Hangi etiket daha damgalayıcı: Ruhsal hastalık mı? Akıl hastalığı mı?
Yıl: 2004 Cilt: 15 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 47 - 55 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Hangi etiket daha damgalayıcı: Ruhsal hastalık mı? Akıl hastalığı mı?
Öz: Amaç: Bu araştırmada halk tarafından psikiyatrik hastalıkları ifade etmek için kullanılan "ruhsal hastalık" ve "akıl hastalığı" kavramlarından hangisinin daha damgalayıcı anlam içerdiğinin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma evrenini Celal Bayar Üniversitesi Manisa Sağlık Yüksekokulu öğrencileri oluşturmuştur. Araştırmaya, çalışmanın yapıldığı gün okulda bulunan öğrenciler (n=272) alınmıştır. Araştırmada araştırmacılar tarafından geliştirilen anket formu kullanılmıştır. Anket formunda katılımcılara depresyon ve şizofreni olgu örnekleri verilerek bu olgu örnekleri ile ilgili bakış açıları ve tutumları araştırılmıştır. Bulgular: Depresyon olgu örneğini katılımcıların %78'i bir ruhsal hastalık olarak nitelerken % 0.8'i akıl hastalığı olarak nitelemiştir. Şizofreni olgu örneğini ise katılımcıların %65'i ruhsal hastalık olarak, %26'sı akıl hastalığı olarak nitelemiştir. Şizofreni olgu örneğini akıl hastalığı olarak niteleyen deneklerin, ruhsal hastalık olarak niteleyen deneklere oranla hastaların toplum içinde serbest dolaşmaları (p<0.0001), şizofrenili bir hastayı komşu olarak kabul etme (p=0.006) ve evlerini kiraya verme (p=0.013) konusunda daha olumsuz tutumlara sahip olduğu ve bu deneklerde şizofrenili hastaların saldırgan olduğu inancının daha fazla bulunduğu (p<0.0001) görülmüştür. Sonuç: Elde edilen bulgular, akıl hastalığı ve ruhsal hastalık kavramlarının farklı anlamlar taşıyacak şekilde kullanıldığını ve akıl hastalığı kavramının daha damgalayıcı anlamlar taşıdığını, bu nedenle de sağlık çalışanlarının hastalarla iletişimlerinde "akıl hastalığı" terimini artık kullanmamalarının uygun olacağını düşündürmektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
Which psychiatric label is more stigmatizating? "Ruhsal hastalık" or "Akıl hastalığı"
Öz: Objective: To determine which of the two different labels, "ruhsal hastalık" ör "akıl hastalığı", used for psychiatric disorders by the public in Turkey is more stigmatizing. Method: This study was carried out at Celal Bayar University School of Health in Turkey. The questionnaire was designed by the researchers and applied to ali students (n=272) present at the school on the day of application. The attitudes and opinions of students were investigated using case vignettes describing sczhizophrenia and majör depression. Results: it was seen that 0.8% of the students described the depression vignette as "akıl hastalığı" while 78% described it as "ruhsal hastalık" with the schizophrenia vignette, 26% of students described it as "akıl hastalığı" while 65% described it as "ruhsal hastalık". The participants who described the schizophrenia vignette as "akıl hastalığı" stated that persons with symptoms like those of the schizophrenia vignette should not be free in the community (p<0.0001), they vvould not rent their house to a person with schizophrenia (p=0.013) and persons with schizophrenia are aggressive (p<0.0001); they had more negative attitudes than the participants who described it as "ruhsal hastalık" Conclusion: The results of this study suggest that the concepts "akıl hastalığı" and "ruhsal hastalık" are used in different ways and the concept "akıl hastalığı" has a more stigmatizing meaning. Therefore "akıl hastalığı" should be avoided by health professionals when dealing with patients.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Amerikan Psikiyatri Birliği (1994) Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, dördüncü baskı (DSM-IV) (Çev. ed.: E Köroğlu) Hekimler Yayın Birliği, Ankara 1995.
- Arkar H, Eker D (1994) Effect of psychiatric labels on attitudes toward mental illness in a Turkish sample. Int J Soc Psychiatry, 40: 205-213.
- Brandli H (1999) The image of mental illness in Switzerland. The Images of Madness. The Public Facing Mental Illness and Psychiatric Treatment. J Guimon, W Fischer, N Sartorius (Eds), Basel Karger, s.29-37.
- Byrne P (1999) Stigma of mental illness/Changing minds, changing behaviour. Br J Psychiatry, 174:1-2.
- Crisp AH, Gelder MG, Susannah R ve ark. (2000) Stigmatisation of people with mental illnesses. Br J Psychiatry, 2000; 177: 4-7.
- Johannsen WJ (1969) Attitudes toward mental patients: a review of ampirical research. Ment Hyg, 53:218-228.
- Karancı AN, Kökdemir D (1995) Akıl hastası: tanımlaması yarattığı rahatsızlık ve davranışları ile başa çıkma. Kriz Dergisi, 3: 237-240.
- Morrison M, de Man AF, Drumheller A (1994) Multidimensional locus of control and attitudes toward mental illness. Percept Mot Skills, 8: 1281-1291.
- Nieradzik K, Cochrane R (1985) Public attitudes towards mental illness–the effects of behaviour, roles and psychiatric labels. Int J Soc Psychiatry, 31: 23-33.
