Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler

Hakan ÜLPER (Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe Eğitimi Bölümü, Burdur, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri
18 0
Yıl: 2011 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 941 - 960 Metin Dili: Diğer İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler

Öz:
Okuma becerisine ilişkin sorunlar hem bilişsel boyutuyla hem de duyuşsal boyutu ile ele alınabilir. Bu araştırmada okuma sorunu duyuşsal boyutuyla ele alınmıştır. Bu bağlamda Burdur il merkezi evren olarak belirlenmiştir. Bu evrenden seçkisiz olarak belirlenen ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin oluşturduğu örnekleme yönelerek, onların gözüyle okumaya güdüleyici etmenlerin ne/neler olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Bu belirlemeyi yapmak için araştırmacı tarafından bir sormaca geliştirilmiştir. Elde edilen veriler SPSS programına yüklenerek çözümlenmiştir. Ortaya çıkan sonuca göre öğretmen, aile, arkadaş, kitap, ortam ve etkinlik etmenlerinin öğrencilerde okuma isteği uyandırma açısından belirleyici bir etkisi olduğu bulgulanmıştır. Bir diğer sonuç olarak da tüm bu etmenlerin en çok ilköğretim birinci kademe öğrencileri üzerinde; en az da lise öğrencileri üzerinde etkili olduğu bulgulanmıştır. Cinsiyet açısından ise kitap ve etkinlik boyutu dışındaki etmenlerin erkeklere göre kızlar üzerinde daha etkili olduğu bulgulanmıştır. Dolayısıyla öğrencileri okumaya yöneltebilmek için, öğretmen ve aileler tarafından onlara kitap armağan edilmeli, onlara okur modeli olunmalı, onlara güvenilmeli ve özerklik tanınmalı, çocuklara ilgi alanlarına uygun ve eğlendirici kitaplar sunulmalı, doğru arkadaş seçimi konusunda onlara destek olunmalıdır.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Alderson, J. C. (2000). Assessing reading. New York: Cambridge University Press.
  • Aplegate, A. J., & Applegate, M. D. (2004). The peter effect: Reading habits and attitudes of preservice teachers. The Reading Teacher, 57 (6), 554-563.
  • Argan, M., T., Argan, M. ve Kurulgan M. (2008). Kitaplara ilişkin biçimsel özelliklerin okuyucu tutumları üzerine etkisi. Bilgi Dünyası, 9 (1), 179-206.
  • Arslan, Y., Çelik, Z. ve Çelik, E. (2009). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 113-124.
  • Aslantürk, E. ve Saracaloğlu, A., S. (2010). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının okuma ilgi ve alışkanlıklarının karşılaştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1), 155-176.
  • Bağcı, H. ve Temizkan, M. (2006). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin Türkçe öğretmenlerinden beklentileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4 (4), 477-498.
  • Baker, L. (2003). The role of parents in motivating struggling readers. Reading & Writing Quarterly, 19, 87-106.
  • Baker, L., & Wigfield, A. (1999). Dimensions of children’s motivation for reading and their relations to reading activity and reading achievement. Reading Research Quarterly, 34 (4), 452- 477.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
  • Corcoran, C., & Mamalikis, A. (2009). Fifth grade students’ perceptions of reading motivation techniques. Reading Improvement, 46 (3), 137-142.
  • Çelenk, S. (2003). Okul aile işbirliği ile okuduğunu anlama başarısı arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 33-39.
  • Çiftçi, Ö. (2007). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin Türkçe öğretim programında belirtilen okuduğunu anlamayla ilgili kazanımlara ulaşma düzeyinin belirlenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Duy, B. (2007). Güdülenme ve bireysel farklılıklar. A. Kaya (Ed.), Eğitim Psikolojisi içinde (s. 587-637). Ankara: Pegema.
  • Edmunds, K. M., & Bauserman K. L. (2006). What teachers can learn about reading motivation through conversations with children. The Reading Teacher, 59 (5), 414-424.
  • Furrer, C., & Skinner, E. (2003). Sense of relatedness as a factor in children’s academic engagement and performance. Journal of Educational Psychology, 95 (1), 148-162.
  • Gambrell, L. B. (1996). Creating classroom cultures that foster reading motivation. The Reading Teacher, 50 (1), 15-23.
  • Gambrell, L. B., Palmer, B. M., Codling, R. M., & Mazzoni, S. A. (1996). Assessing motivation to read. The Reading Teacher, 49 (7), 518-533.
  • Gottfried, A. E. (1985). Academic intrinsic motivation in elementary and junior high school students. Journal of Educational Psychology, 77, 631-645.
