Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma

SUDAK, Melike Kıvanç; ZEHİR, Cemal

Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma

Melike Kıvanç SUDAK, (İ.Ticaret Üniversitesi)

Cemal ZEHİR (Yıldız Teknik Üniversitesi)

Yönetim Bilimleri Dergisi

10 4

Yıl: 2013 Cilt: 11 Sayı: 22 Sayfa Aralığı: 141 - 165 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma

Öz:

Bu çalışmada literatürdeki beş faktör kişilik tipleri ve duygusal zeka kavramlarından yola çıkılarak, kişilik tiplerinin duygusal zeka üzerinde etkili olduğu ve duygusal zeka vasıtasıyla da iş tatminini arttırabileceği öngörülmüştür. Araştırma yöntemi olarak anket yöntemi kullanılmış ve literatürden uyarlanan sorular, Türkiye genelinde kamu ve vakıf üniversitelerinde çalışan akademisyenler üzerinde 2010-2011 yılları arasında yürütülmüştür. Elde edilen veriler SPSS 10.00 İstatistik Paket Program kullanılarak faktör, güvenilirlik, korelasyon, ve regresyon analizlerine tabi tutulmuştur. Analizlerde uyumluluk, sorumluluk, duygusal dengelilik kişilik tiplerine sahip olan akademisyenlerde iş tatmini duygusal zeka vasıtasıyla arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Duygusal zekanın uyumluluk, sorumluluk, duygusal denge kişilik tipleri ile iş tatmini arasında ara değişken etkisi yarattığı bu çalışmayla ortaya konmuştur ve çalışmanın literatüre katkısıdır

