Mersin İlindeki Bir Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı Altmış Beş Yaş ve Üstü Bireylerin Erişkin Aşılama Durumları ve Etkileyen Faktörler

Yıl: 2016 Cilt: 17 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 121 - 130 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Mersin İlindeki Bir Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı Altmış Beş Yaş ve Üstü Bireylerin Erişkin Aşılama Durumları ve Etkileyen Faktörler

Öz:
Amaç: Bu araştırma Mersin ilindeki bir aile sağlığı merkezine kayıtlı altmış beş yaş ve üstü bireylerin erişkin aşılama durumlarını ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntemler: Araştırmaya Mersin ilindeki bir aile sağlığı merkezine baş- vuran, 65 yaş ve üstü 260 kişi alınmış ve bu kişilere 28 sorudan oluşan anket formu yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programında değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılan kişilerin %72,3'ünün 65-74 yaş aralığında olduğu, %55,4'ünün kadın, %65,7'sinin ilköğretim mezunu, %65'inin evli, %95'inin çalışmadığı, %48,8'inin emekli olduğu, %20,8'sinin tek başına yaşamını sürdürdüğü ve %49,2'sinin gelir durumunun 1000 TL ve altında olduğu, %77,3'ünün kronik bir hastalığı olduğu, %83,1'inin sürekli ilaç kullandığı, %82,6'sının kalp damar hastalığı olduğu belirlenmiştir. Araştırmaya katılan kişilerin %30,4'ü 65 yaş ve üstü aşılarını yaptırmış olup, bunların %28,1'inin grip aşısı, %4,2'sinin pnömokok aşısı, %3,1'inin tetanoz aşısı yaptırdığı belirlenmiştir. Aşı yaptıranların %46,8'i kesici ve delici yaralanmaya maruz kaldığı için, %39,2'si doktoru önerdiği için, %10,1'i hacca gitmek için, %1,3'ü ise eczacı önerdiği, hayvan ısırmasına maruz kaldığı ve yakını önerdiği için aşı yaptırdığını belirtmiştir. Kronik hastalığı olan ve sürekli ilaç kullananların çoğunluğunda aşılanma oranının yüksek olduğu belirlenmiştir (p>0,05). Çalışmada erkeklerin %54,4'ünün 65 yaş ve üstü aşılarını yaptırdığı buna karşın, kadınların %59,7'sinin, 65-74 yaş grubundakilerin %79'unun, ev hanımlarının %49,7'sinin, gelir durumu 1000 TL ve altında olanların %52,5'inin aşı yaptırmadıkları belirlenmiştir. Sonuç: Çalışma sonuçlarımıza göre 65 yaş ve üstü erişkinlerin aşılanma oranları düşük bulunmuş ve aşılanmayı yaş, cinsiyet, eğitim, meslek gibi bazı değişkenlerin etkilediği saptanmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik

Investigation of the Adult Vaccination Status and Influencing Factors in People Aged 65 Years and Over Registered in A Family Health Center in Mersin City

Öz:
Objective: The purpose of this study was to determine the adult immunization status and influencing factors in people aged 65 years and over registered in a family health center in Mersin. Methods: The research was conducted in a total of 260 people aged 65 years and over who were treated in a family health center in Mersin. A questionnaire consisting of 28 items was administered by conducting a face-to-face interview with the participants. Obtained data were analyzed using the SPSS package program. Results: It was determined that 72.3% of the participants were in the age range of 65-74 years, 55.4% were females, 65.7% were primary school graduates, 65% were married, 95% were unemployed, 48.8% were retired, 20.8% lived alone, 49.2% had an income of 1.000 TL or less, 77.3% had a chronic disease, 83.1% continuously used medications, and 82.6% had a cardiovascular disease. Among the participants, 30.4% were vaccinated, and among those, 28.1% were administered the flu vaccine, 4.2% the pneumococcal vaccine, and 3.1% the tetanus vaccine. The reasons for vaccination and their rates are as follows: having penetrating injuries (46.8%), medical advice (39.2%), obligation before a pilgrimage (10.1%), a pharmacist's recommendation, and a wound from animal bites or a recommendation from their relatives (1.3%). Majority of those with a chronic disease and continuous use of medication had a high rate of vaccination (p>0.05). Further, 54.4% of male participants aged 65 years and over were administered vaccines. In total, 59.7% of the female participants, 79% of who were in the age range of 65-74 years, 49.7% of who were housewives, and 52.5% of who had an income of 1.000 TL or less were not administered any vaccine. Conclusion: The rate of adult immunization was low in people aged 65 years and over, and the adult immunization rate was affected by variables such as age, sex, educational background, and occupation
Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • WHO. Ageing and health. Available from: URL: http://www.who.int/ mediacentre/factsheets/fs404/en/. Erişim tarihi: 20.07.2016.
