Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi
Yıl: 2015 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 33 - 39 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi
Öz: Amaç: Bu çalışma, kanser hastasına bakım veren aile bireylerinin fiziksel, sosyal, duygusal ve ekonomik etkilenimlerini ve bakım veren aile üyesinin sosyodemografik özellikleri ile bu özelliklerin bakıcı yükü ile ilişkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır.Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evrenini, 02 Ocak 2011-02 Mart 2011 tarihleri arasında Samsun Mehmet Aydın Eğitim ve Araştırma Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Servisi'nde yatarak tedavi alan kanser hastalarına primer bakım veren 273 aile bireyi oluşturmuştur. Win Episcope 2,0 programıyla örneklem büyüklüğü minimum 160 olarak belirlenmiş, araştırma kapsamına belirlenen tarihler arasında serviste tedavi alan kanser hastalarının primer bakıcısı olan, araştırmadan dışlanmasını gerektirecek bir nedeni olmayan, araştırmaya katılmayı kabul eden tüm aile bireyleri (195 kişi) alınmıştır. Verilerin toplanmasında hastayla ilgili bilgilerinde yer aldığı soru formu ve ''Zarit Bakıcı Yükü Ölçeği'' kullanılmıştır.Bulgular: Araştırma kapsamına alınan bakım verenlerin Bakım Verme Yükü Ölçeği'ne göre puan ortalaması 39.02±18.44 (14-88) olarak elde edilmiştir. Araştırma kapsamına alınan bakım verenlerin eğitim düzeyinin (p<0.01), hastaya bakım verme sürelerinin (p<0.001), hastanın cinsiyetinin (p<0.05), hastaların yardımsız tuvalete gidebilmesinin (p<0.001), idrarını (p<0.001) ve dışkısını kontrol edebilmesinin (p<0.001) bakım yükünü (bakımın ortaya çıkardığı psikolojik sıkıntı, fiziksel sağlık problemleri, ekonomik ve sosyal problemler) etkilediği bulunmuştur. Hastanın yaşı ve bakım verenin yaşı ile bakım verme yükü ölçek puanı arasındaki ilişkinin önemli olmadığı, bakım verenin cinsiyeti ve medeni durumunun bakım yükünü etkilemediği bulunmuştur (p>0.05).Sonuç: Bu konuda hemşirelerin kanserli hastalara bakım veren aile bireylerinin yaşayabileceği güçlüklere, bakım yüküne ve diğer sorunlara ilişkin farkındalık oluşturması ve onların sorunlarını göz ardı etmemesi önerilmektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
Caregiver Burden in Family Members of Cancer Patients
Öz: Objectives: The purpose of the study was to investigate the physical, social, emotional, and economical affects on family members caring for cancer patients, as well as the socio-demographic characteristics of family caregivers and the relationship between these factors and caregiver burden. Methods: The study population included 273 family members who were primary caregivers of cancer patients receiving inpatient treatment at Samsun Mehmet Aydın Training and Research Hospital, Radiation Oncology Service between 2 January 2011 and 2 March 2011. Minimum sample size was calculated by using Win Episcope 2.0 software (n=160). Primary caregivers of cancer patients receiving treatment in radiation oncology service between the dates specified above, caregivers who did not meet any exclusion criteria, and caregivers who volunteered to participate (n=195) were included in the study. A questionnaire including information about the patients and Zarit Caregiver Burden Scale were used to obtain data. Results: The mean Zarit Caregiver Burden Scale score of caregivers in the study was 39.02±18.44 (14-88). Education level of the caregivers participated in the study (p<0.01), duration of caregiving (p<0.001), patient's gender (p<0.05), unassisted use of the bathroom (p<0.001), and control of excreta (p<0.001) were shown to influence caregiving burden (psychological distress, physical health problems, economic problems, and social problems). Study results also revealed that the relationship between patient and caregiver age and caregiving burden is not significant, nor did caregiver gender and marital status influence caregiving burden (p>0.05).Conclusion: It is recommended that nurses bring awareness to family members of cancer patients regarding the difficulties they may experience; furthermore, nurses themselves should be conscious of their own caregiver burden.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Güllü İ, Zengin N. Kanserle mücadelede ulusal kanser danışma kurulunun rolü. Tuncer M. Editör. Türkiye'de Kanser Kontrolü. Ankara; T.C. Sağlık Ba- kanlığı Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı, Koza Matbaacılık; 2009;9.
- Canatan A. Kanserin sosyal yönleri. Tuncer M. Editör. Türkiye'de Kanser Kontrolü. Ankara; T.C. Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı, Koza Matbaacılık; 2009;305-12.
- Kitrungroter L, Cohen MZ. Quality of life of family caregivers of patients with cancer: a literature review. Oncol Nurs Forum 2006;33:625-32.
- Mystakidou K, Tsilika E, Parpa E, Galanos A, et al. Caregivers of advanced cancer patients: feelings of hopelessness and depression. Cancer Nurs 2007;30:412-8.
- Eicher PS, Batshaw ML. Cerebral palsy. Pediatr Clin North Am 1993;40:537-51.
