5. VE 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA KARŞI TUTUM VE MOTİVASYONLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ İLE İLİŞKİSİ

TASDAN, MURAT; ÜRÜN KARAHAN, Berna

5. VE 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA KARŞI TUTUM VE MOTİVASYONLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ İLE İLİŞKİSİ

Berna ÜRÜN KARAHAN, (Kafkas Üniversitesi)

Murat TAŞDAN (Kafkas Üniversitesi)

Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi

27 11

Yıl: 2016 Cilt: 5 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 949 - 969 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

5. VE 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA KARŞI TUTUM VE MOTİVASYONLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ İLE İLİŞKİSİ

Öz:

Bu çalışmanın amacı; 5. ve 6. sınıf öğrencilerinin okumaya karşı tutumlarını ve okuma motivasyonlarını ortaya koymak ve anlama düzeyi, okuduğunu anlama becerisi, kişisel eğilimden kaynaklanan okuma ve okuldan kaynaklanan okuma dereceleri ile ilişkilerini araştırmaktır. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini Kars il merkezinde ilköğretim 5. ve 6. sınıflarda öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmada seçkisiz örneklem tekniğinin bir türü olan basit-tesadüfi örneklem tekniği kullanılmıştır. Buna göre Kars il merkezindeki 21 okul içerisinden rastgele (Fevzipaşa Ortaokulu, Atatürk Ortaokulu ve İmamhatip Ortaokulu) okullar seçilmiştir. Daha sonra bu okullardan küme örnekleme yöntemi ile seçilen 5. ve 6. sınıflarda öğrenim gören öğrencilerle çalışılmıştır. Araştırmanın örneklem büyüklüğü 0,98 güven düzeyinde 438 kişi olarak belirlenmiştir (Büyüköztürk vd., 2014).Veriler; Başaran ve Ateş (2009) tarafından geliştirilen "Okumaya İlişkin Tutum Ölçeği", İleri (Aydemir) ve Öztürk (2013) tarafından geliştirilen "Metinlere Yönelik Okuma Motivasyonu Ölçeği", Yıldız (2010) tarafından geliştirilen "Okuma Miktarı Ölçeği" ve araştırmacı tarafından geliştirilen başarı testi "Okuduğunu Anlama Testi" kullanılarak toplanmıştır Elde edilen bulgulara göre, 5. ve 6. sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutum ve motivasyonlarının yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, tutum ve motivasyon arasında olumlu yönde orta düzeyde bir ilişki varken, motivasyonun anlama ve kişisel eğilimden kaynaklı okuma ile daha düşük düzeyde ilişkisi olduğu görülmüştür. Tutumun, anlama ve kişisel eğilimden kaynaklı okuma ile pozitif yönde anlamlı fakat düşük düzeyde bir ilişkiye sahip olduğu tespit edilirken, okuldan kaynaklı okuma miktarının da hiçbir değişkenle ilişkili olmadığı anlaşılmıştır. Okuduğunu anlama ile ilgili elde edilen bulgulara göre, motivasyon okuduğunu anlamanın %31'lik kısmını açıklarken, tutum düzeyinde okuduğunu anlama ile ilgili anlamlı bir sonuç elde edilememiştir. Aynı şekilde kişisel eğilimden kaynaklanan okuma ile ilgili elde edilen bulgulara bakıldığında, tutumun anlamlı olmadığı; ancak motivasyonun kişisel eğilimden kaynaklanan okumayı etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AKYOL, H. (2005). Türkçe İlkokuma Yazma Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
ATEŞ, M. (2008). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Düzeyleri İle Türkçe Dersine Karşı Tutumları Ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
AYRAL, M., BOZKURT, E., ÖZDEMİR, N., ÖTKEN, Ş., ÖZARSLAN, H., FINDIK YILMAZ, L., ÜNLÜ, A., AKDOĞAN, A., AKSOY GÜLER, S. BAYRAKTAR, E. ve DİREN, E. (2011-2012). Okuma Anlama Becerisi İle Bu Beceriyi Etkileyen Değişkenler Arasındaki İlişkiler. I. Avrasya Eğitim Araştırmaları Kongresi, Sözlü Bildiri. İstanbul.
BAKER, T. ve WIGFIELD, A. (1999). Dimensions Of Children’s Motivation For Reading and Their Relations to Reading Activity And Reading Achievement. Reading Research Quarterly, 34, 2-29.
BAŞARAN, M. ve ATEŞ, S. (2009).İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Okumaya İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 73-92.
CUNNINGHAM, A. E. ve STANOVİCH, K. E. (1997). Early Reading Acquisition and its Relation to Reading Experience and Ability 10 Years Later. Developmental Psychology,33, 934-945.
ÇAKICI, D. (2005). Ön Örgütleyicilerin Okumaya Yönelik Tutum Ve Okuduğunu Anlama Üzerindeki Etkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Entitüsü.
ÇOKLUK, O., ŞEKERCİOĞLU, G. ve BÜYÜKÖZTÜRK, Ş.(2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
GUTHRIE, J. T., ANDERSON, E., ALAO, S. ve RINEHART, J. (1999). Influences Of Concept-Oriented Reading İnstruction On Strategy Use and Conceptual Learning from Text. Elementary School Journal, 99, 343-366.
GÜNEŞ, F. (2009). Hızlı Okuma ve Anlamı Yapılandırma. Ankara: Nobel Yayınları.
GÜNGÖR, E. (2009). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Kitap Okuma Alışkanlığı İle Türkçe Dersi Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
İLERİ, Z. (2011). Ekrandan okumanın ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama ve okuma motivasyonu düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
İLERİ AYDEMİR, Z. ve ÖZTÜRK, E. (2013). Metinlere Yönelik Okuma Motivasyonu Ölçeği: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. İlköğretim Online, 12(1), 66‐76, [Online]: http://ilkogretim‐online.org.
İŞCAN, A., ARIKAN, İ. B. ve KÜÇÜKAYDIN, M. A. (2013). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Kitap Okuma Alışkanlıkları Ve Okumaya İlişkin Tutumları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4(11), 1-16.
JÖRESKOG, K.G. ve SÖRBOM, D. (1993). LISREL 8: Structural Equation Modeling with the SIMPLIS Command Language. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
KARABAY, A., KAYIRAN, B. K. (2008). İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Becerileri Ve Okumaya İlişkin Tutumları Arasındaki İlişki. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 3(38), 110-117. http://egitim.cu.edu.tr/efdergi.
KARASAR, N. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
LAU, K. (2009). Reading Motivation, Perceptions Of Reading İnstruction and Reading Amount: a Comparison Of Junior and Senior Secondary Students in Hong Kong. Journal of Research in Reading, 32(4), 366–382.
LOGAN, S. ve MEDFORD, E. (2011). Gender Differences in the Strength Ofassociation Between Motivation, Competency Beliefs and Reading Skill. Educational Research, 53(1),85-94. http://www.tandfonline.com/loi/rere20.
MATHEWSON, G. C. (1994). Model Of Attitude in Fulence Upon Reading and Learning to Read. in R. B. Ruddell, M. R. Ruddell Ve H. Singer (Eds.), Theoretical Models and Processes of Reading (4th ed.,pp. 1131-1161). Newark, DE: International Reading Association.
MEB (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (1-5. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ders Kitapları Müdürlüğü Basımevi, Ankara.
MELEKOĞLU MACİD A. ve WILKERSON KIMBER L. (2013). Motivation to Read: How Does it Change for Struggling Readers with Andwithout Disabilities? International Journal of Instruction. 6, 77-78.
MCKENNA, M.C., KEAR, D. J., ve ELLSWORTH, R. A. (1995). Children’s Attitudes Toward Reading: a National Survey. Reading Research Quarterly, 30, 934-955.
ÖZDEMİR, E. (2011) Eleştirel Okuma. Ankara: Bilgi Yayınları.
SALLABAŞ, M. E. (2008). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Okumaya Yönelik Tutumları ve Okuduğunu Anlama Becerileri Arasındaki İlişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 141-155.
SCHERMELLEH ENGEL, K., MOOSBRUGGER, H., and MÜLLER, H. (2003). Evaluating The Fit Of Structural Equation Models: Tests Of Significance and Descriptive Goodness-Of-Fit Measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
ŞEFLEK KOVACIOĞLU, N. (2006). İlköğretim İkinci Sınıflarında Aile ve Çevresi ve Çocuğun Okumaya Karşı Tutumu İle Okuduğunu Anlama Becerisi Arasındaki İlişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
TERCANLIOĞLU, L. (2001). The Nature Of Turkısh Students' Motivastion for Reading and its Relation to Their Reding Frequency. The Reading Matrix, 1(2), 1-33.
ÜNAL, E. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Eleştirel Okuma Becerileri İle Okuduğunu Anlama ve Okumaya İlişkin Tutumları Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
ÜLPER, H. (2011). Öğrenci Açısından Okumaya Güdüleyici Etmenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 941-960,
ÜLPER, H. ve ÇELİKTÜRK, Z. (2013). Öğretmen Adaylarının Okuma Motivasyonlarının Değerlendirilmesi Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Örneği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 1033- 1057.
WANG, J. H., & GUTHIRE, T. J. (2004). Modeling The Effect Of İntrinsic Motivation, Extrinsic Motivation, Amount Of Reading and Past Reading Achievement on Text Comprehension Between U.S. And Chinese Students. Reading ResearchQuarterly, 39(2), 162-186.
WIGFIELD, A. ve GUTHRIE J.T. (1997). Relations Of Children’s Motivation for Reading to The Amount and Breadth Of Their Reading. Journal of Educational Psychology, 89, 420-432.
YILDIRIM, N. (2012). Öğretmenlerin Öğrenme-Öğretme Ortamlarında Bilişsel Farkındalık Stratejilerini kullanma Düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
YILDIZ, M. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama, Okuma Motivasyonu ve Okuma Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
YILDIZ, M. ve AKYOL, H. (2011). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama, Okuma Motivasyonu ve Okuma Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 793-815.

APA	ÜRÜN KARAHAN B, TASDAN M (2016). 5. VE 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA KARŞI TUTUM VE MOTİVASYONLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ İLE İLİŞKİSİ. , 949 - 969.
Chicago	ÜRÜN KARAHAN Berna,TASDAN MURAT 5. VE 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA KARŞI TUTUM VE MOTİVASYONLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ İLE İLİŞKİSİ. (2016): 949 - 969.
MLA	ÜRÜN KARAHAN Berna,TASDAN MURAT 5. VE 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA KARŞI TUTUM VE MOTİVASYONLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ İLE İLİŞKİSİ. , 2016, ss.949 - 969.
AMA	ÜRÜN KARAHAN B,TASDAN M 5. VE 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA KARŞI TUTUM VE MOTİVASYONLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ İLE İLİŞKİSİ. . 2016; 949 - 969.
Vancouver	ÜRÜN KARAHAN B,TASDAN M 5. VE 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA KARŞI TUTUM VE MOTİVASYONLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ İLE İLİŞKİSİ. . 2016; 949 - 969.
IEEE	ÜRÜN KARAHAN B,TASDAN M "5. VE 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA KARŞI TUTUM VE MOTİVASYONLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ İLE İLİŞKİSİ." , ss.949 - 969, 2016.
ISNAD	ÜRÜN KARAHAN, Berna - TASDAN, MURAT. "5. VE 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA KARŞI TUTUM VE MOTİVASYONLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ İLE İLİŞKİSİ". (2016), 949-969.

APA	ÜRÜN KARAHAN B, TASDAN M (2016). 5. VE 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA KARŞI TUTUM VE MOTİVASYONLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ İLE İLİŞKİSİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5(2), 949 - 969.
Chicago	ÜRÜN KARAHAN Berna,TASDAN MURAT 5. VE 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA KARŞI TUTUM VE MOTİVASYONLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ İLE İLİŞKİSİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 5, no.2 (2016): 949 - 969.
MLA	ÜRÜN KARAHAN Berna,TASDAN MURAT 5. VE 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA KARŞI TUTUM VE MOTİVASYONLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ İLE İLİŞKİSİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, vol.5, no.2, 2016, ss.949 - 969.
AMA	ÜRÜN KARAHAN B,TASDAN M 5. VE 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA KARŞI TUTUM VE MOTİVASYONLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ İLE İLİŞKİSİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2016; 5(2): 949 - 969.
Vancouver	ÜRÜN KARAHAN B,TASDAN M 5. VE 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA KARŞI TUTUM VE MOTİVASYONLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ İLE İLİŞKİSİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2016; 5(2): 949 - 969.
IEEE	ÜRÜN KARAHAN B,TASDAN M "5. VE 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA KARŞI TUTUM VE MOTİVASYONLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ İLE İLİŞKİSİ." Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5, ss.949 - 969, 2016.
ISNAD	ÜRÜN KARAHAN, Berna - TASDAN, MURAT. "5. VE 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA KARŞI TUTUM VE MOTİVASYONLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ İLE İLİŞKİSİ". Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 5/2 (2016), 949-969.