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akıncı, Zeki.'Turizm Sektöründe İşgören İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde bir Uygulama', Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Vol:2, No:4,Kasım 2002,s. 1-25
Baltaş, Acar.(1999) 'Duygusal Zeka Nedir?',Hürriyet Gazetesi, 6 Haziran Barrick,Murray and Mount,Michael. 'The Big Five Personality Dimensions and Job Performance : A Meta- Analysis', Vol:44, No:1,1991, s. 1-26
Can,Yusuf ve Soyer, Fikret . 'Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Sosyo- Ekonomik Beklentileri ile İş Tatmini Arasındaki İlişki', Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Vol: 28, No:1,2008, s. 61-74
Çakar, Ulaş ve Arbak, Yasemin. 'Modern Yaklaşımlar Işığında Değişen DuyguZeka İlişkisi ve Duygusal Zeka, DEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Vol:6, No:3,2004, s. 23-48
Çarıkçı, İlker. 'Çalışanların İş Tatminini Etkileyen Kişisel Özellikler: Süpermarket Çalışanları Üzerine bir Araştırma', Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,Vol:5, No:2, 2000, s. 155-168
Cooper, Robert.; Sawaf ,Ayman.'Liderlikte Duygusal Zeka', ( İstanbul: Sistem Yayıncılık, Dördüncü Basım,2010)
Digman J., Inouye J., 'Further Specification of the five robust factors of personality, Journal of Personality and Social Psychology, Vol:50, 1986, s.116-123
Eğinli,Ayşen.'Çalışanlarda İş Doyumu: Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarının İş Doyumuna Yönelik bir Araştırma ', Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Vol:23, No:3, 2009, s.35-52
Epstein ,Seymour. 'Contructive Thinking: The Key to Emotional Intelligence), (West Port,USA: Greenwood Publishing Group) ,1998
Eroğlu, Feyzullah. 'Davranış Bilimleri', İstanbul: Beta Yayınevi, 2011
Gedik, Tarık; Akyüz Cemil ve Batu C., 'Orman Endüstri İşletmelerinde Yönetici İş Tatmin Düzeyinin Belirlenmesi- Düzce İli Örneği', Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Cilt:9, Sayı:1, 2009, s.1-11
Goldberg ,Lewis. 'An Alternative ''Description of Personality'' The Big Five Factor Structure', Journal of Personality and Social Psychology, Vol.59, No:6, Eylül 1990, s.1216-1229
Goldberg, Lewis. 'The development of markers for the big five factor structure' Pysichological Assesment, Vol:4 , 1992, s. 26-42
Goleman,Daniel.'Emotional Intelligence',(New York: Bantam Books,1995)
Güner, Ahmet Reşat. 'Sağlık Hizmetlerinde Örgütsel Bağlılık, İşe Bağlılık ve İş Tatmini Arasındaki İlişkilerin Modellenmesi', (Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Antalya, 2007)
İmamoğlu ,Salih Zeki;Keskin,Halit ve Erat, Serhat. 'Ücret, Kariyer ve Yaratıcılık ile İş Tatmini Arasındaki İlişki : Tekstil Sektöründe bir Uygulama', Yönetim ve Ekonomi Dergisi , Cilt :11, Sayı:1, 2004, s. 167-176
Kantar, Hüseyin. 'İşletmede Motivasyon', ( İstanbul: Kum Saati Yayınları, 2010)
Kantarcı, Kemal.' Otel İşletmelerinde İş Tatmininin Ölçülmesi ve İşgören Performansına Etkileri, Basılmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü , 1997,İzmir.
Kaya, İlke. 'Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen bir İş Tatmini Ölçeği', Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Vol:7, No:2, 2007, s.355-372
Keleş, Çelik. 'İş Tatmininin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisine İlişkin İlaç Üretim ve Dağıtım Firmalarında Yapılan bir Araştırma', Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya ,2006.
Kemper ,Cynthia. 'EQ vs. IQ', Communication World', Nov.1999, Vol:16 , No:9. Keser, Aşkın. 'İş Tatmini ve Yaşam Tatmini İlişkisi : Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama', Çalışma Toplum Ekonomi ve Hukuk Dergisi, Sayı:7, No:4 ,2005 , s. 77-96
Luthans, Fred. 'Organizational Behavior', (New York:Mc Graw -Hill Press, 1992) McCrae,Robert and Costa ,Paul. 'Validation of the five- factor model of personality across instruments and observers', Journal of Personality and Social Psychology, Vol: 52, 1987, 81-90
Mccrae ,Robert and John, Oliver. 'An Introduction to Five Factor Model and its Applications', Journal of Personality, Vol.60, No:2 , Haziran 1992, s.175-215
Mc Cormick, Ernest and Ilgen, Daniel. , 'Industrial Psygology', (NJ: Prentice Hall, 1987)
Megerian, Lara and Sosik, John.' An Affair of the Heart: Emotional Intelligence and Transformational Leadership', Journal of Leadership Studies, Vol:3, No:4, 1997, s.31-48
Peabody, Dean and Goldberg, Lewis.' Some determinants of factor structures from personality -trait descriptions', Journal of Personality and Social Psychology', Vol: 57, 1989, s. 552-567
Pseıcka ,Clement and Rahim, Aflazur. 'A Model of Emotional Intelligence and Conflict Management Strategies: A Study in Seven Countries, The International Journal of Organizational Analysis, Vol:10 , No:4, s.302-326
Oshagbemi, Titus. 'Satisfaction with co-workers behaviour', Employee Relations, Vol: 22, No:1, 2000, s:88-106
Özgen, Hüseyin; Öztürk, Azim ve Yalçın, Azmi. 'İnsan Kaynakları Yönetimi', Adana :Nobel Kitabevi , 2005
Özkalp,Enver ve Kırel, Çiğdem. 'Örgütsel Davranış', Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 1996
Saklofske ,Donald ; Austin, Elizabeth ve Minski, Paul.'Factor Structure and Validity of a Trait Emotional Intelligence Measure', Personality and Individual Differences', Vol: 25, 2003 s. 167-177
Salovey, Peter ve Mayer, John. 'Emotional Intelligence, Imagination, Cognition & Personality', Vol:9, s 185-211
Schmerhorn,John; Hunt, James and Osborn,Richard. 'Managing Organizational Behaviour', New York: Wiley, 1994
Somer, Oya. 'Türkçe'de Kişilik Özelliği Tanımlayan Sıfatların Yapısı ve Beş Faktör Modeli',Türk Psikoloji Dergisi, 13, 42, 1998, s.17-32
Statt, David. 'Psychology and the World of Work', Palgrave: Macmillan, 2004
Stein, Stewen & Book, Howard. 'EQ, Duygusal Zeka ve Başarının Sırrı, Çeviren: Müjde Işık', İstanbul: Özgür Yayınları, 2003
Stoeva, A.Z.; Chiu R. and Greenhaus J., 'Negative affectivity, role stress and workfamily conflict ', Journal of Vocational Behaviour, Vol:60, 2002, s.1-16
Stys, Yvonne and Brown, Shelly. ' A rewiew of emotional intelligence literatüre and implications for corrections', Research Branch Correctional Service of Canada, 2004, Vol:10
Üngüren, Engin ; Cengiz, Funda ve Algür, Seden. 'İş Tatmini ve Örgütsel Çatışma Yönetimi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Konaklama İşletmeleri Üzerinde bir Araştırma', Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Vol:8, 2009, 36-56
Wayne, Sandy and Liden, Robert. 'Effects of Impression Management on Performance Ratings: A Longitudinal Study', The Academy of Managemet Journal, Vol:30, No:1, Şubat 1995, s.232-260
Wells, D.; Torrie, J. and Prindle, L. 'Explorign Emotional Intelligence Correlates in Selected Populations of Collage Students', Canada:2002, Lethbridge Community College
Wong, Chi Sum; Law ,Kenneth and Song, Lynda. 'The Construct and criterion validity of emotional intelligence and its potential utility for management studies', Journal of Applied Psychology, Vol:89, No:3, 2000, s. 483-496
Wong, Chi Sum and Law ,Kenneth.' The Effects of Leader and Follower Emotional Intelligence on Performance and Attitude: An Exploratory Study', The Leadership Quatrerly , Vol:13, 2002, s. 243-274

