - 180.
AMA KIRBAŞ Z,ÖZKAN H Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi. . 2013; 171 - 180.
Vancouver KIRBAŞ Z,ÖZKAN H Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi. . 2013; 171 - 180.
IEEE KIRBAŞ Z,ÖZKAN H "Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi." , ss.171 - 180, 2013.
ISNAD KIRBAŞ, Zila Özlem - ÖZKAN, Hava. "Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi". (2013), 171-180.
APA KIRBAŞ Z, ÖZKAN H (2013). Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 3(3), 171 - 180.
Chicago KIRBAŞ Zila Özlem,ÖZKAN Hava Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi 3, no.3 (2013): 171 - 180.
MLA KIRBAŞ Zila Özlem,ÖZKAN Hava Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, vol.3, no.3, 2013, ss.171 - 180.
AMA KIRBAŞ Z,ÖZKAN H Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi. 2013; 3(3): 171 - 180.
Vancouver KIRBAŞ Z,ÖZKAN H Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi. 2013; 3(3): 171 - 180.
IEEE KIRBAŞ Z,ÖZKAN H "Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi." İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 3, ss.171 - 180, 2013.
ISNAD KIRBAŞ, Zila Özlem - ÖZKAN, Hava. "Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi". İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi 3/3 (2013), 171-180.