Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi

ÇELEBİ, NURHAYAT; Ugurlu, Baran

Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi

Nurhayat ÇELEBİ, (Karabük Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Karabük, Türkiye)

Baran UĞURLU (İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İstanbul, Türkiye)

Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi

1 0

Yıl: 2014 Cilt: 0 Sayı: 18 Sayfa Aralığı: 537 - 569 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi

Öz:

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin kişilik özelliklerinin bazıdemografik değişkenlerle olan ilişki ve farklılıklarını ortaya koymaktır.Araştırma betimsel tarama modelinde yapılmıştır. Araştırmanın çalışmagrubunu, İstanbulun Ataşehir, Beşiktaş, Güngören ve Ümraniyeilçelerindeki 22 resmi lisede görev yapan 407 öğretmen oluşturmaktadır.Öğretmenlerin kişilik öze lliklerini belirlemek amacıyla Benet -Martinez veJohn (1998) tarafından geliştirilen ve Türkçe uyarlaması Sümer ve Sümer(2005) tarafından yapılan Beş Faktör Envanteri (BFI) kullanılmıştır. BeşFaktör Envanteri (BFI) nin Alpha güvenirlik katsayısı ,699 dur. Araştırmasonucunda, öğretmenlerin kişilik özelliklerinde en yüksek ortalamanıngelişime açıklık, en düşük ortalamanın da duygusal denge (nevrotiklik) altboyutunda olduğu tespit edilmiş, ayrıca öğretmenlerin kişilik özellikleri iledemografik değiş kenler arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bunagöre cinsiyet değişkeni ile özdisiplin, dışa dönüklük, uyumluluk venevrotiklik alt boyutu arasında; yaş değişkeni ile özdisiplin ve nevrotiklikarasında; medeni durum ile gelişime açıklık, özdisiplin, uyumlulukarasında; branş değişkeni ile gelişime açıklık ve dışa dönüklük arasındaanlamlı farklılıklar görülmüştür.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Analysis of public school teachers personality traits according to demographic variables

Öz:

The aim of this study is to demonstrate the relations and differencesbetween personality traits of teachers and some demographic variables.This research is designed in a descriptive survey model. The study group iscomposed of 407 teachers who are working in 22 public high schools fromAtaşehir, Beşiktaş, Güngören and Ümraniye districts of Istanbul. Big FiveInventory, which is developed by Benet -Martinez and John (1998) andadapted to Turkish by Sümer and Sümer (2005), is used in order to assessthe teacher personality traits. The scale of Alpha coefficient is, .699. As aresult, teachers the highest average is in openness to experience and thelowest average is in neuroticism. Also it is found that significantdifferences exist be tween teachers personality traits and demographicvariables. In accordance to this, significant differences are observedbetween gender variable and conscientiousness, extraversion,agreeableness, neuroticism. There are similar differences betweenmarital status variable and openness to experience, conscientiousness,agreeableness. The differences between branch variable and openness toexperience, extraversion are also significant.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Bakioğlu, A. (2009) Çağdaş sınıf yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Basım, H. N., Çetin, F. ve Tabak, A. (2009). " Beş Faktör Kişilik Özeliklerinin Kişilerarası Çatışma Çözme Yaklaşımlarıyla İlişkisi. " Türk Psikoloji Dergisi, 24(63): 2034.
Baymur, F. (1994). Genel psikoloji. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
Benet-Martinez, V. & John, O. P. (1998). " Los Cinco Grandes Across Cultures and Ethnic Groups: Multitrait Multimethod Analyses of the Big Five in Spanish and English." American Psy chological Association, 75 (3): 729750.
Burger, J.M. (2006). Kişilik: Psikoloji biliminin insan doğasına dair söyledikleri (Çev.İ. D. Erguvan Sarıoğlu). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Çelikten, M. Şanal, M. ve Yeni, Y. (2005). " Öğretmenlik Mesleği v e Özellikleri. " Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2): 207237.
Demirci, S. (2003). Öğretmenlerde beş faktör kişilik özellikleri ile iş doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversites i Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
Digman, J. M. (1990). " Personality Structure: Emergence of th e Five -Factor Mode l. " Annual Review of Psychology, 41 : 417440.
Erkal, B. (2007). Kişilik kuramları. E. Özkalp (Ed.), Davranış bilimlerine giriş (s.239260). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Eysenck, H. J. ve Wilson, G. (1995). Kişiliğinizi tanıyın (Çev. E. Erduran). İstanbul: Remzi Kitabevi.
İnanç, B. ve Yerlikaya, E. (2009). Kişilik kuramları (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
John, O. P., Donahu e, E. M., ve Kentle, R. L. (1991). The big five inventory Versions 4a and 54. Berkeley, CA: University of California, Berkeley, Institute of Personality and Social Research.
Kayabaşı, Y. ve Cemaloğlu, N. (2007). " Öğretmenlerin Sınıflarında Kullandıkları Disiplin Modellerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi ." Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2): 149170.
Köknel, Ö. (2005). Kaygıdan mutluluğa kişilik (17. Baskı). İstanbul: Altın Kitaplar.
Kulaksızoğlu, A. (1998). Ergenlik Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
McCrae, R. R. ve Costa, P. T. (1989). " Reinterpreting t he Myers -Briggs Type Indicator from the Perspective of the Five -Factor Model o f Personality . " Journal of Personality, 57(1): 1740.
Mete, C. (2006). İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin kişilik özellikleri ile iş tatminleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Morgan, T. C. (1993). Psikolojiye giriş (Çev. H. Arıcı, I. S avaşır, O. İmamoğlu, O. Aydın, R. Bayraktar, İ. Dinç vd.). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
Moss, S. A., McFarland, J., Ngu, S., ve Kijowska, A. (2006). " Maintaining an Open Mind to Closed İndividuals: The Effect of Resource Availability and Leade rship Style on t he Association Between Openness to Experience a nd Organizational Commitment. " Journal of Research in Personality , 41 : 259275.
NEO PI -R Kişilik Envanteri. (2010). Beş faktör modeli. http://www.assess.com.tr adlı web sitesinden 27.12.2010 ta rihinde alınmıştır.
Ordun, G. (2005). " Kişilik Faktörleri v e Satış Temsilcilerinin Performansı Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Çalışma ." İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 16(51): 5668.
Pervin, L. A. ve John, O. P . (1997). Personality: Theory and resarch (7th ed.). NewYork: John Wiley & Sons.
Recepoğlu, E., Kılınç, A.Ç., F.Şahin ve Er, E. (2013). " Öğretim Ele manlarının Kişilik Özellikleri ile Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki." Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/6 Spring 2013, p. 603 -617, ANKARA-TURKEY.
Sayar, K. ve Dinç, M. (2008). Psikolojiye giriş . İstanbul: Nesir Matbaacılık.
Schmitt, D . P., Allik, J., McCrae, R. R. ve B enet -Martinez, V. (2007). " The Geographic Distribution of Big Five Personality Traits: Patterns a nd Profiles of Human Selfdescription Across 56 Nations ." Journal of Cross - Cultural Psychology, 38: 173 -212.
Schmitt, D. P., Realo, A., Voracek, M., ve Allik, J. (2008). " Why Can't A Man Be More Like A Woman? Sex Difference s in Big Five Personality Traits Across 55 Cultures." Journal of Personality and Social Psychology, 94: 168182.
Somer, O., Korkmaz, M. ve Tatar, O. (2004). Kuramdan uygulamaya beş faktör kişilik modeli ve beş faktör kişilik envanteri (5FKE). İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
Somer, O. (1998). " Türkçede Kişilik Özelliğ i Tanımlayan Sıfatların Yapısı v e Beş Faktör Modeli." Türk Psikoloji Dergisi, 13(42): 1732.
Sümer, N. ve Sümer, H. C. (2005) Beş faktör kişilik özellikleri ölçeği (Yayınlanmamış çalışma).
TDK. (1988). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Telef, B. B. ve Yazıcı, H. (2009). " Öğretmenlerin Kişilik Özellikle ri, Stresle Başa Çıkma Yolları v e Kontrol Algıları Arasındaki İlişkiler ." Milli Eğitim, 183 : 259271.
Tuzcuoğlu, S. (2005). Kişilik gelişimi. B. Aydın (Ed.), Gelişim ve öğrenme (s.123 156). Ankara: Nobel Yayınları.
Zel, U. (2007). Yönetimde kişilik ve kişilik teorileri. S. Güney (Ed.), Yönetim ve organizasyon (s.491 52 8). Ankara: Nobel Yayınları.
Zhang, L. (2008). " Düşünce tarzları ve beş büyük kişilik özelliğin tekrar gözden geçirilmesi" (Çev. E. A. Aslan ve E. Akkaya). Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Dergisi, 27: 3951.

APA	ÇELEBİ N, Ugurlu B (2014). Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi. , 537 - 569.
Chicago	ÇELEBİ NURHAYAT,Ugurlu Baran Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi. (2014): 537 - 569.
MLA	ÇELEBİ NURHAYAT,Ugurlu Baran Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi. , 2014, ss.537 - 569.
AMA	ÇELEBİ N,Ugurlu B Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi. . 2014; 537 - 569.
Vancouver	ÇELEBİ N,Ugurlu B Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi. . 2014; 537 - 569.
IEEE	ÇELEBİ N,Ugurlu B "Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi." , ss.537 - 569, 2014.
ISNAD	ÇELEBİ, NURHAYAT - Ugurlu, Baran. "Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi". (2014), 537-569.

APA	ÇELEBİ N, Ugurlu B (2014). Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 0(18), 537 - 569.
Chicago	ÇELEBİ NURHAYAT,Ugurlu Baran Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi 0, no.18 (2014): 537 - 569.
MLA	ÇELEBİ NURHAYAT,Ugurlu Baran Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, vol.0, no.18, 2014, ss.537 - 569.
AMA	ÇELEBİ N,Ugurlu B Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi. 2014; 0(18): 537 - 569.
Vancouver	ÇELEBİ N,Ugurlu B Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi. 2014; 0(18): 537 - 569.
IEEE	ÇELEBİ N,Ugurlu B "Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi." Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 0, ss.537 - 569, 2014.
ISNAD	ÇELEBİ, NURHAYAT - Ugurlu, Baran. "Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi". Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi 18 (2014), 537-569.