  • TC. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Türkiye Sağlıklı Yaşlanma Eylem Planı ve Uygulama Programı 2015- 2020. Erişim Adresi: http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/ Sa%C4%9Fl%C4%B1kl%C4%B1%20Ya%C5%9F.%202015-2020%20Pdf. pdf. Erişim tarihi: 20.07.2016.
  • Hızel K. Yaşlılık döneminde görülen başlıca enfeksiyonlar. Türk Geri- atri Dergisi 2012;15: 40-1.
  • Aslan D. İleri yaşta bağışıklama. Yaşlı Sağlığı Modülleri. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 2011, Ankara, 15-23. pdf.
  • Öztürk R. Erişkinde bağışıklama. Klinik Gelişim 2012; 25: 49-59.
  • Zeybek Y, Tokalak İ, Boyacıoğlu S. Altmış beş yaş ve üzeri erişkinlerde aşılanma durumu. Türk Geriatri Dergisi 2004; 7: 152-4.
  • World Health Organization (WHO). Vaccines and diseases. Available from: URL: http://www.who.int/immunization/diseases/en/.
  • T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Genişletilmiş Bağışıklama Programı Genelgesi, Genelge 2009/17.
  • Öztürk R. Erişkinlerde aşılama. İçinde: Akkaya N, Camcıoğlu Y, Gür E, Öztürk R, editörler. Çocuk ve erişkinlerde aşılama. İstanbul: Doyuran Matbaası, 2010: 65-88.
  • Öztürk R. Erişkinde bağışıklama. Sağlıkta nabız: aktüel ve sosyal tıp dergisi 2009; 6: 52-65.
  • Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Vaccine Informa- tion for Adults. Available from: URL: https://www.cdc.gov/vaccines/ adults/rec-vac/index.html.
  • CDC. Recommended Adult Immunization Schedule-United States-2016. Available from: URL: https://www.cdc.gov/vaccines/ schedules/downloads/adult/adult-combined-schedule.pdf.
  • Topaç O. Ülkemizde erişkinlere yönelik aşı uygulamaları. 6. Ulusal Aşı Sempozyumu. 21-25 Ekim Ankara, 2015: 52-63.
  • Jiang H, Yu D, Ruan F, Xu W, Huang T, Li L, et al. Clinical characteristics of adult iınfluenza in patients in ten provinces in China and analysis of severe risk factors. Zhonghua Liu Xing Bing Xue Za Zhi 2015; 36: 216-21.
  • Sukumaran L, McCarthy NL, Kharbanda EO, McNeil MM, Naleway AL, Klein NP, et al. Association of Tdap vaccination with acute events and adverse birth outcomes among pregnant women with prior tetanus- containing immunizations. JAMA 2015; 314: 1581-7. [CrossRef]
  • Taheri Tanjani P, Babanejad M, Najafi F. Influenza vaccination uptake and its socioeconomic determinants in the older adult Iranian popu- lation: a national study. Am J Infect Control 2015; 43: e1-5. [CrossRef]
  • Güleç Balbay E, Tanrıverdi E, Alaşan F, Özmen Süner K. Düzce ilinde kronik obstrüktif akciğer hastalığı tanılı hastaların aşılanma sıklığı. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2013; 3: 15-7.
  • Polat HH, Öncel S, Turhan Ö, Akcan A, Eravşar K, Yalçın AN. Influenza vaccination in 65 and over age adults in Antalya/Turkey. Turkish Jour- nal of Geriatrics 2012; 15: 371-7.
  • Deveci SE, Açık Y, Deveci S, Oğuzöncül AF. Bir üniversite hasta- nesinde temizlik çalışanlarının temizlik ve hijyen konusundaki davranışlarının değerlendirilmesi. F.Ü. Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi 2010; 24: 123-7.
