Türkiye'de Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus algısı

ÖZKAN ARSLAN, Hediye; GÜRSOY, Elif

Türkiye'de Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus algısı

Elif GÜRSOY, (Osmangazi Üniversitesi, Sağlık Yüksek Okulu, Hemşirelik Bölümü, Eskişehir, Ankara)

Hediye ÖZKAN ARSLAN (Yeditepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, İstanbul, Türkiye)

Psikiyatri Hemşireliği Dergisi

17 1

Yıl: 2014 Cilt: 5 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 149 - 159 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye'de Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus algısı

Öz:

Amaç: Bu araştırma Türkiyede kadına ilişkin namus algısına yönelik üniversite son sınıf öğrenci tutumlarını ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Kesitsel nitelikteki bu çalışma 1 Mart-31 Mayıs 2008 tarihleri arasında Ankara ilinde bulunan sekiz üniversitede öğrenim gören ve çalışmayı kabul eden 1167 kişi (%5.17) ile yapılmıştır. Çalışma verileri, öğrencilerin tanıtıcı özelliklerini içeren Kişisel Bilgi Formu ve Kadına İlişkin Namus Anlayışı Tutum Ölçeği (KİNATÖ) ile toplanmıştır. Bulgular: Çalışmada, öğrencilerin genelinin özellikle erkek öğrencilerin evlilik öncesi kadının cinsellik yaşamasına karşı oldukları ve cinsellik yaşanmadıkça flört etmeyi onayladıkları belirlenmiştir. Öğrencilerin kadına ilişkin namus anlayışına yönelik tutumlarını cinsiyet, mezun oldukları lisenin türü ve anne-babanın eğitim durumu gibi üç önemli faktörün etkilediği saptanmıştır. Kız öğrencilerinin erkek öğrencilere, diğer tip (özel, anadolu, fen, düz) lise mezunu öğrencilerinin imam hatip lisesi mezunu öğrencilerine ve anne-babanın eğitim durumu yüksek olan öğrencilerin anne-babasının eğitim durumu düşük olan öğrencilerine göre kadına ilişkin namus algısına yönelik tutum puanlarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Sonuç: Çalışma bulguları namus kavramının kadınlar için evlilik öncesi ve evlilik dışı cinsel ilişkinin olmaması anlamına geldiği, özellikle erkek öğrenciler arasında bekâretin büyük önem taşıdığını göstermektedir. Ayrıca bulgular öğrencilerin tutumlarının oluşmasında, üniversite eğitiminden çok ailenin ve toplumun namus kültürününkritik rol oynadığını ortaya koymuştur.

Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel Sosyoloji Kadın Araştırmaları Hemşirelik Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Turkish youth s perception of sexuality / honor in relation to women

Öz:

Objectives: This study was carried out to investigate senior year undergraduate students attitudes regarding the perception of honor in relation to women, and the factors influencing those attitudes in Turkey. Methods: This cross-sectional study was undertaken between the dates of March 1 and May 31, 2008 and included 1167 persons (5.17%) pursuing their undergraduate degrees at 8 different universities, all of whom agreed to participate in the study. The study data was collected by means of theAttitude Scale for the Women-Related Conception of Honor(ASWRCH), together with a Personal Information Form which sought to identify the socio-demographic characteristics of students. Results: It has been determined that the students attitudes regarding the perception of honor in relation to women are influenced by three main factors: their sex, the type of high school that they graduated from, and the educational status of their parents. Female students scored better compared to males, graduates of all other types of high schools scored better compared to religious vocational high school graduates, and those with parents of higher educational level scored better in terms of the points they received in the attitude scale regarding the perception of honor in relation to women. Conclusion: These findings suggest that, in the case of women, the concept of honor is perceived as almost synonymous with abstinence from premarital and extramarital sexual activity, and that especially male students attach great importance to virginity. The findings also lead us to believe that the formation of such attitudes among students may be more directly linked to the established cultural conceptions around honor which are prevalent in their families and the society, rather than to the process of university education.

Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel Sosyoloji Kadın Araştırmaları Hemşirelik Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Sakallı-Uğurlu N, Akbaş G. Namus kültürlerinde Namus ve Namus adına Kadına Şiddet Sosyal Psikolojik Açıklamalar. Türk Psikoloji Yazıları 2013;16:76-91.
2. Vandello JA, Cohen D. Male honor and female fidelity: implicit cultural scripts that perpetuate domestic violence. J Pers Soc Psychol 2003;84:997- 1010.
3. Ruggi S. Commodifying Honor in Female Sexuality: Honor Killings in. Palestine. İçinde: Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik. İstanbul: İletişim Yayınları; 2000.
4. Sever A, Yurdakul G. Culture of honor, culture of change a feminist analysis of honor killings in rural Turkey. Violence Against Women. 2001;7:964- 98.
5. Işık R, Sakallı Uğurlu N. Namusa ve Namus Adına Kadına Uygulanan Şiddete İlişkin Tutumlar Ölçeklerinin Öğrenci Örneklemiyle Geliştirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları 2009;12:16-24.
6. Kardam F. Türkiyede namus cinayetlerinin dinamikleri: Eylem programı için öneriler sonuç raporu. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu, Nüfus Bilim Derneği, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı. Ankara: 2005.
7. Arin C. Femicide in the Name of Honor in Turkey. Violence Against Women 2001;7:821-5.
8. Bora A, Üstün İ. Sıcak aile ortamı: demokratikleşme sürecinde kadın ve erkekler. İstanbul: TESEV; 2008.
9. Tahincioğlu AY. Namusun ve namus cinayetlerinin cinsiyet eşitsizlikleri bağlamında analizi. Kültür ve İletişim 2010;13:131-53.
10. Akın A, Demirel S. Toplumsal cinsiyet kavramı ve sağlığa etkileri [Concept of gender and its effects on health]. Cumhuriyet Universitesi Tip Fakultesi Dergisi Halk Sagligi Ozel Eki 2003;25:73-82.
11. Dünya Ekonomik Forumu. Küresel Cinsiyet Ayırımı Raporunda: Toplumsal cinsiyet ayırım raporu. (http://www.trttatar.com/Haber/HaberDetay. aspx?). 2013.
12. Okyay G. Women victimization: In the case of family honor in Turkey [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi; 2007.
13. Vargün B. Ortadoğu Teknik Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi ve Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Öğrencileri arasında Bir Kültür Derneği Olarak Bekaret Kavramının Sosyal Antropolojik Açıdan İncelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2002.
14. Sır A. Namusun algılanışı araştırması: Suçlu kim? Güney Doğu ve Doğu Anadolu Bölgesinde namus kisvesi altında işlenen cinayetler ile mücadelede kalıcı yöntemler geliştirme projesi 2006 raporu. Diyarbakır 2006. p. 87-124.
15. Dilbaz N. Üniversite öğrencilerinin cinsellikle ilgili tutumları. Ankara Tıp Dergisi 1992;14:17-24.
16. Erenoğlu R. Gazi Üniversitesi öğrencilerinin töre-namus cinayetleri hakkındaki görüşleri [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara: Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2008.
17. Gürsoy E, Vural G. Nurses and midwives views on approaches to hymen examination. Nurs Ethics 2003;10:485-96.
18. Kukulu K, Gürsoy E, Sözer GA. Turkish university students beliefs in sexual myths. Sexuality and Disability 2009;27:49-59.
19. Bilgili N, Vural G. Kadina yönelik şiddetin en ağir biçimi: Namus cinayetleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi/Journal of Anatolia Nursing And Health Sciences 2011;14:66-72.
20. Özyeğin G. Virginal facades sexual freedom and guilt among young Tur- kish women. European Journal of Womens Studies 2009;16:103-23.
21. Pervizat L. Uluslararası insan hakları bağlamında namus cinayetleri: Kavramsal ve hukuksal boyutu ve Türkiye özelinin değerlendirilmesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2005.
22. UNFPA. State of World Population. 2000. p. 1.
23. Fendoğlu H. Başbakanlık insan haklari başkanliği töre ve namus cinayet- leri raporu. http://www.kamer.org.tr/tore namus_cinayetleri_raporu_28_ 07_2013.pdf2008.
24. Hamburg, M. Basic statistics: A modern approach. New York: Harcourt, Brace Jovanovich 1985.
25. Gürsoy E, Arslan H. Üniversite öğrencilerinde kadına ilişkin Namus anlayışı tutum ölçeği (KINATÖ) geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Sağlık ve Toplum Dergisi 2011;3.
26. Baykul Y. Eğitimde ve psikolojide ölçme: Klasik test teorisi ve uygulaması:ÖSYM Yayınları; 2000.
27. Özdamar K. Paket programlar ile istatistiksel veri analizi-1. Eskişehir: Kaan Kitabevi; 2004.
28. Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu V. Biyoistatistik. Ankara: Hatiboğlu Yayınevi; 2002.
29. Dinçer Ö. Namus ve bekaret: Kuşaklar arasında değişen ne? İki kuşaktan kadınların cinsellik algısı [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2007.
30. Tezcan M. Ülkemizde aile içi töre ya da namus cinayetleri. Ankara: TC Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü Yayınları; 1999.
31. Gezik E. Şeref, kimlik ve cinayet: namus cinayetleri üzerine bir araştırma. Ankara: Kalan Yayınları; 2003.
32. Sakalli-Uğurlu N, Glick P. Ambivalent sexism and attitudes toward women who engage in premarital sex in Turkey. J Sex Res 2003;40:296-302.
33. Vefikuluçay D, Demirel S, Taşkın L, Eroğlu K. Kafkas Üniversitesi son sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin bakış açıları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007;14:12-27.
34. Yılmaz DV, Zeyneloğlu S, Kocaöz S, Kısa S ve ark. Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences 2009;6.
35. Zeyneloğlu S, Kısa S, Yılmaz D. Turkish nursing students knowledge and perceptions regarding virginity. Nurse Educ Today 2013;33:110-5.
36. Ökten Ş. Toplumsal cinsiyet ve iktidar: Güneydoğu Anadolu Bölgesinin toplumsal cinsiyet düzeni. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2009;2:302-12.
37. Kuran-ı Kerim, 2012, Nisa Suresi, 34. Ayet.
38. Kuran-ı Kerim, 2012, Nur Suresi, 24-4.
39. İnce H, Yaralı A, Özsel D. Customary killings in Turkey and Turkish modernization. Middle Eastern Studies 2009;45:537-51.
40. Zeyneloğlu S. Ankarada hemşirelik öğrenimi gören üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları [Yayınlanmamış doktora tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2008.
41. Bağlı M, Özensel E. Türkiyede töre ve namus cinayetleri: Töre ve namus cinayetleri işleyenler üzerine sosyolojik bir araştırma. İstanbul: Destek Yayınevi; 2011.

