KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN TEMEL YETENEKLERİNİN AHP TEMELLİ TOPSİS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ

ÇETİNTÜRK, İbrahim; MANAP DAVRAS, GONCA

KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN TEMEL YETENEKLERİNİN AHP TEMELLİ TOPSİS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ

Gonca MANAP DAVRAS, (Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta Meslek Yüksekokulu, Yrd. Doç. Dr.)

İbrahim ÇETİNTÜRK (Çankırı Karatekin Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Yrd. Doç. Dr.)

Akdeniz İİBF Dergisi

3 0

Yıl: 2016 Cilt: 16 Sayı: 33 Sayfa Aralığı: 79 - 98 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN TEMEL YETENEKLERİNİN AHP TEMELLİ TOPSİS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ

Öz:

Temel yetenekler, aynı sektörde faaliyet gösteren bir işletmenin diğer işletmelerden farklılaşmasında ayırt edici bir unsurdur. Kaynak ve yetenekleri değerli, nadir, taklit edilemez ve ikame edilemez kriterlerine sahip olan işletmeler rakipleri karşısında sürdürülebilir rekabet üstünlüğü elde edeceklerdir. Araştırmanın amacı, konaklama işletmesine rekabet üstünlüğü sağlayan en önemli temel yeteneğin belirlenmesi ve sürdürülebilir rekabet üstünlüğü sağlayan konaklama işletmesinin tespit edilmesidir. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket tekniği kullanılmıştır. Anketlerde beş yıldızlı konaklama işletmelerinde görev yapan üst düzey yöneticilerin 5 ana kriter ve buna bağlı 4'er alt kriteri değerlendirmeleri istenmiştir. 15 yönetici üzerinde yapılan anket sonuçları Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP- Analytic Hierarchy Process) ile değerlendirilerek kriter ağırlıklandırmaları yapılmıştır. Kriterlerin ağırlık dereceleri dikkate alınarak Antalya'nın Belek bölgesinde faaliyet gösteren 4 adet beş yıldızlı konaklama işletmesi TOPSIS (Technique For Order Preference By Similarity To An Ideal Solution) yöntemi kullanılarak sürdürülebilir rekabet üstünlüğü açısından değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, yenilikçi yapı kriterinin diğer kriterlere göre daha önemli olduğu saptanmıştır. Oteller rekabet üstünlüklerine göre değerlendirilmiş, D otelinin aynı bölgede faaliyet gösteren diğer konaklama işletmelerine göre sürdürülebilir rekabet üstünlüğüne sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm İşletme İşletme Finans

THE ANALYSIS OF CORE COMPETENCES OF HOSPITALITY ENTERPRISES BY AHP BASED FUZZY TOPSIS METHOD

Öz:

Core competencies is a differentiating factor that distinguesses a business from the others in the same factor. The businesses that posseses these criteria such as valuable, unique, imitability, nonsubstitutable gets sustainable competitive advantage against the others. The objective of the research is to determine the most important core competence which provides a competitive advantage to hospitality enterprises and is to determine the hospitality enterprise which provides sustainable competitive advantage. The survey technique was used as a data collection tool in the research. In surveys, senior executives working in five-star hospitality enterprises were asked to evaluate 5 main criteria and accordingly 4 sub-criteria for each. The criteria-weighting of the results of the survey carried out on 15 executives was performed by evaluating with AHP- Analytic Hierarchy Process. Considering the weighting degrees of the criteria, 4 five-star hospitality enterprises operating in Belek region of Antalya were evaluated in terms of sustainable competitive advantage by using TOPSIS (Technique For Order Preference By Similarity To An Ideal Solution) method. As a result of the research, innovative building criteria was observed to be more important than other criteria. Hotels were evaluated according to their competitive advantages; D hotel was observed to have a sustainable competitive advantage compared to other hotel enterprises operating in the same region.

Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm İşletme İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AKTAŞ R., DOĞANAY M. M., GÖKMEN Y., TÜREN U. (2015). Sayısal Karar Verme Yöntemleri, Beta Basım, 1. Basım, İstanbul.
AYYILDIZ ÜNNÜ N. A., KEÇECİOĞLU T. (2009). İnsan Kaynakları Yönetiminden Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimine Dönüşüm, Ege Akademik Bakış / Ege Academic Review, 9 (4), 1171-1192.
BARNEY J. (1986). Organizational Culture: Can It Be a Source of Sustained Competitive Advantage?, Academy of Management Review, 11: 656- 65.
BARNEY J. (1991). Firm Resources and Sustained Competitive Advantage, Editörler: Barney Jay B. and Clark Delwyn N., Resource-Based Theory Creating and Sustaining Competitive Advantage, Oxford University Press, 49-91.
BARNEY J., WRİGHT P. M. (1998). Human Resources As A Source Of Sustained Competitive Advantage, Editörler: Barney Jay B. and Clark Delwyn N., Resource-Based Theory Creating and Sustaining Competitive Advantage, Oxford University Press, 121-141.
BHARADWAJ S. G., VARADARAJAN P. R., FAHY J. (1993). Sustainable Competitive Advantage in Service Industries: A Conceptual Model and Research Propositions, Journal of Marketing; 57, 4; Abı/Inform Global, 83-99.
CAMPBELL A., LUCHS K. S. (2002). Temel Yetenek Tabanlı Strateji: Rekabetçi İş Ortamında Ayırt Edici Özellikler, Çeviren: Ezgi Sungur, Epsilon Yayınları, İstanbul.
ÇETİNTÜRK İ. (2014). Sürdürülebilir Rekabet Üstünlüğü Kaynağı Olarak Yenilik Yeteneği: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Billimler Ensititüsü Basılmamış Doktora Tezi, Isparta.
DEMİRELİ E. (2010). TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Sistemi: Türkiye'deki Kamu Bankaları Üzerine Bir Uygulama, Erhan Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi (5:1),101-112.
DESS G., LUMPKİN G.T., EİSNER A. B. (2010). Strategic Management Creating Competitive Advantages, Fifth Edition, McGraw-Hill Irwin.
DÜNDAR S., ECER F. (2008). Öğrencilerin GSM Operatörü Tercihinin Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemiyle Belirlenmesi, Yönetim ve Ekonomi, Celal Bayar Üniversitesi İİBF, 15 (1), 1-11
ECER, F. VE KÜÇÜK, O. (2008). Tedarikçi Seçiminde Analitik Hiyerarşi Yöntemi ve Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 355-369.
ERCİŞ A., YILMAZ M. K., BAŞAR E. E, PABUÇCU H. (2014). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Otel İşletmelerinde Rekabetçi Pazarlama Stratejisi Seçimi, 19. Ulusal Pazarlama Kongresi, Gaziantep.
ERTUĞRUL İ., ÖZÇİL A. (2014). Çok Kriterli Karar Vermede TOPSIS ve VIKOR Yöntemleriyle Klima Seçimi, Çankırı Karatekin Üniversitesi , İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 267-282
GÖRAL R. (2014). Turizm İşletmelerinde Stratejik Yönetim, Detay Yayıncılık, Ankara.
HAFEEZ K., ZHANG Y.B., MALAK N., IGBAL S. (2000). Firm Comeptence Evaluation Framework Using AHP, First International Conference on Systems Thinking in Management, 225-230.
HAFEEZ K., ZHANG Y.B., MALAK N. (2002 a). Determining Key Capabilities of a Firm Using Analytic Hierarchy Process, Int, J. Production Economics, 76, 39-51.
HAFEEZ K., ZHANG Y.B., MALAK N. (2002 b). Core Competence for Sustainable Competitive Advantage: A Structured Methodology for Identifying Core Competence, IEEE Transactions On Engineering Management, 49(1), 28-35.
HAFEEZ K., MALAK N., ZHANG Y.B. (2007). Outsourcing Non-Core Assets And Competences Of A Firm Using Analytic Hierarchy Process, Computers & Operations Research, 34, 3592 - 3608
HİTT M. A., IRELAND R. D., HOSKİSSON R. E. (2009). Strategic Management: Competitiveness and Globalization, 9. Baskı, South Western Cengage Learning, Ohio.
HOOLEY J. G., GREENLEY, G. E. CADOGAN, J. W. (2005). "The Performance Impact of Marketing Resources", Journal of Business Research, 58(1), 18-28.
HWANG C.L., YOON K. (1981). Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications, Springer-Verlag, Berlin
KARAATLI, M., ÖMÜRBEK, N., AKSOY, E., KARAKUZU, H. (2014). "Turizm İşletmeleri İçin AHP Temelli Bulanık TOPSIS Yönetimi ile Tur Operatörü Seçimi", Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 53-70
KARAKILIÇ N. Y. (2008). Temel Yeteneklerin Stratejik İttifak Oluşumundaki Önemi Ve Stratejik Performansa Etkileri, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Afyon.
KASHİ K., FRİEDRİCH V. (2013). Manager's Core Competencies: Applying the Analytic Hierarchy Process Method in Human Resources, 9th European Conference on Management Leadership and Governance, Klagenfurt, Austria, 384-401.
KURUÜZÜM A. (2001). Analitik Hiyerarşi Yöntemi ve İşletmecilik Alanındaki Uygulamaları, Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), Antalya
LAWSON B., SAMSON D. (2001). Developing Innovation Capability In Organisations: A Dynamic Capabilities Approach, Department of Management, The University of Melbourne, Victoria, 3010, Australia.
LİN C. T., WU C. S. (2008). Selecting A Marketing Strategy For Private Hotels In Taiwan Using The Analytic Hierarchy Process, The Service Industries Journal, 28(8), 1077-1091.
MATA, F., FUERST, W. L., BARNEY, J. B. (1995). Information Technology And Sustained Competitive Advantage: A ResourceBased Analysis. MIS Quarterly, 19, 487-505.
ÖNCEL M., SEVİM Ş. (2014). Sürdürülebilir Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Kurumsal İtibar Yönetimi: Yükseköğretimde Yapılandırılmasına Yönelik Bir Model Önerisi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 6/4, 139- 156.
ÖZGÜVEN, N. (2011). Kriz Döneminde Küresel Perakendeci Aktörlerin Performanslarının TOPSİS Yöntemi İle Değerlendirilmesi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), 151-162
RAY, G., BARNEY, J.B., MUHANNA, W.A. (2004). Capabilities, Business Processes, and Competitive Advantage: Choosing the Dependent Variable in Empirical Tests of the Resource-based View, Strategic Management Journal, 25, 23-37.
SAATY, T. L. (1987). 'The Analytic Hierarcy Process- What It Is and How It Is Used, Mat Model 9:161-176
SAATY, T. L. (1990). How To Make A Decision: The Analytic Hierarchy Process, European Journal of Operational Research, 48, 9-26
SAATY, T.L., (2008). Decision Making With The Analytic Hierarchy Process, International Journal of Services Sciences, 1(1), 83-98
TSENG C.Y., KUO H.Y. AND CHOU S.S. (2008). Configuration of Innovation and Performance In The Service Industry: Evidence From The Taiwanese Hotel Industry, The Service Industries Journal, 28(7), 1015-1028.
YALTIRIK Y., YÜREGİR O. H. (2013). Temel Yeteneklerin Belirlenmesi ve Bir Uygulama, Ç.Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 29(1), 1- 9.
WALSH, M., LYNCH, P., HARRİNGTON, D. (2011). A Capability-Based Framework for Tourism Innovativeness, Irish Journal of Management, 31(1), 21-41.
ZHAN L., WANG S., DENG N., LİU Y. (2012). Study on Fuzzy Comprehensive Evaluation Applied in Hotel Enterprises Core Competence: The Case of Howard Johnson Zhangjiang Shanghai, Communications in Information Science and Management Engineering, 2 (9), 13-17.