APA	SUDAK M, ZEHİR C (2013). Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma. , 141 - 165.
Chicago	SUDAK Melike Kıvanç,ZEHİR Cemal Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma. (2013): 141 - 165.
MLA	SUDAK Melike Kıvanç,ZEHİR Cemal Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma. , 2013, ss.141 - 165.
AMA	SUDAK M,ZEHİR C Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma. . 2013; 141 - 165.
Vancouver	SUDAK M,ZEHİR C Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma. . 2013; 141 - 165.
IEEE	SUDAK M,ZEHİR C "Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma." , ss.141 - 165, 2013.
ISNAD	SUDAK, Melike Kıvanç - ZEHİR, Cemal. "Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma". (2013), 141-165.

APA	SUDAK M, ZEHİR C (2013). Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(22), 141 - 165.
Chicago	SUDAK Melike Kıvanç,ZEHİR Cemal Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi 11, no.22 (2013): 141 - 165.
MLA	SUDAK Melike Kıvanç,ZEHİR Cemal Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, vol.11, no.22, 2013, ss.141 - 165.
AMA	SUDAK M,ZEHİR C Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi. 2013; 11(22): 141 - 165.
Vancouver	SUDAK M,ZEHİR C Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi. 2013; 11(22): 141 - 165.
IEEE	SUDAK M,ZEHİR C "Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma." Yönetim Bilimleri Dergisi, 11, ss.141 - 165, 2013.
ISNAD	SUDAK, Melike Kıvanç - ZEHİR, Cemal. "Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma". Yönetim Bilimleri Dergisi 11/22 (2013), 141-165.