APA	GÜRSOY E, ÖZKAN ARSLAN H (2014). Türkiye'de Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus algısı. , 149 - 159.
Chicago	GÜRSOY Elif,ÖZKAN ARSLAN Hediye Türkiye'de Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus algısı. (2014): 149 - 159.
MLA	GÜRSOY Elif,ÖZKAN ARSLAN Hediye Türkiye'de Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus algısı. , 2014, ss.149 - 159.
AMA	GÜRSOY E,ÖZKAN ARSLAN H Türkiye'de Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus algısı. . 2014; 149 - 159.
Vancouver	GÜRSOY E,ÖZKAN ARSLAN H Türkiye'de Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus algısı. . 2014; 149 - 159.
IEEE	GÜRSOY E,ÖZKAN ARSLAN H "Türkiye'de Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus algısı." , ss.149 - 159, 2014.
ISNAD	GÜRSOY, Elif - ÖZKAN ARSLAN, Hediye. "Türkiye'de Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus algısı". (2014), 149-159.

APA	GÜRSOY E, ÖZKAN ARSLAN H (2014). Türkiye'de Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus algısı. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 5(3), 149 - 159.
Chicago	GÜRSOY Elif,ÖZKAN ARSLAN Hediye Türkiye'de Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus algısı. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 5, no.3 (2014): 149 - 159.
MLA	GÜRSOY Elif,ÖZKAN ARSLAN Hediye Türkiye'de Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus algısı. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, vol.5, no.3, 2014, ss.149 - 159.
AMA	GÜRSOY E,ÖZKAN ARSLAN H Türkiye'de Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus algısı. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2014; 5(3): 149 - 159.
Vancouver	GÜRSOY E,ÖZKAN ARSLAN H Türkiye'de Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus algısı. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2014; 5(3): 149 - 159.
IEEE	GÜRSOY E,ÖZKAN ARSLAN H "Türkiye'de Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus algısı." Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 5, ss.149 - 159, 2014.
ISNAD	GÜRSOY, Elif - ÖZKAN ARSLAN, Hediye. "Türkiye'de Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus algısı". Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 5/3 (2014), 149-159.