  • Leblebicioğlu H. Erişkinde aşılama. ANKEM Dergisi 2003; 17: 175-9.
  • Erişkin Bağışıklama Rehberi. Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği, Erişkin Bağışıklama Rehberi Çalışma Grubu. 2016 Available from: URL: http://ekmud.org.tr/wp-content/ uploads/EriskinBagisiklamaRehberi-web.pdf
  • Turgut H, Yalçın N, Erensoy S. Erişkinlerde bağışıklama. ANKEM Der- gisi 2000; 14: 440-6.
  • Ünal S. Erişkinlerde Aşılama. Antalya Halk Sağlığı Müdürlüğü 1. Aşı Sempozyumu. 21 Mayıs 2014, Antalya, 1-5.
  • C. Kalkınma Bakanlığı Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Yaşlanma. Erişim: syonu%20Raporlar/Attachments/248/Ya%C5%9Flanma%20 %C3%96zel%20%C4%B0htisas%20Komisyonu%20Raporu.pdf.
  • World Health Organization (WHO). Immunization. Available from: URL: http://www.who.int/topics/immunization/en/.
  • Arısoy ES, Ceyhan M, Çiftçi E, Hacımustafaoğlu M, Kara A, Kuyucu N, et al. The National Vaccination Schedule in Previously Healthy Children: The Practical Recommendations About Additional Vaccines. J Pediatr Inf 2014; 8: 1-6. [CrossRef]
  • Gülgün M, Fidancı K, Karaoğlu A, Güneş Ö, Kesik V, Altun S ve ark. Bir askeri hastanenin çocuk polikliniğine başvuran çocukların 0-24 ay arasındaki aşılama durumlarının değerlendirilmesi. Gulhane Med J 2014; 56: 13-6.
  • Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Vaccines and im- munizations. Available from: URL: http://www.cdc.gov/.
  • Türkyılmaz S, Çavlin A. 2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Ulu- sal Toplantı. Ankara, 2014: 56-58.
  • Tosun S. Erişkin aşılaması. Actual Medicine 2013; 24-37.
  • Aşık Z, Çakmak T, Bilgili P. Erişkinlerin erişkinlik dönemi aşıları hakkındaki bilgi, tutum ve davranışları. Türk Aile Hekimliği Der- gisi http://www.turkailehekderg.org/wp-content/uploads/2014/04/ TAHD_2013003005.pdf
  • Lu P, Bridges CB, Euler GL, Singleton JA. Influenza vaccination of rec- ommended adult populations, U.S., 1989-2005. Vaccine 2008; 26: 1786-93. [CrossRef]
  • Kadıoğlu E. Samsun'da bireylerin erişkin aşıları hakkındaki farkındalıklarının ve mevcut erişkin aşılama durumlarının tespiti ve değerlendirilmesi. Uzmanlık tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Samsun, 2011.
  • http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140- 6736(00)04237-9/abstract
  • Baxter R, Ray GT, Fireman BH. Effect of influenza vaccination on hos- pitalizations in persons aged 50 years and older. Vaccine 2010; 28: 7267-72. [CrossRef]
  • Ünal S, Tanrıöver MD, Taş E, Güner İ, Çetin ÖY, Sayar İ. Aile hekimlerine eğitim verilmesi ve aşılama hedeflerinin belirlenmesinin pnömokok aşılanma oranları üzerine etkileri. FLORA İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dergisi 2015; 20: 10-5.
  • Özgüneş İ. Erişkinlerde güncel aşılar. ANKEM Dergisi 2014; 28: 193-8.
  • Szucs TD, Müller D. Influenza vaccination coverage rates in five Eu- ropean countries-a population-based cross-sectional analysis of two consecutive influenza seasons. Vaccine 2005; 23: 5055-63. [CrossRef]
  • Blank PR, Schwenkglenks M, Szucs TD. Vaccination coverage rates in eleven European countries during two consecutive influenza seasons. J Infect 2009; 58: 446-58. [CrossRef]
  • Turhan Ö. Pnömokok aşısı. Kuwait Medical Journal 2010; 42: 135-8.
  • Sav Aydınlı M, Ceyhun Peker AG, Tekiner AS, Dağlı Z, Ak F, İnan S. Risk gruplarında mevsimsel grip aşısıyla bağışıklanma ve aşı hakkında bilgilendirilme durumu. 9. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi. 3-7 Kasım 2010, Antalya, Kongre Kitabı. s.131-2.