- Toseland RW, Smith G, Mccallion P. Familiy caregivers of the frail elderly. Handbook of Social Work Practice with Vulnerable and Resilient Populati- on 2001;18:99-109.
- Silver HJ, Wellman NS. Family caregiver training is needed to improve out- comes for older adults using home care technologies. J Am Diet Assoc 2002;102:831-6.
- Küçükgüçlü Ö, Esen A, Yener G. Bakım verenlerin yükü envanterinin Türk toplumu için geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi. Journal of Neurologi- cal Sciences [Turkish] 2009;26:18:60-73.
- Uğur Ö, Fadıloğlu Ç. Onkoloji hastasına evde bakım verenlerin bakım yükünün incelenmesi. İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Hemşireliği AD Doktora Tezi; 2006.
- Yüksel G, Varlıbaş F, Karlıkaya G, Şıpka Y, ve ark. Parkinson hastalığında bakı- cı yükü. Parkinson Hastalığı ve Hareket Bozuklukları Dergisi 2007;10:26-34.
- Terakye G. Kanserli hasta yakınları ile etkileşim. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2011;4:78-82.
- Fultner DK, Roudonis MR. Home care and hospice. Gerontologic Nursing 2000;771-96.
- Ak M, Yavuz KF, Lapsekili N, Türkçapar MK. Kronik psikiyatrik bozuklu- ğu bulunan hastaların ve bakım verenlerin bakım yükü açısından de- ğerlendirilmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2012;25:330-7.
- Zarit SH, Reever KE, Bach-Peterson J. Relatives of the impaired elderly: cor- relates of feelings of burden. Gerontologist 1980;20:649-55.
- İnci FH. Zarit yaşam yükü bakım ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirliği. Yük- sek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli, 2006.
- Çıtlık Sarıtaş S, Bayır K, Sarıtaş S, Ucuzal M. Karaciğer transplantasyonu yapılan hastalara bakım verenlerin bakım yüklerinin belirlenmesi. Yıl- dırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik E-Dergisi 2014;2:17-25.
- Özdemir KF, Şahin AZ, Küçük D. Kanserli çocuğu olan annelerin bakım ver- me yüklerinin belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi 2009;26:153-6.
- Şahin AZ, Polat H, Ergüney S. Kemoterapi alan hastalara bakım verenlerin bakım verme yüklerinin belirlenmesi. Atatürk Üni HYO Derg 2009;12:1-8.
- Yüksel G, Varlıbaş F, Karlıkaya G, Şıpka Y, ve ark. Parkinson hastalığında ba- kıcı yükü. Parkinson Hastalığı ve Hareket Bozukluğu Dergisi 2007;10:27-8.
- Iconomou G, Vagenakis AG, Kalofonos HP. The informational needs, satis- faction with communication, and psychological status of primary care- givers of cancer patients receiving chemotherapy. Support Care Cancer 2001;9:591-6.
- Malak TA, Dicle A. Beyin tümörlü hastalarda bakım verenlerin yükü ve et- kileyen faktörler. Türk Nöroşir Derg 2008;18:120-1.
- Ateşçi ÇF, Oğuzhanoğlu KN, Baltalarlı B, Karadağ F, ve ark. Kanser has- talarında psikiyatrik bozukluklar ve ilişkili etmenler. Turk Psikiyatri Derg 2003;14:148.
- Taşdelen P, Ateş M. Evde bakım gerektiren hastaların bakım gereksinimleri ile bakım verenlerin yükünün değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2012;9:22-9.
- Zaybak A, Güneş Ü, Günay İsmailoğlu E, Ülker E. Yatağa bağımlı hastalara bakım veren bireylerin bakım yüklerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;15:1.
APA | ORAK O, SEZGİN S (2015). Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. , 33 - 39. |
Chicago | ORAK Oya Sevcan,SEZGİN Serap Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. (2015): 33 - 39. |
MLA | ORAK Oya Sevcan,SEZGİN Serap Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. , 2015, ss.33 - 39. |
AMA | ORAK O,SEZGİN S Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. . 2015; 33 - 39. |
Vancouver | ORAK O,SEZGİN S Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. . 2015; 33 - 39. |
IEEE | ORAK O,SEZGİN S "Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi." , ss.33 - 39, 2015. |
ISNAD | ORAK, Oya Sevcan - SEZGİN, Serap. "Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi". (2015), 33-39. |
APA | ORAK O, SEZGİN S (2015). Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6(1), 33 - 39. |
Chicago | ORAK Oya Sevcan,SEZGİN Serap Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 6, no.1 (2015): 33 - 39. |
MLA | ORAK Oya Sevcan,SEZGİN Serap Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, vol.6, no.1, 2015, ss.33 - 39. |
AMA | ORAK O,SEZGİN S Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2015; 6(1): 33 - 39. |
Vancouver | ORAK O,SEZGİN S Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2015; 6(1): 33 - 39. |
IEEE | ORAK O,SEZGİN S "Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi." Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6, ss.33 - 39, 2015. |
ISNAD | ORAK, Oya Sevcan - SEZGİN, Serap. "Kanser Hastasına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yüklerinin Belirlenmesi". Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 6/1 (2015), 33-39. |