OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANAN HİKÂYE KİTAPLARINDAKİ KORKU VE ŞİDDET ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ

ÖZTÜRK, Muhammed; GİREN, Songül

OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANAN HİKÂYE KİTAPLARINDAKİ KORKU VE ŞİDDET ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ

Muhammed ÖZTÜRK, (Dr.; Aksaray Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Okul Öncesi Eğitimi ABD)

Songül GİREN (Yrd. Doç. Dr.; Aksaray Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Okul Öncesi Eğitimi ABD)

Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi

20 3

Yıl: 2016 Cilt: 5 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 2095 - 2108 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANAN HİKÂYE KİTAPLARINDAKİ KORKU VE ŞİDDET ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ

Öz:

Okul öncesi dönemden itibaren, çocukların kitap sevgisini ve okuma alışkanlığını edinmelerinde karşılaştıkları kitapların niteliği oldukça etkilidir. Bu anlamda, küçük çocuklar için kitap seçiminde yetişkinlerin tutumu ve bilgisi önemli rol oynamaktadır. Araştırmada, Aksaray'da yaşayan ailelerin ve öğretmenlerin okul öncesi dönemdeki çocuklar için seçebilecekleri hikâye kitaplarında şiddet ve korku öğelerinin kullanım sıklığı ve varlığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma var olan durumu olduğu gibi aktarmayı amaçladığı için survey (tarama-betimleme) yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Aksaray İl Halk Kütüphanesi ve kitabevlerinde yer alan, okul öncesi dönemdeki çocuklar için hazırlanarak 2009-2015 yılları arasında yayınlanmış 54 hikâye kitabı, Dağlıoğlu ve Çakmak (2009) tarafından geliştirilen değerlendirme formu ile incelenmiştir. Verilerin analizi sonucunda, korku ve şiddet, resim ve metin olmak üzere kategoriler oluşmuştur. Korku ve şiddet öğelerinin varlığı ile kitaplardaki kullanım sıklığı yüzde ve frekans değerleri verilerek açıklanmıştır. Araştırma sonucuna göre; incelenen hikâye kitaplarında metin ve resim kısımlarında az da olsa şiddet ve korku öğelerinin yer aldığı belirlenmiştir

Anahtar Kelime:

Konular: Dil ve Dil Bilim

EXAMINATION OF PICTURED STORY BOOKS PREPARED FOR PRESCHOL CHILDREN REGARDING ELEMENTS OF FEAR AND VIOLENCE

Öz:

From the preschool period, the quality of book is important for children to acquire reading habits and love of book. In this sense, attitude and knowledge of adults in book selection for children, play an important role. In the research, it is intended to determine frequency of occurrence and existence of fear and violence in story books that families and teachers could select for children who in preschool period in Aksaray. As the research aims defining of a given situation as it is, descriptive survey model is adopted for this study. Randomly selected 54 story books that published between 2009-2015 which prepared for preschool children and located in Aksaray Public library and bookstores was examined through evaluation form which developed by Dağlıoğlu and Çakmak (2009). As a result of the data analysis, violence, fear, picture and text categories comprised. Frequency of occurrence and existence of fear and violence explained by providing percent and frequency values. According to the research result, it is determined that even little items regarding violence and fear is included in story books that examined

Anahtar Kelime:

Konular: Dil ve Dil Bilim

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ALPÖGE, G. (2003). Çocuk Edebiyatının Çocuk Gelişimine Katkısı. Çoluk Çocuk, 24, 32–33.
ATASEVEN, F. ve İNANDI, Y. (2000). Çocuk Kitaplarının Çeşitli Yönleriyle İncelenmesi. Yayına Hazırlayan: Sedat Sever. 1.Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu, (Sorunlar ve Çözüm Yolları) 20-21 Ocak 2000, (ss. 187-206). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi ve Tömer Dil Merkezi Yayınları.
BAŞAL, H. A. (2012). Gelişim ve Psikoloji, Nasıl Mutlu ve Başarılı Bir Çocuk Yetiştirebilirim? Bursa: Ekin Yayınları.
BİLGİN, H. (2011). 5-6 Yaş Çocuklarına Yönelik 1990-2010 Yılları Arasında Basılan Resimli Kitapların Çocuğa Görelik Kavramına Göre İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
BULUT, P. ve KUŞDEMİR, Y. (2013). Tübitak Tarafından Yayınlanan Çocuk Kitaplarının İçerik Özelliklerinin İncelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8 (12), 215-226. BÜYÜKÖZTÜRK, Ş.; ÇAKMAK, E.; AKGÜN, Ö.; KARADENİZ, Ş. ve DEMİREL, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
DAĞLIOĞLU, H. E. VE ÇAKMAK, Ö. Ç., (2009). Okul Öncesi Çocuklarına Yönelik Yayınlanan Hikâye Kitaplarının Şiddet ve Korku Öğeleri Açısından İncelenmesi. Türk Kütüphaneciliği, 23(3), 510-534.
DEMİRCAN, C. (2006). TÜBİTAK Çocuk Kitaplığı Dizisindeki Kitapların Dış Yapısal ve İç Yapısal Olarak İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1) 12-27.
DİLİDÜZGÜN, S. (2000). Çocuk Kitaplarında Yazınsal Nitelik. Yayına Hazırlayan: Sedat Sever. 1. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu: Sorunlar ve Çözüm Yolları. (ss. 253- 267). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi ve TÖMER Dil Eğitim Merkezi Yayınları.
FIRAT, H.; GÜLEÇ, H. ve ŞAHİN, Ç., (2013). Okul Öncesi Dönem Çocuklarına Yönelik Hazırlanan Masal ve Öykü Kitaplarının Korku ve Şiddet Öğeleri Açısından İncelenmesi. International Journal of Social Science, 6(5), 217-241.
GÖNEN, M.(1988). Anaokuluna Giden Dört- Beş Yaş Çocuklarına Resimli Kitaplarla Yapılan Eğitimin Dil Gelişimine Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
GÖNEN, M.; ULUDAĞ, G.; TANRIBUYURDU, E. ve TÜFEKÇİ, E., (2014). 0-3 Yaş Çocuklarına Yönelik Resimli Çocuk Kitaplarının Özelliklerinin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 126-139.
GÖNEN, M., YAZICI, D. N., AYDOS, E. H., ÖZTÜRK, M. ve AKBAŞ, S. C. (2014). A Study of Compatibility of Picture Storybooks Prepared for Children 3-8 Years Range in Early Childhood Period with the Indicators and Concepts Identified for Language and Cognitive Development in Ministry of Education 2013 Early Childhood Education Program. The Asian Conference on Education 2014. Osaka, Japan.
GÜLEÇ, H. Ç. VE GÖNEN, M. (1997). 1974-1993 yılları Arasında Türkçe Basılmış Olan Resimli Öykü Kitaplarının Resimlendirme ve Fiziksel Özellikleri Yönünden İncelenmesi. Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 1(11), 42-53.
GÖNEN, M, AYDOS, H. ve ERTÜRK, G. (2012). Social Skills in Pictured Story Books. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 46, 5280-5284.
GÜNDÜZ, S. A. (2007). Anne – baba ve öğretmenlerin okul öncesi çocuk kitaplarını değerlendirmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi.
GÜNEŞ, F. (2000). Çocuk Kitaplarının Okunabilirlik Ölçütleri Açısından İncelenmesi. I. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu Sorunlar ve Çözüm Yolları (Yayına Hazırlayan Doç. Dr. Sedat Sever). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi – TÖMER Dil Eğitim Merkezi
JOHNSTON, P. R. (2006). Children’s Literature. Winch, G.; March P.; Ljungdahl, L.; Holliday, M. (Eds.). New York: Oxford University.
KARA, C. (2012). Çocuk Kitabı Seçiminde Resimlemelerle İlgili Olarak Ebeveynin Dikkat Etmesi Gereken Başlıca Unsurlar. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 225-232
KARAMAN KEPENEKÇİ, Y. ve ASLAN, C. (2011). Okul Öncesi Döneme Seslenen Kitaplarda Çocuk Hakları. Eğitim, Araştırma ve İnceleme Dizisi-I. Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Uygulama ve Araştırma Merkezi.
KONAR, E. (2004). 1995-2002 Yılları Arasında Yayımlanan Okul Öncesi Hikâye Kitaplarındaki Bazı Kavramların İçerik ve Biçimsel Olarak İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
MEB (2014). Uyumsuz Çocuklar. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
OĞUZKAN, A. F. (2000). Yerli ve Yabancı Yazarlardan Örneklerle Çocuk Edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık.
ÖZER, A. (2006). Çocuk Kitaplarındaki Resimlerin Çocuğa Göreliği (Yayına Hazırlayan: Sedat Sever). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (4-6 Ekim 2006). (ss. 425-432). Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları, No:203.
ÖZKAN, N. ve YILMAZ, B. (2006). Çocuk Kitaplarında Dil Sorunları (Yayına Hazırlayan: Sedat Sever). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (4-6 Ekim 2006). (ss. 767-778). Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları, No:203.
SEVER, S. (2002). Çocuk Kitaplarına Yansıtılan Şiddet (Milli Eğitim Temel Yasası ve Çocuk Haklarına Dair Sözleşme Bağlamında Bir Değerlendirme). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1-2), 26-37.
SEVER, S. (2003). Çocuk ve Edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
SEVER, S. (2009). Çocuk Kitaplarında Bulunması Gereken Temel Özellikler. İlköğretimde çocuk edebiyatı (Ed. Z. GÜNEŞ). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını, No:1764.
SEVER, S. (2010). Çocuk ve Edebiyat. Ankara: Tudem Yayıncılık.
SEVER, S., (2002). Çocuk Kitaplarına Yansıtılan Şiddet (Milli Eğitim Temel Yasası ve Çocuk Haklarına Dair Sözleşme Bağlamında Bir Değerlendirme). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(2), 25-37.
ŞAHİN, G. (2014). Okul Öncesi Dönem Çocuk Kitaplarında Görsel Bir Uyaran Olarak Resim. Electronic Turkish Studies, 9(3),1309-1309.
TEKİN, H. (2005). Çocuk Edebiyatında Şiddet Korku ve Sevgi Üçgeni. Hece Edebiyat Dergisi, 105, 304-306.
TOSUNOĞLU, M. ve KAYADİBİ, N. (2006). Türkiye’de 2000-2005 Yılları Arasında Devlet Tarafından Yayımlanmış Çocuk Kitaplarının Biçim ve İçerik Analizi. Yayına Hazırlayan: Sedat Sever. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (4-6 Ekim 2006). (ss. 339-347). Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları, No:203.
TURAN, L. (2006). Violence and Death in Storıes of War Period Writer Ömer Seyfettin. Online Submission.
YALÇIN A. ve AYTAŞ, G. (2005). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Akçay Yayınları.
YAVUZER, H. (2003). Çocuk Psikolojisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık San. Tic. A.Ş.
YÖRÜKOĞLU, A. (1996). Çocuk Ruh Sağlığı. İstanbul: Özgür Yayınları