- Özmen E, Özmen D, Taşkın EO, Demet MM (2003a) Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin depresyona yönelik tutumları. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 4: 87-97.
- Özmen E, Ögel K, Boratav C, Sağduyu A, Aker T, Tamar D (2003b) Depresyon ile ilgili bilgi ve tutumlar: İstanbul Örneği. Turk Psikiyatri Derg, 14: 89-100.
- Rahav M, Struening EL, Andrews H (1984) Opinions on mental illness in Israel. Soc Sci Med, 19:1154-1158.
- Sağduyu A, Aker T, Özmen E ve ark (2001) Halkın şizofreniye bakışı ve yaklaşımı üzerine bir epidemiyolojik araştırma. Turk Psikiyatri Derg, 12: 99-110.
- Sarı Ö, Arkar H, Alkın T (2000) Akıl hastalıkları ile ilgili tutumlar: etiketlemenin etkisi. 36. Ulusal Psikiyatri Kongresi Kitabı, Antalya, s405-407.
- Sellick K, Goodear J (1985) Community attitudes toward mental illness: The influence of contact and demographic variables. Aust N Z J Psychiatry, 19: 293-298.
- Socall DW, Holtgraves T (1992) Attitudes toward the mentally ill: The effect of label and beliefs. The Sociological Quarterly, 33: 435-445.
- Taşkın EO, Özmen D, Özmen E, Demet MM (2003) Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin şizofreni ile ilgili tutumları. 10. Ulusal Sosyal Psikiyatri Kongresi Özet Kitabı, Ankara, s.77.
- Taşkın EO, Şen FS, Aydemir Ö ve ark. (2002) Türkiye’de kırsal bir bölgede yaşayan halkın şizofreniye ilişkin tutumları. Turk Psikiyatri Derg, 13:205-214.
| APA | Özmen E, TAŞKIN E, ÖZMEN D, DEMET M (2004). Hangi etiket daha damgalayıcı: Ruhsal hastalık mı? Akıl hastalığı mı?. , 47 - 55. |
| Chicago | Özmen Erol,TAŞKIN E. Oryal,ÖZMEN Dilek,DEMET M. Murat Hangi etiket daha damgalayıcı: Ruhsal hastalık mı? Akıl hastalığı mı?. (2004): 47 - 55. |
| MLA | Özmen Erol,TAŞKIN E. Oryal,ÖZMEN Dilek,DEMET M. Murat Hangi etiket daha damgalayıcı: Ruhsal hastalık mı? Akıl hastalığı mı?. , 2004, ss.47 - 55. |
| AMA | Özmen E,TAŞKIN E,ÖZMEN D,DEMET M Hangi etiket daha damgalayıcı: Ruhsal hastalık mı? Akıl hastalığı mı?. . 2004; 47 - 55. |
| Vancouver | Özmen E,TAŞKIN E,ÖZMEN D,DEMET M Hangi etiket daha damgalayıcı: Ruhsal hastalık mı? Akıl hastalığı mı?. . 2004; 47 - 55. |
| IEEE | Özmen E,TAŞKIN E,ÖZMEN D,DEMET M "Hangi etiket daha damgalayıcı: Ruhsal hastalık mı? Akıl hastalığı mı?." , ss.47 - 55, 2004. |
| ISNAD | Özmen, Erol vd. "Hangi etiket daha damgalayıcı: Ruhsal hastalık mı? Akıl hastalığı mı?". (2004), 47-55. |
| APA | Özmen E, TAŞKIN E, ÖZMEN D, DEMET M (2004). Hangi etiket daha damgalayıcı: Ruhsal hastalık mı? Akıl hastalığı mı?. Türk Psikiyatri Dergisi, 15(1), 47 - 55. |
| Chicago | Özmen Erol,TAŞKIN E. Oryal,ÖZMEN Dilek,DEMET M. Murat Hangi etiket daha damgalayıcı: Ruhsal hastalık mı? Akıl hastalığı mı?. Türk Psikiyatri Dergisi 15, no.1 (2004): 47 - 55. |
| MLA | Özmen Erol,TAŞKIN E. Oryal,ÖZMEN Dilek,DEMET M. Murat Hangi etiket daha damgalayıcı: Ruhsal hastalık mı? Akıl hastalığı mı?. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.15, no.1, 2004, ss.47 - 55. |
| AMA | Özmen E,TAŞKIN E,ÖZMEN D,DEMET M Hangi etiket daha damgalayıcı: Ruhsal hastalık mı? Akıl hastalığı mı?. Türk Psikiyatri Dergisi. 2004; 15(1): 47 - 55. |
| Vancouver | Özmen E,TAŞKIN E,ÖZMEN D,DEMET M Hangi etiket daha damgalayıcı: Ruhsal hastalık mı? Akıl hastalığı mı?. Türk Psikiyatri Dergisi. 2004; 15(1): 47 - 55. |
| IEEE | Özmen E,TAŞKIN E,ÖZMEN D,DEMET M "Hangi etiket daha damgalayıcı: Ruhsal hastalık mı? Akıl hastalığı mı?." Türk Psikiyatri Dergisi, 15, ss.47 - 55, 2004. |
| ISNAD | Özmen, Erol vd. "Hangi etiket daha damgalayıcı: Ruhsal hastalık mı? Akıl hastalığı mı?". Türk Psikiyatri Dergisi 15/1 (2004), 47-55. |
