Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi

KESİCİOĞLU, OĞUZ SERDAR

Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi

Oğuz Serdar KESİCİOĞLU (Giresun Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Okul Öncesi Öğretmenliği, Anabilim Dalı, Giresun, Türkiye)

Eğitim ve Bilim

6 1

Yıl: 2015 Cilt: 40 Sayı: 177 Sayfa Aralığı: 327 - 342 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi

Öz:

Araştırmada okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerini ve bu beceriye etki eden etmenlerin ayrıntılı bişekilde belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemleri birlikte kullanılmış ve araştırma tarama modeline uygun olacak şekilde planlanmıştır. Bu araştırma, mevcudurumu sorgulayan betimsel bir araştırmadır. Araştırmanın çalışma grubunu Giresun ilinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı on anaokulundan seçilen 152 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan çocuklar rastgele örnekleme yöntemiyle seçilmiştirAraştırmanın verilerini toplamak için Özdil (2008) tarafından geliştirilen Kişilerarası Problem Çözme Ölçeği (KPÇÖ) kullanılmıştırÖğretmen ve aile görüşmelerini yapabilmek için araştırmactarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış bir görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmada okul öncesi dönem çocuklardan nicel veranalizinde, öğretmen ve ailelerden nitel veri analizinde kullanılmak üzere üç farklı paydaştan veri toplanmıştır. Kişilerarası Problem Çözme Ölçeğinden alınan veriler analiz edildikten sonra analiz sonuçlarına göre en düşük puan alan çocuklar belirlenmiştir. Daha sonra bu çocukların sınıf öğretmenleriyle ve aileleriyle derinlemesine bilgi almak için görüşme yapılmıştır. Araştırmanın nitel verilerinin analizinde içerik analizi, nicel verilerinin analizinde ise ANOVA testkullanılmıştır. Araştırma sonuçları incelendiğinde elde edilen nicel ve nitel verilerin birbiriyle örtüştüğü görülmektedir. Çocukların televizyon izleme süreleri ve aile yapılarıyla kişilerarası problem çözme becerileri arasında yapılan istatistik analizi sonucunda anlamlılık tespit edildiği görülürken, öğretmen ve ailelerinde çocukların aile yapıları ve televizyon izleme süreleri üzerinde yoğunlaştıkları görülmektedir. Öğretmenler çocukların kişilerarasproblem çözme problemi olan çocukların gösterdikleri davranısorunlarına ilişkin görüşlerini saldırganlık, sözel tehdit, paylaşmamagrup etkinliklerine katılmama, ağlama ve anne/babaya bağlılıkaileler ise saldırganlık, sözel tehdit, ağlama ve anne/babaya bağlılık temaları altında ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Açıkgöz, Ü. K. (2002). Aktif öğrenme (1. baskı), İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları
Anlıak, Ş. (2004). Farklı eğitim yaklaşımları uygulayan okul öncesi eğitim kurumlarında kişiler arası bilişsel problem çözme becerisi programının etkisinin incelenmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi), Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Anlıak, Ş. ve Dinçer, Ç. (2005). Farklı Eğitim yaklaşımları uygulayan okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların kişiler arası problem çözme becerilerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(1), 149-166.
Arnold, J. D. (1992). The complete problem solver. Canada: John Wiley & Sons Inc.
Arseven, A. D. (2001). Alan araştırma yöntemi. Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık
Aşkın, M. (2006). Kişilik ve kişilerarası ilişkiler. İnsan İlişkileri ve iletişim.(Edt.Adem Solak). Mikro Yayın: Ankara
Bedell, J. R. ve Lennox, S. S. (1997). Handbook of communication and problem-solving skills training: A cognitive-behavioral approach. The Einstein Psychiatry Series. John&Wiley Sons Incorporation, Canada.
Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi. Ankara: Siyasal.
Bingham, A. (1998). Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi. (Çev: A. F. Oğuzkan). Milli Eğitim Basımevi. İstanbul.
Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (6. Basım). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches. London: Sage.
Cüceloglu, D. (2003). İnsan ve davranışı. Remzi Kitabevi, İstanbul
Çağdaş, A. ve Seçer, Z. (2002). Çocuk ve ergende sosyal ve ahlak gelişimi. Arı, R. (Ed.) 24-25. Ankara, Nobel Yayınevi.
Dağlı, A. (2004). Problem çözme ve karar verme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 3(7), 41-49.
Deutsch, M. (1994). Constructive conflict resolution: Principles, training, and research. Journal of Social Issues, 50: 13-32.
Dinçer, Ç. ve Güneysu, S. (1995). Okul öncesi dönemde problem çözme. Yaşadıkça Eğitim, 42, 2-7.
Düzakın, S. (2004). Lise öğrencilerinin problem çözme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bilim Dalı, Ankara.
Ercan, İ. ve Kan, İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 211-216.
Ertürk, Y. D. ve Akkor Gül, A. (2006). Çocuğunuzu televizyona teslim etmeyin. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara
Eskin, M. (2009). Sorun çözme terapisi. Ankara: HYB Basım Yayın.
Frey, K. S., Hirschstein, M. K. ve Guzzo, B. (2000). Second step: Preventing aggression by promoting social competence. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 8, 102-112.
Goffin, S. G. ve Tull, C. Q. (1993). Problem solving: Encouraging active learning. Young Children. 40(3), 28-32.
Green, J. C., Krayder, H. ve Mayer, E. (2005). Combining qualitative and quantitative methods in social inquiry. In B. Somekh ve C. Lewin (Eds.). Research methods in the social sciences (pp. 275-282). London: Sage.
Güçlü, N. (2003). Lise müdürlerinin problem çözme becerileri. Milli Eğitim, 80.Yıl Özel Sayısı(160), 272-300.
Gülay, H. (2011). The evaulation of the relationship between the computer using habits and prosocial and aggressive behaviours of 5-6 years old children, International Journal of Academic Research, 3 (2), 952-957.
Hortaçsu, N. (2003). Çocuklukta ilişkiler. İmge Kitabevi: Ankara
Hune, J. B. ve Nelson, C. M. (2002). Effects of teaching a problem-solving strategy on preschool children with problem behavior. Behavioral Disorder, 27(3), 185-227.
Johnson, B. ve Onwuegbuzie, A. (2004). Mixed methods resarch: A research paradigm whose time has come. Educational Researcher, 33(7), 14-26..
Kabapınar, F. (2003). Kavram yanılgılarının ölçülmesinde kullanılabilecek bir ölçeğin bilgi- kavrama düzeyini ölçmeyi amaçlayan ölçekten farklılıkları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 35(yaz): 398-417.
Kadan, G. (2010). Okul öncesi dönem çocuklarında (4-6 yaş) saldırganlık davranışlarını etkileyen faktörlerin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Khambekar, A. (2003). Shyness in children. Pediatrics for Parents, 20(10), 11-12.
Kahney, H. (1993). Problem solving current issues. Ballmoor Buckingham: Open University Pres
Karasar, N. (2010). Bilimsel araştirma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kendall, P. C. ve Fischler, G. L. (1984). Behavioral and adjustment correlates of problem solving: validational analyses of interpersonal cognitive problem solving measures. Child Development, 55, 879-892.
Kneeland, S. (2001). Problem çözme (Çev. Nurdan Kalaycı) Gazi Kitabevi: Ankara
Koray, Ö. ve Azar A. (2008). Ortaöğretim öğrencilerinin problem çözme ve mantıksal düşünme becerilerinin cinsiyet ve seçilen alan açısından incelenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, Mart, 16(1), 125-136.
Malik, S., Balda, S. ve Punia, S. (2006). Socio-emotional behaviour and social problem solving skills of 6 - 8 years old children. Journal of Social Sciences, 12(1), 55-58.
Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2thed.). California: Sage.
Morgan, C. T. (2000). Psikolojiye giriş. (Çev: H. Arıcı vd.) , Metaksan Matbacılık, Ankara.
Öğülmüş, S. (2006). Kişilerarası sorun çözme becerileri ve eğitimi. Nobel Yayınları, Ankara
Önder, A. (2005). Okul öncesi dönemde akran ilişkileri. Okul öncesi eğitimde güncel konular, Morpa Yayınları, İstanbul.
Özabacı, N. (2006). Çocukların sosyal becerileri ile ebeveynlerin sosyal becerileri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 163-179.
Özdil, G. (2005). Kişilerarası problem çözme becerileri eğitimi programının okul öncesi kurumlara devam eden çocukların kişilerarası problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Ana Bilim Dalı, Aydın
Pickover, S. A. (2006). The relationship between attachment status and social problem solving in four and five year old children: A contemporaneous assesment. Unpublished doctoral dissertation, University, Rochester, Michigan.
Schweinhart, L. J. ve Weikart, D. (1998). Why curriculum matters in early childhood education. Educational Leadership, 55, 57-60.
Senemoğlu, N. (2005). Gelişim öğrenme ve öğretim. Gazi Kitabevi: Ankara.
Shure, M. B. (2001b). Whats right with prevention? Commentary on prevention of mental disorders in school-aged children: current state of the field. Prevention and Treatment., 4(7), 1-8.
Sevinç, M. (2005). Bilişsel gelişim ve düşünce becerilerinin eğitimi (Ed. Sevinç, M). Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar, Morpa Kültür Yayınları, İstanbul.
Taştan, N. (2006). Çatışma çözme eğitimi ve akran arabuluculuğu. Nobel Yayınları: Ankara
Temel, F. (1996). İtalyadan (Reggio Emilia) yeni bir okulöncesi eğitim projesi. Okulöncesi Eğitim Sempozyumu. Okulöncesi Eğitiminde Yeni Yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi Basımevi.
Terzi, Ş. (2003). 6. sınıf öğrencilerinin kişilerarası problem çözme becerileri algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 221-231.
Tezbaşaran, A. A. (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu (İkinci Baskı). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları. Ulupınar Y. (2004). Obez hastaların bağımlı-özerk kişilik özelliklerinin ve problem çözme yeteneklerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyon.
Ünver, T. (2002). Bir popüler kültür ürünü: Çizgi film pokemon.(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Verma, G. K. ve Mallick, K. (2005). Researching education: Perspectives and techniques. London: Falmer Pres.
Yavuzer, H. (1998). Ana baba okulu (Yedinci Baskı). Remzi Kitabevi, İstanbul.
Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri(8. Baskı).Ankara: Seçkin.
Yoleri, S. (2010). Bracken Temel Kavram Gelişimi Ölçeği ifade edici Türkçe formunun oluşturulması ve temel kavramlarla kişilerarası problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Zembat, R. ve Unutkan, P. Ö. (2005). Problem çözme becerilerinin gelişimi. Gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar. Morpa Yayınları, İstanbul.

APA	KESİCİOĞLU O (2015). Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi. , 327 - 342.
Chicago	KESİCİOĞLU OĞUZ SERDAR Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi. (2015): 327 - 342.
MLA	KESİCİOĞLU OĞUZ SERDAR Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi. , 2015, ss.327 - 342.
AMA	KESİCİOĞLU O Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi. . 2015; 327 - 342.
Vancouver	KESİCİOĞLU O Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi. . 2015; 327 - 342.
IEEE	KESİCİOĞLU O "Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi." , ss.327 - 342, 2015.
ISNAD	KESİCİOĞLU, OĞUZ SERDAR. "Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi". (2015), 327-342.

APA	KESİCİOĞLU O (2015). Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 40(177), 327 - 342.
Chicago	KESİCİOĞLU OĞUZ SERDAR Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim 40, no.177 (2015): 327 - 342.
MLA	KESİCİOĞLU OĞUZ SERDAR Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, vol.40, no.177, 2015, ss.327 - 342.
AMA	KESİCİOĞLU O Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim. 2015; 40(177): 327 - 342.
Vancouver	KESİCİOĞLU O Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim. 2015; 40(177): 327 - 342.
IEEE	KESİCİOĞLU O "Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi." Eğitim ve Bilim, 40, ss.327 - 342, 2015.
ISNAD	KESİCİOĞLU, OĞUZ SERDAR. "Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi". Eğitim ve Bilim 40/177 (2015), 327-342.