Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama

Deniz, Metin; İNCELENMESİ, Düzeyinin; AVŞAROĞLU, Selahattin

Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama

Düzeyinin İNCELENMESİ, (Yrd. Doç. Dr., Bartın Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Psikolojik Danışma ve Rehberlik ABD,)

Metin DENİZ, (Doç. Dr., Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Psikolojik Danışma ve Rehberlik ABD,)

Selahattin AVŞAROĞLU (Doç. Dr., Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Psikolojik Danışma ve Rehberlik ABD,)

Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

3 1

Yıl: 2014 Cilt: 16 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 121 - 138 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama

Öz:

Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin, duygusal zekâ yetenekleri ile karar vermede öz-saygı ve karar verme stilleri arasındaki ilişkiyi incelemek ve duygusal zeka yeteneklerinin karar vermede öz-saygı ve karar verme stillerini yordama gücünü belirlemektir. Bu araştırma genel tarama modelindedir. Araştırmanın çalışma grubu, İç Anadolu Bölgesindeki bir üniversitenin Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri bölümüne devam eden 321 öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmaya 184'ü (%57,3) kadın ve 137'si (%42,7) erkek öğrenci katılmıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 19.09 (Ss=1.80)'dur. Araştırmada veri toplama aracı olarak Bar-On Duygusal Zeka Envanteri ve Melbourne Karar Verme Ölçeği I-II (MKVÖ I-II) kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, duygusal zekâ yetenekleri ile karar vermede öz-saygı ve dikkatli karar verme stili arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler varken (p<.001), kaçıngan, erteleyici ve panik karar verme stili arasında negatif yönlü anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Ayrıca, duygusal zeka yeteneklerinin karar vermede özsaygı ve bütün olarak tüm karar verme stillerini yordadığı bulunmuştur

Anahtar Kelime:

Konular: İş Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

A Study on Description Level of University Students’ Emotional Intelligence Skills on Self-esteem in Decision Making and Decision Making Styles

Öz:

The aim of this study is to examine the relationship between emotional intelligence skills and self-esteem in decision making and decision making styles and to determine the predictive power of emotional intelligence skills on self-esteem in decision making and decision-making styles of university students. General survey model was employed in this study. The working group of this study composed of totally 321 students, 184 women (57,3 %) and 137 man (42,7%), attending education faculty ,department of computer education and instructional technologies at a state university in Central Anatolia Region, Turkey. The mean age of the participants is 19.09 (Sd=1.80). Bar-On Emotional Intelligence Inventory and Melbourne Decision-Making Questionnaire (MDMQ I-II) were conducted to the participants in this study. Results indicated that emotional intelligence skills has significant positive correlations with self-esteem in decision making and vigilance sub-dimension of decision making styles (p<.001), whereas buck-passing, procrastination and hypervigilance sub-dimensions of decision making styles have significant negative correlations with emotional intelligence skills. In addition, emotional intelligence skills were found to the predictor of self-esteem in decision making and all sub-dimensions of decision making styles

Anahtar Kelime:

Konular: İş Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Acar, F. (2002). Duygusal zekâ ve liderlik. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12), 53-68.
Arıcak, O.T. (1999). Grupla psikolojik danışma yoluyla benlik saygısı ve mesleki benlik saygısının geliştirilmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Avşar, Z. (2004). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin sosyal beceri düzeylerinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 11- 130.
Avşaroğlu, S., Taşğın, Ö. (2011). Öğretmen adaylarının stresle başaçıkma stillerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. S.Ü. Ahmet Keleoğlu Eğitim Fakültesi, S. 32, 225-248.
Avşaroğlu, S., Üre, Ö., (2007). Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18), 85-100.
Bacanlı, F. (2000). Kararsızlık ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. Cilt, II. Sayı, 14.
Bar-On, R. (1996). The era of the EQ: Defining and assessing emotional intelligence. Poster session presented at the annual convention of the American Psychological Assocation, Toronto: Canada.
Bar-On, R. (1997). Bar-On emotional quotinent inventory: Technical Manual (EQI). Toronto: Multi-Health Systems.
Bar-On, R. (2000). Emotional and social intelligence: insights from the emotional quotient inventory (EQ-i). In R. Bar-On, & J. D. A. Parker (Eds.), Handbook of Emotional Intelligence (pp. 363 388). San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Boyatzis, R. E., Goleman, D., & Rhee, K. S. (2000). Clustering competence in emotional intelligence. In R. Bar-On, & J. D. A. Parker (Eds.), The handbook of emotional intelligence: theory, development, and assessment, and application at home, school, and in the workplace (pp. 343 362). San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Brackett, M.A; Mayer, J.D; & Warner, R.M. (2004). Emotional intelligence and its relation to everyday behaviour. Personality and Individual Differences, (36), 1387-1402.
Burnett, P.C. (1991). Decision-making style and self-concept. Australian Psychologist, Vol: 26. 55-58.
Casper, C. (2003). Duygusal zekâmızı doğru kullanıyor muyuz? İstanbul: Rota Yayıncılık.
Clemen, R.T., Reilly, T. (2001). Making hard decisions with decision tools. New York: Duxbury Thomson Learning.
Coopersmith, S. (1967). The Antecedents of self-esteem. San Francisco: W.H. Freeman and Company.
Demirel, Y. & Seçkin, Z. (2011). Örgütsel adaletin bilgi paylaşımı üzerine etkisi: İlaç sektörü çalışanlarına yönelik bir araştırma. Bilig, (56), 99-119.
Deniz, M.E. & Yılmaz, E. (2006). Üniversite öğrencilerinde duygusal zeka ve stresle başa çıkma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türk psikolojik danışma ve rehberlik dergisi (25), 17-26.
Deniz, M.E. (2004). Investigation of the relation between decision making selfesteem, decision making style and problem solving skills of university students. Eurasian Journal of Educational Research.4(15), 23-35.
Deniz, M.E. (2012). Psikolojik danışma ve rehberlik. M.E. Deniz (Edit). Ankara: Maya Akademi Yayınları.
Ergene, T. (2004). Ethical Dilemmas in psychological counseling: ethical decision making process. Eurasian Journal of Educational Research. Vol: 15. 49-55.
Folkman, S., Lazarus, R.S. (1980). An Analysis of coping in a middle- aged community sample. Journal of Healty and Social Behavior. Vol: 21. 219- 239.
Furnham, A. & Petrides, K.V. (2003). Trait emotional intelligence and happiness. Social Behavior and Personality, 31 (8), 815-824.
Goleman, D. (1995). Emotional intelligence: why it can matter more than IQ. New York: Bantam.
Hamarta, E. (2004). Üniversite öğrencilerinin yakın ilişkilerindeki bazı değişkenlerin (benlik saygısı, depresyon ve saplantılı düşünme) bağlanma stilleri açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Harris, R. (1998). Introduction to decision making. California: Vanguard University of Southern California.
Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kuzgun, Y. (1992). Karar stratejileri ölçeği: geliştirilmesi ve standardizasyonu. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları. Ankara: Türk Psikologlar Dergisi, s, 161-170.
Laing, R.D. (1993). Bölünmüş benlik. (Çev: Selçuk Çelik). İstanbul: Kabakçı Yayınevi.
Lopes, P.N, Salovey, P, & Straus, R. (2003). Emotional intelligence, personality and the perceived quality of social relationships. Personality and Individual Differences, 35, 641-655.
Matthews, G., Zeidner, M., & Roberts, R. D. (2002), Emotional intelligence: Science and Myth. Cambridge, MA: MIT Press.
Mayer, J.D. & Salovey, P. (1993). The intelligence of emotional intelligence. Intelligence, 17(5), 433-44.
Mayer, J.D. & Salovey, P. (1995). Emotional intellegence and construction and regulation of feelings. Applied and Preventing Psychology, 4, 197-208.
Mayer, J.D; Caruso, D. & Salovey, P. (1999). Emotional intelligence meets traditional standards for an intelligence. Intelligence, 27, 267-298.
Norfolk, D. (1989). İş hayatında stres. (Çev: Leyla, Serdaroğlu). İstanbul: Form Yayınları.
Özabacı, N. (2004). Öğretmen adaylarının duygusal zeka ve sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Malatya: XIII. Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz.
Parmaksız, İ., Avşaroğlu, S. (2012). Examining the teacher candidates’ levels of optimism and styles of coping with stress according to their selfesteem levels. Elementary Education Online, 11(2), 543-555.
Petrides, K.V. & Furnham, A. (2000). On the dimensional structure of emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 29, 313–320.
Phillips, S.D, Pazienza, N.J, Ferrin, H.H. (1984). Decision-Making Styles and Problem-Solving Apprasial. Journal of Counseling Psychology, Vol: 31. 497-502.
Radford, M.H.B.; Mann, L; Ohta, Y; Nakane, N. (1993). Differences between australian and japanese students in decisional self-esteem, decisional stress, and coping styles”. Journal of Cross-Culturel Psychology, Vol: 24. 284-297.
Rosenberg, M. (1986). Conceiving the self. Florida: Krieger Publishing Company.
Saarni, C. (1997). Emotional competence and self-regulation in children. In P.
Salovey, D. Sluyter (Edit), Emotional development and emotional intelegence. ss. 35-66. New York: Basic Boks.

APA	İNCELENMESİ D, Deniz M, AVŞAROĞLU S (2014). Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama. , 121 - 138.
Chicago	İNCELENMESİ Düzeyinin,Deniz Metin,AVŞAROĞLU Selahattin Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama. (2014): 121 - 138.
MLA	İNCELENMESİ Düzeyinin,Deniz Metin,AVŞAROĞLU Selahattin Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama. , 2014, ss.121 - 138.
AMA	İNCELENMESİ D,Deniz M,AVŞAROĞLU S Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama. . 2014; 121 - 138.
Vancouver	İNCELENMESİ D,Deniz M,AVŞAROĞLU S Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama. . 2014; 121 - 138.
IEEE	İNCELENMESİ D,Deniz M,AVŞAROĞLU S "Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama." , ss.121 - 138, 2014.
ISNAD	İNCELENMESİ, Düzeyinin vd. "Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama". (2014), 121-138.

APA	İNCELENMESİ D, Deniz M, AVŞAROĞLU S (2014). Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 121 - 138.
Chicago	İNCELENMESİ Düzeyinin,Deniz Metin,AVŞAROĞLU Selahattin Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 16, no.1 (2014): 121 - 138.
MLA	İNCELENMESİ Düzeyinin,Deniz Metin,AVŞAROĞLU Selahattin Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.16, no.1, 2014, ss.121 - 138.
AMA	İNCELENMESİ D,Deniz M,AVŞAROĞLU S Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2014; 16(1): 121 - 138.
Vancouver	İNCELENMESİ D,Deniz M,AVŞAROĞLU S Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2014; 16(1): 121 - 138.
IEEE	İNCELENMESİ D,Deniz M,AVŞAROĞLU S "Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama." Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, ss.121 - 138, 2014.
ISNAD	İNCELENMESİ, Düzeyinin vd. "Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Stillerini Açıklama". Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 16/1 (2014), 121-138.