APA	MANAP DAVRAS G, ÇETİNTÜRK İ (2016). KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN TEMEL YETENEKLERİNİN AHP TEMELLİ TOPSİS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. , 79 - 98.
Chicago	MANAP DAVRAS GONCA,ÇETİNTÜRK İbrahim KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN TEMEL YETENEKLERİNİN AHP TEMELLİ TOPSİS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. (2016): 79 - 98.
MLA	MANAP DAVRAS GONCA,ÇETİNTÜRK İbrahim KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN TEMEL YETENEKLERİNİN AHP TEMELLİ TOPSİS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. , 2016, ss.79 - 98.
AMA	MANAP DAVRAS G,ÇETİNTÜRK İ KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN TEMEL YETENEKLERİNİN AHP TEMELLİ TOPSİS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. . 2016; 79 - 98.
Vancouver	MANAP DAVRAS G,ÇETİNTÜRK İ KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN TEMEL YETENEKLERİNİN AHP TEMELLİ TOPSİS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. . 2016; 79 - 98.
IEEE	MANAP DAVRAS G,ÇETİNTÜRK İ "KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN TEMEL YETENEKLERİNİN AHP TEMELLİ TOPSİS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ." , ss.79 - 98, 2016.
ISNAD	MANAP DAVRAS, GONCA - ÇETİNTÜRK, İbrahim. "KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN TEMEL YETENEKLERİNİN AHP TEMELLİ TOPSİS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ". (2016), 79-98.

APA	MANAP DAVRAS G, ÇETİNTÜRK İ (2016). KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN TEMEL YETENEKLERİNİN AHP TEMELLİ TOPSİS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. Akdeniz İİBF Dergisi, 16(33), 79 - 98.
Chicago	MANAP DAVRAS GONCA,ÇETİNTÜRK İbrahim KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN TEMEL YETENEKLERİNİN AHP TEMELLİ TOPSİS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. Akdeniz İİBF Dergisi 16, no.33 (2016): 79 - 98.
MLA	MANAP DAVRAS GONCA,ÇETİNTÜRK İbrahim KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN TEMEL YETENEKLERİNİN AHP TEMELLİ TOPSİS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. Akdeniz İİBF Dergisi, vol.16, no.33, 2016, ss.79 - 98.
AMA	MANAP DAVRAS G,ÇETİNTÜRK İ KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN TEMEL YETENEKLERİNİN AHP TEMELLİ TOPSİS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. Akdeniz İİBF Dergisi. 2016; 16(33): 79 - 98.
Vancouver	MANAP DAVRAS G,ÇETİNTÜRK İ KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN TEMEL YETENEKLERİNİN AHP TEMELLİ TOPSİS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. Akdeniz İİBF Dergisi. 2016; 16(33): 79 - 98.
IEEE	MANAP DAVRAS G,ÇETİNTÜRK İ "KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN TEMEL YETENEKLERİNİN AHP TEMELLİ TOPSİS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ." Akdeniz İİBF Dergisi, 16, ss.79 - 98, 2016.
ISNAD	MANAP DAVRAS, GONCA - ÇETİNTÜRK, İbrahim. "KONAKLAMA İŞLETMELERİNİN TEMEL YETENEKLERİNİN AHP TEMELLİ TOPSİS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ". Akdeniz İİBF Dergisi 16/33 (2016), 79-98.