  • Erer OF, Karadeniz G, Gazibaba D, Ürpek G, Yalnız E, Aktoğu SÖ. Kro- nik obstrüktif akciğer hastalığında aşılanma; gerçekten yaptırtıyor muyuz? İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi 2013; 27: 31-9.
  • Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği. Ege Bölgesi Çalışma Grubu: Ege Bölgesi Erişkin İmmünizasyonu Tarama Çalışması. İzmir. 2008.
APA BAL H, Börekçi G (2016). Mersin İlindeki Bir Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı Altmış Beş Yaş ve Üstü Bireylerin Erişkin Aşılama Durumları ve Etkileyen Faktörler. , 121 - 130.
Chicago BAL Hatice,Börekçi Gülay Mersin İlindeki Bir Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı Altmış Beş Yaş ve Üstü Bireylerin Erişkin Aşılama Durumları ve Etkileyen Faktörler. (2016): 121 - 130.
MLA BAL Hatice,Börekçi Gülay Mersin İlindeki Bir Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı Altmış Beş Yaş ve Üstü Bireylerin Erişkin Aşılama Durumları ve Etkileyen Faktörler. , 2016, ss.121 - 130.
AMA BAL H,Börekçi G Mersin İlindeki Bir Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı Altmış Beş Yaş ve Üstü Bireylerin Erişkin Aşılama Durumları ve Etkileyen Faktörler. . 2016; 121 - 130.
Vancouver BAL H,Börekçi G Mersin İlindeki Bir Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı Altmış Beş Yaş ve Üstü Bireylerin Erişkin Aşılama Durumları ve Etkileyen Faktörler. . 2016; 121 - 130.
IEEE BAL H,Börekçi G "Mersin İlindeki Bir Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı Altmış Beş Yaş ve Üstü Bireylerin Erişkin Aşılama Durumları ve Etkileyen Faktörler." , ss.121 - 130, 2016.
ISNAD BAL, Hatice - Börekçi, Gülay. "Mersin İlindeki Bir Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı Altmış Beş Yaş ve Üstü Bireylerin Erişkin Aşılama Durumları ve Etkileyen Faktörler". (2016), 121-130.
APA BAL H, Börekçi G (2016). Mersin İlindeki Bir Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı Altmış Beş Yaş ve Üstü Bireylerin Erişkin Aşılama Durumları ve Etkileyen Faktörler. İstanbul Medical Journal, 17(4), 121 - 130.
Chicago BAL Hatice,Börekçi Gülay Mersin İlindeki Bir Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı Altmış Beş Yaş ve Üstü Bireylerin Erişkin Aşılama Durumları ve Etkileyen Faktörler. İstanbul Medical Journal 17, no.4 (2016): 121 - 130.
MLA BAL Hatice,Börekçi Gülay Mersin İlindeki Bir Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı Altmış Beş Yaş ve Üstü Bireylerin Erişkin Aşılama Durumları ve Etkileyen Faktörler. İstanbul Medical Journal, vol.17, no.4, 2016, ss.121 - 130.
AMA BAL H,Börekçi G Mersin İlindeki Bir Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı Altmış Beş Yaş ve Üstü Bireylerin Erişkin Aşılama Durumları ve Etkileyen Faktörler. İstanbul Medical Journal. 2016; 17(4): 121 - 130.
Vancouver BAL H,Börekçi G Mersin İlindeki Bir Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı Altmış Beş Yaş ve Üstü Bireylerin Erişkin Aşılama Durumları ve Etkileyen Faktörler. İstanbul Medical Journal. 2016; 17(4): 121 - 130.
IEEE BAL H,Börekçi G "Mersin İlindeki Bir Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı Altmış Beş Yaş ve Üstü Bireylerin Erişkin Aşılama Durumları ve Etkileyen Faktörler." İstanbul Medical Journal, 17, ss.121 - 130, 2016.
ISNAD BAL, Hatice - Börekçi, Gülay. "Mersin İlindeki Bir Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı Altmış Beş Yaş ve Üstü Bireylerin Erişkin Aşılama Durumları ve Etkileyen Faktörler". İstanbul Medical Journal 17/4 (2016), 121-130.