APA	ÖZTÜRK M, GİREN S (2016). OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANAN HİKÂYE KİTAPLARINDAKİ KORKU VE ŞİDDET ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ. , 2095 - 2108.
Chicago	ÖZTÜRK Muhammed,GİREN Songül OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANAN HİKÂYE KİTAPLARINDAKİ KORKU VE ŞİDDET ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ. (2016): 2095 - 2108.
MLA	ÖZTÜRK Muhammed,GİREN Songül OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANAN HİKÂYE KİTAPLARINDAKİ KORKU VE ŞİDDET ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ. , 2016, ss.2095 - 2108.
AMA	ÖZTÜRK M,GİREN S OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANAN HİKÂYE KİTAPLARINDAKİ KORKU VE ŞİDDET ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ. . 2016; 2095 - 2108.
Vancouver	ÖZTÜRK M,GİREN S OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANAN HİKÂYE KİTAPLARINDAKİ KORKU VE ŞİDDET ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ. . 2016; 2095 - 2108.
IEEE	ÖZTÜRK M,GİREN S "OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANAN HİKÂYE KİTAPLARINDAKİ KORKU VE ŞİDDET ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ." , ss.2095 - 2108, 2016.
ISNAD	ÖZTÜRK, Muhammed - GİREN, Songül. "OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANAN HİKÂYE KİTAPLARINDAKİ KORKU VE ŞİDDET ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ". (2016), 2095-2108.

APA	ÖZTÜRK M, GİREN S (2016). OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANAN HİKÂYE KİTAPLARINDAKİ KORKU VE ŞİDDET ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5(4), 2095 - 2108.
Chicago	ÖZTÜRK Muhammed,GİREN Songül OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANAN HİKÂYE KİTAPLARINDAKİ KORKU VE ŞİDDET ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 5, no.4 (2016): 2095 - 2108.
MLA	ÖZTÜRK Muhammed,GİREN Songül OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANAN HİKÂYE KİTAPLARINDAKİ KORKU VE ŞİDDET ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, vol.5, no.4, 2016, ss.2095 - 2108.
AMA	ÖZTÜRK M,GİREN S OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANAN HİKÂYE KİTAPLARINDAKİ KORKU VE ŞİDDET ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2016; 5(4): 2095 - 2108.
Vancouver	ÖZTÜRK M,GİREN S OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANAN HİKÂYE KİTAPLARINDAKİ KORKU VE ŞİDDET ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2016; 5(4): 2095 - 2108.
IEEE	ÖZTÜRK M,GİREN S "OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANAN HİKÂYE KİTAPLARINDAKİ KORKU VE ŞİDDET ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ." Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5, ss.2095 - 2108, 2016.
ISNAD	ÖZTÜRK, Muhammed - GİREN, Songül. "OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANAN HİKÂYE KİTAPLARINDAKİ KORKU VE ŞİDDET ÖĞELERİNİN İNCELENMESİ". Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 5/4 (2016), 2095-2108.