  • Gottfried, A. E., Fleming, J. S., & Gottfried, A. I. (2001). Continuity of academic intrinsic motivation from childhood through late adolescence: A longitudinal study. Journal of Educational Psychology, 93, 3-13.
  • Guthrie, J. T., & Wigfield, A. (2000). Engagement and motivation in reading. In M. Kamil, P. B. Mosenthal, P. D. Pearson, & R. Barr (Eds.), Reading research handbook (Vol. III. pp. 403-424). Mahwah, NJ: Erlbaum.
  • Guthrie, J. T., & Wigfield, A. (2005). Roles of motivation and engagement in reading comprehension assessment. In S., G. Paris & S., A. Stahl (Eds.), Children’s reading comprehension and assessment (pp. 187-214), Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
  • Guthrie, J. T., Wigfield, A., Metsala, J., L., & Cox, K., E. (1999). Motivational and cognitive predi ctors of text comprehension and reading amount. Scientific Studies of Reading, 3 (3), 231- 256.
  • Guthrie, J. T., Wigfield, A., Humenick N. M., Perencevich, K. C., Taboada, A., & Pedro B. (2006). Influences of stimulating tasks on reading motivation and comprehension. Th e Journal of Educational Research, 99 (4), 232-245.
  • Guthrie, J. T., & Knowles, K. T. (2008). Promoting reading motivation. In L. Verhoeven, & C. E. Snow (Eds.) Literacy and motivation. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
  • Fidan, N. (1985). Okulda öğrenme. Ankara: Alkım Yayınevi.
  • Hidi, S. (1990). Interest and its contribution as a mental resource for learning. Review of Educational Research, 60, 549-571.
  • Hidi, S., Renninger, K. A., & Krapp, A. (2004). Interest, a motivational variable that combines affective and cognitive functioning. In D.Y. Dai, & R. J. Sternberg (Eds.), Motivation, emotion and cognition, integrative perspectives on intellectual function and development (pp. 89-115). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
  • Karatay, H. (2007). İlköğretim Türkçe öğretmeni adaylarının okuduğunu anlama becerileri üzerine alan araştırması. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Kaynar, İ. (2007). Ortaöğretim öğrencilerinin okuma alışkanlığı ve iletişim becerileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Keleş, Ö. (2006). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinde kitap okuma alışkanlığının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Klauda, S. L. (2009). The role of parents in adolescents’ reading motivation and activity. Eductional Psychology Review, 21, 325–363.
  • Kurulgan, M. ve Çekerol, G. S. (2008). Öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2), 237-258.
  • Lau, K-L. (2004). Construction and initial validation of the Chinese reading motivation questionnaire. Educational Psychology, 24 (6), 845-865.
  • Lau, K-L. (2009). Reading motivation, perceptions of reading instruction and reading amount: A comparison of junior and senior secondary students in Hong Kong. Journal of Research in Reading, 32 (4), 366-382.
  • Law, Y-K. (2008).The relationship between extrinsic motivation, home literacy, classroom instructional practices, and reading proficiency in second-grade Chinese children. Research in Education, 80, 37-51.
  • Lehrer, B. E., & Hieronymus, A. N. (1977). Predicting achievement using intellectual, academic-motivational and selected non-intellectual factors. Journal of Experimental Education, 45, 44-51.
  • McDaniel, M. A., Waddill, P. J., Finstad, K., & Bourg, T. (2000). The effects of text-based interest on attention and recall. Journal of Educational Psychology, 92 (3), 492-502.
  • McKool, S. S. (2007). Factors that infl uence the decision to read: An investigation of fifth grade students’ out-of-school reading habits. Reading improvement, 22, 111-131.
  • Mori, S. (2002). Redefining motivation to read in a foreign language. Reading in a Foreign Language, 14 (2), 91-110.
  • Nelson, R. M., & DeBacker, T. (2008). Achievement motivation in adolescents: The role of peer climate and best friends. The Journal of Experimental Education, 76 (2), 170-189.
  • Odabaş, H., Odabaş, Z., Y. ve Polat, C. (2008). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı: Ankara Üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası, 9 (2), 431-465.
  • Oğuz, E., Yıldız, A., & Hayırsever, F. (2009). Assessing reading habits of future classroom teachers in the context of their socio- demographic features. International Journal of Behavioral Cognitive, Educational and Psychological Sciences, 1 (2), 141-144.
  • Oldfather, P. (1993). What students say about motivating experiences in a whole language clasroom. The ReadingTeacher, 46 (8), 672-681.
