Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Yıl: 2014 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 525 - 543 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Öz: Bu çalışmanın amacı, lise öğrencilerinin kişilerarası ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaları ve saldırganlık tepkileri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma verileri, Gaziantep'teki çeşitli ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören 843 öğrenciden; Kişisel Bilgi Formu, Saldırganlık Ölçeği ve Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir.Araştırma bulgularına göre; kişilerarası ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtma (KİİBÇ) düzeyi yüksek öğrencilerin, saldırganlık alt türleri olan 'fiziksel', 'sözel', 'öfke', 'düşmanlık' ve 'dolaylı' saldırganlık düzeyleri; KİİBÇ düzeyi düşük öğrencilere göre daha yüksek bulunmuştur. Algılanan anne baba tutumu 'demokratik' olan öğrencilerin, kişilerarası ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtma ve saldırganlık düzeylerinin; 'baskıcı otoriter', 'tutarsız', 'ilgisiz' ve 'koruyucu' anne baba tutumu algılayan öğrencilere göre daha düşük olduğu saptanmıştır. Regresyon analizi sonucu; KİİBÇ'nin yakınlıktan kaçınma, zihin okuma ve gerçekçi olmayan ilişki beklentisi alt boyutlarının saldırganlık düzeyinin anlamlı birer yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir
Anahtar Kelime: The Analysis of the Relationship between Interpersonal Cognitive Distortions and Aggression Responses of High School Students
Öz: The purpose of this study is to display the relationship between interpersonal cognitive distortions and aggression responses of high school students and to determine if how interpersonal cognitive distortions predict aggression level. The subjects of this study were 843 students who have been studying in 9th, 10th, 11th and 12th grads of high schools in Gaziantep. The data were collected by using three instruments, namely, ‘’Demographic Data Form’’, ‘’Interpersonal Cognitive Distortions Scale’’ (Hamamcı ve Büyüköztürk, 2003) and ‘’Aggression Scale’’ (Can, 2002) in this study. According to the results of this study; significant positive correlations were found between interpersonal cognitive distortions and aggression responses. It has been found out that the students having high interpersonal cognitive distortion level has higher points of all subscales of Aggression Responses Scale than students have low interpersonal cognitive distortion level. According to the results of multiple regression analysis, it is indicated that all subscales points of interpersonal cognitive distortions were significant predictors for student’s total aggression points
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Acker, R.V. (2007). Antisocial, Aggressive and Violent Behavior In Children and Adolescents Within
- Alternative Education Settings: Prevention And Intervention. Preventing School Failure, 51(2):5-10.
- Ağır, M. (2007). Üniversite Öğrencilerinin Bilişsel Çarpıtma Düzeyleri İle Problem Çözme Becerileri ve Umutsuzluk Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Akın, A. (2010). Öz Duyarlık ve İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmalar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 01-09.
- Aktaş, V. ve Güvenç, G.B. (2006). Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar İle Yaş, İlişkisel Bağlam Ve Kişilerarası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 23(2), 233-264.
- Anderson, C.A. ve Bushman, B.J. (2002). Human Aggression Annual Reviews of Psychology, 53, 27–51.
- Ayan, S. (2007). Aile İçinde Şiddete Uğrayan Çocukların Saldırganlık Eğilimleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8:206-214.
- Baldık, Ö. (2005). Ansiklopedik Eğitim ve Psikoloji Rehberi. 2. Baskı, Timaş Yayınları, İstanbul, ss. 51-360.
- Baron, A. R. ve Byrne D. (1987). Social Psychology Understanding Human Interaction. 5th ed. Allyn and Bacon, Inc, pp. 296-301.
- Başaran, C. (2008). Çeşitli Tür Liselerde Öğrenim Gören Öğrencilerin Saldırganlık Düzeylerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
- Beck, T. A. (2008a). Bilişsel Terapi ve Duygusal Bozukluklar. 2. Baskı, Öztürk, V. ve Türkcan, A. (Çev.), Litera Yayıncılık, İstanbul, ss. 99-212.
- Beck, T.A. (2008b). Kişilik Bozukluklarının Bilişsel Terapisi. 2. Baskı, Yalçın, Ö. ve Akçay, N.E. (Çev.), Litera Yayıncılık, İstanbul, ss. 6s4-98.
- Boxer, P. ve Tisak, S.M. (2005). Children’s Beliefs About the Continuity of Aggression Aggressive Behavior, 31:172–188.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 9. Baskı, Pegem Akademi Yayınevi, Ankara, s.226.
- Can, S. (2002). Aggression Questionnaire Adlı Ölçeğin Türk Popülâsyonunda Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi, Psikiyatri Servisi, İstanbul.
- Casas, J. F., Weigel, S. M., Crick, N. R., Ostrov, J. M., Woods, K. E., Jansen Yeh, E. A., ve Casas, C. A. (2006). Early Parenting and Children’s Relational and Physical Aggression in the Preschool and Home Contexts. Applied Developmental Psychology, 27, 209–227.
- Çetin, B., Peker, A., Eroğlu, Y. ve Çitemel, N. (2011). Interpersonal Cognitive Distortions as a Predictor of Cyber Victimization and Bullying: A Preliminary Report in Adolescents. International Online Journal of Educational Sciences, 3(3), 1064-1080.
- D’Andrea, M. (2004). Comprehensive School Based Violence Prevention Training: A DevelopmentalEcological Training Model. Journal of Counseling Development, 82:277-285.
- Deffenbacher,J. L. (2011). Cognitive Behavioral Conceptualization And Treatment Of Anger. Cognitive and Behavioral Practice, 18: 212-221.
- Di Giuseppe, R. ve Zee, C. (1986). A Rational Emotive Theory Of Marital Dysfunctional Marital Therapy. Journal of Rational Emotive Therapy, 4, 22- 37. Dökmen, Ü. (2011). Sanatta ve Günlük Yaşamda İletişim Çatışmaları ve Empati. 39. Baskı,Remzi Kitabevi, İstanbul, ss. 103-110.
- Erden, N.K. (2007). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Öğretmenlik Bölümleri Birinci Öğretim Son Sınıf Örgencilerinin Saldırganlık Türleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
- Evcin, S. (2010). Bilgisayar Oyunlarının İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Saldırganlık Eğilimine Etkisinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
- Fedewa, A.B., Burns, R.L. ve Gomez, A.A. (2005). Positive And Negative Perfectionism And The Shame/Guilt Distinction: Adaptive And Maladaptive Characteristics. Personality and Individual Differences, 38, 1609-1619.
- Fives, J. C., Kong, G., Fuller, J. R. ve Digiuseppe, R. (2011). Anger, Aggression and Irrational Beliefs in Adolescents. Cogn Ther Res, 35, 199-208.
- Günaydın, S. (2008). Orta Öğretim Kurumları Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeylerinin Aile Ortamı ve Benlik İmgesi İle İlişkisi (Trabzon İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
- Gündoğdu, R. (2010). 9. Sınıf Öğrencilerinin Çatışma Çözme, Öfke Ve Saldırganlık Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19( 3):257-276.
- Güner, İ. (2007). Çatışma Çözme Becerilerini Geliştirmeye Yönelik Grup Rehberliğinin Lise Öğrencilerinin Saldırganlık ve Problem Çözme Becerileri Üzerine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
- Hamamcı, Z. ve Büyüköztürk, Ş. (2003). İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği: Ölçeğin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(25), 107-111.
- Karataş, Z. (2008). Bilişsel Davranışsal Teknikler İle Psikodrama Teknikleri Kullanılarak Yapılan Grupla
- Psikolojik Danışma Uygulamalarının Ergenlerde Saldırganlığı Azaltmadaki Etkilerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin
- Kılıçarslan, S. (2009). İlköğretim 7 ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Akılcı Olmayan İnançları İle Saldırganlık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Koç, Z. (2006). Lise Öğrencilerinin Zorbalık Düzeylerinin Yordanması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Kula, E. (2008). Endüstri Meslek Lisesi Öğrencilerinin Umutsuzluk Düzeyleri ve Saldırganlık Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
- Kurnaz, A. (2009). Saldırganlık ve Akran Mağduriyetinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Kurtoğlu, E. (2009). Lise Örgencilerinde Gözlenen Saldırganlık Düzeylerinin Otomatik Düşünceler, Cinsiyet Ve Sınıf Düzeyi Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuzmayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
- Leung, W. L. P. ve Poon, W. L. M. (2001). Dysfunctional Schemas and Cognitive Distortions in Psychopathology: A Test of the Specificity Hypothesis. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 42(6), 755-765.
- Liau, A.K., Barriga, A.Q. ve Gibbs, J.C. (1998). Relations between self-serving cognitive distortions and overt vs. covert antisocial behavior in adolescents. Aggressive Behavior, 24, 335-346.
- Martin, C.R ve Dahlen, R.E. (2004). Irrational Beliefs and The Experience and Expression of Anger. Journal of Rational-Emotive Cognitive and Behavior Therapy, 22,1.
- Öğülmüş, S. (2006). Okullarda Şiddet ve Alınabilecek Önlemler. Eğitime Bakış Eğitim Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi, 2(7),16-24.
- Özmen, A. (2009). Uygulamalı Grup Rehberliği Programları Dizisi-Öfke İle Başa Çıkma. 2. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, s. 3.
- Şahan, M. (2007). Lise Öğrencilerinde Saldırganlığı Yordayan Bazı Değişkenlerin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Şahin, M. ve Sarı, V.S. (2010). Ergenlerde Görülen Zorbalık Eğiliminin Bilişsel Çarpıtmalar ve Fonksiyonel Olmayan Tutumlarla İlişkisi. Akademik Bakış Dergisi. 20,9.
- Tarhan, N. (2010). Duyguların Dili. 7.Baskı, Timaş Yayınları, İstanbul, s. 188.
- Türkçapar, M.H. (2012). Bilişsel Terapi. 6. Baskı, Hyb Yayınları, Ankara ss. 39-93.
- Ulusoy, O. (2008). Ergenlerde Bilişim Teknolojileri Kullanımı Ve Saldırganlık İlişkisi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Yalçın, İ. (2004). Ailelerinden Algıladıkları Destek Düzeyleri Farklı Lise Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
| APA | UĞUR E, MURAT M (2014). Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. , 525 - 543. |
| Chicago | UĞUR Erol,MURAT MEHMET Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (2014): 525 - 543. |
| MLA | UĞUR Erol,MURAT MEHMET Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. , 2014, ss.525 - 543. |
| AMA | UĞUR E,MURAT M Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. . 2014; 525 - 543. |
| Vancouver | UĞUR E,MURAT M Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. . 2014; 525 - 543. |
| IEEE | UĞUR E,MURAT M "Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi." , ss.525 - 543, 2014. |
| ISNAD | UĞUR, Erol - MURAT, MEHMET. "Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi". (2014), 525-543. |
| APA | UĞUR E, MURAT M (2014). Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 525 - 543. |
| Chicago | UĞUR Erol,MURAT MEHMET Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 13, no.2 (2014): 525 - 543. |
| MLA | UĞUR Erol,MURAT MEHMET Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.13, no.2, 2014, ss.525 - 543. |
| AMA | UĞUR E,MURAT M Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2014; 13(2): 525 - 543. |
| Vancouver | UĞUR E,MURAT M Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2014; 13(2): 525 - 543. |
| IEEE | UĞUR E,MURAT M "Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi." Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, ss.525 - 543, 2014. |
| ISNAD | UĞUR, Erol - MURAT, MEHMET. "Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi". Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 13/2 (2014), 525-543. |
