Türkiye'de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma

YETİM, Nalan; Yurdakul, Mine; GÜNER, SEVIL

Türkiye'de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma

Sevil GÜNER, (Ege Üniversitesi, İzmir Atatürk Sağlık Yüksekokulu, Ebelik Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Mine YURDAKUL, (Mersin Üniversitesi, Sağlık Yüksekokulu, Ebelik Anabilim Dalı, Mersin, Türkiye)

Nalan YETİM (Mersin Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Anabilim Dalı, Mersin, Türkiye)

Yükseköğretim ve Bilim Dergisi

45 9

Yıl: 2015 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 80 - 87 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye'de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma

Öz:

Bu çalışma Türkiyede ebelik mesleğinin profesyonelleşme sürecinde yaşanan sorunlar ve bu sorunlara çözüm önerilerini belirlemekamacıyla nitel araştırma metodolojisine uygun olarak yapılmış tanımlayıcı bir araştırmadır ve Haziran 2012de yüksek lisans tezi olaraksunulmuştur. Araştırma Türkiye de ebelikte yüksek lisans eğitimi veren yedi üniversitede yapılmıştır. Araştırmaya Türkiye de ebelikteyüksek lisans eğitimi veren yedi üniversitede görevli, gönüllü 20 öğretim üyesi katılmıştır. Veri toplama aracı olarak 10 adet açık uçlu sorudanoluşan yarı yapılandırılmış görüşme rehberi kullanılmıştır ve görüşme sırasında ses kaydı alınmıştır. Veri toplama süreci bir araştırmacıtarafından 28 Haziran 2011 - 07 Aralık 2011 tarihleri arasında yüz yüze görüşme şeklinde gerçekleştirilmiştir. Görüşme sırasında alınanses kayıtları yazılı ortama aktarılmıştır. Yazılı ortama aktarılan ses kaydı çıktıları nitel veri analiz yöntemlerinden içerik analizi kullanılarakanaliz edmiştir. Ebelik mesleğinin profesyonelleşme sürecindeki başlıca sorunlar; var olan ebelik yasasının günün gereksinimlerinikarşılayacak nitelikte olmaması, örgütlenmenin istenen düzeyin altında olması, otonomiye ilişkin sorunların varlığı ve yapılan bilimselaraştırmaların henüz istenen düzeye ulaşmaması olarak belirlenmiştir. Öğretim üyeleri çözüm olarak ebelik yasasının güncellenmesi,ebelikte doktora eğitimine başlanması, örgütlenmenin güçlendirilmesi, bilimsel araştırma yapma konusunda klinisyen ebelere destekolunması gerektiğini belirtmişlerdir. Bu sonuçlar doğrultusunda ebeliğin ülkemizdeki durumu değerlendirildiğinde profesyonelleşmesürecini henüz tamamlamadığı sonucuna varılmıştır. Çalışmamızda öncelikli olarak ele alınan sorunlar ve çözüm önerileri rehberliğindeyapılacak düzenlemelerin mesleğin mevcut durumunun iyileştirilmesine katkı sağlayacağı açıktır. Ebelikte lisansüstü eğitim programlarınıngüçlendirilmesi, görev tanımlarının yapılması, alt yapı ve öğretim elemanı sayısı açısından yetersiz olan bölümlerde gerekli iyileştirmelerinyapılması, bu okullarda öğrenci sayısının azaltılması ve ebelik yasasının yürürlüğe girmesi olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel

A Qualitative Study on the Academic Approach to the Professionalization of Midwifery in Turkey

Öz:

This study was designed as a qualitative descriptive study to map out the challenges and suggestions in regard to the problems ofprofessionalization of midwifery in Turkey and it was presented as a master thesis in J une 2012. The study was conducted in sevenuniversities in Turkey which provided master programs in midwifery. The study participants included twenty faculty members inmidwifery departments in these universities who consented to participate. An interview guide consisting of 10 semistructured open-endedquestions was used as an instrument of data collection and interviews were recorded. The process of data collections was conducted asface-to-face interviews by a researcher between 28th J une 2011-7th December 2011. The recordings were transformed into text. Writtenaudio recording outputs were analyzed by the content analysis which is one of the qualitative data analysis method. Major problemsof professionalization of midwifery in Turkey were found as incompetent legislative regulations in midwifery, insufficient professionalorganizations, problems of autonomy, and insufficient scientific researches in the field. The participants suggested updating the legislativeregulations, opening doctoral programs in midwifery departments, strenghtening professional organizations, supporting clinical midwifesto conduct scientific researches. In light of the results, it was concluded that professionalization of midwifery has still certain structuralproblems. It is maintained that regulations to be made in line with the suggestions in this study will certainly enhance professionalizationof midwifery. It was pointed out that it is required to support graduate programs in midwifery, to open new doctoral programs, to supportmidwifery departments in terms of equipment and human resources, to clarify job definitions, to decrease the number of students in thesefaculties and to enact legislative regulations in regard to midwifery profession.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aile Hekimliği Kanunu. (2004).T. C. Resmi Gazete, 25665, 09 Aralık 2004
Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği. (2010). T. C. Resmi Gazete, 27591, 25 Mayıs 2010
Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezleri Yönetmeliği. (1997). T. C. Resmi Gazete, 22900, 06 Şubat 1997
Kavaklı, Ö., Uzun, Ş., & Arslan, F., (2009). Yoğun bakım hemşirelerinin profesyonel davranışlarının belirlenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 51(3), 168-173
Begley, C.M. (2001). Giving midwifery care: Student midwives views of their their working role. Midwifery, 17, 24-34.
Beydağ, K.D., Arslan H. (2008). Kadın doğum kliniklerinde çalışan ebe ve hemşirelerin profesyonelliklerini etkileyen faktörler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3(7), 75-87
Currie, S. M. (1999). Aspects of the preparation of student midwives for autonomous practice. Midwifery 15, 283-292.
Demir, A.(2011). Aile sağlığı elemanı olarak ebe. 1. Uluslararası & 2. Ulusal Ebelik Kongresi Kitabı, Safranbolu, 13-16 Ekim 2011, 99.
Erkal, İ. S., (2011).Ebelikte lisans eğitiminin güçlendirilmesi. I. Uluslararası & II. Ulusal Ebelik Kongresi, 13-16 Ekim 2011, Safranbolu.
Ergöl, Ş. (2011). Türkiyede yükseköğretimde hemşirelik eğitimi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(3), 152-155
Evetts, J. (2011). Sociological analysis of professionalism: past, present, future. Comparative Sociology, 10, 1-37.
Görgülü, S. Ulusoy M. F. (1995). Hemşirelik esasları temel kuram, kavram, ilke ve yöntemler. Ankara: Çağın Ofset
Güven, T. (2009). Tıp etiği açısından meslek ve profesyonellik kavramlarının incelenmesi. Hacettepe Tıp Dergisi, 40, 84-88.
Hampton, L. D, Hampton, G. M. (2000). Professionalism and the nurse-midwife practitioner: an exploratory study. Journal of the American Academy of Nurse Practitioners, 12(6), 218-225.
Hresenova, E. (2007). Midwives, women, and the professionalization of midwifery: an ethnographic study of two maternity hospitals in the Czech Republic. Romanian Association for Cognitive Science, 11(2), 371-396.
İlhan, S. (2008).Yeni kapitalizm ve meslek olgusunun değişen anlamları üzerine. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 313-327.
Karadağ, A. (2002). Meslek olarak hemşirelik. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 5(2), 1-8
Karagözoğlu, Ş. (2008). Hemşirelikte bireysel ve profesyonel özerklik. Hemşirelik Araştırma Geliştirme Dergisi, 3: 41-50.
Karahan N. (2011). Türkiye de ebe olmak. 1. Uluslararası & II. Ulusal Ebelik Kongresi Kitabı, Safranbolu, 13-16 Ekim.
Kaya, D. Yurdakul, M. (2007). Türkiye de ve Dünyada ebelik eğitimi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 23(2): 233-241.
Koçak B. Üniversite hastanelerinde çalışan hemşirelerin sağlıkta özelleştirme ve sendikalaştırma konusunda girişimlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2006
Korkmaz, Y.N.(2008). Yeni Zelandada ebelik. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 1(2), 76-80.
ÖSYM (2013). 2012-2013 Öğretim Yılı Yükseköğretim İstatistikleri. Retrieved from http://www.osym.gov.tr/ belge/1-19213/2012-2013-ogretim-yili-yuksekogretim- istatistikleri.html
Özcan, A. Yiğit, R. (2000). Sağlık yüksekokulları ve ilk yıllarındaki nicel durumları. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 4(2), 14-21.
Pala, K. (2006). Türkiye de uygulamaya konulmaya çalışılan biçimi ile aile hekimliği nereye gidiyor? 4. Temel Sağlık Hizmetleri Sempozyumu, Manisa, 13-14 Nisan.
Tababet ve şuabatı sanatlarının tarzı icrasına dair kanun. (1928). T. C. 863, 11 Nisan 1928
Seviğ, Ü, Başer, M. Güler, H. Yurdakul, M. (2008). Türkiyede tıp-sağlık bilimleri alanında eğitim ve insan gücü planlaması ebe insan gücü: Mevcut durum ve 2013 yılı vizyonu. Üniversitelerarası kurul tıp sağlık bilimleri eğitim konseyi, ebe insan gücü planlama komisyonu çalışma raporu.
Sokullu, G. (2011). Teoriği pratiğe yansıtabiliyor muyuz? I. Uluslararası& II. Ulusal Ebelik Kongresi Kitabı, 13-16 Ekim 2011, Safranbolu
Soğukpınar, N., Saydam, B. K., Bozkurt Ö. D., Öztürk, H., Pelik A. (2007). Past and present midwifery education in Turkey, Midwifery 23, 433-442
Şahin, A.E. (2009). Türkiye de ilköğretim okulu müdürlüğünün bir meslek olarak mevcut durumu: Bir Delphi çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 125-136.
Toker, E. Aktaş, S.(2010). İngilterede ebelik. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3), 89-97.
Türk Ebeler Derneği, (2011). Ebeler derneği tarihçesi. Retrieved from http://www.turkebelerderneği.com/index.php?option. com
Yataklı tedavi kurumları işletme yönetmeliği. (1983). T. C. Resmi Gazete, 17927, 18 Ocak 1983
Yurdakul, M. (2008). Ebelikte lisansüstü eğitim. Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 24(1,2,3), 57-61.
Yükseköğretim Kurulu, (2013). Genel kurul kararları. Retrieved from http://www.yok.gov.tr/web/guest/kurul-kararlari Yükseköğretim Kurulu, (2014). Türkiye de sağlık eğitimi ve sağlık insangücü durum raporu. Retrieved from http://www.yok.gov. tr/web/guest/turkiye-de-saglik-egitimi-ve-saglik-insangucu- raporu
Walther N. K. A. van Mook, de Graveb W. S., Wassc V. OSullivand H., Zwavelinge J. H., Schuwirthb L. W., van der Vleutenb C. P.M. (2009). Professionalism: evolution of the concept. European Journal of Internal Medicine, 20(4), 81-84.

APA	GÜNER S, Yurdakul M, YETİM N (2015). Türkiye'de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma. , 80 - 87.
Chicago	GÜNER SEVIL,Yurdakul Mine,YETİM Nalan Türkiye'de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma. (2015): 80 - 87.
MLA	GÜNER SEVIL,Yurdakul Mine,YETİM Nalan Türkiye'de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma. , 2015, ss.80 - 87.
AMA	GÜNER S,Yurdakul M,YETİM N Türkiye'de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma. . 2015; 80 - 87.
Vancouver	GÜNER S,Yurdakul M,YETİM N Türkiye'de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma. . 2015; 80 - 87.
IEEE	GÜNER S,Yurdakul M,YETİM N "Türkiye'de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma." , ss.80 - 87, 2015.
ISNAD	GÜNER, SEVIL vd. "Türkiye'de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma". (2015), 80-87.

APA	GÜNER S, Yurdakul M, YETİM N (2015). Türkiye'de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 5(1), 80 - 87.
Chicago	GÜNER SEVIL,Yurdakul Mine,YETİM Nalan Türkiye'de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi 5, no.1 (2015): 80 - 87.
MLA	GÜNER SEVIL,Yurdakul Mine,YETİM Nalan Türkiye'de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, vol.5, no.1, 2015, ss.80 - 87.
AMA	GÜNER S,Yurdakul M,YETİM N Türkiye'de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 2015; 5(1): 80 - 87.
Vancouver	GÜNER S,Yurdakul M,YETİM N Türkiye'de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 2015; 5(1): 80 - 87.
IEEE	GÜNER S,Yurdakul M,YETİM N "Türkiye'de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma." Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 5, ss.80 - 87, 2015.
ISNAD	GÜNER, SEVIL vd. "Türkiye'de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma". Yükseköğretim ve Bilim Dergisi 5/1 (2015), 80-87.