  • Özbay, M. (2006). Okuma eğitiminde çevre faktörü. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 24, 161-170.
  • Özbay, M. (2010). Dil bilincinin gelişiminde çevrenin etkisi. M.
  • Özbay (Ed.), Türkçe Öğretimi Yazıları içinde (s. 93-107). Ankara: Öncü Kitap Yayınları.
  • Piper, L. E., & Piper, M. E. (2009). Parent involvement in reading. Illinois Reading Council Journal, 37 (4), 56-61.
  • Pomerantz, E. M., Grolnick, W. S., & Price, C. E. (2005). The role of parents in how children approach achievement: A dynamic process perspective. In A. J. Eliot, & C. S. Dweck (Eds.), Handbook of competence and motivation (pp. 259-278). New York: Th e Guilford Pres.
  • Sağlam, M., Suna, Ç. ve Çengelci, T. (2008). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıklarını etkileyen etmenlere ilişkin görüş ve önerileri. Milli Eğitim Dergisi, 178, 8-23.
  • Saracaloğlu, A. S., Bozkurt, N. ve Serin, O. (2003). Üniversite öğrencilerinin okuma ilgileri ve okuma alışkanlıklarını etkileyen faktörler. Eğitim Araştırmaları, 12, 149-157.
  • Schraw, G., Flowerday, T., & Reisetter, M. F. (1998). The role of choice in reader engagement. Journal of Educational Psychology, 90 (4), 705-14.
  • Sever, S. (2003). Çocuk ve edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
  • Sever, S. (1990). Bilgi toplumu olma aşamasında ülkemizde kitap ve okuma olgusu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 23 (2), 721-727.
  • Sonnenschein, S., & Munsterman, K. (2002). The influence of home-based reading interactions on 5-year-olds’ reading motivations and early literacy development. Early Childhood Research Quarterly, 17 (3), 318-337.
  • Topçu, Y. E. (2007). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları. Milli Eğitim, 176, 36-37.
  • Treiman, R. (2003). Linguistics and reading. In M. Aronoff ; J. Rees-Miller ( Eds.), The handbook of linguistics (pp. 664-672). Blackwell Publishers.
  • Yılmaz, B. (1989). Okuryazarlık ve okuma alışkanlığı üzerine. Türk Kütüphaneciliği, 3 (1), 48-53.
  • Yılmaz, B. (2004). Öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıklarında ebeveynlerin duyarlılığı. Bilgi Dünyası, 5 (2), 115-136.
  • Yılmaz, M. (2009). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı üzerine bir inceleme (Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü örneği). Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 37, 144-167.
  • Yılmaz, B., Köse, E. ve Korkut, Ş. (2009). Hacettepe Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi öğrencilerinin okuma alışkanlıkları üzerine bir inceleme. Türk Kütüphaneciliği, 23 (1), 22-51.
  • Wang, J., & Guthrie, J. T. (2004). Modeling the effects of intrinsic motivation, extrinsic motivation, amount of reading, and past reading achievement on text comprehension between U.S. and Chinese students. Reading Research Quarterly, 39 (2), 162-186.
  • Wigfield, A., & Guthrie, J. T. (1997). Relations of children’s motivation for reading the amount and breadth of their reading. Journal of Educational Psychology, 89 (3), 420-432.
  • Wigfield, A., & Wagner, A. L. (2005). Competence, motivation, and identity development during adolescence. In A. J. Eliot, & C. S. Dweck (Eds.), Handbook of competence and motivation (pp. 222-239). New York: Th e Guilford Pres.
APA Ülper H (2011). Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler. , 941 - 960.
Chicago Ülper Hakan Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler. (2011): 941 - 960.
MLA Ülper Hakan Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler. , 2011, ss.941 - 960.
AMA Ülper H Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler. . 2011; 941 - 960.
Vancouver Ülper H Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler. . 2011; 941 - 960.
IEEE Ülper H "Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler." , ss.941 - 960, 2011.
ISNAD Ülper, Hakan. "Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler". (2011), 941-960.
APA Ülper H (2011). Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 941 - 960.
Chicago Ülper Hakan Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 11, no.2 (2011): 941 - 960.
MLA Ülper Hakan Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.11, no.2, 2011, ss.941 - 960.
AMA Ülper H Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2011; 11(2): 941 - 960.
Vancouver Ülper H Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2011; 11(2): 941 - 960.
IEEE Ülper H "Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11, ss.941 - 960, 2011.
ISNAD Ülper, Hakan. "Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 11/2 (2011), 941-960.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 16:29

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları